Recherche '"kizañ"...' : 1 mots trouvés

• kizañ / kiziñ
  kizañ / kiziñ

  v.

  I. V. intr.

  A.

  (1) Reculer.

  ●(1878) EKG II 73. Jannet ha Manuel (…) a lakea an oll da giza ha da dec'het. ●(1883) MIL 214. ar C'hallaoued a ranke kiza.

  ●(1907) DRSP 21. Heb gellout o lakaat tamm ebed da giza.

  (2) Kizañ a-raok, e-raok ub. : reculer devant qqn.

  ●(1877) EKG I 272. Kiza a rankchomp ive 'ta araok Canclaux hag he zoudarded.

  ●(1913) FHAB Meurzh 92. pevar miz zo, Turked a gav re d'ober ganto, hag a rank kiza en o raog.

  (3) (pathologie) Cicatriser, se fermer, en plt d'une plaie.

  ●(1732) GReg 792a. Refermer, parlant d'une plaïe qui se guerit, tr. «Qiza. pr. qizet.» ●Sa plaïe se guerit, & se referme, tr. «Qiga, ha qiza a ra e c'houly.»

  ●(1857) CBF 76. kiza a ra brema, tr. «il se referme maintenant [panaris].» ●(1872) ROU 100a. Rentrer. En parlant d'un abcès, tr. «kiza.»

  B. sens fig.

  (1) Reculer.

  ●(14--) N 1855-1856. Me so gant terzien ancquenet / Ha hy quen jonisc, ne quis quet, tr. «Je suis tourmenté de la fièvre, / Et c'est une forte jaunisse, qui ne part pas.»

  ●(1900) MSJO 139. Arabad da hini ebet ac'hanoc'h (…) kiza dirag ar boan. ●(1907) FHAB Du 287. arabad kredi e ve ar gouarnamant o vont da giza. ●(1911) BUAZperrot 156. nak ar pedennou, nak ar gourdrouzou ne c'hellent ober d'ezan kiza. ●381. e leac'h kiza, nemed mont muioc'h mui var araok ne reas ken.

  (2) Reculer dans une affaire engagée.

  ●(1922) IATA 24. Va affer zo sklear : Fanch ne gizo ket.

  (3) S'émousser.

  ●(1857) GUG 173. Ha gùélet é quisein / Memb er hribleu hoarnet.

  II. V. tr. d.

  A. Épointer, émousser (un outil).

  ●(1732) GReg 333b. Émousser, reboucher le trenchant, tr. «Van[netois] qizeiñ.» ●(1744) L'Arm 139a. Epointer, tr. «Quisein ur beennhuêc bénac.»

  ●(1907) VBFV.bf 40b. kizein, v. a., tr. «émousser, épointer.»

  B. sens fig.

  (1) Émousser (peines, etc.)

  ●(1912) MMPM 21. Ar gwel ze a ioa awalc'h evit kiza ho glac'har. ●101. Neuz netra ker gallouduz hag an douzter : kiza ra ar strafilou essoc'h ha buhanoc'h eget na deu an dour da vouga an tân-gwall. ●145. da glask kiza eun tam he boaniou.

  (2) Kizañ fri ub., e fri da ub. : rabattre la curiosité de qqn.

  ●(1914) DIHU 108/87. Ret e oé bet de vélèan en Toulplouz kizein fri Fanchon ha furat dehi. ●(1942) VALLsup 45b. Rabattre la curiosité (d'un importun), tr. «kiza e fri da u. b.»