Devri

Recherche 'fich...' : 38 mots trouvés

Page 1 : de fich-1 (1) à fichou (38) :
  • fich .1
    fich .1

    adj.

    (1) Bien mis, bien habillé.

    (1647) Am 749. (a) Un den Fich, (b) ur plac’h-fich, (c) quer fich., tr. « (a) Un homme bien habillé. (b) Une fille bien habillée. (c) Si bien habillé. »

    (1876) TDE.BF 205b. Fich, adj., tr. «Qui est bien ajusté ou habillé, parlant des personnes.»

    (1952) LLMM 32-33/135. (Douarnenez) Ur paotr fich : gwisket-mat atav. ●(1995) BRYV II 122. (Milizag) n'eo ket eur verh fich eo !

    (2) Loc. adv. Fich-difich : qui change sans arrêt de toilette.

    (1977) PBDZ 783. (Douarnenez) fich-difich, tr. «qui passe son temps à changer de robe, de parure.»

  • fich .2
    fich .2

    s. Diwar fich : précipitamment, à la va-vite.

    (1866) SEV 242. e lavarenn bemdez, diwar fich ha dre voaz, eur bedenn da Vari.

    (1931) VALL 354b. en toute hâte, précipitamment, tr. «diwar fich

  • fich .3
    fich .3

    s. (habillement) Guimpe.

    (1972) BSAf xcviii 346. Guimpe : anciennement fich ; plus récemment gimp, ar gimp, gimpchou. A Hanvec, le pluriel est gimpou.

  • fich .4
    fich .4

    voir fichañ .1

  • fich-blev
    fich-blev

    m. Dispute.

    (1857) CBF 55. Fich-bleo a zo etre an daou zen a zo tremenet ann heol diwar ho zreuzou, tr. «Ce sont deux hommes d'un âge fort respecteux qui se prennent aux cheveux.»

    (1927) GERI.Ern 152. fich-bleo m., tr. «bataille d'ivrognes qui se prennent aux cheveux.» ●(1931) VALL 60a. Bataille d'ivrognes, etc., qui se prennent aux cheveux, tr. «fich-bleo

  • fich-c'hoari
    fich-c'hoari

    m. Agitateur, fauteur de troubles.

    (1942) VALLsup 5a. Agitateur, fauteur de troubles, tr. «fich-c'hoari popul[aire].» ●25a. semeur de brouille, tr. «fich-c'hoari popul[aire].»

  • fich-e-lost
    fich-e-lost

    m. Homme qui remue sans cesse.

    (1732) GReg 437a. Fretillant, ou fretillard, tr. «fich-e-lost

  • fich-fich
    fich-fich

    adj. Qui ne tient pas en place, qui bouge tout le temps.

    (1732) GReg 437a. Fretillant, ou fretillard, tr. «fich-fich

    (1876) TDE.BF 205b. Fich-fich, sorte d'adjectif. Il se dit d'une personne qui fourgonne sans cesse, qui se démêne et ne peut rester en repos, frétillant.

  • fich-lostenn
    fich-lostenn

    m. fam. Danse animée.

    (1942) VALLsup 46a. Danse animée, tr. «fich-lostenn m. fam.»

  • fich-trubuilh
    fich-trubuilh

    m. Agitateur, fauteur de troubles.

    (1942) VALLsup 5a. Agitateur, fauteur de troubles, tr. «fich-trubuilh popul[aire].»

  • fichadeg
    fichadeg

    f. –où Remuement.

    (1985) AMRZ 184. A-raog ma teue an noz e veze great dezo [ar foenn] eun eil 'fichadeg.

  • fichadenn .1
    fichadenn .1

    f. –ed Femme qui aime à se maquiller.

    (1925) FHAB Eost 290. Eur fichadenn, eur pez divalo a blac'h.

  • fichadenn .2
    fichadenn .2

    f. –où Mouvement.

    (1964) LLMM 102/26. hep gellout ober an disterañ fichadenn.

  • fichadennoù
    fichadennoù

    plur. Atours.

    (1908) PIGO II 173. an amzer zo re denval da dougen milouriou ha fichadennou.

  • fichal
    fichal

    voir fichañ .1

  • fichañ .2
    fichañ .2

    v.

    I. V. tr. d.

    (1) Ficher, fixer.

    (1499) Ca 83b. Fichaff. g. ficher.

    (1659) SCger 57a. ficher, tr. «ficha.» ●(1732) GReg 409b. Ficher, enfoncer par la pointe dans quelque corps dir, ou dans quelque trou, tr. «Ficha. pr. fichet.» ●Ficher des pieux, des clous, tr. «Ficha peulyou, ficha tachou.»

    (1904) DBFV 79. fichein, fechein, -chal, -chat, fich, v. a., tr. «fixer.» ●(1910) MBJL 107. ar feskenno drapoio a zo fichet ouz ar gwaridello.

    (2) Préparer (repas, etc.).

    (1876) TDE.BF 205b. Ficha, v. a., tr. «Apprêter le repas ou les mets.» ●(18--) BSG 184. ficha ma dijuni. ●190. ficha dijuni din.

    (1924) BILZbubr 40/897. Izabel a oa o ficha lein. ●(1982) TKRH 36. Ur mell kaoteriad yod-kerc'h 'oa da fichañ eta.

    (3) Arranger, préparer, bien disposer.

    (1876) TDE.BF 205b. Ficha, v. a., tr. «préparer, parlant d'un lit.»

    (1902) PIGO I 14. an hini yaouank a oa o fichan he c'houef euz eur mezellour. ●(1927) GERI.Ern 151. ficha v. a., tr. «préparer, un lit,, un mets.» ●(1928) TAPO 8. Ha ma n’ho peus ket a c’hoant da veza kannet, ficha ar gweleou, kerkent ha goulou deiz. ●(1985) AMRZ 29. Ar merhed eo a 'fiche ar gweleou, beb mintin. ●338. ficha ar gweleou : faire les lits.

    (4) Redresser, redresser.

    (1895) FOV 247. Un taul fouèt 'dan é gôv, é kueh, ardran er hein, / E fech dehou malis hag el lak d'hum zersein, tr. «Un coup de fouet qu'en cachette, par derrière, on lui donne sous le ventre, ranime son ardeur et le fait se dresser.»

    (5) (en plt de qqn) Habiller bellement.

    (1659) SCger 148a. ficha, tr. «parer.»

    (1869) FHB 207/407b. ficha caer ar vugale. ●(1927) GERI.Ern 151. ficha v. a., tr. «orner, parer.» ●(1935) ALMA 165. pa vez meneg da ficha he diou ganfartez !...

    ►[empl. comme subst.]

    (1925) BUAZmadeg 91. N'eo ket ar ficha brao eo a ra ar merc'hed fur.

    (6) Orner, décorer.

    (1732) GReg 251b. Decorer, orner, tr. «ficha. pr. fichet

    (1860) BAL 180. lezer merc'het ar bed ac ar pennou scanv da ficha an diaveaz. ●(1869) FHB 224/115a. ficha an aoteriou. ●(1872) ROU 80b. La vente dépend de la manière d'apprêter la marchandise, tr. «e kever ficha eo guerza.» ●(1877) BSA 71. Epad ma fiche he zi.

    (1930) KANNgwital 335/466. emaor o ficha an hentchou abenn an deiz warlerc'h, rak gouel bras a zo. ●(1941) FHAB Du/Kerzu 106. fichet e voe an ilizou.

    (7) Fomenter.

    (1920) KZVr 366 - 07/03/20. Ficha, au sens de stigna. machiner : ficha trouz ha kasoni e-touez mignoned.

    II. V. pron. réfl. En em fichañ.

    (1) Être à sa toilette.

    (1869) FHB 207/407b. en em ficha ervez he frouden. ●(1889) ISV 138. Judith a garie en em ficha caer. ●(1894) BUZmornik 10. ober stad euz he c'horf, en em ficha kaer.

    (1908) PIGO II 41. 'n em fichan gant kalz a evez. ●(1912) BUAZpermoal 239. ma gustumet ho pugale d'en em fichan eveldoc'h. ●(1925) BUAZmadeg 354. An den a zalc'h he ene en eur stad santel, ne dle ket en em zale kalz d'en em ficha en he viskamant. ●(1933) MMPA 117. Ne golle ket amzer o 'n em ficha.

    (2) En em fichañ war : se fixer dans (une idée, etc.).

    (1790/94) PC I 234. Leun a ourgouil a vanite – En em fisch var qemense.

  • fichañ / fichal / fichat / fichiñ / fich .1
    fichañ / fichal / fichat / fichiñ / fich .1

    v.

    I. V. intr.

    (1) Bouger.

    (1633) Nom 27a. Iumentum coriaginosum : haridelle, beste fort maigre : haridell quæz, loen treut quy, quen treut na fichè quet en tan.

    (1659) SCger 148a. fibla, tr. «batre.» ●(1732) GReg 437a. Fretiller, être toûjours en mouvement, remuer dru & menu, sauter, danser, tr. «fichal hep ceçz.»

    (1876) TDE.BF 205b. Fichal, v. n, tr. «bouger, frétiller, se trémousser.»

    (1909) FHAB Eost 260. o drapoiou o ficha en avel. ●(1927) GERI.Ern 151. ficha v. n., tr. «Frétiller, se démener.» ●(1936) DIHU 296/19. Ne fichet ket ahaneman. ●(1936) DIHU 301/111. Ne fich ket el loen peur, ne hra esmei erbet. ●(1955) STBJ 85. ne c'helle ket fichal.

    (2) Rire en s'efforçant de ne pas rire.

    (1876) TDE.BF 205b. Fichal, v. n., tr. «rire en s'efforçant de ne pas rire.»

    II. V. tr. d.

    (1) Remuer, mouvoir, agiter (qqc.).

    (1869) HTC 111. Ar c'hi en doa casset Tobias iaouank ganthan a zilammas neuze en eur ficha he lost. ●(1889) SKG 25. N'helleont fichal ho zroad nemed en eurejou / Eb but lakeit e rink ar merc'hed oeit droziou.

    (1904) DBFV 79. fichein, fechein, -chal, -chat, fich, v. a., tr. «remuer, agiter, fourgonner, exciter, animer.» ●(1911) BUAZperrot 733. hag ec'h en em lakeas da ficha e lost ouz Tobias koz. ●(1913) AVIE 265. ne vennant ket rein un taul biz eit ou fechal. ●(1928) BFSA 162. e plegas ar bleiz e benn hag e fichas e lost. ●(1929) MKRN 170. hep fichal na gar na troad.

    (2) = (?).

    (1766) MM 1493. hèn a fiché al labousset / ac ho destumé er gaout.

    (3) (agriculture) Fichañ foenn : faner.

    (1985) AMRZ 183. Ha gouzoud a rit petra eo ficha foenn ? ●338. ficha foenn : faner.

    (4) Attiser (le feu).

    (1659) SCger 10a. atiser, tr. «ficha.» ●(1732) GReg 80a-b. Detiser, ôter les tisons du feu, tr. «fichella, ou, fichal an tan.» ●430b. Fourgonner, tr. «remuer le feu dans le four avec le fourgon, tr. «Fichella an tan. Van[netois] fichelleiñ. ficheiñ. fichal

    (1876) TDE.BF 205b. Fichal, v. a., tr. «fourgonner, detiser.»

    (1931) VALL 45a. Attiser le feu, tr. «ficha

  • fichaod
    fichaod

    m. -ed Fichaud. Fichaoded : surnom des habitants de Neuillac.

    (1911) DIHU 72/271-272. Nen des tuchentil nameit ér hérieu hag... é Neulieg. Fichauded (?) e hrér anehé eùé. Laret e vé a hendaral : Tud Neulieg é monet én un davarn e houlen : Ne hues ket ur gamprig a kosté? Ne vourant ket bout émesk el leuiged aral. ●(1947) BRMO 32. ceux [= habitants] de Neulliac, Fichauded (fichauds) ou Chouanned (chouans).

  • fichat
    fichat

    voir fichañ .1

  • fiched
    fiched

    m. –où (habillement) Poche.

    (c.1718) CHal.ms i. Empocher lacat er fichet, er sah, insahein queru. [= Kervignac]. ●(c.1718) CHal.ms iii. poche d'habits, tr. «sah, sacot, fichet, poch' a sarz[eau].» ●(1744) L'Arm 292a. Poche, tr. «Fichêtt.. êdeu

    (1904) DBFV 79b. fiched, m. pl. eu, tr. «poche.» ●(1907) VBFV.fb 22a. fiched, m. pl eu, tr. «poche d'habit.» ●(1912) BUEV 35. lakeit é zorn é fiched un aral. ●(1925) SFKH 8. deu vlank bihan hemb kin én é sakod (en é fiched. ●(1934) BRUS 236. Une poche, tr. «ur fiched –eu.» ●(1958) BRUD 4/91. o deuorn én o fechédeu.

  • fichedad
    fichedad

    m. –où Contenu d'une poche.

    (1744) L'Arm 292a. Pochée, tr. «Fichettatt

    (1904) DBFV 79b. fichedad, m. pl. eu, tr. «pochée.» ●ibid. fichedadig, m. pl. eu, tr. «petite pochée.» ●(1912) DIHU 89/165. ur fichetad lagadeu ronsed, éhén, buohed, deved, iér... geton.

  • fichell
    fichell

    f. –où

    (1) Pieu.

    (1464) Cms (d’après GMB 236). Fichell, espieu. ●(1499) Ca 83b. Fichell. l. hoc sufflamen / inis. ●(c.1500) Cb 84b. Fichell. g. pieu. l. hoc sufflamen / inis.

    (2) Levier pour embarrer, enrayer (une roue).

    (1732) GReg 570b. Levier dont on arrête les rouës d'un carrosse, ou d'une charrette en une descente trop roide, tr. «Fichell. p. fichellou da scolya ur c'harr &c.»

    (1876) TDE.BF 205b. Fichell, s. f. C'est aussi le nom que l'on donne à un frein pour enrayer les roues.

    (3) Fourche rudimentaire à deux dents pour débroussailler.

    (1917) KZVr 215 - 15/04/17. Fichell, tr. «fourche à deux doigts en Cornouaille.» ●(1931) VALL 316b. Fourche en bois pour couper la lande, tr. «fichell f.» ●(1957) AMAH 244. ken manchek hag un troc’her lann kollet gantañ gwigned ha fichell. ●(1982) PBLS 127. (Sant-Servez-Kallag) fichell, tr. «baguette fourchue pour couper à la faucille.» ●(1984) EBSY 77. (Sant-Ivi) penn-fichell, tr. «outil.» ●(1986) CCBR 34. (Brieg) le bâton fourchu, tr. «ar fichell

    (2002) MVAHU 168-169. (An Uhelgoad) prit sa faucille, sa fichel et son kervé (un lien fait d'une branche tressée en guide de corde).

    (4) Fourgon, ringard.

    (1876) TDE.BF 205b. Fichell, s. f., tr. «Fourgon ou instrument pour remuer le bois dans le four ; pl. ou

    (1931) VALL 316b. Fourgon pour remuer le bois dans le feu, tr. «fichell f.»

  • fichell-forn
    fichell-forn

    f. Fourgon, ringard.

    (1732) GReg 429b. Le fourgon pour remuer le bois dans le four, tr. «Fichell fôrn

  • fichellad
    fichellad

    f. –où Liasse (de papiers).

    (1732) GReg 572a. Liasse, papiers liez ensemble, tr. «fichellad paperyou. p. fichelladou

    (1876) TDE.BF 205b. Fichellad, s. f., tr. «Liasse de papier, etc.»

  • fichellañ
    fichellañ

    v. tr. d.

    (1) Fourgonner.

    (1732) GReg 80a-b. Detiser, ôter les tisons du feu, tr. «fichella, ou, fichal an tan.» ●430b. Fourgonner, tr. «remuer le feu dans le four avec le fourgon, tr. «Fichella an tan. Van[netois] fichelleiñ. ficheiñ. fichal.»

    (1876) TDE.BF 205b. Fichella, v. a., tr. «Remuer, parlant du bois, de la braise du four.»

    (1931) VALL 45a. Attiser le feu, tr. «fichella.» ●316b. Fourgonner, tr. «fichella

    (2) Ficher.

    (1659) SCger 57a. ficher, tr. «fichella

  • ficheller
    ficheller

    m. –ion Celui qui fourgonne.

    (1931) VALL 316b. celui qui fourgonne, tr. «ficheller

  • fichenn
    fichenn

    f. –où

    (1) (serrurerie) Fiche.

    (1732) GReg 409b. Fiche, instrumet de fer fait à vis, qui sert à fermer une porte, tr. «Fichenn. p. fichennou

    (2) Fiche pour prendre des notes.

    (1931) VALL 302b. Fiche pour notes, tr. «fichenn f. pl. ou.» ●(1942) HERV 178. e leunias eur fichenn gant hec'h ano. ●(1958) BAHE 15/3. ar fichennoù a zo e burevioù ar prefedioù.

  • fichennañ
    fichennañ

    v. tr. d. Ficher, fermer avec une fiche.

    (1732) GReg 409b. Ficher, fermer avec une fiche, tr. «fichenna. pr. fichennet

  • fichennaoueg
    fichennaoueg

    f. –où Fichier, ensemble de fiches.

    (1931) VALL 302b. Fichier, tr. «fichennaoueg f.»

  • ficher
    ficher

    m. –ion Personne qui ne tient pas en place.

    (1732) GReg 437a. Fretillant, ou fretillard, tr. «ficher. p. fichéryen

  • ficherez
    ficherez

    f. –ioù (agriculture) Machine pour remuer la paille.

    (1942) FHAB Gwengolo/Here 198b. stampa 'ra ar c'haser o vont eus ar ficherez d'ar goloeg. ●(1984) HYZH 154-155/43. ur ficheureuz a yoa ivez da fichañ ar c'holo.

  • ficherezh
    ficherezh

    m. Toilette (pour bien s'habiller).

    (1860) BAL 174. colled abred gant ar ficherez ac oll follenteziou ar bed. ●219. e santas goudeze cals a c'hout evit ar c'hinklerez ac ar ficherez. ●(1868) KMM 180. ar ficherez hag an digorou divoder. ●(1872) ROU 90b. Luxe, tr. «ficherez

    (1904) SKRS I 160. beza re zod an holl gant an dillad kaer, hag ar ficherez. ●(1908) FHAB Meurzh 89. He bried ne gare nemet ar ficheres. ●(1925) FHAB Mae 189. redek gand kemend a herr hag a diz warlerc'h ar ficherez displed.

  • fichet .1
    fichet .1

    adj.

    (1) Fixé.

    (1499) Ca 83b. [fichaff] gal. fichiez. b. fichet.

    (1689) DOctrinal 201. ha quer buan ó derc’hell bepret, fichet hac arretet é daou lagat var Imaig ar Crucifix.

    (2) Perché.

    (1908) FHAB Meurzh 92. eul lapous fichet var eur brank a gane.

  • fichet .2
    fichet .2

    adj. Paré.

    (1710) IN I 354. beza quinclet, fichet hac ajustet brao.

    (1876) TDE.BF 205b. Fichet, adj., tr. «Se dit d'une femme qui a fait une grande toilette.» ●(1890) MOA 111b. Ajusté, adj., tr. «fichet

  • fichfichal
    fichfichal

    v. intr. Remuer.

    (1957) AMAH 92. en o c'hichen e fichfiche un toullad paotred.

  • fichficher
    fichficher

    m. –ion Homme remuant.

    (1957) AMAH 45. pa voe faezh ar fichficherien.

  • fichiñ
    fichiñ

    voir fichañ .1

  • fichoù
    fichoù

    plur. Toilette, parure.

    (1923) FHAB Kerzu 463. me oa troet ouz ar fichou.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...