Recherche 'garzh...' : 17 mots trouvés

• garzh .1
  garzh .1

  f. –où, girzhi, girzhier

  I.

  (1) Buisson.

  ●(1499) Ca 91a. Garz. g. buysson. ●(1633) Nom 47a. Rubeta : grenouille du buisson : ran garz, ran á vez en cleuzyou.

  (2) Haie de talus.

  ●(1633) Nom 241a. Sepes, sepimentum, septum : vne haye : vn gartz, vn quaë.

  ●(1659) SCger 64b. haie, tr. «garz, p. guirzier.» ●65a. halier, tr. «garz.» ●149b. garz pl. guirzier, tr. «haie.» ●(1710) IN I 210. ar vugaligou, pere a zalc'h crog en o Zat gant un dourn hac a gutuil mouar gant eguile ahed ar c'harz. ●(1732) GReg 484a-b. Haïe, abrisseaux, & halliers plantez sur un fossé, tr. «(Leon. Qaë. p. qaëou. ar c'haë.) Ailleurs. Garz. p. guirzyer. (Van[netois] garh. p. garhëu.» ●(1752) PEll 330. Garz Est aussi une haie, ou clôture de jardin, de Parc &c. Plur. Ghirzier. [Ven[netois] Garh, haye plantée sur une terre élevée du fossé.

  ●(c.1825-1830) AJC 4833. dreist dar herger. ●(1838) CGK 4. lampat dreist ar guircher. ●(1849) LLB 192. garh ha fojel. ●375. hemb nuehat é herhier. ●730. sewel gerhier. ●(1857) CBF 114. ho astenn oc'h ar c'harz da zec'hi, tr. «l'étendent sur la haie pour la faire sécher.» ●(1861) BSJ 301. hèd-ha-hèd d'er guerhér. ●308. monnèt dré en henteu ha hèd-ha-hèd d'er guerhér. ●(1878) EKG II 88. Eur c'harz lann daou vloaz. ●155. ar girzier lann. ●(1883) MIL 172. Klevet a reas eur vouez kaer meurbet o tibrada dreist ar girsier.

  ●(1907) PERS 169. ar girzier a oa evel pa vije krog an tan ennho. ●302. ar voutail oc'h euz kuzet er c'harz. ●(1924) BILZbubr 40/898. penôs stigna antell pe las er c'hirjer. ●(1925) SFKH 9. Er vro-zé nen des ket gerhér èl drémen. ●(1942) DADO 7. dre ar prenestr hanter-digor e klever ar gelven o filipat dindan an doenn ha war ar c’harz.

  (3) par ext. Talus.

  ●(1982) PBLS 535. (Langoned) garzh, girzhi, tr. «talus.»

  (4) Aiguillon.

  ●(c.1200) Glb (d’après Fleuriot). fetgart ‘fides apera’.

  II.

  (1) Mont er c'harzh : louper, manquer, avorter (un projet, etc).

  ●(1952) LLMM 32-33/136 (Ki-Douarnenez). Aet er c'harzh, tr. P. Denez «(projet) avorté.» ●(1955) STBJ 83 (K) Y. ar Gow. Ha gant aon da veza tromplet, evel ma lavare, e chomas Yann hep dont ken war-dro ma maeronez, hag e yeas an traou er c'harz. ●208. Met, a-wechou, e lakee an teotou milliget dizunvaniez da zevel etre ar pôtr hag ar plac'h pe etre o zud, hag e yee an traou er c'harz, zoken war-lerc'h an embannou. ●(1957) BRUD 2/29 (K) Y. ar Gow. Plijoud a ree deañ e verh-kaer da veza hag e roas e asant, gand aon e yaje Tin en e voutou hag an dimezi er harz.

  (2) Kas d’ar c'harzh : louper, manquer, avorter (un projet, etc).

  ●(1943) VKST Meurzh/Ebrel 237. eun dimezi kaset da benn, eun dimezi kaset d’ar c’harz.

  (3) Lammat dreist ar c'harzh : dépasser les bornes.

  ●(1957) AMAH 192-193 (T) *Jarl Priel. Evidon da vezañ boaz ouzh doareoù ar varnerien gaezh e chomis souezhet krenn, rak gwech ebet n'o devoa evelkent lammet dreist ar harzh (lire : c'harzh) evel an dro-se.

  (4) Dont dreist ar c'harzh :

  ●(1877) FHB (3^e série) 6/44a (L) *Yann ar Gervrugenn. Ar pec'her en deuz evit mestr dinatur an avaristed, a grign he galoun noz-deiz, hen doug da laerez pe da viret ar madou deut dreist ar c'harz.

  (5) Chom ouzh ar c'harzh : qui n’est pas terminé. Cf. chom ouzh an drez.

  ●(1925) BUAZmadeg 881. Al lenner a gavo, ama hag ahont, faziou el leor-man : eul lizeren benag choumet a istribill ouz ar c'harz, met ar faziou-ze a zo dister; al lenner ho difazio dre ma yelo.

  (6) Mont garzh ha fozell : zigzaguer.

  ●(1939) RIBA 42 (G) Y.-V. Henoù. Ha monet e hrè, èl un dal, get é hent, garh ha fozel.

  (7) Ar girzhier a glev : qqn pourrait nous entendre.

  ●(1903) GBDV 186 (G). Er gerhiér e gleu.

  (8) Bezañ frotet gant eoul garzh : voir eoul.

  (9) Mont dre gleuz ha garzh : voir kleuz.

  (10) Mont kleuz ha garzh : voir kleuz.

• garzh .2
  garzh .2

  s. –où Manche de fouet.

  ●(1934) BRUS 281. Un manche de fouet, tr. «ur harh –eu.»

• garzh-red
  garzh-red

  f. Haie courante.

  ●(1931) VALL 351b. Haie courante, tr. «garz-red.» ●(1955) STBJ 146. e-kreiz eur c'harz-red spern. ●(1957) BRUD 2/43. a-hed ar harz-red. ●(1964) ABRO 53. e rankis plantañ ur c'harzh-red stank en-dro d'am zrevajoù.

• garzhad / garzhiad
  garzhad / garzhiad

  f. –où

  (1) Haie de (ronces, etc.) sur un talus.

  ●(1847) FVR 122. garzadou lann ha drez. ●(1866) FHB 79/215a. eur c'harziat spern guenn. ●(1869) KTB.ms 15 p 199. ur c'harzad keuneud.

  ●(1911) BUAZperrot 208. e touez eur c'harsiad drez. ●(1931) VALL 351b. Haie formée de, tr. «garziad f.» ●(1933) FHAB Genver 29. eur c'harziad lann ha balan. ●(1933) FHAB Eost 313. diou c'harziad veuz. ●(1938) DIHU 324/101. ur harhad koed. ●(1985) AMRZ 181. e skeud eur harziad haleg.

  (2) par ext. Clôture.

  ●(1987) DBHB 190. ne weler kén nemed garzadou orjal-dreineg.

• garzhañ
  garzhañ

  v. tr. d.

  (1) Accroître le nombre ou l'épaisseur des buissons.

  ●(c.1500) Cb 91b. [garz] g. publier / ou accroistre buyssons. b. garzaff.

  (2) Clore, clôturer de haies.

  ●(1732) GReg 484b. Faire des haïes, tr. «garza. pr. garzet.»

• garzhata
  garzhata

  v. intr.

  I.

  (1) Flâner, perdre son temps à droite et à gauche.

  ●(1879) ERNsup 154. garjeta, flâner, perdre son temps à aller d'un endroit à l'autre (petit Tréguier).

  ●(1920) LZBt Here 25. koll 'ret (...) o poan o c'hoantât ober beleien eus bugale ar c'hoajou. Troet da c'harjata, kalet o fenn, divrid evel emaïnt, n'houllfoïnt jamez bean dalc'het etre mogeriou. ●(1921) LZBt Here 7. ma c'hallent redek ha garjatan dre o bro.

  (2) Battre, courir les haies.

  ●(1974) TDBP III 210. Ar vugale a vez aze o c’harzata da glask neiziou, tr. « les enfants sont toujours là en train de battre (courir) les haies pour chercher des nids »

  II. Kas da c'harzhata : envoyer au diable.

  ●(1957) AMAH 261 (T) *Jarl Priel. «Kae 'ta, mabig, da c'harzhata !»

• garzhataer
  garzhataer

  m. –ion Flaneur, coureur de haies.

  ●(1942) VALLsup 78b. Flaneur, tr. «garzataer T[régor], coureur de haies.»

• garzhek
  garzhek

  adj. Couvert de haies.

  ●(1973) SKVT II 107. ur c'hleuz garzhek.

• garzhenniñ
  garzhenniñ

  v. intr. Monter en graines (plantes).

  ●(1931) VALL 478a. Monter en parl. des légumes, tr. «garzenni.»

• garzhet
  garzhet

  adj.

  (1) Couvert de haies.

  ●(1935) DIHU 285/236. er minotenneu garhetan. ●(1955) STBJ 7. ar vro dudius-se, (...) garzet e (lire : a ) geuneud stank hag a wez a bep seurt. ●(1955) BLBR 85/6. eur mell kleuz garzet a geuneud dero. ●(1975) YABA 25.10. henteu don, garhet liés a bep tu.

  (2) sens fig. Clos.

  ●(1938) DIHU 330/194. garhet men dé en dremùel get en erh é koéh. ●(1941) DIHU 355/220. garhet get gué bèu ha bodeu haleg. ●(1941) DIHU 358/238. Rechomeint mouhet kehet ma hrei plijadur dehé, garhet én ou hunvréieu koh.

• garzheta
  garzheta

  voir garzhata

• garzhiad
  garzhiad

  voir garzhad

• garzhiñ
  garzhiñ

  v. intr. = (?) S'échapper par-dessus les haies (?).

  ●(1925) SFKH 21. Ret e oé bet de Iann garhein, achap get é vaoutik.

• garzhou
  garzhou

  f. garzheier Aiguillon de bouvier.

  ●(c.1718) CHal.ms i. aiguillon des chartiers, tr. «garheu, ur c'harreu goalen ur c'hoalen.»

  ●(1849) LLB 133. Er harheu én hou torn. ●(1872) DJL 11. eur c'harzou en he zorn.

  ●(1934) BRUS 272. L'aiguillon, tr. «er harheu –iér, f. f.»

• garzhouin
  garzhouin

  f. –où Aiguillon de bouvier.

  ●(1787) BI 154. Ean ë sco ar er roh-cè guet é arhoüenn. ●204. un taul garhouenn.

  ●(1839) BSI 110. sqeï a reas var ar roc'h gand e c'harzoen. ●148. un taul garzoën.

• garzhprenn
  garzhprenn

  m. Aiguillon de bouvier pour charruer.

  ●(1732) GReg 327a. Éguillon pour charruer, longue gaule qui a une pointe de fer, & à l'autre bout une fourchette pour decharger le coutre de la charruë, tr. «Van[netois] garhprenn. p. garhprennëu.»

• garzhus
  garzhus

  adj. Plein de buissons.

  ●(c.1500) Cb 91b. [garz] ga. lieu plain de buissons / ou espines. b. garzus.

  ●(1732) GReg 486a. Lieu plein de halliers, tr. «lec'h garzus.»