Recherche '"kaoc'h"...' : 23 mots trouvés
Page 1 : de kaoch (1) à kaoc_hkezeka (23) :- kaoc'hkaoc'h
m. & interj. –où
I. M.
A. Merde.
●(1499) Ca 32a. Caoch in cachet vide. ●(c.1500) Cb 32b. Jtem hec merda / de. g. merde. b. cauch. ●(1633) Nom 15a. Excrementum : l'ordure du corps : an faillançc, pe'n coch. ●Excrementum alui, aluus, stercus, merda : fiente : faillançc, coch, caoch.
●(1732) GReg 410b. Fiente, excrément des chevaux, et de semblables animaux, tr. «Cauc'h. cauc'h marc'h.» ●617a. Merde, excrément d'homme, tr. «Cauc'h.» ●(1744) L'Arm 148a. Excrément, tr. «Cauh.. heu. m. »●237a. Merde, tr. «Cauh.»
●(1876) TDE.BF 312a. Kac'h, kaoc'h, s. m., tr. «Merde d'homme, de chien, de cochon etc ; crottin de cheval.»
B. [en apposition]
(1) Boulom-kaoc'h : étron.
●(1974) YABA 30.03. ur boulom kaoh deit ag er magadur-sé.
(2) Bern kaoc'h : étron.
●(1978) PBPP 2.2/303. (Plougouskant) ur bern kaoc'h, tr. «un étron.»
(3) Bern kaoc'h : blanc-bec.
●(1978) PBPP 2.2/303. (Plougouskant) ur bern kaoc'h, tr. «un blanc-bec.»
(4) Soubenn gaoc'h : brume très épaisse, purée de pois.
●(1970) BHAF 131. Eun deveziad war he hed or-boa tremenet evelse e-barz ar zoubenn gaoh-se.
(5) Boeson gaoc'h : mauvais alcool.
●(1967) BAHE 54/28. en em deurel d'ar boeson, d'ar boeson gaoc'h, d'an hini ruz, nann da win mat ar vro, met d'ar gwashañ meskaj marc'had-mat.
(6) Amzer gaoc'h : temps de merde.
●(1966) BREZ février 101/6c. gand an amzer-gaoh a ree.
C. [devant un nom d'animal au singulier]
(1) Kaoc'h marc'h : merde de cheval.
●(1633) Nom 29a. Fimus equi : fiente de cheual : coch march.
(2) Kaoc'h hoc'h : merde de porc.
●(1633) Nom 29a-b. Succerda : fiente de pourceau : coch ouch.
D. [devant un nom d'animal au pluriel]
(1) Kaoc'h deñved : merde de moutons.
●(1633) Nom 29a. Fimus ouillus, pibullas vocat Plinius : fiente de brebis : coch deuèt.
(2) Kaoc'h logod : merde de souris.
●(1633) Nom 29b. Muscerda : fiente de souris ou de rat : coch razet, pe logot.
(3) Kaoc'h razhed : merde de rats.
●(1633) Nom 29b. Muscerda : fiente de souris ou de rat : coch razet, pe logot.
II. Interj.
A. (juron) Merde !
●(1647) Am.ms 546. Caoch cheda collet net va lunedou, tr. «Merde ! voilà mes lunettes tout à fait perdues !»
B. (dans des imprécations)
(1) Kaoc'h ki : merde de chien.
●(1936) IVGA 93. Kaoc'h ki ! n'oun ket mat !
(2) Kaoc'h ki du kac'het gant ar c'hi gwenn : merde de chien noir chiée par un chien blanc.
●(1936) IVGA 94. Ma ! me 'lavar en-dro kaoc'h ki ! kaoc'h ki du kac'het gant ar c'hi gwenn !
(3) Kaoc'h razhed : merde de rats.
●(1971) SKVT I 63. «Kaoc'h razhed !» emezañ dre e soñj. – Klevet en doa ar ger divalav-se gant e dad.
(5) Kaoc'h louarn : merde de renard.
●(1959) BRUD 10/62. Med kaoh louarn ! Marzin a oa eet da loja da Leskonil da di e hoar-gaer.
III.
(1) Bezañ kaoc'h tomm en e vragoù : avoir très peur. Cf. chier dans son froc & bezañ flaer en e vragoù.
●(1870) MBR 156 (L) A. Troude. Hag e rinn, eme ar jeant, a ioa brema eur pez bern kaoc'h tomm enn he vragez.
●(1970) BHAF 39 (T) E. ar Barzhig. Fidam doulle, n'eo ket gand ar bitrag iskiz ha kriz-ze e oe gwellaet d'am mamm ha din, kaoh-tomm a oa bepred em bragou. ●104. Goude ti Renan goz, e tremenjont ar muia posubl a-rez mogeriou diloar an iliz-veur, hast gante beza e gardenn ar skolaj, kaoh tomm en o brageier. ●(1978) PBPP 2.1/80 (T-Plougouskant). Aze e oa kaoc'h tomm en ez pragoù, tr. J. le Du «tu n'en menais pas large /li. il y avait de la merde chaude dans ta culotte/»
(2) Bezañ kaoc'h kras en e vragoù : être gêné, impatient de savoir.
●(1962) TDBP ii 232-233 (T). Hennez zo kaoh kraz en e vragou, tr. J. Gros «il a de la merde sèche dans son pantalon (il est gêné, pas à l’aise, inquiet, impatient de savoir.»
(3) Bezañ skornet ar c'haoc'h en e revr : être actif, agir vite.
●(1958) ADBr LXV-4 521 (K-An Ospital Kammfroud). N’eo ket skornet ar haoh en e rêr, tr. Ch. ar Gall «il agit vite, c’est le contraire d’un endormi.»
(4) Bezañ kouezhet en e vern kaoc'h : être hébété, abasourdi.
●(1902) CRYP VI 26 (L). Kouezet enn e vern kaoc’h en eur zevel, tr. E. Ernault «tombé dans son tas de merde en se levant, hébété, abasourdi, Léon.»
(5) Bezañ (savet) uhel e gaoc'h en e revr : être très orgueilleux, fier.
●(18--) MIL.ms (d’après MELU X 260). Mil[in] donne aussi l'expression scatologique : uhel eo he gaoc'h enn-han, pour «il est plein de vanité et de fol orgueil.»
●(1902) CRYP VI 26. Huel eo e gaoc'h ennan, tr. E. Ernault «sa merde est haute en lui, il est fier.» ●(1936) IVGA 45 (Ki) Y. Drezen. Ha Lij Vloagen, ive, a zo savet uhel ar c'haoc'h en he reor, abaoe m'he deus kavet eun torch da skaota... ●(1954) VAZA 154 (T) *Jarl Priel. Diskouez a ra n'eo ket uhel e gaoc'h ennañ. ●(1958) ADBr LXV-4 521 (K-An Ospital Kammfroud). Uhel ar haoh en e rêr, tr. Ch. ar Gall «il le prend de bien haut.»
(6) Frotañ kaoc'h ouzh genoù an dud : se moquer.
●(1936) IVGA 140 (Ki) Y. Drezen. - Lavar 'ta ! mar dout deut da Bont-'n-Abad da frota kaoc'h ouz genou an dud !
(7) Bezañ kaoc'h gant ub. : être très peu de chose vis-à-vis de qqun.
●(1870) MBR 100 (L) A. Troude. Foutouillenn, ne dalv ket d'in, eme-z-han, klask c'hoari ouz-id, kaoc'h ounn gan-ez, mestr an dud oud, va faotr. ●(189-) CRYP II 294. 'Ar marvailler br.' p. 100 Kaoc'h ounn ganez, je suis de la m... avec toi = je ne suis rien à côté de toi (pour le travail).
(8) Bezañ taolet en toull-kaoc'h : être en déconfiture.
●(1912) RVUm 317 (Gu). Taulet é én toul kauh, tr. P. ar Gov «Il a été jeté sur le fumier. Var. Koéhet é er gauheg : il est en déconfiture.»
(9) Meskañ kaoc'h : faire des histoires. Cf. remuer le merde.
●(1984) LPPN 656. (Poullaouen) Gan’ henn’zh ve(z) mesket kaoc’h, tr. F. Favereau «c’est un remueur de merde, une personne à histoire ou rabacheuse.»
(10) Meskañ kozh kaoc'h da flaerial : remuer de mauvais souvenirs.
●(1902) CRYP VIII 283 (T-Plouc’ha). Meskan kos koc’h dë flérial, tr. E. Ernault «mêler de la vieille merde pour la faire puer (remuer des souvenirs anciens qu’il vaudrait mieux laisser, parler de corde dans la maison d’un pendu). Plouha. ●(1905) BOBL 20 mai 35/3d. Lezomp an Amzer Goz elec’h m’ema, ha na veskomp ket koc’h da flêria.
(11) Skeiñ kaoc'h en avel // Bezañ kaoc'h en avel : partir au galop.
●(1908) FHAB Gwengolo 265 (L) *Laouig Beg ar Spins. Lezomp ar ginaoueïen da usa fonsou o bragezeier, o mancheier ilinou evit deski diotaj; ha ni, deomp en hent; ear d'hor penn, ha koc'h en avel ! ●(1951) LLMM 28/25 (T). Kae war ma c'hein. Krog em lost ha krog er vat rak me 'zo o vont da skeiñ kaoc'h en avel. ●(1957) BRUD 1/121-122 (L) F. Inizan. Setu hi staget da drotal : d'an drod-ruz da genta, med ne oa ket mui ken «kaoh-en-avel» evel d'ar penn kenta.
(12) Dispenn kaoc'h d'ober foer : avoir les boyaux qui font du bruit.
●(1902) (T) CRYP VIII 274. Dispen koc’h d’ober voer, tr. E. Ernault «dissoudre de la merde pour faire de la foire ; c’est, dit-on en Tréguier, l’opération de celui dont «les boyaux crient». Les Bretons ne sont pas de ceux qui, si l’on s’en rapporte au poète, en pareil cas / Croient entendre parler la voie intérieur.»
(13) Mont e kaoc'h ki : être mangé par un chien.
●(1902) PIGO i 215 (T) *Dir-na-Dor. Ya, ya, eme Herve, n’ê ket me a yelo en koc’h ki ; c’houi eo a vo, mar karan. ●(1908) PIGO ii 140 (T) *Dir-na-Dor. Ma galljent holl, da vihanan, mont en koc'h-ki...
(14) Bezañ fier evel kaoc'h en ur baner : être très fier.
(15) Bezañ erru e vilin war gaoc'h razhed : voir milin.
(16) Diaes evel ur maen en ur yoc'h kaoc'h : voir maen.
(17) Fin evel kaoc'h louarn : voir louarn.
(18) Bezañ debret kaoc'h al lutin : voir lutin.
- kaoc'h-bleizkaoc'h-bleiz
m. (mycologie) Vesse-de-loup.
●(1910) Rolland Flore xi 172. koc'h bleiz, vesse-de-loup, à Guingamp.
- kaoc'h-gwez
- kaoc'h-houarnkaoc'h-houarn
m. Mâchefer.
●(1499) Ca 32a. Caoch hoarn. g. escume de fer.
●(1732) GReg 321b. Écume de fer, mâchefer, tr. «cauc'h houarn.» ●588a. Machefer, écume de fer, crasse dure du fer qu'on forge, tr. «cauc'h houarn.» ●(1744) L'Arm 123b. Ecumme (…) De fer, tr. «Cauh hoarnn. m.» ●457a. Machefer, tr. «Cauh-hoarnn.»
●(1903) MBJJ 54. eur greunen koc'h-houarn. ●(1927) FHAB Meurzh 68b. Mat eo ar c'haoc'h houarn en douarou trenk. ●(1931) VALL 437b. Mâchefer, tr. «kaoc'h-houarn m.»
- kaoc'h-kevnid
- kaoc'h-kignezkaoc'h-kignez
m. Gomme arabique.
●(1934) BRUS 260. De la gomme de cerisier (arabique), tr. «kaoh-kignéz.»
- kaoc'h-kolodigkaoc'h-kolodig
m. (botanique) Conopodes, genottes. cf. kolor
●(1966) LNBP 10. Kraon-douar = noix de terre : le carum ou bunium bulbocastanum, qu'on nomme encore koh kolodig = crotte qui se perd dans les bois.
- kaoc'h-saout
- kaoc'h-sistrkaoc'h-sistr
m. Lie de la barrique de cidre.
●(c.1930) VALLtreg 451. koc'h-jistr : lie de la barrique de cidre. On dit aussi liou-jistr. ●(1935) BREI 437/1d. Awechou, ar jistr, goude peurgarget ar barrikennou, ne verv ket evel m'eo dleet : elec'h teurel diwarnan forz koc'h-jistr, ne dol nemet eun eonenn wenn, ha ne ra ket e dog.
- kaoc'h-skouarn
- kaoc'hakaoc'ha
v. intr. Ramasser des excréments animaux.
I.
●(1838-1866) PRO.tj 191. Guelloc'h e ve mont, emeza, / Gant eur boutec toull da goc'ha. ●(1879) ERNsup 159. mont da goc'ha, aller chercher de la bouse de cheval, Trév[érec].
●(1935) NOME 88. mont da goc'ha war gribenn eur menez.
II.
(1) Kas da gaoc'ha da Bariz : envoyer promener.
●(1985) PBBO 104 Botoa. Kaset 'm eus anezhañ da gaoc'ha da Baris, tr. H. Ll. Humphreys «je l'ai envoyé promener. (litt. ramasser de la merde à Paris).»
(2) Mont da gaoc'ha gant ur gordenn : faire quelque chose qui répugne.
●(1879) ERNsup 159 (T). On dit familièrement d'une chose qui répugne : gwell ve ganin moñd da goc'ha gañd eur gordenn, j'aimerais mieux aller chercher du crottin de cheval avec une corde (pour l'attacher, comme si c'était du bois); Trév[érec].
(3) Mont da gaoc'ha gant ur gordenn : travailler avec maladresse.
●(1978) PBPP 2.2/310 (T-Plougouskant). Mont da gaoc'ha gant ur gordenn, tr. J. le Du «aller ramasser du crotin avec une corde : dit des gens maladroits, qui ne savent pas travailler/»
- kaoc'had
- kaoc'haerkaoc'haer
m.
I. (en plt de qqn) Homme de rien.
●(1879) ERNsup 159. koc'har, au fig[uré] un homme de rien, Trév[érec].
II. (zoologie)
(1) C'hwil-kaoc'haer : coléoptère stercoraire, bousier.
●(1732) GReg 429a. Fouille-merde, escarbot, tr. «c'huyl-cauc'haër.»
●(1879) ERNsup 159. c'houil-koc'har, Lanr[odec], bousier.
●(1904) DBFV 111a. huil kauhér, pl. huiled kauhér tr. «bousier.» ●(1924) DGEShy. c'huil koc'her, s. m. bousier, "fouille-merde", Floc'h 1924. (d'après HYZH 59 p. 302). ●(1931) VALL 78a. Bousier, tr. «c'houil-kaoc'haer m. pl. c'houiled-.»
(2) local. Stercoraire, mouette pillarde, labbe.
●(1925) DIHU 165/232. (Groe) Kauhaér, ed (s. m.), tr. «oiseau de mer.» Dastumet get Bleimor.
- kaoc'haj
- kaoc'hañ / kaoc'hiñkaoc'hañ / kaoc'hiñ
v.
I. V. tr. d.
(1) Salir d'excréments, emmerder.
●(1876) TDE.BF 320b. Kaoc'ha, v. a., tr. «Salir avec de la merde.»
●(1984) HYZH 154-155/25. ne oa ket brav lesker un dra bennak kar veje bet kaoc'het tout dit.
(2) Gâcher, faire merder.
●(1921) FHAB Mae 123. Da glask Fanch an diek ? Kaoc'het e vije bet an traou... ●(1952) LLMM 31/58. (Douarnenez) Kaoc'hiñ : foeltriñ, kas da goll. Hep dizereadegezh ebet. Kaoc'het ar gouel gant ar glav. ●(1977) PBDZ 73. (Douarnenez) kaoc'hañ, tr. «gâcher (un travail, etc.).
(3) Kaoc'hañ ar stal : foutre la merde.
●(1962) TDBP II 232. Te n'out mad med da gaoha ar stal, tr. «tu n'es bon qu'à crotter la boutique (à embêter les gens)».
II. V. pron. réfl. En em gaoc'hañ : salir sa réputation.
●(1856) VNA 197. au lieu de rendre sa cause bonne on se blouse ainsi, et on perd un procès, tr. «é léh hum gaërrat, en hum gauhér èl-cé, ha col e rér ur procæs.»
- kaoc'hegkaoc'heg
f. Endroit plein d'immondices.
I.
●(1744) L'Arm 237a. lieu merdeux, tr. «Cauhêc.» ●407a. Voirie, tr. «Cauhêc.»
●(1878) BAY 13. kauhek, tr. «lieu plein de etc…»
II. Bout kouezhet er gaoc'heg : tomber socialement plus bas en cherchant à s’élever.
●(1896) MELu VIII 142 (L-Enez Vazh). O klask sevel (variante : pignat) en ur gaolok, / Ez eo kouezet en ur gaoc'hok, tr. «En cherchant à monter dans un champ de choux, il est tombé dans un tas d'ordure (en voulant s'élever au-dessus de son rang, il est tombé plus bas et s'est avili). Se dit à l'île de Batz; G. Milin, ms.»
●(1912) RVUm 317 (Gu). Taulet é én toul kauh, tr. P. ar Gov «Il a été jeté sur le fumier. Var. Koéhet é er gauheg : il est en déconfiture.»
- kaoc'hek
- kaoc'herkaoc'her
m. –ion Fouteur de merde.
●(1977) PBDZ 279. (Douarnenez) kaoc'herien, tr. «gens qui ‘mettent le merdier'.»
- kaoc'herezhkaoc'herezh
m. –où Choses inutiles.
●(1936) IVGA 53. koll amzer gant seurt kaoc'herez. ●303. c'hoariellet gant kaoc'herezou. ●(1943) TRHS 76. stalioù leun a varc'hadourezh, kement seurt kaoc'herezh a weleit e stalioù Paris pe Londrez. ●(1977) PBDZ 73. (Douarnenez) kaoc'herezh, tr. «idioties, broutilles ennuyeuses.» ●(1993) MARV xi 22. (Kore) e-barz al leh ma vez gwerzet tammou kaoherez evid ar merhed (…) Tammou hivizou-noz.
- kaoc'higell
- kaoc'higelliñkaoc'higelliñ
v. intr. Enduire d’excréments.
●(1962) EGRH I 26. kaoc’higelliñ v., tr. « enduire d’excréments. »
- kaoc'hiñkaoc'hiñ
voir kaoc'hañ
- kaoc'hkezekakaoc'hkezeka
v. intr.
I. Ramasser du crottin.
●(1857) CBF 82. Bugale, it da goac’hkezeka, tr. «Enfants, allez ramasser du crottin sur le chemin.» ●(1876) TDE.BF 320b. Kaoc’h-kezeka, v. n., tr. «Ramasser sur les chemins du crottin de cheval.»
II. Kas ub. da gaoc'hkezeka : envoyer qqn promener.
●(1926) FHAB Gwengolo 359 *Mabig Breiz. Met pa vo ouz va heul eun ampouailh flaerius eveldout, e vezin kaset da gaoc'h-kezeka, brao ha kempenn. ●(1949) LLMM 17/23 (T) *Jarl Priel. Pe gentoc'h, kaset eo bet ganti da gaoc'hkezeka ? ●(1968) LOLE 31 (T) *Roc'h Vur. Dond a reaz da veza ken direzon ken e oe red kas anezañ da goahkezeta (lire : kaohkezeka).