Devri

Recherche 'evel...' : 13 mots trouvés

Page 1 : de evel (1) à evelkent-evel-kent (13) :
  • Evel
    Evel

    hydronyme An Evel : Ével (affluent du Blavet).

    (1905) DIHU 06/107. Vedig en Ével (= nom de plume de Loeiza er Meliner). ●(1938) ARBO III. a Gergonan Lanngedig betag en Ével, é kavér eùé ur velin, Melin er Baodri. ●(1968) LIMO 02 mars. Gronnet get flajen en Evel, Er Mané-Guen e saù é glopen disto adrest de vorh Guénin, étal Baod. ●(1973) LIMO 14 avril. Ag en tachad-sé eh oè aés d’er «Iondred korden» fourbichad de gaved Pluniaù, Guénin hag ol er parrezieu tro ha tro de glask er ré kuhet é koedeu Kergroéz, Kerdréan ha flagenneu kuh en Evel. ●(1995) LMBR 76. Bro an dour gant traoñiennoù an Evel hag ar Blavezh.

  • evel .2
    evel .2

    = (?).

    (1902) LZBt Du 38. En hon evel na oa ket anveed e labourê dre dindan ha dre guz da c'honit ineo da Doue.

  • evel / èl .1
    evel / èl .1

    prép. & conj.

    I. Prép.

    A.

    (1) Comme.

    (1499) Ca 80a. Euel. g. sicomme. ●(1557) B I 736. euel un mastin, tr. «comme un chien.» ●(1575) M 1505. euel Lestr dre'n mor, tr. «comme le navire par la mer.»

    (1860) BAL 169. evel ur procession.

    (1901) GKLA 2. evelt ho tadou.

    (2) [après un équatif] Que.

    (1650) Nlou 62. Ne guelat nep amser, / A scler quen bras steren, / Euel a diouz an ploue, tr. «On ne vit en aucun temps / Clairement une aussi grand étoile / comme au-dessus du canton.»

    (1877) BSA 78. eun dour ken neat ha ken sclear evel ar strink.

    (3) Evel ha : comme.

    (1530) Pm 136. Vnuan ha leal eual ha quent, tr. «Égaux et loyaux comme avant.»

    B.

    (1) Nag evel/èl : combien même.

    (1884) MCJ 203. Ha memb nag èl n'hou pehé nitra de larèt de Jésus, deit ér sort d'en ilis d'er visitein.

    (1900) BUSF 4. Nag èl en ha kuélehemb é hobér burhudeu, ne gredehemb ket hoah d'ha santeleah !

    (2) Evel just ha rezon : comme il se doit, comme de bien entendu.

    (18--) PEN 91/293. An eb a us a kle choas evel just a reson.

    (1903) ADBr xviii 347. groet ganthi sin ar groaz, vel just ha rêzon. ●(1904) SKRS I 13. evel just ha rezon, e oue mall ganthan goulen he Bater ouz ar bugel divemor.

    (3) Evel giz ha kustum : comme d’habitude.

    (1935) BREI 401/2b. Dimerc'her 'ta, evel giz ha kustum.

    II. Conj.

    A. [avec le v. «avoir»] Comme.

    (1889) SFA 143. da ziazeza hoc'h Urz evel oc'h euz great. ●215. evel em eus lavaret d'eoc'h a ziaraog. ●256. Evel em euz her lavaret d'eoc'h dija.

    B. Loc. conj.

    (1) Evel ma : comme.

    (14--) Jer.ms 26. Evel maz guerzat Doe / Dyvoe hon guyr croeur / Am desseu a pleuyn / Evyt tregont dyner, tr. «Comme on vendit Dieu, certes notre vrai créateur, / je le garantie, pour trente deniers.» ●(1575) M 1201. Euel maz eu madou, hac offyçou gnouet, tr. «Tels sont les biens et les offices en vue.» ●(1576) Gk I 254. Euel maz ra an paganet. ●(1576) Cath 4. euel maz eo patent en he legent, tr. «comme c'est évident dans la légende.» ●(1612) Cnf 13b. euel maz gra cals so à pœnitantet.

    (c.1660-1670) VEach 17. Ar Roué memes à impligeas é daou dourn Royal euit remui ar mein diuar ar cauarnse, pe en hini, euel mauoé digoret é guelsont vr scleryen bras, dré moyen vr lamp ardant allumet dirac ar Relegou sacrsé, antrasé à crescas meürbet an eston ames an oll assistantet. ●(c.1680) NG 555. Eual ma te er houer.

    (1847) BDJ 52. E-leac'h ober fea warnhon, evel ma rea habars. ●(1889) SFA 229. en eur ober konfesionou mad, ha pinijennou evel ma z'eo dleet. ●251. evel ma n'oa ket treac'h dez-han. ●256. Evel m'en doa great Jesuz, epad m'edo var an douar.

    (2) Evel ma : comme si.

    (1936) PRBD 41. Kurun a oa evel ma vije bet hol an Env o freuza. ●(1943) HERV 158. Merc’hed oc’h ober soubig a youc’he, evel ma vefe unan bennak o klask o gwalla, siouaz d’ezañ !

    (3) Evel a : comme.

    (1612) Cnf 22a. Vsaff à sort eguit diuinaff gant paction manifest pé cuz ouz an Azrouant, eual à gra an Archanterien so pechet maruel.

    (1860) BAL 29. ober evel a zo lavaret. ●(1876) TDE.BF 432a. n'em beuz liard na diner evel a ouzoud. ●432b. Brema grav evel a giri. ●(1889) SFA 19. Kea, Fransez, rapar va zi : koueza a ra enn he boull, evel a velez. ●140. Araok breman, evel a ouzoc'h. ●215. Bet en d'oa, evel a leveror, e begement digant-han. ●256. karantez Doue a zeve he galoun, evel a lavar St Bonavantur.

    (1915) HBPR 128. lavaret d'ezho [al leanezed] en em reiza evel a lavare al lezennou.

    (4) Evel pa : comme si.

    (1575) M 1141-1142. Neuse ez gnelher (lire : guelher) viff, euel pan vent scriffet, / Real en ho talou, ho holl euffrou gnouet, tr. «Alors on verra toutes vives, comme si elles étaient écrites, / Réellement sur leurs fronts, toutes leurs œuvres visibles.»

    (1659) SCger 28b. comme si i'y eusse esté, tr. «euel pa visen bet eno.» ●147a. euel pa, tr. «comme si.» ●(1727) IN II (avis) vi. evel pa em bise da gombati ouz ur vole dud.

    (1866) FHB 57/40b. evel pa vije egaret. ●(1876) TDE.BF 580a. Soñch am euz evel pa ve deac'h e ve, tr. «je m'en souviens comme si c'était hier.» ●(1878) EKG II 46. evel p'am biche great teir leo dioc'htu d'an daou-lamm. ●(1889) SFA 216. evel pa vije drouk enn-han. ●217. evel pa ne viche en em gavet netra.

    (1905) IVLD 13. Ann hano-ze, dre eno, a zo evel pa lavarfet ar richer, ar ganol pe ar ster dre ama. ●(1907) KORN [15]. Klevet a rear ar biniou hag ar vombard o c’hoari evel pa vefent pell kenan. ●(1907) KANngalon Gouere 447. An Iliz n’o barn ket evel pa vijent en ifern. ●(1974) BAHE 80/31b. Met evit gwir e oa stonket un tamm Dom Erwan hag e skarzhas e c’houg meur a wech evel pa vefe aet un dra bennak a-dreuz.

    (5) Keit evel ma : tant que.

    (17--) TE 435. hac e vou continuét én Ilis quehæd èl ma padou.

    (6) Kentizh evel ma : aussitôt que.

    (1849) LLB 377. Kenteh avel mé tei d'hou kuneheg glasat.

    ►[form. conju.]

    S1 eveldon / evelon / evelin

    (1818) HJC 325. ac me Zad èl deign. ●(1838-1866) PRO.tj 178. Den na vouie evelt-hon c'hoari vas. ●(1889) SFA 226. eur pec'her paour evel d'om-me.

    (1900) BUSF 5. gober èl eign. ●(1906) HIVL 165. èl oh hag èl on. ●(1909) NOAR 26. Ar re goz eveldoun ne reont nemet eur c'housk. ●(1914) MABR 52. kerklous èldein.

    S2 eveldout / eveldous

    (1861) BSJ 153. câr ha nessan avel d'ous ha ç'unan. ●(1867) FHB 148/352b. ne ket eur preonvic eveldot-tre, sur. ●(1876) TIM 324. un dén èl ous.

    (1908) NIKO 143. Ur hrechén mat él ous. ●(1912) BOEG 34. Élousté ranjennet. ●(1913) AVIE 186. ha te nésan èl ous has unan. ●(1926) FHAB Gwengolo 359. eun ampouailh flaerius eveldout.

    S3m eveltañ

    (1914) FHAB Eost 232. Stourmomp garo eveltan, holl a unan. ●(1939) MGGD 7. eun nebeut lanked all eveltañ.

    S3f evelti

    (1868) KMM 266. nemet pa denner da ober diouti ac evelti.

    (1902) PIGO I 181. ar re-all a hastaz ober evelti.

    P1 eveldomp

    (1911) BUAZperrot 279. aounik rak ar maro eveldomp.

    P2 eveldoc'h / eveloc'h

    (1906) HIVL 165. èl oh hag èl on.

    ►[form. comb.]

    S1 evel din

    (1878) EKG II 35. da dud eveldi-me.

    S2 evel dit

    (1906) MSTR 7. Evel d'id-de, noz-deiz, me a meuz eun huvre. ●(1909) KTLR 164. eur c'hornandon bihan evel d'id-te. ●(1914) MABR 16. Me garehé, èldid, ma vihé distroeit. ●66. èldit...

    S3m evel dezhañ

    (1879) BAN 97. Biscoaz, emezho, ne oe guelet eur belec evel dezhan.

    S3f evel dezhi

    (1904) BMSB 69. A zinac'h eveldei henor.

  • evel-evel
    evel-evel

    adv.

    I. Loc. adv.

    (1) Tel quel.

    (1920) KZVr 364 - 22/02/20. 'Vel-'vel, tr. «tel quel.» ●n'em eus ket stipet ma marc'hadourez ; kaset em eus anezhi 'vel-'vel.

    (2) Couci-couça, moyennement.

    (1857) CBF 43. Iac'h oc'h-hu ? Evel-evel, tr. «Vous vous portez bien ? Couci-couci.»

    (1930) FHAB Gouere 252. – Mont a ra mat ganeoc'h, Gwilhou ? / Evel-evel, na mat na fall.

    II. Attr. Chom, menel evel-evel : rester dans la même situation.

    (1866) FHB 56/26a. hag an dieien vian a jom ato e vel vel, ma ne deuont ket zoken adren. ●(1899) HZB 16. hag an tour a vanas evel-evel.

  • evel-henn
    evel-henn

    adv.

    (1) Comme ceci, ainsi.

    (1464) Cms (d’après GMB 226). Euelhent, ainsi. ●(1499) Ca 43b. hac euelhenn beth en mil. ●80a. Euelhenn. g. ainsi. ●(1557) B I 158. Me ya oarse hep dale quet, / Eualhenn pan gourchemenet, tr. «Sur ce, je vais sans délai, puisque vous l'ordonnez ainsi.» ●(1621) Mc 35. Euel hen à ententer.

    (1659) SCger 147a. euelhen, tr. «ainsi.» ●(1710) IN I 276. perac em skoez-te evellen. ●(1752) PEll 287. Evel-hen, comme cela. ●(1792) BD 4185-4186. margroet ol euelen / men assur eveet diuorchet biruiquen, tr. «si vous faites exactement comme ça, / je vous assure que vous serez insouciants à jamais.»

    (1829) HBM 5. mar bemp recevet evellen. ●(1846) DGG 215. ar re-ze a ra evel-hen, perac ne rafemp-nî quet ! ●(1878) EKG II 9. Araok en em zispartia oamp en em glevet evelhen : (…). ●(1890) MOA 175a. Comme-ci, tr. «evel-enn

    (1907) AVKA 71. Perak a ret-hu ar pez a zo berzet devejo evelen ?

    (2) (religion) Evel-henn bezet graet : ainsi soit-il.

    (1659) SCger 111a. soit ainsi, tr. «euelhen bezet gret

    (1824) BAM 312. Evellen bezet great.

  • evel-hennik
    evel-hennik

    adv. [dimin.] Comme ceci.

    (1895) GMB 226. 'veleneq, comme ceci, à Pontrieux. ●(1896) LZBt Meurzh 5. hag e laren evel-ennik : (...).

  • evel-hont
    evel-hont

    adv. Comme cela.

    (1659) SCger 147a. euelhont, tr. «comme cela.» ●(1752) PEll 287. Evel-hen, comme cela. Evel-se, Evelhont, le même.

    (1843) LZBg 1 blezad-2l lodenn 59. bâmet doh ou gùélet èl-hont é achihue ou buhé. ●(1854) PSA I 318. gobér èl hont. ●(1890) MOA 175a. comme ce qui est là-bas, tr. «evel-hont, – evel-z-hont

    (1958) LLMM 69/261. Pep hini a zistage e glapad : hemañ a lavare evel-hen, hennezh a arguze evelhont.

  • evel-just
    evel-just

    adv. Comme de juste, bien sûr.

    (1893) IAI 206. Pii c'hweac'h, evel just, a dorras ar chismatikerez-ze.

    (1955) STBJ 52. Ha neuze e felle d'ar merc'hed gwelout ar filhor nevez-badezet hag, evel just, e raent estlammou gantañ. ●(1964) KTMR 18. Ha Pipi da adhoulenn e bañsion, eveljust.

  • evel-kent
    evel-kent

    voir evelkent

  • evel-mañ
    evel-mañ

    adv. Comme il suit.

    (1752) PEll 287. Evel-ma, comme si, ainsi que si. ●(1787) BI 44. Èhel-le-man, e'm'ean, éma calon er pehour ahurtet. ●(17--) TE 261. Èl-men é vou inourét en hani e fal d'er Roué inourein.

    (1913) AVIE 14. Gañnedigeh Jézus-Krist e zou bet èlmen.

  • evel-se
    evel-se

    adv.

    (1) Comme ça.

    (1530) Pm 84. Allas iesu pez voe dide / Ma lesell real eual se, tr. «Hélas, Jésus, pourquoi / Me laissas-tu réellement ainsi.» ●(1557) B I 234. Spes he lesell so dich guell euell se, tr. «Il vaut bien mieux que vous la laissiez comme cela.» ●(1575) M 2443. euelse à léaff, tr. «je le jure ainsi.» ●2784. Euelse yscuit recitaff, tr. «Ainsi rapidement décrire.» ●(1612) Cnf 11b. da ober eualsé. ●(1621) Mc 23. Euel se yuez.

    (c.1680) NG 557. El se, peherion peur. ●(1787) BI 55. E-hel-cè é vihuai Isidor ar enn oberat.

    (c.1802-1825) APS 67. Ehel-se sel-mui ma cârehet Jesus. ●(1818) HJC 334. A-helcen ë ne èlet-hu vaille ur momant gueneign ? ●(1821) SST 97. en ur bedein elcé eit er ral. ●(1825) COSp 139. éhal-cé sél mui ma hum zevalamp, sél mui en hum sàu en andefice. ●(1849) LLB 420. Elsen er huéreinen e labour pad en dé. ●1799. Avelsen é huéler. ●(1860) BAL 34. Ra vezo evelse. ●(1869) SAG 268. evel-ze eo plijet da Zoue hor c'hroui.

    (1915) LIKA 5. (Groe) Avern a dachadeu zo alsay borman. ●(1924) ZAMA 177. hag ouz hen gwelout oc'h en em emellout evel-se.

    (2) War evel-se : puisqu'il en est ainsi, ainsi donc.

    (1900) MSJO 188. Var evelse, emezhi, ne dal ket ar boan din dont var ho tro. ●237. Var evelse n'eus netra a rafe aon deoc'h ?

    (3) P'evel-se : ou à peu près, ou approchant.

    (1766) MM 498. var dro poent leina pevel-se, tr. «aux environs de l'heure du dîner.»

    (1909) FHAB C'hwevrer 58. setu o tremen eur c'hrenn-baotr yaouank, trivac'h vloas, p'evelse.

  • evelato
    evelato

    adv. & interj.

    I. Adv.

    (1) Cependant, pourtant.

    (1857) CBF 89-90. Me gred evelato e teuio [ar segal] da beur-gellida, tr. «je crois pourtant qu'il germera partout.» ●(1862) JKS 141. Liez a weach evelato ez eo rankout d'ezho dioueret ar pez a c'hedont. ●(1876) TDE.BF 432a. O welet ann noz war he gein (…) ar paotr a gerz evelato araok. ●(1870) MBR 190. Evelato, ne voa ket echu, na tost zo-ken, he valeou gant-han. ●(1882) BAR 22. evelato ne devoa ket great eun articl a feiz euz ar greden-ze. ●(18--) SAQ II 192. Evelato, dreizhi he unan, an dentasion ne d'eo pec'het ebet.

    (1911) BUAZperrot 281. Evelato e kavas e oa a zoare evitan ober eun tammik enklask. ●(1924) FHAB Meurzh 97. Evelato bec'h en doa o kredi e c'hellje beza gwir kement-se. ●(1925) BUAZmadeg 144. kaera a velet ennan a oue evelato ar vodesti. ●(1957) AMAH 100. Dipitus e kavemp evelato selloù a-dreuz ha brizh-c’hoarzh ar re a ranke hon daremprediñ.

    (2) =

    (1894) BUZmornik 857. euruz ar re n'o deuz ket guelet hag o deuz kredet evelato !

    II. Interj. Quand même !

    (1955) STBJ 164. Kalz e rank beza cheñchet ar sperejou abaoe, evelato !

  • evelkent / evel-kent
    evelkent / evel-kent

    adv. & interj.

    (1) Adv. Quand même.

    (1877) BSA 228. Evelkent e credan gellout lavaret…

    (1903) MBJJ 67. War-dro pemp heur, evelkent, en em dres an amzer. ●(1921) BUFA 44. mar a unan elkent e cheleué doh ou honzeu. ●(1924) BILZbubr 42/977. evelkent, abaoe m'eo dimeet, eo deut eun tammig war vad.

    (2) Loc. interj. Evelkent ha goude ! : quand même !

    (1909) TOJA 11. O ! velkent ha goude !... ●(1935) ANTO 151. Met evelkent ha goude !

    (3) Evelto-kent :

    (1955) STBJ 200. Evit re Bleiben, ne oa tud Mene Arre, evelto kent Rouziged koulskoude, nemet pilhaouerien ha foeterien-hent.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...