Recherche '"kenderc'hel"...' : 1 mots trouvés
Page 1 : de kenderchel-kendelcher (1) à kenderchel-kendelcher (1) :- kenderc'hel / kendelc'herkenderc'hel / kendelc'her
v.
I. V. tr. d.
A. (en plt de qqc.)
(1) Contenir, maintenir, retenir.
●(1499) Ca 171a. Quenderchell. g. contenir. l. contineo / es. ●(c.1500) Cb 59b. [derchell] retineo / es / ui / tentum. g. retenir. b. quenderchell.
(2) Entretenir, continuer, perpétuer, garder, conserver.
●(1530) Pm 13. Euel merch a quendelch guerchdet, tr. «Autant que fille qui gardez la virginité.»
●(1659) SCger 30a. conseruer, tr. «quenderc'hell, p. quendalc'het.» ●(1732) GReg 521b. L'impunité perpetuë les crimes, tr. «An dibuniz hag an digoust a guendalc'h an torfedou.»
●(1854) PSA II 168. canderhel er peah hag ur reihtæt vad é peb bro. ●(1856) GRD 212. eit canderhel é nerh hag é yehaid. ●(1868) FHB 188/251b. An Iliz goude, dre zerr ar Pab, an Iskibyen, ar veleyen ha re-all, a gendalc'h an anaoudegez euz ar guyrionezou-ze e touez an dud. ●(1882) BAR 46. kenderc'hel ha creski ho devotion.
●(1910) ISBR 25. kanderhel er peah étré en dud. ●(1932) KANNgwital 358/225. talvoudegez ar beden evit kendelc'her gras Doue e pep ty.
(3) Entretenir, tenir propre.
●(1857) LVH 70. Devær er Sacrist e zou canderhel bràu er chapél.
(4) Kenderc'hel e vrud : entretenir sa réputation.
●(1939) RIBA 138. Brudet e oè èl urisinour (…) ha kenderhel é vrud e oè ret mat dehon.
(5) Kenderc'hel al lez : faire la cour.
●(1849) LLB 1836. Ne golant ket amzer é kandrehel el lez.
B. (en plt de qqn)
(1) Kenderc'hel ub. en udb. : maintenir, entretenir, confirmer qqn dans qqc. (respect, foi, etc.).
●(1612) Cnf 67b. equit ho quenderchell (mar queret) bepret è gracc Doué.
●(1862) JKS 325. hor c'henderc'hel a ra [ar c'hras] e gwir zoujans Doue. ●(1882) BAR 10. evit ho c'henderc'hel stard er feiz.
●(1905) DIHU 1/5. mar faut d'emb kenderhel hun henvroiz én hent mat.
(2) Kenderc'hel ub. : maintenir qqn dans sa charge, à son poste, le reconduire dans ses fonctions.
●(1857) LVH 58. ma vou changet pé candalhet er Priol.
(3) Préserver.
●(1867) FHB 104/410a. kenderc'hel hon Tad Santel ar Pap.
(4) Doue d'ho kendalc'ho : Dieu vous préserve.
●(17--) SP I 291. Salud, autro ar homt Doue do qendalho, tr. «Salut, monsieur le comte, que Dieu vous conserve.» ●(17--) EN 3629. Doue do quendelhou, tr. «Dieu vous maintienne.»
II. V. tr. i.
(1) Kenderc'hel d'udb. =
●(1882) BAR 225. ar c'hofessour ho aliaz da genderc'hel d'ar vreuriez-ma ha da evesaat mad e mysteriou ar Rozera epad ma lavarent ho chapeled.
●(1912) MMPM 128. Mari a zesk deomp kenderc'hel d'ar beden.
(2) Kenderc'hel gant : poursuivre, continuer.
●(1955) STBJ 49. e kendalc'has Yeun ar Gow gant e vicher charretour ha louacher. ●146. e-keit ha ma kendalc'he ma c'henseurt, ken distambouc'h ha tra, gant e bred iskis.
III. V. pron. réfl. En em genderc'hel.
(1) Se maintenir.
●(1612) Cnf (couv.). beuaff heruez Doué, hac em quenderchell bepret en stat à gracc.
●(1846) DGG 460. Evit en em genderc'hel er garantez-ma.
(2) Se conduire, se comporter.
●(1843) LZBg 1añ blezad-2l lodenn 123. N'en dé quet èl-cé en hum gandalh en dud gouihue aral ag en Amériq. ●(1862) JKS.lam 70. Ma ne vijac'h ket eat er meaz, ma n'ho pije ket selaouet ar c'heleier, neuze ho pije en em gendalc'het easoc'h er gwir beoc'h.
IV. V. intr.
(1) [sujet : qqn] Continuer.
●(1732) GReg 204a. Continuer, persister, être ferme, tr. «Qenderc'hel. pr. qendalc'het.»
●(1847) MDM 129. An hini ne kendalc'h ket da lenn, a-benn-nemeur ne oar mui lenn.
●(1910) MAKE 4. Kolaïg Dorndu (…) a gendalc'h da vont gant e hent. ●(1932) BSTR 96. Theresa a gendalc'he da lavaret ar rest, goudeze, a zindan envor. ●(1935) FHAB Mae 205. ha ma kendalc'h e vo paket en toull-bac'h ne vo ket pell.
(2) [sujet : qqc.] Continuer.
●(1868) FHB 189/264a. Ann trouz a guendalc'he stancoc'h toump... toump... toump...
●(1925) KANNgwital 275/4., met al labour a gendalc'he, en despet d'ar glao.
V. Kendelc'her gant erv ub. : voir erv.