Devri

Recherche 'kastell...' : 35 mots trouvés

Page 1 : de kastell-1 (1) à kastelliz (35) :
  • kastell .1
    kastell .1

    f.

    (1) Sorte de panier pour porter la pâte au four commun.

    (1910) MAKE 92. eur gastel da vuzula an aour am eus bet. 93. Setu ma roas an aotro da Gatellig eur gastel, toaz ouz he c'hantennou, rag o kas toaz d'an tiforn e oa-hi bet. ●(1952) LLMM 34/46. (Douarnenez) kastell, ur gastell : panerig plouz, goloet an diabarzh anezhañ gant un tamm lien fetis, a veze lakaet an torzhennoù toaz ennañ, e ti ar pober. ●(1984) ECDR 29. Ur wech e oan o vont da gas toaz d'an ti-forn, gant ar gastell war ma fenn.

    (2) Mangeoire, ratelier.

    (1849) LLB 1360. karget ou hasteleu. ●1566. é gastelig lein ag er heot huekan.

    (1907) VBFV.bf 37b. kastel, f. pl. leu, tr. «râtelier, claie.» ●(1934) BRUS 244. Le ratelier, tr. «er gastel –leu

  • kastell .2
    kastell .2

    m. –où, kestell, kistilli

    I.

    (1) Château.

    (1499) Ca 33a. Castell. g. chasteau. ●(1575) M 105. tour, na Castel, tr. «tour et château.» ●(1580) G 343. questell ha tourellou, tr. «Châteaux et tourelles.» ●(1633) Nom 241b. Castellum : chasteau, bourg : quastel, bourch.

    (1659) SCger 23a. chasteau, tr. «castel p. questel.» ●(1732) GReg 157a. Château, tr. «qastell. p. Qestell, qestelly, qistilly.» ●Les mariages qui se font au loin ne sont que forteresses et chateaux. id ë, mont & merveilles, plus de bien en apparence qu'il ne s'en trouve en effet. proverbe. An Dimizyou a-bell / Ne dint nemed touryou ha qestell. ●(17--) TE 198. er hastèl a Jerusalem. ●245. er hastelleu a Jerusalem.

    (1869) KTB.ms 14 p 37. Mont a ra gant ar ganneres d'ar c'hastell.

    (2) C'hoari kastellig = (?).

    (1710) IN I 316. musica pe gana guersiou ha soniou honest, c'hoari castellic pe c'hoari gadic.

    (3) (topo. naut.) Rocher escarpé de la côte.

    (1971) TONA.morl 6. Kastell, traduit par château, désigne un rocher escarpé.

    II. (marine)

    (1) Hune.

    (1844) LZBg 2l blezad-2l lodenn 93. é ma bet laret en overen dehai ar ul læstr, én abri idan er hastel. ●(1876) TDE.BF 326a. Kastell, s. m., tr. «Château, hune de navire ; pl. kestell

    (2) Kastell a-dreñv =

    ►absol.

    (3) Kastell ar wern-vras : hune du grand mât.

    (1732) GReg 505a. La hune du grand mât, tr. «Qastell ar vern vras

    (4) Kastell ar wern-vizan : hune du mât de misaine.

    (1732) GReg 505a. Hune du mât de misaine, tr. «Qastell ar vern visan

    (5) Kastell ar wern-valouin : hune du mat de beaupré.

    (1732) GReg 505a. Hune du mât de beaupré, tr. «Qastell ar vern valouïn. qastell ar valouïn

    (6) Kastell ar wern-volosk : hune du mât d'artimon.

    (1732) GReg 505b. Hune du mât d'artimon, tr. «Qastell ar vern volosq

    (7) Gwern-gastell : hune.

    (1934) BRUS 283. guern gastel, tr. «hune.»

    III.

    (1) Charrette.

    (1899) BSEc xxxvii 147 / KRL 12. Etre Maze ha zant Jili, / 'Antre kastel ar goanv en ti, tr. «Entre Mathieu et saint Gilles, entre la charrette de l'hiver dans la maison.»

    (2) Grand nuage à contours nets.

    (1931) VALL 501b. grand nuage à contours nets, tr. «kastell T[regor] m. pl. kestell

    IV. (astronomie) Kastell ar seizh ejen arat : la Grande Ourse.

    (1938) GWAL 121/8. A greiz ma krog gant o sterennadeg / Kastell ar seizh ejen-arat, Ha seizenn drovedel Sant-Jalm, / Dindan sell glas ar C'hi.

    V.

    (1) Sevel/Ober kastelloù/kestell el loar : construire/faire des châteaux en Espagne, (faire) de beaux rêves.

    (17--) VO 57 (G) I. Marion. Barlobiage e zou ur sod inclination en dès certæn tud de bassein ou amzér é h'obér, èl ma larér, castelleu él loër. ●148 (d’après GMB 100). e hobér castelleu él loër, tr. «  faisant des châteaux dans la lune (en Espagne). »

    (1890) MOA 165 (L). Faire des chateaux en Espagne, tr. J. Moal «sevel kestell el loar.» ●224. Bâtir des châteaux en Espagne (faire de beaux rêves pour l'avenir), tr. J. Moal «sevel kestell el loar

    (1927) TSPY 26 (L) L. ar Floc'h. Ha ne gav ket d'it emaout o sevel kestell el loar ?

    (1936) DIHU 303/143 (G) L. Herrieu. Rak, sel mui m'éma truhek stad mabdén, sel mui é kav plijadur é seùel kastelleu él loér... ●(1942) DHKN 68 (G) L. Herrieu. Nag a gastelleu èl loèr en doè saùet en noz-sé. ●(1955) VBRU 1 (T) *Jarl Priel. Kemenn da Soaz Sapeur e tleje dougen kañv d'an holl gestell savet ganti el loar a-zivout dazont he mab-bihan. ●(1970) BHAF 63 (T) E. ar Barzhig. Degouezoud a ree din ive menel sorennet gant ar soniou flour a saven evidon ma-unan, ha neuze kestell el loar, 'raog mond da Gerhun!...

    (2) Sevel kestell war vigerniel : bâtir des châteaux en Espagne.

    (1915) KZVr 114 - 09/05/15. Sevel kestel war vigerniel, tr. «bâtir des châteaux en Espagne.»

    (3) N'ober ket muioc'h a van ouzh ... eget Kastell an Tarv ouzh un taol aval poazh : voir aval.

  • Kastell-an-Tarv
    Kastell-an-Tarv

    n. de l. Château-du-Taureau (Carantec, Plouézoc’h).

    (1) Kastell-an-Tarv.

    (1834) KKK 102. ha Kastel ann taro a béhini ar boulouardou a zéblant sortial euz kreiz ar mor. ●(1851) PENgwerin5 205. Ne voaint ked arruet gant an Taro / Na deus deut da c’houc’h deze ar maro. ●(1845) OLLI 704A. er rad eus a Vontroulez, tost da Gastel-an-Taro. ●(1877) EKG I 15. e kichenn Kastel-an-Taro, dare da astenn he lian ha da nijal var eeun varzu Bro-Zaoz. ●(c. 1890) CFB 42. Kastel-ann-Taro.

    (1926) FHAB Mae/169. a oa beleg ar brizonierien e Kastell an Taro. ●(1930) ANTO 14. eget Kastell-an-Taro ouz eun taol. ●(1931) FHAB Mae/192. kastell an Taro. ●(1942) STOB 17/32. Etre Treoger ha Lok-Kemo / Emañ Palez an Anko. / Etre Treoger hag an Taro / Emañ gwele an Anko. ●(1974) TDBP III 89. Ze a zo evel skeiñ piz kraz gand kastell an Taro. ●(1985) AMRZ 17. da Gastell-an-Taro da gichenn Karanteg, e-kreiz ar mor. ●(1995) LMBR 17. An Enez Louet ha Kastell an Tarv : skeudenn douristel Karanteg. ●(2002) TEBOT 112b. Hag ar Faoued ha Sant-Vig / Ha Kastell an Tarv / Hag ar mor don burzhudus / Ha ra dezhe an dro.

    (2) Proverbe.

    (1942) STOB 17/32. Etre Treoger ha Lok-Kemo / Emañ Palez an Anko. / Etre Treoger hag an Taro / Emañ gwele an Anko.

    (2003) TRMOR 74. Etre an Treoger hag an Tarv / Emañ gwele ar marv. (...) Etre an Treoger ha Kastell An Tarv / Emañ bepred an Ankou.

    (3) Skeiñ piz (kras) gant Kastell-an-Tarv : acte totalement inutile.

    (1974) TDBP III 89. D'un acte inutile, inefficace : Ze a zo evel skeiñ piz kraz gand kastell an Taro, tr. « cela équivaut à lancer des pois secs contre le Château du Taureau ». ●(1977) TDBP II 416. Ze a zo evel skei piz gand kastell an Taro !, tr. « c'est comme si on tirait avec des pois sur le château du Taureau ! (c'est un acte parfaitement inutile) ».

    (2004) TROMK 217b. Skeiñ piz gant Kastell an Tarv (pa ne vez mann ebet da ober, memes tra evel "sutal brulu war ar Menez-Are"). Mari-Elen Morvan.

    (4) [Toponymie locale].

    (1977) TDBP II 117 (& 348). Pa ziskrog ar chapel en douar e vezom war an Taro. Honnez eo merk an Taro. ●141. En Taro e-nevoa dour.

  • kastell-arar
    kastell-arar

    m. (agriculture) Âge de charrue.

    (1890) MOA 109a. Age de charrue, (instrument), tr. «kastell-alar (corps de la charrue).»

  • Kastell-Briant
    Kastell-Briant

    n. de l. Châteaubriant.

    (1931) VALL 114b. Châteaubriant, tr. «Kastel(l)briant

  • kastell-eost
    kastell-eost

    m. (agriculture) Chartil, fourragère.

    (1732) GReg 155b. Chartil, grande charrete pour les foins, & les blez, tr. «qastel-éaust

    (1927) GERI.Ern 136. kastell eost, tr. «charrette pour transporter la moisson.»

  • kastell-eostek
    kastell-eostek

    voir eostek

  • kastell-gwele
    kastell-gwele

    m. Châlit, bois de lit.

    (1962) EGRH I 28. kastell-gwele, tr. « châlit, bois de lit. »

  • kastell-hañv
    kastell-hañv

    m. Chartil.

    (1732) GReg 155b. Chartil, grande charrete pour les foins, & les blez, tr. «Qastel-hañ. q. qæstel-hañ

  • kastell-karr
    kastell-karr

    m. kestell-kirri

    I. (agriculture) Corps de charrette, chartil.

    (1499) Ca 33b. Castell carr. g. chartil.

    (1732) GReg 154b. Le corps de la charrette, le château, tr. Castell-qarr.» ●(1738) GGreg 34. brec'hyou ar c'hastell-carr, tr. «les bras, les soutiens du corps de la charrette.»

    (1868) FHB 198/334a. Neuze e veacher e kirri ha n'euz rod ebet outho : ne d'int nemet kestel-kirri.

    (1907) VBFV.bf 37b. kastel-kar, f. pl. leu-kar, tr. «ridelle de charrette.» ●(1931) VALL 156a. Corps de charrette, tr. «kastell-karr m.»

    ►absol.

    (1962) EGRH I 28. kastell m. kestell, tr. « bâti d’une charrette. »

    II. (astronomie)

    (1) Ar C'hastell-karr-bras : Grande Ourse.

    (1931) VALL 520b. grande ourse constellation, tr. «kastell-karr-bras m.»

    (2) Ar C'hastell-karr-kamm : Grande Ourse.

    (1962) TDBP II 242. Ar Hastell-karr kamm, tr. «le grand Chariot (la grande Ourse).» ●(1984) LPPN 659. (Poullaouen) «Kastell-Karr-Kamm», la Grande ourse ; ex. «passeet neus ar C'hastell-Karr-Kamm», il a perdu les pédales, il est à cent lieues...

  • kastell-kreñv
    kastell-kreñv

    m. Château Fort.

    (1846) BAZ 319. mistri eus eur c'hastel-cre.

    (1925) FHAB Mezheven 210. ar c'henta a rae oa beza mestr war eur c'hastell krenv.

  • Kastell-Laogad
    Kastell-Laogad

    n. de l. Fort du Mengant (Plouzané).

    (1732) GReg 614b-615a. Mengant, fort considérable sur le goulet, ou, l’entréee de la Rade de Brest, qui tire son nom d’un Rocher qui est dans le milieu du Goulet à fleur d’eau, dit en Breton, maen-cam, entre le Château de Beaufort, & celui de Méngan. Kastell Laugad.

    (1857) CBF 131. Kastel-Laogad.(1869) TDE.FB xviiib. Fort Mengant, Kastell laugad. ●(1876) TDE.BF 326a. Kastell-Laugad, nom de lieu. Fort Mengan, près de Brest. ●(c. 1890) CFB 42. Le Fort Mengant. Kastel-Laugad.

  • kastell-lestr
    kastell-lestr

    m. (marine) Hune.

    (1659) SCger 67a. hune de nauire, tr. «castel al lestr.» ●(1732) GReg 129a. Cage d'un vaisseau, hune, tr. «Castell-lestr. p. qestell-listry.» ●505a. Hune, cage, ou guérite ronde en saillie, posée en haut du mât du vaisseau, tr. «Qastell lestr. p. qestell lestr

  • kastell-mizan
    kastell-mizan

    m. (marine) Hune de misaine.

    (1959) TGPB 103. ur pole diflipet eus ar c'hastell vizan.

  • Kastell-Nevez-ar-Faou
    Kastell-Nevez-ar-Faou

    n. de l. Châteauneuf-du-Faou.

    (1) Kastell-Nevez-ar-Faou.

    (1890) MOA 20a. Kastel-neve-ar-Faou. ●(18--) OLLI 481B. Kantik en henor da Itroun Varia ar Porzou kurunet e Kastel-Nevez-ar-Faou, 26 a viz Eost 1894.

    (1905) KANngalon Eost 466. lakât sezi var Gastelnevez ar Faou. ●(1911) SKRS II 224. da lakât sezi var Gastelnevez ar Faou. ●(1931) FHAB Mae/168. e tiskennas eus ar menez ha dre Gastell-nevez ar Faou ha Kemper. ●(1949) KROB 13/14. e Kastell-nevez-ar-Faou. ●(1955) STBJ 26. etre Kastellin ha Kastell-Nevez-ar-Faou.

    (1732) GReg 157a. Qastell-névez. ar c'hastell-névez.

    (1849) GBI I 250. Me well ur wezenn a zri-dez, / Na war bont ar C'hastell-newez. ●(18--) MILg 49. Nep en deuz c’hoant da ouela truez / et dillun d’ar C’hastel nevez. ●(1850) PENgwerin4 33. Nini a neus c’hoant da vellet truez / Mond diziou d’ar C’hastel Neves. ●(1857) CBF 131. Kastel-Nevez.(c. 1860) IMR 5/17a. A dost d'ar C'hastel Nevez, heuve ma eo prouvet. ●(1865) FHB 1/7b. er C’hastelnevez. ●(1865) FHB 2/16a. D’ar merc’her 8, Castelnevez, da greis-deiz. ●(1869) FHB 253/352b. Lan Quiniou, eus ar C’hastel-Nevez. ●(1876) BJM 127. e tigouezas e Castell-Nevez, e Core, e Laz, hag e Sant-Goazec. ●(1878) EKG ii 290. klevet em beuz oa a gostez Leuhan pe ar C’hastel-Nevez.

    (1905) ALMA 28. Rosuel ha Pill euz ar C’hastelnevez. ●(1905) ALMA 65. Kastel-Nevez. ●(1911) SKRS II 223. Merzer ar Zakramant er C'hastelnevez. ●(1955) STBJ 44. eur penn-paket pe eun dardoupez, da lavarout eo giz Ar C’hastell-Neve ganti.

    (2) Blasons populaires : voir Bardoù-peizant, Dardoup(ez), Penn paket.

    (3) [Toponymie locale]

    (1909) MMEK 46. Introun Varia ar Porzou (Kastel-Nevez). ●(1962) MVTA 12. Er Hastell-Nevez, ar maner eo hini Kerarmoal. ●14. Aze, e kejas gand ar Rouz koz war blasenn ar Feunteun. ●(1970) NFBT 223 N° 1738. A Châteauneuf-du-Faou (Fin.), la chapelle de N.-D. des Portes, qui s'élève à l'emplacement d'anciennes portes fortifiées est appelée en bret. Itron Varia ar Porjou.

  • Kastell-Paol
    Kastell-Paol

    n. de l. Saint-Pol-de-Léon.

    I.

    (1656) VEach f.3r°. Great ha sinet è Couent en Carmes Castel Paol.(1659) SCger 89b. S. Paul de Leon, tr. «Castel Paul.» ●(1689) DOctrinal 192. ar quær à Occismor, pehini à galveur brema Castell-Paol. ●(1712) HB 556. Evit gouël an Dedy eus an Ilis cathedral eus a Gastel-Paul. ●(1727) HB 609. an ilis Catedral à Gastell-Paul. ●(1732) GReg 70b. Qéhyd evel ac'hanen da Gastel-Paul. 248a En tu mâ da Gastelpaol. ●264b. Me a chom ê castel-Paul, hac eñ ê Alré. Van. me chom ê castel-Paul, hag ëuñ e chouq èn Alré.

    (18--) OLLI 127. Buez an den santel Job, leqeat e guerz gant ur Bêleg demeus a Gastel-Paul. ●(1806) (?) GUI.jo I. ur Bellec deus ar Ker a Castel-Paul. ●(1834) KKK 50. Remarkit é biz an tour elégant ha ker skéduz a ziouc'h ar géar vrao a Gastel-Paol. ●338. ne rojemp anken war hor penn d'hor c'herent a Gastel Paol. ●132. Leutananz Breiz-izel a c'henderc'hé eskoptiou Gwéned, Kemper, Kastel Paol ha Tréger. ●(1847) FVR 101. persoun e Plouvorn, tost da Gastel-Paol. ●(1857) CBF 132. Kastel-Paol.(1865) FHB 26/204a. an tad Maneur e Castel Paol. ●(1867) TELrem 18. E Kastel-Pol, e Paris en deuz bet meuleudi. ●(1869) FHB 247/303b. An aotrou Iliou, vikel e Cloastr-Pleyben, zo hanvet vikel e Castel-Paol. ●(1876) BJM 116. E Castel-Paol a roas ar c’henta mission. ●(1877) EKG I 139. En em gaout a reaz e Kastel-Paol daou zervez araok. ●(1879) BMN 53. Mont a reas eta da Gastel-Paol evit senti ouz he dad. ●(1884) BUZmorvan 182. en deuz roet he hano da gear Kastell-Paol. ●(1886) GAL 481note. bet Superiol eus ar Siminal bihan e Castel Pol. ●(1886) IVO 174. Kreiz-Ker-a-Gastel-Paol.(18--) SON II 266. Adieu, pors Brest ha Recouvrans, / 'C'h an da guitaad Frans, / Ar Roc'h, Landernè, Castel-Pol, Montroulès, / Landivichau tremenen aliès ! ●(1890) MOA 26b. Kastell – (Kastell-Paol). ●(c. 1890) CFB 42b. Kastel-Paol.

    (1905) ALMA 25. gant eur zoudart iaouank euz Kastel-Paol ! ●(1909) NOAR 174. Bloaz a yoa, da zadorn ar Basion, sakrist Kastell-Paol. ●(1910) EGBT 129. Stank e oa gwejall an dud ac'h ê d'ober tro Breiz, evit pidi war beio an eskibien gentan eus hon bro, en Gwened, en Kemper, en Kastel-Pôl, en Landreger, en Sant-Brieg, en Sant-Malo hag en Dol. ●(1911) SKRS II 163. Ar c'hiz-se a gaver e Kastel Paol, e Lesneven, e Landivizio, ha marvad e meur a leac'h all. ●(1911) BUAZmadeg 119. an iliz hag an tour huel a veler breman e Kastel-Paol.(1923) ARVG C’hwevrer 21. Bro Kastel-Pôl, - eskopti Leon gwechall. ●(1926) FHAB Mae/166. eus a vaner koz Kervoruz, e kichenik Kastell-Paol. ●(1927) GERI.Ern 266. Kastell-Paol. ●(1930) DOBR 23. Diouz Kastel-Pôl da Lanhuon. ●(1932) KELD 70. Kastell-Paol. ●(1934) BRUS 298. Kastel-Paol.

    (2002) TEBOT 112b. Kastell Breizh, Sant-Yann-ar-Biz / Iliz Salaün-ar-Foll / Kaerañ tour 'zo barzh ar bed / Eo tour uhel Kastell-Paol.

    ►Kastell.

    (c. 1780) SE 5-1. er c’hiqueur a gastell o veza bet cannet.

    (1834) KKK 56. Ar c'henta objet, heb mar a denno muia hoc'h évez enn eur arruoud é Kastel é vezo ar vraventez a dour kreiz-kaer a behini ec'h arvestid dijà ac'hann ar furm kaer hag ann huelded. ●(1836) OLLI 134. Buez Mari-Amiç Picart ganet e Guiclan, badezet e Guimiliau hac interret en ilis Cathedral Castel, tost da auter an Itron Varia a Vouir Sicour, er bloas 1652. ●(1851) PENdast 74. Etre Kastel a Lesneven / E c'hazezis var eun dunien. ●90. en Kastell hag en Montroulez, e treger eo bed. ●(1855) FUB 76. Kastell, Santel. ●(1863) ST 6. Landerne, Lezneven, Montroulez ha Kastel. ●(1865) FHB 1/7b. e Castel. ●(1870) MBR 180. Etre Kastel ha Kleder. ●(1871) FHB 311/398b. Lambader zo eur bourkik bihan var an hent coz etre Landiviziau ha Castel. ●(1877) EKG I 12. P'oue klevet ar c'heleier-ze e Kastel, e oue glac'har e pep ti. ●(1877) EKG i 143. Lod ac’hanomp a ieaz euz a Gastel dre hent Plouenan, lod-all dre hent Rosko ha Santec. ●(1878) SVE 968. Kastel / Santel. ●(1884) BUZmorvan 121. a glevaz hano anezhan hag a c’hoanteaz he gas ganthan da Gastell. ●(1890) MOA 26b. Kastell. ●(1894) BUZmornik 418. e Guitevede, teir leo dioc’h Kastell.

    (1900) KAKE 167. Ker skanv hag an avel, / A ia varzu Kastel. ●(1903) KKBU 11. Demdost da Gastel a veve. ●(1904) SKRS I 38. Demdost da Gastel a veve. ●(1905) ALMA 63. Kastell. ●(1906) SAQ I vii. An Aotrou Quere a zo ganet, er bloaz 1824, er C’houlen, e parrez Plouenan. E kelendi Castele reaz he studi. ●(1911) BUAZmadeg 118. he bedi a reaz neuze da zont gantan da Gastell.(1919) KABR 15. En deiz, an ilizou deus Kastell da Gerez. ●(1920) KANTgwitalmeze 35. Kaeroc’h eo c’hoas, Eskob santel, / Hoc’h Ilis-Veur e keâr Gastel ! ●(1928) FHAB Du/409. penaos oa tremenet an traou e Kastell.

    ►Sant-Paol-Leon.

    (1543) Cco 22. S. Poll. ●(1546) Cco 38. St Poll. ●(1548) Cco 64. s poll.

    (c. 1793) SD 115. A espos penaus, ar c'homite a surveillanç eus a goumunen St. Pol a Leon, en ur beza bet dalc'het clos an hanvet Branellec.

    (1834) KKK 86. deiz ann dédi a iliz katrédal Sant Paol a Léon. ●(18--) PENast 62. Da Sant Paol Leon e renq donet. ●(18--) MILg 171. Da Zt paol a leon enos e rank dont. ●(1878) EKG II 284. A espos penaus, ar C'homite a surveillanç eus a goumunen Sant Pol a Leon. ●(1879) BMN 185. Mont a reas eta da Sant-Paol a Leon. ●(1894) BUEr 104. Zant-Pol-Leon a neuz ive he Hospital Zant-Ervoan.

    (1924) EGRT 64. Ar vro venniget-se eo Sant-Paol a Leon.

    ►Kastell-Leon.

    (1867) BUE 90. Iliz san Kaourentin e Kemper, hini san Pol e Kastel-Leon.

    ►[appellation révolutionnaire] Porzh-Leon.

    (1793) SD 115. A enep Yan-Mary Branellec bœlecq oaget a 37 bloas guinidicq eus a Guisseny o chom e Porz-Léon.

    (1878) EKG II 284. A enep Yann-Mary Branellec, bœlecq, oaget a 37 bloas, guinidicq eus a Guisseny, o chomm e Porz-Leon, hag a enep Anna Roussel, intanves Le Guen, oaget a 44 vloas, pehini a vef eus e leve, guinidicq eus a Vrest, o chomm e Porz-Leon, departamant a Finistère.

    ►Kastell-Paol-a-Leon.

    (1834) KKK 70. da genderc'hel ar vourchichen hag habitanted a géar a Gastel Paol a Léon.

    ►Voir Leon.

    ►Eskopti.

    (1839) BESquillere 523. Doarein e ras én escobti a Sant-Pôl-a-Léon.

    II.

    (1) Expression adverbiale.

    (1647) Am.ms 620. Perchill gastellis à tourch a guisy, tr. Roparz Hemon « Pourceaux des gens de Saint-Pol et verrat et truies. », tr. Herve Bihan « Pourceaux de Saint-Politains qui engrossent les truies ».

    (2)

    (1732) GReg 827b. Kastell-Paul, chateau donné par Guytur Consul de Leon, à Paul Aurelien premier Evêque, s'apelloit aussi Legion, Leon & Leon-doul.

    (3) Dicton.

    (1855) FUB 76. Kastell, Santel. – Kemper ar gaër. – Oriant ar c'hoant. ●(1878) SVE 968. Kastel / Santel, / Kemper / Ar gaer, / Oriant / Ar goant.

    (1907-1908) FURB 14/74. Kastel Santel. - Kemper ar gaër. - Oriant ar c'hoant.

    (2003) TRMOR 30. Kastell santel / Kemper ar gaer / Oriant ar goant.

    (4) Dicton.

    (1912) MELU 365. Plougouloumis bonedeien, / Sibirillis kaketerien, / Klederis tud a fouge, / Ploueskadis tud a leve, / Plouenanis laeroun tout / Ha Kastellis oc'h ar grouk.

    (2003) TRMOR 31. Plougouloumiz bonedeien / Sibirilliz kaketerien / Klederiz tud a fouge / Ploueskadiz tud a fouge / Plouenaniz laeron tout / Ha Kastelliz ouzh ar groug.

    (5) Rimaille.

    (1974) TDBP III 374. Ar c'hi d'an arc'h / War gein ar marc'h ! / Ar marc'h oa kavet / e-kichen Kastell-Paol / O tebriñ kaol.

    (6) [expression] Kastellet eo an avel.

    (2003) TRMOR 98. Kastellet eo an avel.

    (7) Devise de maison noble.

    (1667) ARmorial 125. Kerautret au Menihy, de Saint Paul, echiquetté de geulle & d’Or à 6. traicts auec cette deuise Marthesé, cest à dire peut-estre.

    III. Blason populaire : voir Chikolodenn.

    IV. Nom de famille.

    (1970) NFBT 34 N° 252. Castel.

    V. [Toponymie locale]

    (1656) VEach f.3r°. Great ha sinet è Couent en Carmes Castel Paol. ●(1732) GReg 177b. Creiz-Kær. ●631b. Menehy-leon, ou, Minihy simplement, à saint Paul de Leon, & une liuë à la ronde : la petite place de saint Paul (...) Ar c'hloastr bihan (...). La grande place, Ar c'hloastr (...). La ruë qui vient droit au milieu du cloître (...) Porz-meur.(17--) FG II 246. ecreis aöt ar man.. ●(1793) SD 116. eus a barrès ar minihil eus a St. Pol a Léon.

    (1834) KKK 56. Ar c'henta objet, heb mar a denno muia hoc'h évez enn eur arruoud é Kastel é vezo ar vraventez a dour kreiz-kaer a behini ec'h arvestid dijà ac'hann ar furm kaer hag ann huelded. ●60. Katrédal Kastel eo ar gaera hag ar vrava euz a Vreiz. ●68. betek portal illiz Sant Per. ●102. é tremener é kever maneriou koz Pont plankoet ha Kerhoant, hag eur peulvan galvet er vro méan ann Diaoul. ●(1851) GBI II 218. Glaoudina Kabon 'vonjoure, / Bars al Lezveur pa arrue. ●(1865) FHB 33/264b. An aotrou Moign, vikel e Landiviziau, so hanvet da ren scolach pe seminer bihan Keroulas e Castel. ●(1877) EKG I 151. betek Kermoruz ez echomp varlerc'h. ●156. evelato e rankan kounta d'ehoc'h ar pez a reaz eun tammik martolod divar dro Penn-Poul, e Kastel. ●(1878) EKG II 248. belek koz leanezed kouent Santez-Ursula, e Kastel. ●249. Marvet eo persoun iliz kathedral Kastel. ●252. He hano oa Mari Kreac'h, merc'h da C'hlaoda ar C'hreac'h, euz a vilin Kerc'hoant, e parrez Kastel. ●272. Dirak ar Vadalen, araok mont e kear, e oue great eun ehan. (...) ar zoudard, er penn araok, a en em lakeaz da drompilla ken a dregerne gant-han koajou maner ar Gernevez. (...) Dont a rechont gand ru ar Skolach evit sevel dre ar Ru-Vraz var al leur-gear, el leac'h m'oa bet ar penn kenta euz a emgann Kergidu, deiz an tenna d'ar zort. ●276. Anaout mad a rea ru Karmez, mez er ru-ze euz tiez enn daou du, ha meur a hini a bep tu. ●285. Yan-Mary Branellec, ama diaraucq cure eus ar Minihi. (...) a enep Yan-Mary Branellec, ama diaraucq bœlecq accustumet euz a barrez ar Minihi, euz a Sant Pol a Leon. ●(1884) BUZmorvan 122. e oue savet divezatoc’h iliz ha tour kaer Kreisker. ●181. Ar c’hloc’h-se a virer c’hoaz hirio e kathedral Kastell. ●(1886) GAL 481n. Ann Tad Guennegan a zo ganet ive e Breiz-izel ha bet Superiol eus ar Siminal bihan e Castel Pol.

    (1907) DGES 47. Ke da Lanvérec da sutal brulu. ●(1908) FHAB Ebrel 99. E kreis ar ru Verzerel. ●(1908) FHAB Gwengolo 267. arabad 've deomp mont dre ar ru Gadiou (...) Deomp da gemeret peb a lomik en eun hostaliri distro a anavezan e ru Poullou. ●(1911) BUAZmadeg 119. chapel Kreisker savet gant sant Guevrok. ●(1915) HBPR 154. Mez dija, ar brigantet oa deuet e ru Kroaz-al-Lin. ●(1923) ARVG Mae 71. ha ze ra d’ean kât henvelidigez ouz tour Kreizker Kastel-Paol. ●(1987) BRUDn 110/17. E Kastell e lavarer êz-kenañ Tregonderniz euz tud Tregondern (bet parrez), Tromealiz euz tud Tromeal (eur gêriadennig), ha Kaloudiz euz tud enez Kalod e Karanteg.

  • kastell-peroked
    kastell-peroked

    m. (marine) =

    (1959) TGPB 71. a-ziwar kastell-peroked ar wern volosk.

  • Kastell-Perzhell
    Kastell-Perzhell

    n. de l. Fort de Berthaume (Plougonvelin).

    (1732) GReg 90b. Kastell Perzell.

    (1857) CBF 130. Kastel-Persel.(1869) TDE.FB xviib. Kastel-Perzel, m. ●(1876) TDE.BF 326a. Kastel-Persel. ●(c. 1890) CFB 41b. Kastel, Persel.

  • Kastellad
    Kastellad

    m. Habitant de Saint-Pol-de-Léon.

    (1732) GReg 839b. Qui est de Saint-Paul de Leon, tr. «Kastellad. p. Kastellis

    (1890) MOA 29. Kastellad, Saint-Politain ; Kastelladez, Saint-Pôlitaine. S’il s’agit de plusieurs Saint-Pôlitaines on dira : Kastelladezed.

    (1915) HBPR 80. Kastellad ebet na ieaz e prosesion. ●(1915) HBPR 80. Kastellad ebet na ieaz e prosesion. ●(1924) CBOU 2/32. eur gwir Gastellad.

  • kastellad .2
    kastellad .2

    m. Plein d’une charrette.

    (1962) EGRH I 28. kastellad m., tr. « plein d’une charrete. »

  • kastellad .3
    kastellad .3

    m. kastellidi Châtelain.

    (1931) VALL 114b. Châtelain, tr. «kastellad pl. –lidi

  • kastellad / kastelliad .1
    kastellad / kastelliad .1

    m. –où Plein un château.

    (1921) GRSA 263. get ol é gastellad tud. ●293. hou kastelliad tud.

  • Kastelladenn
    Kastelladenn

    f. -ed Habitante de Saint-Pol-de-Léon.

    (1987) BRUDn 110/17. Setu skwer eur rumm klok a zo koz-mat, hini Kastell-Paol : Kastellad, Kastelladez (pe Kastelladenn), Kastelliz, Kastelladezed.

  • Kastelladez
    Kastelladez

    f. -ed Habitante de Saint-Pol-de-Léon.

    (1890) MOA 29. Kastellad, Saint-Politain ; Kastelladez, Saint-Pôlitaine. S’il s’agit de plusieurs Saint-Pôlitaines on dira : Kastelladezed.

    (1964) CAIR 143b. Kastelladez; eur Gastelladez : une Saint-Politaine. ●(1987) BRUDn 110/17. Setu skwer eur rumm klok a zo koz-mat, hini Kastell-Paol : Kastellad, Kastelladez (pe Kastelladenn), Kastelliz, Kastelladezed.

  • kastellan
    kastellan

    m. –ed Châtelain.

    (1633) Nom 285b. Præfectus arcis : Chastelain : vn Autrou en deffe vn Castel, Castelain.

    (1732) GReg 157a. Chatelain, Seigneur d'une Terre qui a un degré d'élevation, tr. «Qastellan. p. qastellaned

    (1876) TDE.BF 326a. Kastellan , s. m., tr. «Châtelain ; pl. ed

  • kastellanaj
    kastellanaj

    m. Châtellenie.

    (1732) GReg 157a. Chatelenie, Seigneurie, tr. «Qastellanyaich. qastellanaich

  • kastellaniezh
    kastellaniezh

    f. Châtellenie.

    (1931) VALL 114b. Châtellenie, tr. «kastellaniez f.»

  • Kastellaodren
    Kastellaodren

    n. de l. Châtelaudren.

    (1732) GReg 157a. Qastell-Audren.

    (1825-1830) AJC 6138. dre castelaudren da voengamb. ●6151. arif voar red eur harlef da gastel odren.(1847) FVR 315. Mont a ra goude da Gastel-Audren. ●(1863) ST 6. Lanveur, ar Roc’h-Derrien, Castelaudren, Pontre.

    (1903) MBJJ 51. Koat Malane (...) Ar c'hoat-ze ’n em gav etre Gwengamp ha Kastelaudren. ●(1905) ALMA 67. Kastelaudren. ●(1911) BUAZmadeg []. hag a ieaz da joum d'eur maner a ioa da Gomt Goelo, e Kastell-Audren. ●(1931) FHAB C'houevrer 70. an torfejou a zegoueze e koad Malaunay, etre Gwengamp ha Kastell-Audren.

  • kastellenn
    kastellenn

    f. –où Ratelier.

    (1934) BRUS 244. Le ratelier, tr. «er gastellen –neu

  • kastellet
    kastellet

    adj. Éliminé dans un examen.

    (1924) NFLO. éliminé dans un examen, tr. «kastellet

  • kastelliad
    kastelliad

    voir kastellad

  • Kastellin
    Kastellin

    n. de l.

    I.

    (1) Kastellin.

    (1732) GReg 157a. Chateaulin Ville Royale, tr. «Qastellin

    (1834) SIM 29. e ranqe tremen dre Landerne, ar Faou ha Castellin. ●(1847) FVR 201. Kastelin, a deuaz Kear-war-Auln. ●(1857) CBF 131. Kastellin.(1863) ST 6. Lannuon, Landreger, Karaës, Castellin. ●(1865) FHB 1/7b. e Castellin. ●(1865) MBFt 136. Eur marc’hadour euz Kastellin hag e gonsort. ●(1869) FHB 231/176a. Corentin Halleguen, euz a Gastellin. ●(1869) TDE.FB 291a. pe geit a zo euz a Vrest da Gastellin ? ●(1879) BAN 119. entre Castellin ha Brest. ●(1886) IVO 174. Kastel-Lin. ●(1890) MOA 20a. Kastellin. ●(c. 1890) CFB 41b. Kastellin.

    (1904) KBSA 85. Toull ar Gornandoned a oa en tu-all da Bontig-ar-Wern dindan an hent a gas da Gastellin. ●(1905) ALMA 65. Kastellin. ●(1906) SAQ I viii. Er bloaz 1874, e oa kaset, en despet d’ezhan, da bersoun da Gastellin. ●(1910) EGBT 128. Kastellin. ●(1922) GLPI 26. Anavezout a rit Milin, / Mestr-ostiz e kêr Gastellin ? ●(1927) GERI.Ern 266. Kastellin. ●(1934) BRUS 297. Kastellin.(1955) STBJ 61. etre Karaez ha Kastellin. ●(1985) ARGV 33. Pan teu an arnev deus Kastellin, / Chom ’ba ’l labour ma oc’h fin.

    (2) Ar C’hastellin.

    (1732) GReg 157a. Chateaulin, Ville Royale, tr. «ar c’hastellin

    (1868) FHB 159/20a. euz Brest d’ar C’hastellin. ●(1877) FHB (3e série) 44/344b. cazeten ar C’hastellin. ●(1894) BUZmornik 156. var ribl ster ar C’hastellin.

    (1907) BSPD I 246. stér vor er Hastellin. ●(1933) FHAB Mae 200. An A. Gourtay, bet ganet er C’hastellin er bloaz 1874.

    (3) (Nom de la période révolutionnaire) Kêr-war-Aon : voir Stêr-Aon.

    II.

    (1) Dicton.

    (1901) NOETy 80note. pegeid a zo euz ar Faou d'ar C'hastellin ? Eur c'houitelladen, tr. « Quelle est la distance du Faou à Châteaulin ? La portée d'un coup de sifflet », répond un Cornouaillais.

    (2) Proverbe.

    (1985) ARGV 33. Pan teu an arnev deus Kastellin, / Chom ’ba ’l labour ma oc’h fin.

    III. Blasons populaires : voir Bidar, Rouzig, eog, Sparlenn.

    IV. [Toponymie locale]

    (1915) HBPR 175. o pignat gant ar ru-vras.

  • Kastellinad
    Kastellinad

    m. Habitant de Châteaulin.

    (1869) TDE.FB xviiia. Kastellinad, m. pl. Kastelliniz. On les appelle aussi ironiquement Penn eok, m. pl. Pennou eok, tête de saumon. ●(1890) MOA 20a. Habitant : kastellinad, - m. pl. et f. pl. Kastelliniz.

    (1923) KNOL 155. Ar C’hastellinad o kas an amzer en dro. ●(1927) GERI.Ern 266. kastellinad pl. -niz.

  • Kastelliniz
    Kastelliniz

    n. pr. pl. Habitants de Châteaulin.

    (1732) GReg 157a. Les Habitants de Chateaulin, tr. «Qastellinis

    (1855) FUB 84. Penn-éog ar C’hastell-Liniz. ●(1869) TDE.FB xviiia. Kastellinad, m. pl. Kastelliniz. On les appelle aussi ironiquement Penn eok, m. pl. Pennou eok, tête de saumon. ●(1878) SVE 951. Penn-eog ar C’hastel-Liniz.(1890) MOA 20a. Habitant : kastellinad, - m. pl. et f. pl. Kastelliniz.

    (1927) GERI.Ern 266. kastellinad pl. -niz.

  • Kastelliz
    Kastelliz

    n. pr. pl. Habitants de Saint-Pol-de-Léon.

    (1) Kastelliz.

    (1647) Am 620. Perchill gastellis à tourch a guisy.

    (1732) GReg 839b. Qui est de Saint-Paul de Leon, tr. «Kastellad. p. Kastellis

    (1867) FHB 118/108b. e vije eur rendael vraz etre Baziz ha Castelliz. ●(1877) EKG I 13. Ma n'her raje ket e viche emgann etre Kastelliz hag an archerien. ●14. Pehini euz an diou histor-ze eo an hini vir? Ne ouzounn ket : Kastelliz a gount anezho ho diou. ●143. va c'hredi a c'hellit, Kastelliz n'edont ket ep nec'h. ●(1877) EKG i 273. Kastelliz. ●(1878) EKG II 310. Mar doa bet deac'h mantret Kastelliz o velet an Aoutrou Coarigou o tont e kear gand eur vandenn soudarded.

    (1907) BOBL 06 juillet 145/3c. kalz Kastelliz ha Ploueskadiz. ●(1915) HBPR 65. Kastellis pa glevchont. ●152. Dond a benn deuz Kastelliz oa bet eur c'hoari all. ●(19--) DGES.hy 307. Kastellis. ●(1923) FHAB C'houevrer 2/53. Gwasa pez a zo, Kastelliz na gavjont ket an traou-ze eus o doare.

    (1987) BRUDn 110/17. Setu skwer eur rumm klok a zo koz-mat, hini Kastell-Paol : Kastellad, Kastelladez (pe Kastelladenn), Kastelliz, Kastelladezed.

    (2) (blason populaire) Kastelliz oc’h ar groug.

    (1912) MELU 365. Plougouloumis bonedeien, / Sibirillis kaketerien, / Klederis tud a fouge, / Ploueskadis tud a leve, / Plouenanis laeroun tout / Ha Kastellis oc'h ar grouk.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...