Recherche 'evel...' : 13 mots trouvés
Page 1 : de evel (1) à evelkent-evel-kent (13) :- EvelEvel
hydronyme An Evel : Ével (affluent du Blavet).
●(1905) DIHU 06/107. Vedig en Ével (= nom de plume de Loeiza er Meliner). ●(1938) ARBO III. a Gergonan Lanngedig betag en Ével, é kavér eùé ur velin, Melin er Baodri. ●(1968) LIMO 02 mars. Gronnet get flajen en Evel, Er Mané-Guen e saù é glopen disto adrest de vorh Guénin, étal Baod. ●(1973) LIMO 14 avril. Ag en tachad-sé eh oè aés d’er «Iondred korden» fourbichad de gaved Pluniaù, Guénin hag ol er parrezieu tro ha tro de glask er ré kuhet é koedeu Kergroéz, Kerdréan ha flagenneu kuh en Evel. ●(1995) LMBR 76. Bro an dour gant traoñiennoù an Evel hag ar Blavezh.
- evel .2evel .2
= (?).
●(1902) LZBt Du 38. En hon evel na oa ket anveed e labourê dre dindan ha dre guz da c'honit ineo da Doue.
- evel / èl .1evel / èl .1
prép. & conj.
I. Prép.
A.
(1) Comme.
●(1499) Ca 80a. Euel. g. sicomme. ●(1557) B I 736. euel un mastin, tr. «comme un chien.» ●(1575) M 1505. euel Lestr dre'n mor, tr. «comme le navire par la mer.»
●(1860) BAL 169. evel ur procession.
●(1901) GKLA 2. evelt ho tadou.
(2) [après un équatif] Que.
●(1650) Nlou 62. Ne guelat nep amser, / A scler quen bras steren, / Euel a diouz an ploue, tr. «On ne vit en aucun temps / Clairement une aussi grand étoile / comme au-dessus du canton.»
●(1877) BSA 78. eun dour ken neat ha ken sclear evel ar strink.
(3) Evel ha : comme.
●(1530) Pm 136. Vnuan ha leal eual ha quent, tr. «Égaux et loyaux comme avant.»
B.
(1) Nag evel/èl : combien même.
●(1884) MCJ 203. Ha memb nag èl n'hou pehé nitra de larèt de Jésus, deit ér sort d'en ilis d'er visitein.
●(1900) BUSF 4. Nag èl en ha kuélehemb é hobér burhudeu, ne gredehemb ket hoah d'ha santeleah !
(2) Evel just ha rezon : comme il se doit, comme de bien entendu.
●(18--) PEN 91/293. An eb a us a kle choas evel just a reson.
●(1903) ADBr xviii 347. groet ganthi sin ar groaz, vel just ha rêzon. ●(1904) SKRS I 13. evel just ha rezon, e oue mall ganthan goulen he Bater ouz ar bugel divemor.
(3) Evel giz ha kustum : comme d’habitude.
●(1935) BREI 401/2b. Dimerc'her 'ta, evel giz ha kustum.
II. Conj.
A. [avec le v. «avoir»] Comme.
●(1889) SFA 143. da ziazeza hoc'h Urz evel oc'h euz great. ●215. evel em eus lavaret d'eoc'h a ziaraog. ●256. Evel em euz her lavaret d'eoc'h dija.
B. Loc. conj.
(1) Evel ma : comme.
●(14--) Jer.ms 26. Evel maz guerzat Doe / Dyvoe hon guyr croeur / Am desseu a pleuyn / Evyt tregont dyner, tr. «Comme on vendit Dieu, certes notre vrai créateur, / je le garantie, pour trente deniers.» ●(1575) M 1201. Euel maz eu madou, hac offyçou gnouet, tr. «Tels sont les biens et les offices en vue.» ●(1576) Gk I 254. Euel maz ra an paganet. ●(1576) Cath 4. euel maz eo patent en he legent, tr. «comme c'est évident dans la légende.» ●(1612) Cnf 13b. euel maz gra cals so à pœnitantet.
●(c.1660-1670) VEach 17. Ar Roué memes à impligeas é daou dourn Royal euit remui ar mein diuar ar cauarnse, pe en hini, euel mauoé digoret é guelsont vr scleryen bras, dré moyen vr lamp ardant allumet dirac ar Relegou sacrsé, antrasé à crescas meürbet an eston ames an oll assistantet. ●(c.1680) NG 555. Eual ma te er houer.
●(1847) BDJ 52. E-leac'h ober fea warnhon, evel ma rea habars. ●(1889) SFA 229. en eur ober konfesionou mad, ha pinijennou evel ma z'eo dleet. ●251. evel ma n'oa ket treac'h dez-han. ●256. Evel m'en doa great Jesuz, epad m'edo var an douar.
(2) Evel ma : comme si.
●(1936) PRBD 41. Kurun a oa evel ma vije bet hol an Env o freuza. ●(1943) HERV 158. Merc’hed oc’h ober soubig a youc’he, evel ma vefe unan bennak o klask o gwalla, siouaz d’ezañ !
(3) Evel a : comme.
●(1612) Cnf 22a. Vsaff à sort eguit diuinaff gant paction manifest pé cuz ouz an Azrouant, eual à gra an Archanterien so pechet maruel.
●(1860) BAL 29. ober evel a zo lavaret. ●(1876) TDE.BF 432a. n'em beuz liard na diner evel a ouzoud. ●432b. Brema grav evel a giri. ●(1889) SFA 19. Kea, Fransez, rapar va zi : koueza a ra enn he boull, evel a velez. ●140. Araok breman, evel a ouzoc'h. ●215. Bet en d'oa, evel a leveror, e begement digant-han. ●256. karantez Doue a zeve he galoun, evel a lavar St Bonavantur.
●(1915) HBPR 128. lavaret d'ezho [al leanezed] en em reiza evel a lavare al lezennou.
(4) Evel pa : comme si.
●(1575) M 1141-1142. Neuse ez gnelher (lire : guelher) viff, euel pan vent scriffet, / Real en ho talou, ho holl euffrou gnouet, tr. «Alors on verra toutes vives, comme si elles étaient écrites, / Réellement sur leurs fronts, toutes leurs œuvres visibles.»
●(1659) SCger 28b. comme si i'y eusse esté, tr. «euel pa visen bet eno.» ●147a. euel pa, tr. «comme si.» ●(1727) IN II (avis) vi. evel pa em bise da gombati ouz ur vole dud.
●(1866) FHB 57/40b. evel pa vije egaret. ●(1876) TDE.BF 580a. Soñch am euz evel pa ve deac'h e ve, tr. «je m'en souviens comme si c'était hier.» ●(1878) EKG II 46. evel p'am biche great teir leo dioc'htu d'an daou-lamm. ●(1889) SFA 216. evel pa vije drouk enn-han. ●217. evel pa ne viche en em gavet netra.
●(1905) IVLD 13. Ann hano-ze, dre eno, a zo evel pa lavarfet ar richer, ar ganol pe ar ster dre ama. ●(1907) KORN [15]. Klevet a rear ar biniou hag ar vombard o c’hoari evel pa vefent pell kenan. ●(1907) KANngalon Gouere 447. An Iliz n’o barn ket evel pa vijent en ifern. ●(1974) BAHE 80/31b. Met evit gwir e oa stonket un tamm Dom Erwan hag e skarzhas e c’houg meur a wech evel pa vefe aet un dra bennak a-dreuz.
(5) Keit evel ma : tant que.
●(17--) TE 435. hac e vou continuét én Ilis quehæd èl ma padou.
(6) Kentizh evel ma : aussitôt que.
●(1849) LLB 377. Kenteh avel mé tei d'hou kuneheg glasat.
►[form. conju.]
S1 eveldon / evelon / evelin
●(1818) HJC 325. ac me Zad èl deign. ●(1838-1866) PRO.tj 178. Den na vouie evelt-hon c'hoari vas. ●(1889) SFA 226. eur pec'her paour evel d'om-me.
●(1900) BUSF 5. gober èl eign. ●(1906) HIVL 165. èl oh hag èl on. ●(1909) NOAR 26. Ar re goz eveldoun ne reont nemet eur c'housk. ●(1914) MABR 52. kerklous èldein.
S2 eveldout / eveldous
●(1861) BSJ 153. câr ha nessan avel d'ous ha ç'unan. ●(1867) FHB 148/352b. ne ket eur preonvic eveldot-tre, sur. ●(1876) TIM 324. un dén èl ous.
●(1908) NIKO 143. Ur hrechén mat él ous. ●(1912) BOEG 34. Élousté ranjennet. ●(1913) AVIE 186. ha te nésan èl ous has unan. ●(1926) FHAB Gwengolo 359. eun ampouailh flaerius eveldout.
S3m eveltañ
●(1914) FHAB Eost 232. Stourmomp garo eveltan, holl a unan. ●(1939) MGGD 7. eun nebeut lanked all eveltañ.
S3f evelti
●(1868) KMM 266. nemet pa denner da ober diouti ac evelti.
●(1902) PIGO I 181. ar re-all a hastaz ober evelti.
P1 eveldomp
●(1911) BUAZperrot 279. aounik rak ar maro eveldomp.
P2 eveldoc'h / eveloc'h
●(1906) HIVL 165. èl oh hag èl on.
►[form. comb.]
S1 evel din
●(1878) EKG II 35. da dud eveldi-me.
S2 evel dit
●(1906) MSTR 7. Evel d'id-de, noz-deiz, me a meuz eun huvre. ●(1909) KTLR 164. eur c'hornandon bihan evel d'id-te. ●(1914) MABR 16. Me garehé, èldid, ma vihé distroeit. ●66. Mé èldit...
S3m evel dezhañ
●(1879) BAN 97. Biscoaz, emezho, ne oe guelet eur belec evel dezhan.
S3f evel dezhi
●(1904) BMSB 69. A zinac'h eveldei henor.
- evel-evelevel-evel
adv.
I. Loc. adv.
(1) Tel quel.
●(1920) KZVr 364 - 22/02/20. 'Vel-'vel, tr. «tel quel.» ●n'em eus ket stipet ma marc'hadourez ; kaset em eus anezhi 'vel-'vel.
(2) Couci-couça, moyennement.
●(1857) CBF 43. Iac'h oc'h-hu ? Evel-evel, tr. «Vous vous portez bien ? Couci-couci.»
●(1930) FHAB Gouere 252. – Mont a ra mat ganeoc'h, Gwilhou ? / – Evel-evel, na mat na fall.
II. Attr. Chom, menel evel-evel : rester dans la même situation.
●(1866) FHB 56/26a. hag an dieien vian a jom ato e vel vel, ma ne deuont ket zoken adren. ●(1899) HZB 16. hag an tour a vanas evel-evel.
- evel-hennevel-henn
adv.
(1) Comme ceci, ainsi.
●(1464) Cms (d’après GMB 226). Euelhent, ainsi. ●(1499) Ca 43b. hac euelhenn beth en mil. ●80a. Euelhenn. g. ainsi. ●(1557) B I 158. Me ya oarse hep dale quet, / Eualhenn pan gourchemenet, tr. «Sur ce, je vais sans délai, puisque vous l'ordonnez ainsi.» ●(1621) Mc 35. Euel hen à ententer.
●(1659) SCger 147a. euelhen, tr. «ainsi.» ●(1710) IN I 276. perac em skoez-te evellen. ●(1752) PEll 287. Evel-hen, comme cela. ●(1792) BD 4185-4186. margroet ol euelen / men assur eveet diuorchet biruiquen, tr. «si vous faites exactement comme ça, / je vous assure que vous serez insouciants à jamais.»
●(1829) HBM 5. mar bemp recevet evellen. ●(1846) DGG 215. ar re-ze a ra evel-hen, perac ne rafemp-nî quet ! ●(1878) EKG II 9. Araok en em zispartia oamp en em glevet evelhen : (…). ●(1890) MOA 175a. Comme-ci, tr. «evel-enn.»
●(1907) AVKA 71. Perak a ret-hu ar pez a zo berzet devejo evelen ?
(2) (religion) Evel-henn bezet graet : ainsi soit-il.
●(1659) SCger 111a. soit ainsi, tr. «euelhen bezet gret.»
●(1824) BAM 312. Evellen bezet great.
- evel-hennik
- evel-hontevel-hont
adv. Comme cela.
●(1659) SCger 147a. euelhont, tr. «comme cela.» ●(1752) PEll 287. Evel-hen, comme cela. Evel-se, Evelhont, le même.
●(1843) LZBg 1añ blezad-2l lodenn 59. bâmet doh ou gùélet èl-hont é achihue ou buhé. ●(1854) PSA I 318. gobér èl hont. ●(1890) MOA 175a. comme ce qui est là-bas, tr. «evel-hont, – evel-z-hont.»
●(1958) LLMM 69/261. Pep hini a zistage e glapad : hemañ a lavare evel-hen, hennezh a arguze evelhont.
- evel-just
- evel-kentevel-kent
voir evelkent
- evel-mañ
- evel-seevel-se
adv.
(1) Comme ça.
●(1530) Pm 84. Allas iesu pez voe dide / Ma lesell real eual se, tr. «Hélas, Jésus, pourquoi / Me laissas-tu réellement ainsi.» ●(1557) B I 234. Spes he lesell so dich guell euell se, tr. «Il vaut bien mieux que vous la laissiez comme cela.» ●(1575) M 2443. euelse à léaff, tr. «je le jure ainsi.» ●2784. Euelse yscuit recitaff, tr. «Ainsi rapidement décrire.» ●(1612) Cnf 11b. da ober eualsé. ●(1621) Mc 23. Euel se yuez.
●(c.1680) NG 557. El se, peherion peur. ●(1787) BI 55. E-hel-cè é vihuai Isidor ar enn oberat.
●(c.1802-1825) APS 67. Ehel-se sel-mui ma cârehet Jesus. ●(1818) HJC 334. A-helcen ë ne èlet-hu vaille ur momant gueneign ? ●(1821) SST 97. en ur bedein elcé eit er ral. ●(1825) COSp 139. éhal-cé sél mui ma hum zevalamp, sél mui en hum sàu en andefice. ●(1849) LLB 420. Elsen er huéreinen e labour pad en dé. ●1799. Avelsen é huéler. ●(1860) BAL 34. Ra vezo evelse. ●(1869) SAG 268. evel-ze eo plijet da Zoue hor c'hroui.
●(1915) LIKA 5. (Groe) Avern a dachadeu zo alsay borman. ●(1924) ZAMA 177. hag ouz hen gwelout oc'h en em emellout evel-se.
(2) War evel-se : puisqu'il en est ainsi, ainsi donc.
●(1900) MSJO 188. Var evelse, emezhi, ne dal ket ar boan din dont var ho tro. ●237. Var evelse n'eus netra a rafe aon deoc'h ?
(3) P'evel-se : ou à peu près, ou approchant.
●(1766) MM 498. var dro poent leina pevel-se, tr. «aux environs de l'heure du dîner.»
●(1909) FHAB C'hwevrer 58. setu o tremen eur c'hrenn-baotr yaouank, trivac'h vloas, p'evelse.
- evelatoevelato
adv. & interj.
I. Adv.
(1) Cependant, pourtant.
●(1857) CBF 89-90. Me gred evelato e teuio [ar segal] da beur-gellida, tr. «je crois pourtant qu'il germera partout.» ●(1862) JKS 141. Liez a weach evelato ez eo rankout d'ezho dioueret ar pez a c'hedont. ●(1876) TDE.BF 432a. O welet ann noz war he gein (…) ar paotr a gerz evelato araok. ●(1870) MBR 190. Evelato, ne voa ket echu, na tost zo-ken, he valeou gant-han. ●(1882) BAR 22. evelato ne devoa ket great eun articl a feiz euz ar greden-ze. ●(18--) SAQ II 192. Evelato, dreizhi he unan, an dentasion ne d'eo pec'het ebet.
●(1911) BUAZperrot 281. Evelato e kavas e oa a zoare evitan ober eun tammik enklask. ●(1924) FHAB Meurzh 97. Evelato bec'h en doa o kredi e c'hellje beza gwir kement-se. ●(1925) BUAZmadeg 144. kaera a velet ennan a oue evelato ar vodesti. ●(1957) AMAH 100. Dipitus e kavemp evelato selloù a-dreuz ha brizh-c’hoarzh ar re a ranke hon daremprediñ.
(2) =
●(1894) BUZmornik 857. euruz ar re n'o deuz ket guelet hag o deuz kredet evelato !
II. Interj. Quand même !
●(1955) STBJ 164. Kalz e rank beza cheñchet ar sperejou abaoe, evelato !
- evelkent / evel-kentevelkent / evel-kent
adv. & interj.
(1) Adv. Quand même.
●(1877) BSA 228. Evelkent e credan gellout lavaret…
●(1903) MBJJ 67. War-dro pemp heur, evelkent, en em dres an amzer. ●(1921) BUFA 44. mar a unan elkent e cheleué doh ou honzeu. ●(1924) BILZbubr 42/977. evelkent, abaoe m'eo dimeet, eo deut eun tammig war vad.
(2) Loc. interj. Evelkent ha goude ! : quand même !
●(1909) TOJA 11. O ! velkent ha goude !... ●(1935) ANTO 151. Met evelkent ha goude !
(3) Evelto-kent :
●(1955) STBJ 200. Evit re Bleiben, ne oa tud Mene Arre, evelto kent Rouziged koulskoude, nemet pilhaouerien ha foeterien-hent.