Devri

Recherche 'fiñv...' : 12 mots trouvés

Page 1 : de finv (1) à finvus (12) :
  • fiñv
    fiñv

    m. –où

    I.

    (1) Mouvement, agitation.

    (1874) POG 123. Ho ! ma Doue, roet hoc'h euz d'e-omp ar vuez, ar finv hag ar beza.

    (1907) AVKA 66. Kenta mac'h ê enhi goude finv an dour, a vije pareet. ●(1911) BUAZperrot 396. hiboud an dour, finv ar mor. ●(1927) GERI.Ern 153. fiñv m., tr. «Mouvement.»

    (2) Mouvement, geste.

    (1872) ROU 92b. Mouvement, tr. «finv.» ●Il ne fit qu'un petit mouvement, tr. «Ne reas nemet ur finvic.» ●(1890) MOA 350a. Il ne fit qu'un petit mouvement, tr. «ne reaz nemet eur finvik

    (1927) LZBt Genver 9. na gollent nag eur gir nag eur finv eus ar pez a lare pe a re an O. 'n Eskob.

    (3) Action d'agiter qqc.

    (1866) LZBt Ebrel 110. finv ho zreid. ●(1889) ISV 67. ar finv-muzellou-ze sioul ha didrous.

    (1910) MBJL 139. Er memes doare e respont dre finv hon zôko hag hon mouchouero d'o re.

    (3) Fiñv ennañ : remuant.

    (1870) FHB 295/267b. kement servicher Doue a zo buez ha finv enhan.

    II. sens fig.

    (1) Agitation, mouvement.

    (1869) FHB 219/74b. ar finv a zo savet brema etouez an oll gristenien. (…) eun hevelep finv, eun hevelep err etouez bugale an Ilis.

    (1903) MBJJ 7. koulskoude e zo enni [Dijon] kalz a vue hag a finv.

    (2) Lakaat fiñv : mettre de l'agitation, du mouvement.

    (1957) AMAH 42. Yuzevien al lodenn vrasañ anezho hag a ouie eveljust ar stek da lakaat fiñv ha berv en-dro dezho.

    (3) Fiñv ennañ : actif.

    (1909) FHAB Gouere 201. an niver bihan eo a zo o kas ar re all en dro. Mes an niver bihan-ze a zo finv ennan, hardis eo.

  • fiñv-difiñv
    fiñv-difiñv

    m. remuement.

    (1931) VALL 643a. Remuement, mouvement en tous sens, tr. «finv-difinv m.»

  • fiñv-fiñv
    fiñv-fiñv

    adv. Qui bouge toujours, qui est toujours en mouvement.

    (1732) GReg 11b. Il est toujours en action, tr. «bepret e ma finv-finv.» ●437a. Fretillant, ou fretillard, tr. «finv-finv

    (1927) GERI.Ern 153. fiñv-fiñv, tr. «(être toujours) en mouvement, agité.»

  • finvad
    finvad

     f. Succès, réussite.

    (1839) BESquil 287. Labourat e ras én affær-zé guet quement a fin-vad ma hroas receu (…). ●476. Goudé en dout labouret guet quement a fin vad é Spagne, ean e zas é France. ●522. na bihannet a fin-vad en dès ean bet ! ●588. hum acqùittein e ras ag er gargue-cé (…) guet quement a fréh hac a fin-vad, ma obé obliget (…) de receu en Urheu sacret.

  • fiñvadenn
    fiñvadenn

    f. –où

    (1) Mouvement.

    (1872) ROU 92b. Mouvement, tr. «finvadenn.» ●(1890) MOA 350a. Mouvement, tr. «finvadenn, f.»

    (1914) RNDL 85. Na trouz na fénùaden, tr. «ni bruit ni mouvement.» ●(1926) FHAB Ebrel 145. Nag eur ger, nag eur finvadenn en o zouez. ●(1926) FHAB Here 392. zelaou trouz ar galon ha finvadennou ar c'hreuz eus an den. ●(1927) GERI.Ern 153. fiñvadenn f., tr. «Mouvement.»

    (2) Ober ur fiñvadenn : faire un mouvement, bouger.

    (1864) SMM 132. an daouarn oc'h ober eur finvaden benag.

    (1902) PIGO I 62-63. zouden na ra ken nep finvaden. ●(1903) MBJJ 336. na zanter ket al lestr oc'h ober eur finvaden. ●(1909) LZBt Du 11. heb gallout ober eur finvaden. ●(1910) MBJL 160. pa ra eur vinvaden.

  • fiñval
    fiñval

    v.

    I. V. intr. Bouger, remuer.

    (1557) B I 275. Ne alhes fifual na bale / Euit neb eres alesse, tr. «tu ne peux remuer ni marcher, quoi qu'on te fasse.»

    (1659) SCger 16a. bouger, tr. «finual.» ●148a. finval, tr. «bouger.»

    (1870) MBR 226. ne flach na ne finv. ●(1879) BAN 201. chom a reas epad div heur, hep finval. ●(1879) BMN 281. he voazied, he galon, ne finvent mui, ne dalment an distera. ●(1884) BUR I 82. chom krak hep finval en pad kalz a amzer. ●(1889) ISV 67. ho muzellou a velit o finval. ●77. ar potrik-ze hag he vam n'o doa ket finvet euz al leac'h ma voant.

    (1903) MBJJ 245. pa 'zo laret d'ean gant ar skeudennerien na frinval ken. ●(1907) AVKA 88. deuet (...) an avelio da c'houista war an ti-ze ; na finvo ket. ●(1908) FHAB Du 331. eur miz benag var va gwele heb gallout finval, mizou ar medisin hag al louzeier. ●(1910) MAKE 51. na flach na finval.

    (1927) GERI.Ern 153. fiñval, tr. «se mouvoir.»

    ►[empl. comme subst.]

    (1880) SAB 45. ne re mania ebed, finva ebed.

    (2) Remuer.

    (1903) MBJJ 66. Goude meren e hadkrog ar mor da finval.

    II. V. tr. d.

    (1) Déplacer.

    (1926) FHAB 123. ma n'oad ket ken evit (...) finval eur garrigellad deil eus ar bern, hep goulenn e asant.

    (2) Remuer, mouvoir.

    (1659) SCger 82a. mouuoir, tr. «finual

    (1867) FHB 130/202a. ne alle finval ezel pell a voa. ●(1879) BAN 229. ar bugel a gommansas finval he zaoulagad hag he vuzellou.

    (1900) MSJO 121. fiñval o muzellou. ●(1911) BUAZperrot 127. ne oue ket evit finval hiviziken, nak he divreac'h, nak he zreid. ●(1925) FHAB Mae 190. hep finval a-walc'h o izili. ●(1927) GERI.Ern 153. fiñval, tr. «mouvoir.»

  • fiñvataer
    fiñvataer

    m. –ion Homme remuant.

    (1879) ERNsup 153. finvetar, homme remuant, Gur[unhuel]. ●(1896) GMB 596. finvetar homme remuant, à Gurunhuel.

  • fiñver
    fiñver

    m. –ion Personne qui ne tient pas en place.

    (1732) GReg 437a. Fretillant, ou fretillard, tr. «Fiñver. p. fiñvéryen

  • finvezh
    finvezh

    f. –ioù, –où

    I.

    (1) Fin.

    (1450) Dag 19-21. Dan Roe Arzur ez liviry / Pebez sinou e Breiz a coezo glan, / Quent finuez an bet man, tr. «Au Roi Arthur tu diras / Quels signes surviendront assurément en Bretagne / Avant la fin de ce monde.» ●(1575) M 233. bet finuez ho dezyou, tr. «jusqu'à la fin de leurs jours.» ●1197. an fynuez he dezyou, tr. «la fin de ses jours.» ●3315. Diougelroez hep finuez á vezo, tr. «Il y aura sûreté sans fin.» ●(1580) G 520. bede fynvez an bet, tr. «jusqu'à la fin du monde.» ●(1650) Nlou 18. goude finuez an bet, tr. «après la fin du monde.»

    (1732) GReg 183b. Dieu n'a ni commencement ni fin, & est le commencement, le principe de toutes choses, tr. «An autrou Douë ne'n deus na dezrou na finvez, hac a so ar penn-caus a bep tra.» ●L'homme connoît son commencement, mais il ne connoît pas sa fin, tr. «An dèn a enef e zezrou, ha na enef qet e finvez.» ●909b. Tel commencement, tel fin, tr. «diouc'h an dezrou ar finvez

    (18--) SAQ II 287. heb finvez hebed.

    (2) Consommation, fin d'un travail, d'une entreprise.

    (1732) GReg 201a. Consommation, la fin d'un ouvrage, tr. «ar finvez

    II. (religion)

    (1) Fin, mort.

    (1530) Pm 27. Ma ho guyliff din e-m finuez, tr. «Afin que je les voie dignement à ma fin.» ●(1557) B I 562. A te eno naz vezo mez / En iain goude da finuez / Noz dez en lastez pan vezy / En creiz an cisternn inffernal / En tan ha tourmant ha scandal / En un hual maz tripaly, tr. « N'auras-tu pas de honte, là, après ta mort, quand tu seras torturé nuit et jour dans l'ordure, au sein de la citerne infernale, dans le feu et l'horrible tourment, trépignant, enchaîné ? »

    (1727) HB 225. ur finvez eurus. ●(1732) GReg 4a. Abbois, extremité d'une personne, tr. «Finvez

    (1866) SEV 19. petra a zo o viret ouz-hoc'h da gaout eur finvez euruz ?

    (2) Finvezh(ioù) diwezhañ : les dernières fins.

    (1530) Pm 213. Oar penn ma finuez diuezaff, tr. «A mon heure dernière.»

    (1727) HB 233. Cantic var ar finvezou Diveza eus an den.

    (1831) MAI 3. sonjal er finvejo divoean. ●127. Sonjal er finvejo divoean, ispicial ar mrao. ●(1866) SEV xiv. Enn hoc'h holl oberou, bezet sonj euz ho finveziou diveza.

    (1907) PERS 218. komz a garie divar benn ar finvezou diveza. ●(1945) GPRV 5. finveziou diweza mab-den.

  • finvezhañ / finvezhiñ
    finvezhañ / finvezhiñ

    v.

    I. V. intr.

    (1) Mourir.

    (1530) Pm 28. Pan finueziff pan iff an bet, tr. «Quand je mourrai, quand je quitterai le monde.» ●58. Maz finueziff ma changiff bro, tr. «De sorte que je mourrai, que je changerai de pays.» ●(1557) B I 264. Pan finuezo ne caffo splann / Queuer hanter na trederann / Na queffrann na nep rann ann neff, tr. «Quand il mourra, il n'aura ni le tout, ni la moitié, ni le tiers, ni une portion ou une partie quelconque du ciel.» ●620. Me menn meruel ma ne raff / Dezy ent scaff finuezaff yen, tr. «je veux mourir si je ne la fais périr promptement.» ●(1575) M 89. Ha ne ouzomp an dez, maz dleomp finvezaff, tr. «Et nous ne savons pas le jour ou nous devons finir.» ●2646. Da ober pinigenn, en glenn quent gourfennaff, / A pep tu é buhez, yuez na finuezaff, tr. «Faire pénitence sur la terre, avant de finir / De toute façon sa vie, et aussi la terminer.» ●(1576) H 45. Pan finuezifu maz vizifu Glan, tr. « when I shall end, that I may pure. »

    (1651) JK 27. Mam conduet dre trues en o gras da finvesi, tr. «Que vous me conduisiez par pitié, à mourir dans votre grâce.»

    (2) Finir.

    (1557) B I 595. Ober he buez finuezaff / Dirac ma bisaig quent flachaff / A drast hastaff heb tardaff quet / Breman aman em damany / Creffhaff maz guelhet auset hy / Dimez dezy espediet, tr. «J'ai grand hâte de voir mettre fin à sa vie en ma présence, avant que je parte d'ici ; maintenant, sur mes ordres, traitez-la le plus mal que vous pourrez, et expédiez-la sans égard.»

    II. V. tr. d. Achever.

    (1732) GReg 10b. Achever, tr. «finveza. pr. Finvezet.» ●(1732) GReg 916a. Il a terminé son procès, & ses jours en même temps, tr. «var un dro èn deveus termiynet e brocès ha finvezet e vuez.»

  • finvezhiñ
    finvezhiñ

    voir finvezhañ

  • fiñvus
    fiñvus

    adj.

    (1) Mouvant.

    (1732) GReg 645a. Mouvant, ante, remuant, tr. «fiñvus.» ●801b. Remuant, ante, vif, tr. «fiñvus

    (1927) GERI.Ern 153. fiñvus, tr. «mouvant.» ●(1933) OALD 45/206. skeud finvus ar raoskl.

    (2) Où règne l'agitation.

    (1910) MBJL 72. er c'harter bras ha finvus a rêr anean City.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...