Recherche 'diskuizh...' : 11 mots trouvés
Page 1 : de diskuizh-1 (1) à diskuizhus (11) :- diskuizh .1diskuizh .1
adj.
I. (en plt de qqn)
(1) Reposé.
●(1464) Cms (d’après GMB 178). Discuyz, non las. ●(1499) Ca 64b. Discuiz. g. non las. ●(1580) G 1049. Quae dyscuz tymat (lire : dyscuiz tyzmat) eval map mat adeu (variante : a deu), tr. «Va sans te lasser, vite, comme un bon fils ; adieu !»
●(17--) TE 29. eit ma vezènt bet discuéh de gontinuein ou voyage.
●(1876) TDE.BF 432b. Te avad, va faotr, a zo diskuiz brema. ●(1878) EKG II 101. Diskuiz omp breman.
●(1904) DBFV 49a. dichuéh, dichuih, diskuéh, diskuih, adj., tr. «délassé ; qui n'est pas fatigué, reposé, dispos, alerte, vif, égrillard.» ●(1909) KTLR 71. D'an devez varlerc'h oa diskuiz. ●(1962) EGRH I 63. diskuizh a., tr. « non fatigué, reposé. »
(2) Loc. adv. Skuizh-diskuizh : toujours un peu fatigué.
●(1977) PBDZ 783. (Douarnenez) skuizh-diskuizh, tr. «toujours un peu fatigué.»
(3) Peu fatigant.
●(1860) BAL 158. Ur c'hiz eaz a discuiz d'ar spered.
●(1909) BROU 227. (Eusa) Diskuiz, tr. «peu fatigant.» ●(1962) EGRH I 63. diskuizh a., tr. « non fatigant. »
(4) Dégourdi.
●(1924) BILZbubr 41/949. evelkent pôtred diskuiz eveldomp-ni n'o devo ket kalz a boan evit teuler eur c'habon evel hennez er-mêz e di. ●(1925) BILZ 178. Pôtr diskuiz, tr. «garçon dégourdi.»
(5) Bezañ diskuizh diouzh : être reposé de.
●(1957) AMAH 243. A-vec’h diskuizh diouzh he beaj e stagas Janed, (…), da blediñ gant an ti.
II. (en plt de qqc.)
(1) (agriculture) Douar diskuizh : jachère, terre en repos.
●(1900) FHAB Genver 6. me em eus pêvar barc : en unan ez eus douar scuiz, en eun all douar discuiz.
(2) Arc'hant diskuizh : (?) argent disponible (?).
●(1908) PIGO II 109. Te, Jakez, 'teus arc'hant diskwiz...
- diskuizh .2diskuizh .2
m. –où
(1) Repos, moment de repos.
●(1732) GReg 260a. Delassement, tr. «Discuyz.» ●(1744) L'Arm 229a. Proverbe disant que la glace de Janvier qui empêche le Laboureur de travailler, ne le rend pas plus pauvre. Dissquéh, Labourérr, é Guennværr / Né vou gueneu é cornn he lærr. ●(1790) Ismar 48. hemb arsàu na discuéh.
●(1876) TDE.BF 145b. Diskuiz, s. m., tr. «Pause, halte, repos.»
●(1904) DBFV 49a. dichuéh, dichuih, diskuéh, diskuih, m. pl. eu, tr. «relâche, repos, arrêt, délassement.» ●(1912) BUAZpermoal 295. o vezan ma oa diskuiz ar Sabad.
(2) Ober un diskuizh : se reposer.
●(1857) CBF 21. Greomp euun diskuizik, tr. «Reposons-nous un peu.»
●(1902) PIGO I 198. e vefet kaset da welet ho kampr ha d'ober eun diskwiz. ●(1919) BUBR 4/107. Aze emaint oc'h ober eun diskwiz. ●(1920) AMJV 70. E kreiz an deiz e veze great eur pred hag eun diskuiz.
(3) Ober e ziskuizhoù : prendre ses moments de repos.
●(1911) BUAZperrot 823. e kichenik Landerne, var hent ar Forest. Eno e rea e ziskuizou.
- diskuizh .3diskuizh .3
voir diskuizhañ
- diskuizhadenndiskuizhadenn
f. –où
(1) Moment de repos.
●(1919) BUBR 1/19. Eun diskwizaden re verr. ●(1924) BILZbubr 39/846. E-pad eun diskuizadenn. ●(1925) BILZ 110. Echu an diskuizadenn. ●(1957) AMAH 106. Re verr e oa hon diskuizhadenn war dosenn Eliez.
(2) Ober un diskuizhadenn : prendre un moment de repos.
●(1903) MBJJ 105. deut int aman hirie d'ober eun diskwizadenn. ●(1914) LZBt Du 15. D'an distro, a remp adarre, eun diskuizaden. ●(1925) BILZ 124. evit ober eun diskuizadenn. ●(1950) LLMM 20/25. Kae ez koazez, va flac'h, d'ober un diskuizhadenn.
- diskuizhadur
- diskuizhadus
- diskuizhadusteddiskuizhadusted
adj. Infatigabilité.
●(1937) YBBK 445. mar bez c'hoant merkañ ur perzh gouzañv e vo graet gant –adusted : diskuizhadusted.
- diskuizhañ / diskuizhiñ / diskuizh diskuizhañ / diskuizhiñ / diskuizh
v.
I. V. intr.
(1) Se reposer.
●(14--) Jer.ms 135. Cannat tyzmat a tyz em amprys na dysquyz, tr. «Messager, vite, vite, en (exécutant) mon dessein, ne te repose pas.» ●(1557) B I 475. Quent discuizaff me he claffo, tr. «Avant que je me repose, je la rendrai bien malade.»
●(1659) SCger 41b. se delasser, tr. «discuiza.» ●(1732) GReg 260a. Se delasser, tr. «Discuyza. pr. discuyzet. Van[netois] dicuëheiñ. discuyheiñ.» ●260b. Delassons-nous un peu, tr. «Discuyzomp un neubeud.» ●(17--) TE 17. Commance e rai Noé hac é vugalé discuéh ag ou misérieu.
●(1860) BAL 240. pennadouigou discuiza.
●(1900) MSJO 96. An aneval en deus eul lok evid diskuiza. ●(1904) DBFV 49a. dichuéh, dichuih, diskuéh, diskuih, et –ein, v. n., tr. «se reposer.» ●(1914) MAEV 213. ha ra ziskuizo hoc'h izili dre eur c'housk c'houek ha reiz. ●(1912) MMKE 108. Ar re-varo henoz a deue a vagad / Da zibri, da diskuiz.
(2) Diskuizhañ eus ober udb. : se reposer de qqc. (en en faisant une autre).
●(1904) BSAB 10. diskwizan eus lenn a re aliez en eur skrivan.
(3) [empl. comme subst.] Repos.
●(1860) BAL 184-185. eno ema an discuiza goude poaniou ar vuez-ma.
●(1943) FATI 12. dervez an diskuiza.
►Ober un (tamm) diskuizhañ : se reposer.
●(18--) SAQ I 334. Eur veach, Jesus a rea eun diskuiza.
●(1976) BAHE 91/9a. deut da vro Bempoull d'ober un tamm diskuizhañ.
(3) (agriculture ; en plt de la terre) Être en jachère, être laissé en jachère.
●(1834) SIM 69. red mad eo d'an douar discuiza. ●(1849) LLB 91. Lausket ur hueh penak hou parkeu de zichueh. ●(1864) KLV 6. ann douar a rank diskuiza.
●(1910) MBJL 62. o vean ma lezer an douar da ziskwizan dindan peuri. ●(1960) EVBF I 331. pour «laisser la terre se reposer» : lesk an douar (…), da gemer e dremp, da gemer e deil, L'H[ôpital-Camfrout], da ziskuiza, Ploz[évet], da zihana, Plovan.
(4) par ext. Cesser.
●(c.1680) NG 1709-1710. En Vzeuion infam / Biscoueh ne discuizehant / Ner gouall traittou ha scouign.
●(1825) COSp 21. n'en dès quet discuéhet a ridec arlerh en avat fariet. ●(1843) LZBg 1añ blezad-2l lodenn 39. erhoalh, erhoalh, discuéhet a scoein. ●48. ne ziscuéhent quet a ouilein.
●(1909) DIHU 45/236. Kin meit glaù ! Kin meit glaù ! ne zichuéh a hobér. ●(1921) BUFA 95. en énedigeu e sentas doh é voéh hag e zichuéas a drouzal. ●(1934) DIHU 274/118. Arheskob Roahon en des alijet diskuih a rein bara benniget én overen.
II. V. tr. d.
(1) Reposer (qqn).
●(1904) DBFV 49a. dichuéh, dichuih, diskuéh, diskuih, et –ein, v. a., tr. «reposer, délasser.» ●(1907) PERS 84. Deuit d'am c'haout, c'houi oll hag a zo skuiz, ha me ho tiskuizo. ●(1910) MAKE 84. hag e konti d'in kontadennou mam-goz d'am diskuiza !
(2) Reposer, défatiguer (telle ou telle partie de son corps, etc.).
●(c.1718) CHal.ms iii. relascher son esprit, tr. «discuehein e esprit.»
●(1847) MDM 1. ec'h hellit laouënnaat ho spered ha diskuiza ho korf. ●(1867) FHB 127/180a. evit disquiza ho izili.
●(1906) KANngalon Gwengolo 197. eun dervez da eana, da zizkuiza hor c'horf. ●(1909) FHAB C'hwevrer 57. mont da ziskuiza o divesker da di Fanch an Hostis. ●(1910) MAKE 45. eun hanter kard-eur a lezan gant da dro, epad ma vezin o tiskuiza va daoulagad. ●(1921) BUFA 171. Ne zé d'hé gouvand nameit (...) de zichuéh é gorv hag é inéan. ●(1929) FHAB C'hwevrer 76. nec'het o klask gouzout e pelec'h kaout eur c'houdorenn vat da ziskuiza va fenn.
III. par erreur V. pron. réfl. En em ziskuizhañ : se reposer.
●(1849) LLB 1656. Dél glas eid hum zichueh. ●(18--) SAQ I 77. o c'hoantaad en em ziskuiza eun nebeut.
- diskuizherdiskuizher
m. –ion Personne qui se repose.
●(1970) LIMO 19 septembre. Er Hreisté e zo er hornad é péhani éh es er muian a dud e retred, er muian a ziskuiherion.
- diskuizhiñdiskuizhiñ
voir diskuizhañ
- diskuizhus