Recherche '"kompezañ"...' : 1 mots trouvés
Page 1 : de kompezan-kompezin (1) à kompezan-kompezin (1) :- kompezañ / kompeziñkompezañ / kompeziñ
v.
I. V. tr. d.
A.
(1) Aplanir, niveler.
●(1633) Nom 178b. Voluolus, occa : bois pour esgaller la terre : vn pez coat da coumpesaff an douar.
●(1659) SCger 8a. aplanir, tr. «compesa.» ●83b. niueler, tr. «compesi.» ●93a. planir, tr. «compesi.» ●(1732) GReg 44b. Applanir, tr. «coumpesa. coumpesi. ppr. coumpeset.»
●(1857) CBF 106. Kompeza ann douar goz, tr. «Aplanir les taupinières.» ●(1869) HTC 149. evit dressa ha compeza an henchou. ●(1870) FHB 268/55a. plennaat a ra an hüella meneziou, leunia a ra ar hampoullennou hag compeza an [i]slonkou. ●(1872) GAM 10. kompezomp ar bomou troet fall ha diskompez ganthan. ●(1872) ROU 74a. Aplanir, aplanissement, tr. «compeza.» ●92b. Niveler, tr. «Compeza.» ●(1876) TDE.BF 359b. Kompeza, v. a., tr. «niveler.» ●(1894) BUZmornik 436. dresa ha kompeza ann henchou.
●(1912) BUAZpermoal 833. kompezi mat ar wenojen.
►absol.
●(1869) FHB 224/117b. clevet hon missionnerien o sclapa evel ma reant, ken dizao ac ken ampar ar vein divar ent ar baradoz, ac o compeza deomp betec eno.
(2) Unir.
●(1659) SCger 125b. vnir, tr. «compesi.» ●138a. compesi, tr. «vnir.» ●(1732) GReg 44b. unir, tr. «coumpesa. coumpesi. ppr. coumpeset.»
●(1876) TDE.BF 359b. Kompeza, v. a., tr. «Unir.»
(3) Polir.
●(1876) TDE.BF 359b. Kompeza, v. a., tr. «polir.»
B. sens fig.
(1) Arbitrer, solutionner (les choses, les problèmes, un différend).
●(1909) MMEK 139. Pegen diez n'eo ket goudeze koumpeza peb tra ha restaol e vrud-vad d'an nesa ! ●(1911) BUAZperrot 457-458. da gompeza ar rouestl a oa savet etre arc'heskopti Dol hag arc'heskopti Tour. ●(1915) HBPR 245. n'oa par d'ar veleien vad evit kompeza an traou. ●(1925) FHAB Genver 5. koumpeza ar rendaël. ●(1939) MGGD 10. Ne oa tu mat ebet, eta, evit an aotrou, da gompeza an traou.
(2) Bien préparer.
●(1948) KROB 5/7. eun digoll eus ar boan n'en doa ket espernet evit aoza ha kompeza pep tra.
(3) Kompezañ ub. : régler son compte à qqn.
●(1878) EKG II 315. lezit ho persoun ganen-me, varc'hoaz me her c'houmpezo.
(4) Mettre (tout le monde) au même rang, au même niveau.
●(18--) SAQ I 269. ar maro a gompez an dud.
(5) Kompezañ spered ub. : apaiser qqn.
●(1883) IMP 58. Gallet em eus, erfin, compeza e speret.
●(1925) FHAB C'hwevrer 71. O va Doue ! kompezit e spered !
(6) Kompezañ e spered : se tranquilliser, s'apaiser.
●(1987) DBHB 117. ne deuan a-benn da gompeza va spered nemed goude hir-amzer.
II. V. intr.
(1) (en plt de la mer) Se calmer.
●(1867) FHB 149/357a. hag ar mor a ioa deut da gompezi.
(2) sens fig. (en plt de qqn). Se tranquilliser.
●(1925) FHAB C'hwevrer 71. Ar c'hont koulskoude ne deue ket buan e spered da gompeza.