Devri

Recherche 'kamm...' : 59 mots trouvés

Page 1 : de kamm-1 (1) à kammigellus (50) :
  • kamm .1
    kamm .1

    adj. & interj.

    I. Adj.

    A. Attr./Épith.

    (1) Courbe.

    (1499) Ca 52a. Crom vide in cam.

    (2) Tordu.

    (1499) Ca 103b. [guenou] Jtem hic cimius / ii. g. torsion de bouche. b. guenou cam. ●(c.1500) Cb 33b. g. tort. b. cam.

    (1732) GReg 929b. Tortu, uë, qui n'est pas droit, tr. «Camm.» ●Bois tortu, tr. «Coad camm.» ●Cuisse tortuë, tr. «Morzed camm.» ●Piez tortus, tr. «treid camm.» ●(1752) PEll 113. Cam, ou Camm, Tortu, courbe, crochu. ●114. Fri-cam, nez aquilin.

    (1857) CBF 100. he vek a zo kamm, tr. «son bec recourbe.» ●(1866) FHB 98/367b. an hentchou cam a vezo eünet hag ar re zisplean a vezo plenet.

    (1911) BUAZperrot 96. kalon hudur ha bizied kamm d'ezan. ●(1915) HBPR 228. He dad koz ehen doa eur fri kam. ●(1926) FHAB Ebrel 152. E penn-kamm e vaz-eskob. ●(1986) CCBR 34. (Brieg) la serpette, tr. «ar gountell benn-kamm

    (3) Boiteux.

    (1659) SCger 15b. boiteux, tr. «cam.» ●(1732) GReg 102a. Boiteux d'un côtez, tr. «cam.» ●(1752) PEll 113-114. Cam, ou Camm, boiteux qui ne marche pas droit, ni aisément. ●(17--) Cc 2037-2038. Nen de mu cam na dal, nag yue ympotant.

    (1803) MQG 6. Cesar a voa cam e vestrez. ●(1887) SRD 21. eunn den kamm harpet var diou vranell.

    (1936) LVPR 100. Eno, eo stank ar vugale hag a deu war an douar mac'hagnet : lod kamm, lod dall.

    (4) (Démarche) boiteuse, claudicante.

    (1959) BRUD 7/18. Eur bale kamm moarvad, pe jorgell, pe imparfall.

    (5) Kamm-kloc'h : qui boite fortement.

    (1955) STBJ 171. Ar boan, o kreski neuze enni, a reas din mont kamm-kloc'h en un taol.

    (6) (Meuble) bancal.

    (1872) GAM 9. eur skaoun gamm. ●(1891) CLM 25. Unan e brest un daul cam, un aral ur banq barbelec.

    B. Épith.

    (1) Garig-kamm, troadig-kamm : à cloche pied.

    (18--) CST viii. an hini a vale war e ziou c'har a ya pelloc'h da goueza, kaer a zo, eget an hini na fell d'ezan bale nemet a c'harrig-kamm !

    (1922) FHAB Gwengolo 262. bale nemet a c'harig kamm ! ●(1941) FHAB Gwengolo/Here 89. (Tregon ha tro-dro) Garig-kamm = c'hoari garig-kamm ha troadig-kamm a zo heñvel.

    (2) Roz-kamm : narcisses.

    (1982) TKRH 87. roz kaouled, roz kamm, fleur amann, roz koukoug, hag all.

    (3) koubloù-kamm : ferme de charpente.

    (1925) BUAZmadeg 581. treuzier, plench, kebou ha koublou kam a strake. ●(1928) BREI 55/2a. pa grevas ar c'hoadaj war an ti, koublou kamm, livennou, kebriou ha toenn.

    (4) Kravazh-kamm : fourragère arrière d'une charrette.

    (1958) ADBr lxv 4/531. (An Ospital-Kammfroud) La fourragère arrière [d'une charette à ridelles] se dit : ar hravaz kamm.

    (5) Kontell-gamm : couteau à pain à lame courbe.

    (1732) GReg 227b. Couteau crochu, tr. «Contell-gamm

    (1876) SBI II 170. Na nimp 'glev trouz ar gontel-gamm, / O troc'ha demp-ni peb a damm tr. «nous entendons le bruit du couteau recourbé, / En train de nous couper à chacun un morceau.» ●(1857) CBF 13. Kountel gamm, f. tr. «couteau pour le pain.»

    (1908) BOBL 26 décembre 209/2d. Me wel ar wreg 'vond d'ar charlen / Eur gontel gam en he barlen. ●(1935) NOME 74. Hag e kemeras ar gontell gamm a zindan an dorz vara. ●(1955) STBJ 149. eun dorz vara pe ziou, gant eur goutell gamm. ●(1988) TIEZ II 223. Pour couper le pain en tranche, on utilise un couteau de grande taille accroché en permanence par l'anneau du manche à proximité de la tourte. Il est appelé le «couteau crochu» dans les documents d'archives et ar gon tell gamm par les informateurs, car sa forme est celle d'une faucille, ce qui lui a d'ailleurs valu un autre nom : ar falz bara. ●(1996) VEXE 253. C'est au chef de famille que revient l'honneur de couper le pain. Après y avoir tracé un signe de croix, il coupe la part de chacun en se servant d'une petite faucille (ar gontell gamm, ar gontell vara), et procède à la distribution.

    II. sens fig.

    (1) Re gamm ha re dort : (dire des choses) de toutes les couleurs.

    (1914) KZVr 70 - 05/07/14. Laret kalz a bep sort, Reo gamm ha reo dort, en dire de toutes les couleurs, Greg.

    (2) Faussé.

    (1911) BUAZperrot 285. Ar varnedigez a ioa bet kamm.

    (3) Malhonnête, tortu.

    (1911) BUAZperrot 290. An dud-ze a zo disleal ha kamm.

    (4) Spered kamm : esprit tordu.

    (1910) MBJL 199. C'hwel 'nê aze, pôtred o spered kamm !

    (5) Tro-gamm : mauvais tour, coup tordu.

    (1849) LLB 281-282. N'en des kin konz é ker (…) / Nameid a droieu kam er man a Gerhuiton. ●293. ol é droieu kam.

    (1909) KTLR 196. an dro gam hen doa c'hoant da c'hoari d'ar C'hallaoued. ●(1924) FHAB Here 383. ar c'henta marc'hadour a glaskas flemma a welas e droiou kamm. ●(1926) BIVE 3. ober eun dro gamm da bakan e donton ! ●(1930) BIAL 28. Te eo a zo kiriek eus an tanfoultr a dro gamm ze. (1939) MGGD 51. an eñvor eus an dro-gamm ha dizereat en devoa c'hoariet d'ezi. ●(1951) LLMM 25/50. c'hoari un dro-gamm d'ur pell-gar.

    III. Loc. interj.

    (1) C'hwitell gamm ! : sifflet tordu !

    (1919) BUBR 9/236. Ha koulskoude mar timezan d'eur brinsez, setu me e kroc'hen eur prins ive, ha c'hwitel-gamm ! pa vezin-me prins, me oar piou a zebro gwelloc'h frikou, ya-da !

    (2) Juron. Seizh kant luc'hedenn gamm ! : sept cents éclairs en zig-zag !

    (1924) ZAMA 15. Seiz kant luc'hedenn gamm ! emezan gant e vouez c'hros.

    IV. Adv.

    (1) Méchamment.

    (1530) J 65b. An marv so da den ordrenet ; / Hep muy quet, dre pechet graet cam, tr. «la mort attend l'homme, c'est dans l'ordre ; il ne peut l'éviter à cause du péché méchamment commis par lui.»

    (2) A-gamm : en courbe.

    (1872) ROU 71. A-gam, tr. «en courbe.»

    (1913) KZVr 25 - 24/08/13. A-gamm, tr. «en courbe, L[éon].» ●(1931) VALL 163b. en corbe, tr. «a-gamm

    V.

    (1) Bezañ kamm evel ur c'hloc'h : voir kloc'h.

    (2) Bezañ peg e vizied kamm ouzh e veud : voir bizied.

    (3) Bezañ kamm e vizied : voir bizied.

    (4) Bezañ neudenn gamm ebet en ub. : voir neudenn.

    (5) Bezañ un neudenn gamm en e wiadenn : voir neudenn.

    (6) Bezañ un dra bennak kamm en e gordenn : voir kordenn.

    (7) Mont kamm e c'henoù : voir genoù.

    (8) Bezañ kamm e vlevenn : voir blevenn.

    (9) Tennañ taolioù kamm : voir taol.

    (10) Bezañ nec'hetoc'h eget sant Pikorn an halegenn gamm : voir sant.

  • kamm .2
    kamm .2

    m. –eion Homme boiteux.

    (1499) Ca 30a. Cam g. boiteux.

    (1732) GReg 102a. Boiteux, tr. «Cam. p. caméyen.» ●Saint Pierre guerit un boiteux né, tr. «Sant Pezr à vèllaaz da ur c'hamm dre natur.»

    (1878) SVE 142 §912. Kamm, luch, tort ha born, / A zo ganet diwar ar c'horn, tr. «Boiteux, bigles, bossus et borgnes / Sous le croissant son nés.»

    (1932) ALMA 89. Sikourit eur paour keaz kamm chadennet gant an urlou ! ●(1936) TKAL II 12. ne raen ket ar c'hamm evit kennebeut a dra.

  • kamm .3
    kamm .3

    m. & adv. –où

    I. M.

    (1) Pas.

    (1557) B I 538. Na dalae tam na cam, tr. «ne t'arrête point d'un pas.»

    (1732) GReg 698b. Pas, démarche, tr. «cam

    (2) Marche, démarche, façon de marcher.

    (1931) VALL 196b. Démarche, façon de marcher, tr. «kerzed m.»

    (3) Ober udb. d'e gamm : faire qqc. à son allure, sans se presser, à son aise, à son rythme.

    (1580) G 1074. Ha na debret do cam guenef flam un tam boet, tr. «Est-ce que vous ne mangerez point, à votre aise (?) avec moi, certes, un peu de nourriture ?»

    (4) Diouzh e gamm : à son allure, à sa vitesse de marche.

    (1732) GReg 602b. Je l'ai connu à son marché, tr. «Me am eus anavezet anezañ diouc'h e gamm.» ●699a. Selon son pas, tr. «Diouc'h e gam

    (5) Mont war e gamm : aller sans se presser, à son allure.

    (1972) SKVT I 39. ar c'hranked munut o vont war o c'hamm.

    II. Loc. adv.

    A. A-hed-kamm.

    (1) =

    (1557) B I 59. Am euz affet dastumet ahet cam, tr. «J'ai assemblé peu à peu.» ●154. Ahet cam rac na vech blamet, tr. «l'un après l'autre (…) de peur qu'on ne vous blâme.» ●192. En ouz liquiff, ne filliff tam, / Enn haff da miret a het cam, tr. «Je ne manquerai pas de vous faire garder à vue.»

    (2) (Aller) à son allure, sans se presser.

    ►[form. comb.]

    P2 a-hed ho kamm

    (14--) Jer.ms 196. Et mar queret ahet hoz cam, tr. «Allez, si vous voulez, sans vous presser.»

    B. A-zoug-kamm : à son allure, sans se presser.

    ►[form. comb.]

    S1 a-zoug va c'hamm

    (1857) CBF 16. enn eunn heur hanter a-zoug va c'hamm, tr. «en une heure et demi sans me hâter.»

    S3m a-zoug e gamm

    (1732) GReg 699a. A son pas, sans se presser, tr. «A deucq e gam. a docq e gam. a doucq e gam. a zoucq e gam

    (1857) CBF 97. Mont a ra a zoug he gamm, tr. «Il va à son pas.»

    (1911) MELU xi 405. An èjen braz a zoug he gam / Zesk he labour d'an hini bian, tr. «Le grand bœuf, peu a peu, apprend son travail au petit. Mil.ms.»

    P2 a-zoug ho kamm

    (1732) GReg 699a. A votre pas, tr. «A docq ho cam

    P3 a-zoug o c'hamm

    (1921) PGAZ 46. var ho dousik hag a zoug ho c'hamm.

  • kamm .4
    kamm .4

    m. –où

    (1) Partie courbée, courbure.

    (1774) AC 101. a zindan ar cham eus a asquorn ar pubis, tr. «au-dessous de la courbure des os pubis. »

    (1929) DIHU 221/357. ur vah liant koed pé haleg, hemb skod na kam.

    (2) Méandre.

    (1984) HYZH 154-155/54. Kammoù 'z eus 'barzh ar ganol. ●87. kammoù : hent kromm ar ganol.

  • kamm-broud
    kamm-broud

    adj. Qui boite fortement.

    (1752) PEll 114. Cambrout Se dit d'un cheval seulement, & doit s'entendre de celui qui cloche, parce qu'il est piqué d'un, ou de plusieurs cloux.

    (1876) TDE.BF 443a. eul leon, hag hen kamm broud hag o vont da bucha e-taol eur wezenn gleuz. ●663a. On dit kamm-broud d'un animal qui est blessé au pied par suite d'une piqûre quelconque.

    (1949) KROB 18-19/8. rak ar marc'h, dishouarnet, a oa kamm-broud.

  • kamm-digamm
    kamm-digamm

    adj. & adv.

    I. Loc. adj.

    (1) Qui boite des deux jambes.

    (1732) GReg 102a. Etre boiteux des deux côtez, tr. «Van[netois] bout cam-digam

    (1876) TDE.BF 316b. Kamm-digamm, adj., tr. «Boiteux des deux jambes.»

    (2) Sinueux.

    (1876) TDE.BF 316b. Kamm-digamm, adj., tr. «On le dit aussi d'un chemin en zig-zag.» ●(1889) SFA 48. abalamour ma z'ea dre eno eur ganol kamm-digamm, evel pa viche tort.

    (1931) VALL 694a. Sinueux, de forme (stable) sinueuse, tr. «kamm-digamm

    II. Loc. adv.

    (1) (en plt de qqn) Boitillant, claudicant.

    (1977) PBDZ 783. (Douarnenez) kamm-digamm, tr. «qui marche en boitant.»

    (2) (en plt d'un chemin, etc.) En sinuant.

    (1921) PGAZ 59. Mont a reaz evelkent da zaoulina ouz ar baluzt houarn a ia kamm-digamm euz an eil chapel-kroaz d'eben d'an iliz. ●(1929) FHAB C'hwevrer 73. eun draonienn a ziskenn kamm digamm etrezek mor Goayen.

  • kamm-dre-gamm
    kamm-dre-gamm

    adv. (?) En zigzagant (?).

    (1952) BGUE 19/15. E samm e oé geton, er sul-sé, ha monet e hré a zéheu, a glei, kamm dré gamm, hag a lamm de lamm.

  • kamm-gourgamm
    kamm-gourgamm

    adj. Qui boite des deux jambes.

    (1732) GReg 102a. Boiteux des deux côtez, par foiblesse de hanches, tr. «cam-gourgam.» ●(1744) L'Arm 33a. Boiteux des deux côtés, tr. «Cam-gour-gam. m.»

    (1876) TDE.BF 317a. Kamm-gour-gamm, adj. V[annetais], tr. «Boiteux des deux jambes.» ●(1893) IAI 174. eur rum Eretiked kam korgam.

  • kamm-jilgamm
    kamm-jilgamm

    adj.

    (1) Qui boite des deux jambes.

    (1732) GReg 102a. Boiteux des deux côtez, par foiblesse de hanches, tr. «Camm-gilgam

    (1931) VALL 128b. Clopin-clopant, tr. «kamm-jilgamm.» ●(1935) BREI 425/1b. o vond ac'hane kamm-jilgamm.

    (2) Sinueux, tortueux.

    (1910) MBJL 70. gwenojenno kamm-jilgamm.

  • kamm-kloc'h
    kamm-kloc'h

    adj. Qui boite fortement.

    (1962) EGRH I 25. kamm-kloc’h a., tr. « qui boite fortement. »

  • kammadur
    kammadur

    m.

    (1) Boitement.

    (1732) GReg 102a. Boitement, tr. «Cammadur.» ●(1744) L'Arm 33a. Boitement, tr. «Cammadur. m.»

    (1931) VALL 71b. Boitement, tr. «kammadur m.»

    (2) Action de plier, de gauchir.

    (1962) EGRH I 25. kammadur m., tr. « action de plier, de gauchir. »

  • kammamzeriad
    kammamzeriad

    m. –où Anachronisme.

    (1931) VALL 24b. Anachronisme, tr. «kamm-amzeriad m.»

  • kammamzeriadur
    kammamzeriadur

    m. Anachronisme.

    (1931) VALL 24b. Anachronisme, tr. «kamm-amzeriadur m.»

  • kammamzeriañ
    kammamzeriañ

    v. Commettre un anachronisme.

    (1931) VALL 24b. commettre un anachronisme, tr. «kamm-amzeria

  • kammamzeriek
    kammamzeriek

    adj. Anachronique.

    (1931) VALL 24b. Anachronique tr. «kamm-amzeriek

  • kammañ / kammiñ
    kammañ / kammiñ

    v.

    I. V. intr. Boiter.

    (1499) Ca 30b. Camaff. g. clochier.

    (1659) SCger 15b. boiter, tr. «cama.» ●27a. clocher du pied, tr. «cama.» ●(c.1718) CHal.ms i. Clopiner, tr. «camein, querhein tresellec.» ●(1732) GReg 102a. Boiter, clocher, tr. «Camma. pr. cammet.» ●Il boite depuis, tr. «Camma a ra aboüé.» ●(1744) L'Arm 33a. Boiter, tr. «Cammein

    (1821) SST.ab xliv. hemp camein na divarchein. ●(1878) EKG II 21. o velet ac'hanoun o kamma.

    (1918) BNHT 6. ne gammé ket mui tam erbet. ●(1926) FHAB Mezheven 217. Pa weler eun danvad o kamma.

    II. V. tr. d.

    (1) Courber, tordre.

    (1499) Ca 30b. Camaff vn tra. g. faire courbe.

    (1732) GReg 224b. Courber, tr. «Van[netois] cammeiñ. pr. et.» ●(1744) L'Arm 81a. Courber, tr. «Camein.» ●(1752) PEll 114. Camma, courber.

    (2) Kammañ e vuzelloù : grimacer.

    (1936) TKAL II 55. Ar re a vage ar vrasa kasoni outañ a gamme bremañ o muzellou evit ar mousc'hoarz floura.

    (3) Kammañ e veg : grimacer.

    (1907) FHAB Kerzu 289. Hi, er c'hontrol a vale lostek, hi a gamm o beg. ●(1931) VALL 483. Faire la moue, tr. «kamma e veg fam.» ●(1955) VBRU 54. Ar bez-koñsul 'vat, a gamme e veg, feuket emichañs gant ar seurt doareoù ken dizereat.

    (4) Kammañ e c'henoù : grimacer.

    (1964) BRUD 18/33. Job al Letoun a lavaras «vo» d'e jao, a ziskennas diwar gein, a gemeras e voned kramennet loued, a gammas e hinou, a dennas e jikad gand doujañs.

    (5) Kammañ e ilin : lever le coude.

    (1984) LPPN 653 (d'après BOBL 1/6). kamma e ilin, tr. «lever le coude (fig. pour boire).»

    III.

    (1) Kammañ e vizied war udb. : voir bizied.

    (2) Kammañ an ilin : voir ilin.

  • kammbleg
    kammbleg

    m. –où Courbe.

    (1931) VALL 163b. Courbe subs., tr. «kammbleg m.»

  • kammdreiñ
    kammdreiñ

    v. intr.

    (1) (en plt d'un chemin) Sinuer.

    (1936) DIHU 306/192. minotenneu guen e gamdro ken braù émesk er glazadur.

    (2) sens fig. (en plt de qqn) User de propos détournés.

    (1937) TBBN 13. er honsul e gamdroas é hoalh aveit gouni er Breihad.

  • kammdro .1
    kammdro .1

    adj. Sinueux.

    (1931) VALL 694a-b. Sinueux, tr. «kammdro

  • kammdro .2
    kammdro .2

    f. & adv. –ioù

    I. F.

    A. (géographie)

    (1) Méandre.

    (1849) LLB 654. Hag e hron er steri deuston d'ou hamdroieu. ●(1857) GUG 69. Riolennig (…) / ha gamdroïeu em desq / D'm bout quæ a me fal droïeu. ●(1934) DIHU 280/159. kamdroienneu en Aisne.

    (2) Tournant.

    (1913) AVIE 30. er gamdroieu e zei de vout eañn. ●(1931) VALL 212b. Détour, tr. «kammdro V[annetais] f.»

    (1931) VALL 798b. Zigzag, tr. «kamdro V[annetais].» ●(1934) BRUS 279. Un tournant, tr. «ur hamdro –ieu.» ●(1938) DIHU 321/37. kamdro en ivarh.

    B. sens fig.

    (1) Ruse.

    (1744) L'Arm 198a. Qui s'est enrichi par des voyes indirectes, tr. «A zou deitt devoutt pihuic dré gam-droyeu

    (1854) PSA I 87. en dén carguet a gamdroyeu. ●277. eit cuhein gùel ou hamzroïeu. ●(1896) HIS 137. Aveit tennein Jésus ér méz, éañ e gemér enta ur gamdro.

    (1906) DIHU 12/206. Gobér ur gamdro ur huéh en amzér nen dé ket ur pehed marùel ataù. ●(1922) EOVD 216. kuhein er huirioné dré ur gam-dro bean er honzeu. ●(1923) KADO 15. Rak, kent pèl, dizoleit e vou hou kamdroieu. ●(1937) TBBN 15. Liès é arriùé get Jorj kamdroieu sord-sé.

    (2) Klask kammdroioù : chercher des détours (pour dire qqc.).

    (1843) LZBg 1 blezad-2l lodenn 29. n'hun nès quet ni dobér a glasq cam-droïeu eit larèt dehai é ma arrihue ou ær dehuéhan.

    II. Adv. A-gammdroioù : en faisant des méandres.

    (1931) GUBI 59. en (lire : er) stér / Hi e dremen a gam-droieu.

  • kammdroek / kammdroiek
    kammdroek / kammdroiek

    adj. Sinueux, tortueux.

    (1934) BRUS 160. Qui est plein de virages, de détours, tr. «kamdroiek.» ●(1939) DIHU 340/354. Goudé bout heuliet henteu kamdroiek, é tégoéhamb ar hent-pras Soissons, éañn èl un tén.

  • kammdroiek
    kammdroiek

    voir kammdroek

  • kammdroienn
    kammdroienn

    f. –où

    (1) (géographie) Méandre.

    (1924) SBED 59. En ur gamdroien gous. ●(1934) DIHU 280/159. kamdroienneu en Aisne.

    (2) Tournant.

    (1931) VALL 163b. (une) courbe, tr. «kammdroienn V[annetais] f.» ●(1934) BRUS 279. Un tournant, tr. «ur gamdroien –neu, f.»

    (3) Sinuosité.

    (1931) VALL 694b. (une) sinuosité, tr. «kammdroienn f.»

  • kammdroiennat / kammdroienniñ
    kammdroiennat / kammdroienniñ

    v. intr. Sinuer, serpenter.

    (1931) VALL 163b. S'infléchir en courbe, tr. «kammdroiennat V[annetais].» ●(1975) YABA 24.05. laket [linenn en hent-houarn] de gamdroiennein en dro d'er hérieu. ●(1975) LIMO 24 avril. De gamdroiennein, tr. «de faire des détours.»

  • kammdroiennek
    kammdroiennek

    adj. Sinueux.

    (1931) VALL 694a-b. Sinueux, tr. «kammdroiennek.» ●798b. Zigzag, tr. «kamdroiennek V[annetais].» ●(1934) BRUS 167. Sinueux, tr. «kamdroiennek

  • kammdroienniñ
    kammdroienniñ

    voir kammdroiennat

  • kammdroius
    kammdroius

    adj. Sinueux.

    (1744) L'Arm 198a. Indirect, tr. «Cam-droyuss

  • kammed .1
    kammed .1

    f./m. & adv. –où

    I. F./M.

    (1) Pas.

    (1499) Ca 30b. Camhet. g. pas. ●(1575) M 1120. camegou den, tr. «des pas de l'homme.» ●(1633) Nom 195b. Staticuli : le pas : an cammet, an pas.

    (1659) SCger 89a. pas de quelqu'vn, tr. «camet, p. camegeou vre benac.» ●(1732) GReg 2a. A deux pas d'icy, tr. «Var hed diou gamed ac'hanen.» ●689a. Marcher à pas précipitez, tr. «Ober camejou mibin.» ●(1752) PEll 114. Camet, Pas, espace entre les pieds d'un animal qui marche. Pluriel Camejou. ●(1792) BD 4210. na vo ket porneant dime ma camego, tr. «Mes démarches ne seront pas vaines.»

    (1869) SAG 224. ne rafemp ket a veac'h eur gamed. ●(18--) SAQ I 193. ne rinn ket eur gammad.

    (1908) PIGO ii 116. hed ter gammad dioutan. ●(1963) LLMM 99/264. hep mont ur gammed war-raok evel marc’hegerien kouezhet a-ziwar o jav.

    (2) N'en deus graet kammed douar ebet : il n'a jamais marché.

    (1929) KANNgwital 316/264. Eur c'hrouadur mac'hagnet, ha n'en deus great kammet douar ebet c'hoaz, en em lak da vale en eun taol kount.

    (3) Lakaat ur marc'h d'e gammed : faire aller son cheval au pas.

    (18--) KTB.ms 14 p 242. Pa oe arru ar plac'hik iaouank ur pennad en tu-all d'ar pont, a lakaas hi marc'h d'he gammed.

    (4) Astenn e gammed : hâter le pas.

    (1878) EKG II 322. Ne reaz nemed astenn he gammed evit mont buannoc'h er meaz a vourk Plougasnou.

    (5) Ober ur c'hammed goullo : faire un faux pas.

    (1913) KZVr 30 - 28/09/13. «ober ur c'hammad goullo», faire un faux pas, comme quand on trébuche dans un escalier. H[au]t-Trég[orois].»

    (6) Pas, démarche.

    (1732) GReg 698b-699a. Pas, démarche, tr. «camed. p. camejou

    (1931) VALL 196b. Démarche, façon de marcher, tr. «kammed m.»

    (7) sens fig. Pas.

    (1866) HSH 265. Bonapart a reas ar homad a chome ganthan da ober evit pignat var an trôn.

    II. Adv.

    A. [au négat.]

    (1) Jamais.

    (1876) KTB.ms 14 p 59. hep fazia kammed.

    (1907) AVKA 105. na baro kammed dirakoc'h ar wirione. ●(1923) LZBt Gwengolo 31. eur plac'h a zibab, d'ei kalon aour ha nan ouve kammed klemm na kulhieri. ●(1933) MMPA 56. na souzomp kammed dirak hon dever.

    (2) Loc. adv. Ur c'hammed : aucunement.

    (1557) B I 555. Me da quentaff no prisaff quet / Na no caran tam un camhet, tr. «Pour moi, je ne les estime ni ne les aime aucunement.»

    B. Loc. adv. Kammed-ha-kammed : pas à pas.

    (18--) SAQ I 165. Ar maro a dosta kammad ha kammad.

    (1902) PIGO I 103. Kammed ha kammed, / Ec'h a pep den d'ar vered. ●(1981) ANTR 223. Kammed ha kammed / E reer tro ar bed.

  • kammed .2
    kammed .2

    f./m. –où Jante.

    (1499) Ca 30b. Camhet an rot. g. cant de roue.

    (1732) GReg 154b. Les courbes, ou, les jantes qui font le tour de la roüe [de charrette], tr. «Camed. p. camegeou, camedou.» ●508a. Jante, ou courbe de rouë, tr. «Cammed. p. cammejou, cammedou.» ●(1752) PEll 114. Le nouveau Dictionnaire met seulement Camegeou, Jantes de rouë.

    (1905) FHAB Gouere/Eost 126. Gant an traonwil neuze ez a da ober kudennou. An traonwil a zo henvel deuz eur rod en he za ha ne deffe kammet ebet.

  • kammed-karr
    kammed-karr

    f. kammedoù-karr Jante.

    (1910) EGBT 98. kammad-kar, tr. «f. jante.»

  • kammell .1
    kammell .1

    f. –ed, –ezed Boiteuse.

    (1732) GReg 102a. Boiteuse, celle qui boite, tr. «Cammell. p. cammellesed.» ●(1744) L'Arm 33a. Boiteuse, tr. «Cammeell.. létt. f.» ●(1790) MG 149. me mès ur gammèl, péhani-zou goah eid er vocèn.

    (1878) BAY 14. kamel, tr. «boiteuse.»

    (1927) GERI.Ern 130. kammell, tr. «boiteuse.» ●(1957) DSGL 134. kamm ha kammell.

  • kammell .2
    kammell .2

    f. –où

    (1) Bâton courbe.

    (1927) GERI.Ern 130. kammell, tr. «bâton courbe.»

    (2) Crosse (d'évêque).

    (1867) FHB 118/108a. Ar zant (...) a guemer adare he gabel-eskop hag he gammel.

    (1928) FHAB Mezheven 204. gwisket gant dilhad-abad, e gammell. ●(1933) ALBR 16. AN den koz, eur gammel en e zorn, a oa an Aotrou 'n Eskob e-unan.

    (3) (sport) Crosse.

    (1557) B I 370. Heb fellel tam gant ma cammell, / Horell ! tr. «Sans manquer, avec ma crosse, allons !»

    (1732) GReg 237a. Crosse, bâton crochu pour joüer à la crosse, tr. «Camell. p. camellou

    (1876) TDE.BF 316b. Kammell, s. f., tr. «Crosse ou bâton courbé pour le jeu de la crosse.»

  • kammellenn
    kammellenn

    f. –où

    (1) Ligne courbe.

    (1931) VALL 163b. ligne courbe, tr. «kammellenn

    (2) Rouable.

    (1876) TDE.BF 316b. Kammellenn, s. f.., tr. «Rable du four, instrument crochu pour remuer la braise.»

    (1927) GERI.Ern 130. kammellenn f., tr. «rouable (de four).» ●(1931) VALL 665a. Rouable, tr. «kammellenn f.»

  • kammellenn-forn
    kammellenn-forn

    f. Rouable de boulanger.

    (1732) GReg 775b. Rable, ou roüable, instrument de four, tr. «Camellenn-fourn. p. camellennou-fourn

  • kammemglev
    kammemglev

    m. –ioù Malentendu.

    (1931) VALL 443a. Malentendu, tr. «kamm-emgleo m. pl. –gleviou

  • kammenn
    kammenn

    f. –où Grimace.

    (1965) LLMM 109/87. tres ur gammenn war he gweuzkenn.

  • kammerezh
    kammerezh

    m. Boitement.

    (1931) VALL 71b. Boitement, tr. «kammerez m.»

  • kammet
    kammet

    adj.

    (1) (en plt de qqn) Devenu boiteux.

    (14--) N 1819-1820. Memeux estlam mazoff camet / Ha ma diuesquer leheryet, tr. «J'ai le malheur d'être boiteux / Et mes jambes disloquées.»

    (1908) PIGO II 144. Mont a refont d'ar gêr, bornet, monset, kammet, mac'hagnet. ●(1928) BFSA 176. distronket e oa e zivoc'h, moan e vizied, distreset eur skoaz d'ezan, kammet eur c'har.

    (2) (en plt de qqc.) Tordu.

    (1869) FHB 214/37a. eun tam houarn camet ha lem.

  • kammez .1
    kammez .1

    f. –ed Boiteuse.

    (1499) Ca 30a. cames. g. boiteuse.

    (1732) GReg 102a. Boiteuse, celle qui boite, tr. «Cammes. p. cammesed.» ●(1774) AC 31. e toues ar merhet cameset, torteset, dileïet, tr. «chez les boiteuses, bossues, déhanchées.»

  • kammez .2
    kammez .2

    s. Châtiment.

    (14--) Jer.ms 258. Na Cessar (…) / Nez blamse tam dre nep camez, tr. «Et César (….) / Ne t'aurait aucunement blâmé par nul châtiment.» ●(1557) B I 497. Blam na cammez nos dez ne dellezas, tr. «elle qui n'a jamais, jour ni nuit, mérité de blâme ou de châtiment.»

  • kammfroudenn
    kammfroudenn

    kammfroudenn f. –où Caprice.

    (1942) VALLsup 28a. Caprice, tr. «kammfroudenn f.»

  • kammgemer .1
    kammgemer .1

    m. Méprise, confusion.

    (1931) VALL 143b. Confusion ; méprise, tr. «kamm-gemer m.»

  • kammgemer / kammgemerout .2
    kammgemer / kammgemerout .2

    v. tr. d. Confondre.

    (1931) VALL 143b. Confondre ; prendre une chose pour une autre, tr. «kamm-gemerout

  • kammgemerout
    kammgemerout

    voir kammgemer .2

  • kammichal
    kammichal

    v. tr. d. Bricoler (un bout de bois).

    (1974) YABA 19.10. kammichal tammigeu koed. ●YABAlevr 247. Kammichal v. tailler un bout de bois, façonner. ●(1980) LIMO 12 juillet. en hani en em lakè de gamichal un tammig koed beuz. ●(1982) LIMO 05 mars. Lod e welér é kammichal koed d'obér un troed forh.

  • kammigell
    kammigell

    f. –où

    (1) Détour, zig-zag.

    (1876) TDE.BF 317a. Kammigellou, s. pl. f., tr. «Ce mot se dit du vol irrégulier et en zig-zag du papillon.»

    (1931) VALL 212b. Détour, tr. «kammigell f.» ●798b. Zigzag, tr. «kammigell f.»

    (2) Ober kammigelloù : voleter en zig-zag.

    (1876) TDE.BF 317a. Ober kammigellou, tr. «voler de la sorte.»

    (3) Ober ur gammigell : faire un faux-pas.

    (1905) BOBL 11 novembre 60/3c. Ar marc'h, mechanz, a reaz eur gammigel, rag ar c'harr a gouezaz tud hag all 'barz ar rivier.

  • kammigellañ
    kammigellañ

    voir kammigellat

  • kammigellat / kammigellañ
    kammigellat / kammigellañ

    v. intr. Boitiller.

    (1879) ERNsup 157. kammigellat, boiter, Trég., Go[ello].

    (1931) VALL 212b. faire des détours, tr. «kammigellat.» ●688a. Serpenter, tr. «kammigella.» ●798b. Zigzaguer, tr. «kammigella

  • kammigellek
    kammigellek

    adj. Sinueux.

    (1931) VALL 694a. Sinueux, tr. «kammigellek.» ●798b. en zigzag, tr. «kammigellek

  • kammigellus
    kammigellus

    adj. Qui produit des sinuosités.

    (1931) VALL 694a-b. Sinueux, qui produit, qui développe des sinuosités, tr. «kammigellus

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...