Recherche 'krab...' : 42 mots trouvés
Page 1 : de krab-1 (1) à krabousin (42) :- krab .1
- krab .2krab .2
voir kab
- krabankraban
f. & adv. –où
I. F.
A. (en plt d'un animal) Griffe, serre.
●(1659) SCger 139a. crabanou, tr. «griffes.» ●(1732) GReg 473a. Griffe, ongle de bêtes, d'oiseaux, tr. «Van[netois] crabann. p. ëu.» ●862a. Serre, griffe d'un oiseau de proïe, tr. «craban. p. crabanou.» ●(1744) L'Arm 178a. Griffe, tr. «Craban.. neu : Crabon.. nieu, neu. m.» ●(17--) TE 282. é ivinèt èl crabanneu ur splahouër.
●(1910) MAKE 30. Moumoutig he doa pourmenet he c'hrabanou furch-difurch en arbel leaz.
B. fam. (en plt de qqn)
(1) Main, louche, poigne.
●(1732) GReg 702a. Pate, la main de l'homme, tr. «Craban. p. crabanou.»
●(1866) BOM 30. He vamm a rastell, enn hent braz, / Gand he c'hrabanou, fiez glaz.
●(1907) FHAB Mezheven 100. lardeza kement a grabanou didalvez. ●(1925) FHAB Gouere 276. o welet krabanou an nostant-man, ne oa ket brao mont da c'houlenn digantan ped eur e oa. ●(1929) SVBV 173. kig ha fars gand ar c'hraban.
(2) Griffe.
●(1787) BI 260. crabanneu hou ennemiss cruel.
●(1867) BSSo 14. de dennein en ineaneu a grambaneu en diaul.
●(1910) ISBR 128. kraboneu hé éneberion.
C. (botanique) Ciguë.
●(1942) VALLsup 33b. Ciguë, tr. «kraban.»
II. [en locution]
(1) Lakaat, astenn, teurel, tapout e graban(où) war udb. : faire main basse sur qqc.
●(1878) EKG II 298. lakaat e graban var ialc'h ar mestr. ●(1894) BUZmornik 877. Epad ann amzer-ze, ar roue a lakea he graban var holl zanvez ann arc'heskop.
●(1908) FHAB Mae 139. Ar ganfarted diskurpul ha divergont-se eur veach ma zint deuet a benn (…) da asten ho c'hraban var ar galloud ha var an danvez. ●(1910) MBJL 4. Ar Romaned-se, a oa dija kement a boblo en o domani, a fellas d'ê ive lakat o c'hraban war broio ar Gelted. ●14. Ar vro o deus laket o c'hraban warni. ●(1914) FHAB Gouere 197. Laket o c'hraban varno epad o brezelliou diveza. ●(1919) BUBR 1/18. ne vije ket bet pell o tapout e grabanou war Vienne-ar-C'hastell. ●(1925) FHAB Eost 309. kement bro e c'hell Fanch ar Gall teurel e graban warni. ●(1926) FHAB Meurzh 105. Pa deuas Kezar da deurel e grabanou war Bro-C'hall.
(2) Kouezhañ etre, dindan krabanoù ub. : tomber entre les griffes, les pattes de qqn.
●(1928) BREI 54/1b-c. ha da vab a gomze eus skarboti kement gwenn a gouesfe etre e grabanou... ●(1929) FHAB Mezheven 228. Eun dervez, unan eus listri ar marc'hadour lien a gouezas etre krabanou eun toullad laeron-vor. ●(1936) BREI 458/1d. da zidalla ar bobl kouezet dindan kraban tud Moskou.
(3) Lakaat e graban war kabiez ub. : mettre la main sur qqn.
●(1909) FHAB Kerzu 378. Gant ma c'hellin, eme Olier Grenn, lakat va c'hraban var e gabiez da unan benag anezo, e kousto d'e lêr.
(4) Bezañ digor e graban : être enclin à voler.
●(1921) PGAZ 5. d'an nep a zo hirr e vreac'h ha digor braz he graban.
(5) Krabanoù an Ankoù, ar marv : les griffes de la mort.
●(1732) GReg 814b. Ce Medecin l'a ressuscité, tr. «Ar Midicin-hont èn deus tennet anezâ eus a grabanou an ancqou.»
●(1911) BUAZperrot 436. n'o devoa nemet eur ger da lavaret evit en em denna eus a dre krabanou ar maro.
II. Loc. adv. War e graban(où) : à quatre pattes.
●(1659) SCger 23a. aller a chatons, tr. «mont voar e grabanou.» ●(1732) GReg 602a. Marcher à tâtons, ou à chatons, tr. «Qerzet var e grabanou.»
●(1874) FHB 479/68b. var he grabanou evel eur guescle. ●(1894) BUZmornik 5. Neuze e poaniaz adarre da vont a ruzou ha var he grabanou betek ann aoter-ze.
●(1908) PIGO II 122. e redas war e grabanou betek ar c'hleun tostan ! ●166. War e grabanou e redas da dapout unan ane. ●(1922) FHAB Meurzh 89. ar memez grouan / E kerze varnezo gwechal war e graban. ●(1934) BRUS 95. A quatre pattes, tr. «ar (me, te,) hraboneu ou tapineu.»
- krabanadkrabanad
f. & adv. –où
I. F.
(1) Poignée (de qqc.).
●(1633) Nom 210a. Fasciculus, manipulus : vne poignée : vn dornat, vn crabanat. ●Pugillus : petite poignée : vn dornadic, crabanadic.
●(1732) GReg 473a. Plein les griffes, tr. «crabanad. p. crabanadou.» ●734b. Poignée, plein la main, tr. «crabanad. p. ou.»
●(1874) FHB 491/167b. e taolent crabanadou arc'hant er billik frita.
●(1908) FHAB Gwengolo 277. eur grabanad farz en e vruched. ●(1936) PRBD 45. e ranke kemeret da zibri, krabanajou boued e bailh ar moc'h.
(2) Coup de griffe.
●(1876) TDE.BF 371b. Krabanad, s. f., tr. «par extension, soufflet ou coup donné sur la figure, claque, tape.»
(3) par ext. Gifle.
●(1869) FHB 222/100b. Gerons a roaz eur grabanad da Jenovefa. ●(1870) FHB 283/169a. ar chas bleo hag ar c'hrabanadou.
●(1876) TDE.BF 371b. Krabanad, s. f., tr. «Coup de griffe.»
●(1907) PERS 255. eur plac'h yaouank (…) a zistagaz ganthan eur grabanad a zoare dirak an oll. ●(1909) BROU 218. (Eusa) Gifle, tr. «Krabánad On dit plus souvent : Kravanad, peut-être par confusion avec karvanad.» ●(1922) FHAB Meurzh 87. Rei a eure d'in eur grabanad, mes klevet a reas e bater ! ●(1924) BILZbubr 43-44/1021. eur grabanad an neus tapet, ha dispeget mat, m'en assur d'ec'h.
(4) (botanique) Ciguë.
●(1931) VALL 123a. Ciguë, tr. «krabanad f.»
II. Adv. A-grabanadoù : par pleines poignées.
●(1876) TDE.BF 371b. A grabanadou, s. f., tr. «par poignées.» ●(1889) ISV 457. c'hui a zach ganeoc'h a grabanadou.
- krabanadennkrabanadenn
f. –où Gifle.
●(1990) MARV I 35. (Heñvig) An tanfoultr koz dispaka ganin eur grabanadenn.
- krabanaouekkrabanaouek
adj.
(1) = zo krabanoù dezhañ.
●(1935) BREI 428/1b. war bankou izel ha krabanoek.
(2) (en plt de la mémoire, l'intelligence) Puissant.
●(1960) BAHE 24/15. gant ar memor krabanaouek am boa en amzer-se, e kredan ne vefen ket bet pell o lonkañ ar geriadur. ●(1961) BAHE 26/6. Gant e spered lemm-meurbet ha krabanaouek-eston, e stagas da studiañ ar yezhoù indianek. ●(1961) BAHE 27/23. Va memor ne dap ket keit-se ! Na kalz a vemorioù arall, kaer o deus bout krabanaouekoc'h eget va hini.
- krabanatakrabanata
v.
I. V. tr. d.
(1) Griffer, prendre avec la griffe.
●(1732) GReg 473a. Griffer, prendre de la griffe, tr. «crabanata. pr. crabanatet.»
●(1876) TDE.BF 371b. Krabanata, v. n., tr. «Griffer, donner des coups de griffe.»
(2) Prendre par poignées, empoigner.
●(1909) FHAB Here 301. ar pennaouer, a veler o c'haoliata a-dreuz hag a-hed an irvi diouz ma kav ar founusa toulladou da grabanata. ●(1931) VALL 251b. Empoigner, tr. «krabanata.»
(3) ext. Frapper à coups de poing, rouer de coups.
●(1877) BSA 74. Jesus chadennet evel eur fallgr milliget, stlejet dre gear Jerusalem, cravanatet (sic) gant ar soudardet.
●(1974) TDBP III 210. If a oa redet kuit med Jord a zalc’he da galkennata (da grabanata, da flipata) la laeron, tr. « Yves s’était enfui, mais Georges continuait à rouer de coups les voleurs »
(4) par ext. Manier.
●(1924) FHAB Eost 315. N'eo ket eun ebat beza hed an deiz o krabanata pri a vez yen sklas er goanv. ●(1958) BLBR 113/10. o soñjal moarvad er pinvidigeziou e-nije, a-barz pell, da grabanata. ●(1964) BRUD 18/22. Arabad dit krabanata ar viou (...) en aon na ve kasaet.
(5) sens fig. Amasser beaucoup d'argent par n'importe quel moyen.
●(1944) DGBD 107. diskar ha diskar c'hoaz (...) gant ur pal hepken : krabanata.
II. V. intr. Tâtonner.
●(1870) FHB 304/340a. hag a ieaz, en eur grabanata, da glask he delen a ioa a ispill oc'h ar voger. ●(1889) ISV 396. En em lacat a ra da grabanata da glask eun digor bennag.
III. V. pron. réci. En em grabanata : se battre à coups de poings.
●(1732) GReg 85a. Se batre à coups de poings, tr. «èn hem grabanata.»
●(1876) TDE.BF 371b. En em grabanata, tr. «se battre à coups de poing.»
- krabanegkrabaneg
m. krabaneion Homme pattu, qui a de grandes pattes.
●(1732) GReg 702a. Un homme qui a de grandes pates, tr. «Crabanecq. p. crabanéyen.»
- krabanekkrabanek
adj.
(1) Griffu.
●(1659) SCger 139a. crabanec, tr. «qui a des griffes.» ●(1732) GReg 473a. Qui a de grandes griffes, tr. «crabanecq. Van[netois] crabannecq.» ●(1744) L'Arm 178a. Qui a des griffes, tr. «Crabannêc : Crabonnêc : Crabonniêc.»
●(1867) MGK 20. eur gup krabanek. ●(1876) TDE.BF 371b. Krabanek, adj., tr. «Qui a de grandes griffes.»
●(1931) VALL 344b. qui a des griffes, tr. «krabanek.»
(2) Qui a des mains croches.
●(1962) EGRH I 43. krabanek a., tr. « qui a des mains croches. »
(3) sens fig. Rapace.
●(1907) VBFV.fb 83b. rapace, tr. «krabonek.»
- krabanetkrabanet
adj. Muni de griffes.
●(1932) GUTO 29. bout e oè ivineu hoarn hir èl ha goafeu, ha moén èl minaouédeu. Hag èlsé éh oè hoah eùé krabonet é dreid.
- krabaniñ
- krabasek
- krabeta
- krabin
- krabinatkrabinat
v. tr. d.
(1) Griffer.
(2) absol. Amasser de l'argent avec rapacité.
●(1847) MDM 363. Dastum ha krabinad a rid a gleiz hag a zeou.
- krabis
- krabisadenn
- krabisadur
- krabisalkrabisal
voir krabisañ
- krabisañ / krabisat / krabisalkrabisañ / krabisat / krabisal
v. tr. d.
(1) Gratter.
●(1907) VBFV.bf 43b. krabisat, v. a., part. –et, tr. «égratigner.» ●(1984) EBSY 31. (Sant-Ivi) kabrichat, tr. «gratter.»
(2) Griffer, égratigner.
●(c.1718) CHal.ms i. esgrattigner, tr. «crafignat, grapissat, crabissal.» ●(1732) GReg 326a. Égratigner, tr. «crabiçzat. pr. crabiçet.»
●(1876) TDE.BF 371b. Krabisa, v. a., tr. «Egratigner.»
●(1932) BRTG 3. ha ne vo ket na spèget, na dantet, na krabiset.
- krabisatkrabisat
voir krabisañ
- krabiser
- krabiserezhkrabiserezh
m. Action de griffer.
●(1932) BRTG 3. spègereh, dantereh, krabisereh ne vè ket gourénereh.
- kraboskrabos
m. Personne de petite taille.
●(1982) PBLS 121. (Langoned) krabos, tr. «(sbst.) qn de petite taille.»
- krabosegkraboseg
m. kraboseien Homme qui se traîne comme un crapaud.
●(1931) VALL 168a. celui qui se traîne à terre comme les crapauds, tr. «kraboseg V[annetais] krabouseg m..»
- krabosekkrabosek
adj.
(1) Qui marche comme les crapauds.
●(1876) TDE.BF 371b. Krabosek, adj., tr. «Qui marche comme les crapauds.»
(2) Rabougri.
●(1907) VBFV.fb 67a. nain, tr. «krabosek.» ●(1910) ISBR 171. bihan e oé, ha tiù, deusouket, krabosek. ●(1931) VALL 614b. Rabougri, tr. «krabosek.» ●(1934) BRUS 161. Rabougri, tr. «krabosek.»
- krabosenn
- krabosonoùkrabosonoù
plur. War e grabosonoù : à quatre pattes.
●(1944) GWAL 165/131. (Ar Gelveneg) Krapousounoù : bezañ war e grapousounoù a zo bezañ war e grabosoù, war e barlochoù. ●(1947) YNVL 152. Ha pa rankfen mont war va c'hrapoñsonoù, mont a rin d'ar c'hanod. ●(1972) SKVT I 37. hag ez en em sile war e graboñsonoù, dre douez an treujoù kaol. ●(1974) SKVT III 43. en em laket war e grabañsonoù.
- krabosoùkrabosoù
plur. War e grabousoù : à quatre pattes.
●(1876) TDE.BF 371b. Moñt war he grabosou, tr. «marcher à quatre pieds comme les enfants qui commencent à marcher.»
●(1905) BOBL 21 octobre 57/1b. Mez C'houitel a skoill e droad ouz eur gador hag a gouez var e grabousou. ●(1915) KZVr 126 - 06/08/15. aller à quatre pattes. A Carhaix, mont war e grabousou, Loeiz ar Floc'h.
- krabotek
- krabotenn
- krabotennig
- krabotenniñ
- kraboterezh
- krabotiñkrabotiñ
v. intr. Aller à quatre pattes.
●(1927) FHAB Genver 8a. eur c'hoz diaoul bras gant eur mell lost glas, o kraboti en eun tôl kont gant an «tour beg lemm». (...) Kraboti, tr. «avancer en se cramponnant.»
- krabotinañkrabotinañ
v. intr. Aller à quatre pattes.
●(1909) BROU 218. (Eusa) kraboutina, tr. «aller à quatre pattes.»
- krabotinell
- krabotinoùkrabotinoù
plur. War ar c'hrabotinoù : à quatre pattes.
●(1909) BROU 211. (Eusa) mont var ar c'hraboutinou, tr. «marcher à quatre pattes. Peut-être allusion au supplice de la crapaudine.»
- krabotoùkrabotoù
plur. Àr e grabotoù : à quatre pattes.
●(1905) LZBg Genver 21. Un dén e zé ag é di ar é graboteu. ●31. Deu zén, ar ou hraboteu, ou fas doh en doar.
- krabouchañ / krabouchatkrabouchañ / krabouchat
v. tr. d.
(1) Gratter.
●(1907) VBFV.bf 44a. kravat, kravein (b[as] van[netais] krabouchat) v. a., tr. «gratter.»
(2) Dérober.
●(1994) MARV xiii 37. (Kanihuel) a-wechou em-eus krabouchet tammou da zebri.
- krabouchatkrabouchat
voir krabouchañ
- krabousiñ