Recherche '"disac'h"...' : 10 mots trouvés
Page 1 : de disach-1 (1) à disac_hidigezh (10) :- disac'h .1disac'h .1
adj. (agriculture) Sorti de l'épi.
●(1899) BSEc xxxvii 146 / KRL 11. Pardon an Dreinded dizac'h, / A-benn seiz sun goude've barz ar zac'h (Trég[or]), tr. «Au pardon de la Trinité (28 mai), l'avoine est sortie de l'épi ; sept semaine après elle est dans le sac.»
- disac'h .2disac'h .2
m. –où Éboulement.
●(1732) GReg 312b. Eboulement, chûte de terre & de murailles, tr. «Disac'h.» ●Eboulis, tr. «un disac'h. p. disac'hou.»
●(1876) TDE.BF 160a. Dizac'h, s. m., tr. «Brèche à un mur, à une clôture, éboulement.»
●(1927) GERI.Ern 114. dizac'h m., tr. «Brèche, éboulement.» ●(1955) STBJ 76. da denna ar paour kêz jô a-zindan an dizac'h. ●93. war-lerc'h an dizac'h-se.
- disac'h .3
- disac'h .4disac'h .4
voir disac'hañ .1
- disac'hadur
- disac'hañ .2disac'hañ .2
v.
(1) V. intr. S'ébouler, s'effondrer.
●(1732) GReg 312b. Ebouler, s'ébouler, tr. «Disac'ha. pr. disac'het.»
●(1876) TDE.BF 160a. Dizac'ha, v. n., tr. «s'écrouler, s'ébouler.» ●(1877) BSA 254. An douar hag ar vein a deu da zizac'ha hag eo interret e beo.
●(1911) SKRS II 117. eur bern douar a zizac'has. ●(1928) BFSA 249. e tizac'has toenn an ti.
(2) V. tr. d. Faire couler (de l'eau stagnante).
●(1868) FHB 204/384a. labourat ar foenneier-ze, digeri caniou evit lacat varnezho an dour a lezont da vont da goll, pe dizac'ha an hini a ra droug dezho ? ●(1872) ROU 104a. Faire couler l'eau stagnante, tr. «dizac'ha an dour.»
- disac'hañ / disac'h .1disac'hañ / disac'h .1
v.
I. V. tr. d.
A. Retirer d'un sac.
●(1869) KTB.ms 14 p 93. dizac'ha brignon. ●(1872) ROU 104a. Dizac'ha, tr. «tirer du sac pour le vider.» ●(1876) TDE.BF 160a. Dizac'ha, v. a., tr. «Retirer d'un sac.»
●(1902) PIGO I 75. an diaoul a oa o tizac'han pez a pez e bakaden 'mesk an avalo. ●(1927) GERI.Ern 114. dizac'ha v. a., tr. «retirer (comme) d'un sac.» ●(1995) BRYV IV 177. (Milizag) dizaha ar zahad farz.
B. sens fig.
(1) Décharger (son cœur).
●(1927) GERI.Ern 114. dizac'ha v. a., tr. «décharger (son cœur).»
(2) Raconter (des mensonges, etc.).
●(1879) BMN 123. ober d'ar bec'herien dizac'ha, dislonca an traou ar c'huzeta e pleg ar galon. ●(1893) IAI 33. An diaoul en deuz dizac'het enn eun taol kount ar bern geyer a yoa enn he galoun.
●(1909) FHAB Kerzu 377. Ne ouzon ket pe seurt geier a zizac'has Lan da Yan an Intanv ; mes dont a reas a benn da zistaga eur voutaillad dour-vitriol eus e gav. ●(1912) CHEG 20. gevier a oa bet dizac'het d'ezi. ●(1922) FHAB Du 328. dizac'ha eun imor fall dastumet pell a oa. ●(1928) SAKO 29. da zisac'han eur poz treuz bennak ! ●(1935) BREI 438/2b. Dizac'ha a ra Sotach, 'vel pa vefe krog ennan droug S. Beulbez. ●(1936) BREI 459/1c. Dizac'h da sonj kuzet ! ●(1970) BHAF 22. Unan euz ar geriou kenta a zizahis. ●112. sarmoniou beuz e-neus disahet dimp. ●217. A ! Aotronez, evid konta ze deoh e vefe red din disaha ma zammig buhez...
(3) Disac'hañ e gaoz : vider son sac.
●(1909) TOJA 47. Arsa, Kluden, dizac'han 'ri da gaoz eun dro bennak ? ●(1935) BREI 400/1b. Dizac'h da gôz 'ta !
(4) Digérer.
●(1932) BRTG 174. loskein un tam butum aveit disah ou méren.
(5) = (?) Épier (?).
●(1907) AVKA 107. Pa deuas ar glazur da dizac'ha, ha da diskoue tamouezen.
(6) Ouvrir.
●(1902) PIGO I 213. Zouden e oe gwelet unan [eur c'hi] o tizac'han eun all maro en eun tôl dant, hag o veskan e fri en e wad evit hen dibri.
(7) Réparer.
●(1857) CBF 31. Red e vezo he c'has d'ann horolacher da zizac'ha, tr. «Il faudra la porter chez l'horloger pour qu'il la répare.»
(8) Dépanner.
●(1931) VALL 200b. Dépanner un moteur, tr. «disac'ha.»
II. V. intr. (agriculture) Sortir de l'épi, monter en épi.
●(1876) TDE.BF 160a. Dizac'ha, v. n., tr. «monter en épi.» ●(1899) BSEc xxxvii 146 / KRL 11. E miz Even, / E tizac'h an ed fall ha sewen (Bégard), tr. «Au mois de juin, le blé bon ou mauvais sort de l'épi.»
●(1907) AVKA 107. Pa deuas ar glazur da dizac'ha, ha da diskoue tamoezen, e oe goelet an draog. ●(1927) GERI.Ern 114. dizac'ha v. N., tr. «monter en épi.»
III. V. pron. réfl. En em zisac'hañ : dire ce qu'on a sur le cœur.
●(1970) BHAF 263. hag e lavaris dezañ en em zisaha, ma ree kement-se plijadur dezañ.
- disac'henn
- disac'hetdisac'het
adj.
(1) Éboulé, effondré.
●(1915) KZVr 137 - 17/10/15. bet douaret soudarded e-barz garridennou dizac'het. ●(1938) GWAL 110-111/16. er mengleuziou dizac'het. ●(1958) BRUD 3/24. ar spledadou to dizahet.
(2) (en plt de qqn) Disac'het-lous : insolent et grossier.
●(1931) VALL $$$. insolent et grossier, tr. «disac'het-lous fam[ilier].»
- disac'hidigezh