Recherche '"kroc'hen"...' : 14 mots trouvés
Page 1 : de krochen (1) à krochenus (14) :- kroc'hen kroc'hen
m. & interj. krec'hen, krec'hin
I. M.
(1) Peau.
●(14--) Jer.ms 267. Me men oar an dro da crochen / En quynher gant un contel pren, tr. «Je veux par la même occasion que ta peau / On l'écorche avec un couteau de bois.» ●(1499) Ca 38a. g. maladie entre cuir et char. b. cleuet entre quic ha crohenn. ●51b. Crohenn. g. cuyr ou peau de beste. ●g. peau de torel. b. crohenn taru. ●Crohenn an nuiquell vide in faescenn. ●61a. Dibriff pan endebr den e crochenn. g. demangier. ●(c. 1501) Lv 231/2. crohen gl. pelle. ●(1580) G 39. Reun a dougo var e crouchen, tr. «Il portera du crin sur sa peau.» ●(1633) Nom 14b. Cutis : peau : crochen, tonen. ●28b. Palear : le fanon d'vn bœuf : an crochen á vez ô diuillounat ouz bouzouc (lire : gouzouc) vn eugen. ●50b. Anguis senecta, vernatio, exuuiæ, spolium serpentis, vestis serpentis : la despoüille d'vn serpent : coz-crochen vn sarpant. ●68a. Acini tunica, folliculus : la cotte du grain : an crochennic á vez voar an greunen grenades. ●109a. Vestis, pellita, pellicea : vestement fourré de peau de renard ou d'autre beste, vne pelisse, vn pelisson : guiscamant fourret á crechin loarn, pe á vn loezn all bennac, vr pelissen foutinen. ●112b. Penula scortea, coriacea : brodes : mantell græt á crechinner, mantell græt á lezr. ●168b. Riscus : coffre couuert de peaux : coufr goloet á crechin. ●311b. Pellio : pelletier, fourreur : pellèter, an hiny á aus an crechin.
●(1659) SCger 90a. peau, tr. «croc'hen p. crec'hin.» ●(c.1680) NG 1696-1697. E crouhen dispennet / Draillet guet scourgerieu. ●(1688) DOctrinal 140/10. Adiu eta, adiu, va tat. / Mont à ra d'an tan gant hunat, / En Infern é vizin cernet, / Bemdez, bemnos, da veza losquet, / An drouc-speret am goall tretto, / Quicq ha croc'hen em dispenno. ●(1732) GReg 705a. Peau, tr. «Croc'hen. p. créc'hin, créc'hen. ur c'hroc'hen. Van[netois] crouheen. ur ourheen.» ●(1744) L'Arm 274a. Peau, tr. «Crohenn.. neu : Crouhenn.. neu, m. à Vannes, f. à Pontivy.» ●(1774) AC 24. an drouc-livadur ep quen eus ar c'hrohen, tr. «la simple lividité de la peau.»
●(1839) BEScrom 274. ou discoué e oé goleit guet ur grohen gavre. ●(1889) SFA 109. al lorgnez a iea kuit, hag, enn he leac'h, e teue eur c'hroc'henn iac'h ha flamm. ●(1894) BUZmornik 236. abalamour m'eo du o c'hroc'henn.
●(1907) VBFV.fb 74a. peau, tr. «krohen, f. (pl. neu, kourhad, kerhad).»
(2) Kaout kroc'hen berr : avoir la peau tendre.
●(1962) TDBP II 44. Ar vugale o-devez krohen berr, tr. «les enfants ont la peau courte (ici : tendre.)»
(3) Kroc'hen glas : peau non tannée, peau verte.
●(1876) TDE.BF 380. Kroc'hen-glaz, tr. «s. m. Peau d'animal avec les poils, peau non tannée.»
(4) Peau des animaux avec poils.
●(c. 1501) Lv 234/100. crohen danuat gl. uellis aries.
●(1884) BUR i 24. En dro d’he ziou-har (...) gant koreenno gamacho en kroc’hen ki.
●(1906) KPSA 28. eur vantel kroc'hen lapined en tu eneb.
(5) par méton. Corps.
●(17--) FG II 64. mar gelfé Skosart lakat he bao war va c'hroc'hen.
(6) (cuisine) Dre o c'hroc'hen : (pommes de terre) en robe des champs.
●(1979) PLVB 63. ar patatez dre o c'hroc'hen.
(7) Coquille (de noix).
●(1633) Nom 69a-b. Culleola : escorce verde à l'entour de la noix : an crochen pe plusquen glas á vez voar dro'n craoüen.
(8) Écorce.
●(1633) Nom 97b. Cortex : escorce : crochen, pe plusquen.
●(1838) OVD 81. mar cavant ur huen benac, ind hum laque de scrihue ar er grouhen un dra-benac. ●(1849) LLB 967. étré koed ha krohen.
(9) Épluchures de pommes-de-terre cuites, de fruits (poires, pommes, etc).
●(1962) EGRH I 37. Evit an avaloù-douar karzhienn pa vezont « kignet » ha kroc’hen pa vezont poazhet hep o c’hignat ; evit per, avaloù, h.a. kroc’hen.
(10) Membrane.
●(1633) Nom 97b. Liber : escorce, interieure d'arbre : an crochen nessaff dan guezen.
(11) (marine) Coque.
●(1960) GOGO 210. (Kerlouan, Brignogan) La coque du bateau est appelée ar grōhen (ar c'hroc'hen).
II. (insulte) Putain.
●(1958) BLBR 108/6. Nann, 'velkent krohenn a zo ahanoh !
III. Loc. interj.
(1) Kroc'hen ma c'hazh ! =
●(1964) KTMR 16. Krohen va haz, te a zo eun ibill avad. ●(1970) BHAF 152. Ha neuze, krohenn ma haz, Breiz d'ar Vretoned ! ●(1972) LLMM 150/36. Kroc'hen ma c'hazh, emon-me, piv a skriv din eus ken pell ?
(2) Dampret e vo kroc'hen ma c'hazh ! =
●(1964) LLMM 107/420. Dampret e vo kroc'hen ma c'hazh ! Chas hudur divergont ! Staoterien villiget !
(3) Daonet e vo kroc'hen ma c'hazh ! =
●(1942) SAV 25/17. Daonet 'vo kroc'hen va c'haz ! N'in ket da 'n em stlabezi dirazi war va daoulin da c'houlenn pardon, nann mar karan.
(4) Daonet e vo kroc'hen ma ene ! =
●(1930-1931) ADBr tome 39/477 (Émile Ernault, T). daonet’vou kroc’hen ma ine ! tr. « la peau de mon âme sera damnée ! ». ●(1949) LLMM 17/22. Daonet e vo kroc’hen va ene, kannañ a rin e roched da Erwan. ●(1965) KATR 11. Malloztouen a zo ahanout, serri a ri da houg, daonet e vo krohenn ma ine...
(5) Kroc'hen mil ma reoù ! =
●(1970) BHAF 97. n'o-deus nemed mont en douar, evel an oll gristenien, krohenn mil ma reou...» ●312. Amzer az po evelse da brederia ha diouz ma ri e kavi, krohenn mil ma reou.
(6) Kroc'hen ar bleiz ! =
●(1921) FHAB Ebrel 95. Mes, kroc'hen ar bleiz ! setu e benn o tont da veza ken tenval hag eur goumoulen. Petra zo 'ta ?
(7) Kroc'hen kurunou ma ene ! =
●(1924) BILZbubr 46/1091. Kroc'hen kurunou va ene !... Setu da c'hopr, blaz kig gedon ! blaz ar wialenn ! foreant !
(8) Kroc'hen kurunoù ! =
●(1924) BILZbubr 43-44/1029. Kroc'hen kurunou ! Eur pôtr ral Bilzig pa lavaran d'ec'h ! ●(1924) BILZbubr 45/1068. Ac'hanta 'ta, pôtr, tiet out ! Kroc'hen kurunou !... ●(1924) BILZbubr 46/1090. Diwall, mar kerez, rak mar tapan ac'hanout !... Kroc'hen kurunou ! ya ! ya ! mar tapan ac'hanout !
(9) War kroc’hen ma gwreg hag hini ma bugale ! =
●(1979) LJDR 37. ou juraient «War krohenn ma gwreg hag hini ma bugale» (sur la peau de ma femme et sur celle de mes enfants).
IV.
(1) Bezañ e kroc'hen ub. : être à la place de qqun.
●(1919) BUBR 9/236. Ha koulskoude mar timezan d’eur brinsez, setu me e kroc’hen eur prins ive, ha c’hwitel-gamm ! pa vezin-me prins, me oar piou a zebro gwelloc’h frikou, ya-da ! ●(1924) GEVR 74 (L) G. ar Prat. N'eo ket me a garfe beza en e groc'hen ! ●(1933) DIHU 266/300 (G) L. Herrieu. Deu groèdur pear blé benak, e dremen étal er fenestr én ur gañnal a bouiz ou fen. Me garehè bout én ou hrohen.
(2) Mont er-maez ag e groc'hen : sortir de ses gonds.
●(1939) DIHU 332/223 (G) A. Alan. A pe gleu Surkouf en doéré, éh a er méz ag é grohen !
(3) Ober kozh kroc'hen : vivre vieux.
●(1924) LZBT Mezheven 17 (T). mes kredi 'ran ne rin-me ket ive a goz-kroc'hen. ●(1962) TDBP II 293 (T). Fañch, 'm-eus aon, na vo ket koz krohen, tr. J. Gros «ce François-là, je crois bien, ne sera (fera) pas de vieille peau (ne vivra pas vieux).» ●(1978) PBPP 2.2/315 (T-Plougouskant). Ne ray ket kozh kroc'hen, tr. J. le Du «il ne fera pas de vieux os /lit. de vielle peau/»
(4) Bezañ tost e groc'henn d'e gein : être très pingre.
●(1970) BHAF 347 (T) E. ar Barzhig. Deut e oa neuze da Landreger gand eur vaouez war an oad, heg ha kazuz awalh, he hrohenn tost d'he hein ha kraz-kraz he reor.
(5) Bezañ stag e groc'hen ouzh e gein : être très pingre.
●(1732) GReg 619b. Mesqin, ine, tr. G. Rostrenenn «Burlesquement on dit : stag e groc'hen oud e guein.»
●(1877) FHB (3e série) 18/147a (L) *Mik an Dourdu. Mari Varvek, ententit mad, ne ket stag he c'hroc'hen oc'h he c'hein. ●(1890) MOA 132 (L). Avare, tr. J. Moal «stag he groc'henn oc'h he gein.»
●(1909) KTLR 143 (L) K. Jezegou. Mez, evel ma ve lavaret avechou, stag, avad, oa he c'hroc'hen deuz he c'hein. ●(1910) RVUm 276 (Gu). Henneh e zou staget é grohen doh é gein, tr. P. ar Gow «Celui-là a sa peau collée à son dos.» ●(1923) KNOL 15 (L) K. Jezegou. Eun den pividik ar Riwig-ze. Mes stag e groc'hen ouz e gein, e giz ma ve lavaret. ●(1925) FHAB Mezheven 222 (K) L. Nihuellou. Ema ker paour an traou ha tre ken stag ive / Ar c'hroc'hen ouz o c'hein... ●(1931) VALL 50. Très avaricieux, tr. F. Vallée «stag e groc'hen ouz e gein.» ●(1934) PONT 94 (L) K. Jezegou. Hennez a lavaret a zo stag e groc'hen deus e gein ! ●(1954) VAZA 76 (T) *Jarl Priel. Un den mat ar stal gantañ, ha ne oa ket stag e groc'hen ouzh e gein. ●(1978) PBPP 2.2/287 (T-Plougouskant). Ar re-seoù eo stag o c'hroc'hen ouzh o c'hein, tr. J. le Du «ils sont radins /lit. ils ont la peau attachée au dos/»
(6) Sachañ e groc'hen gantañ : se tirer d’une mauvaise posture/situation.
●(1929) EMPA 13 (T) *Paotr Juluen. E noz-ze, bepret, ar re o doa tapet douari, e oa kouezet o meud en o dorn... ya, ar re o doa gallet sacha o c'hroc'hen ganto, rak... P'o doa gallet 'n em gonta, eur vag, siouaz, a oa chomet e dilerc'h.
(7) Mont e groc'hen war devaat :
●(1955) VBRU 10 (T) *Jarl Priel. Hogen dre c'hwitañ war va zaol ez ae a-dammoù va c'hroc'hen war devaat.
(8) Bezañ start ar c'hroc'hen war ub. : être pingre, avare. Cf. avoir la peau dure ?
●(1958) BRUD 5/60 P.-J. Helias. Boulien hurun an tanfoeltr, hemañ eo stard e grohenn warnañ.
(9) Frotañ kroc'hen ub. : se battre avec qqun.
●(1850) MOY 247 A.-M. Ledan. Ha me ho sicouro da frotta o c'hroc'hen.
(10) Lardañ kroc'hen ub. : se battre avec/rosser qqun.
●(1866) BOM 38. Ar c’haner koz, Luk Totoro, / A vlej vel eur c’hole taro, / Emberr e walc’ho he gorzen, / Fand a lardo c’hweg he groc’hen, tr. «Le vieux chantre, Luc Totoro, beugle comme un vrai taureau ; ce soir il arrosera son gosier, et Françoise, sa ménagère, lui graisserai la peau.»
(11) Rous evel kroc'hen ur c'hwil : voir c'hwil.
(12) Lazhañ laou evit gwerzhañ o c'hroc'hen : voir laou.
(13) Kaout kig pe groc'hen eus un afer : voir kig.
(14) Bezañ debron en e groc’hen : voir debron.
- kroc'hen-digroc'hen
- kroc'hen-lagad
- kroc'henadkroc'henad
m. –où Raclée.
●(1940) SAV 18/78. Hag int rei d'ezañ eur c'hroc'hennad evel n'en doa bet biskoaz.
- kroc'henañkroc'henañ
voir kroc'heniñ
- kroc'henek / kroc'hennek
- kroc'henennkroc'henenn
f. –où Membrane.
●(1732) GReg 612b. Membrane, envelope des chairs, tr. «Croc'henenn. p. croc'henennou.»
●(1821) GON 120b. Kroc'hénen, s. f., tr. «Membrane, partie mince, déliée, servant d'enveloppe à différentes parties du corps de l'animal. Pl. kroc'hénennou.» ●(1876) TDE.BF 380a. Kroc'henenn, s. f., tr. «Membrane ; pl. ou.»
- kroc'henennek
- kroc'henerezh
- kroc'henetkroc'henet
adj.
(1) [suivi d'un adj.] Qui a une peau rude, douce, etc.
●(1838) CGK 24. Coucoude e voan plac'h terrub, degaget, croc'henet caër. ●(1857) HTB 104. eur visaj douz ha genedet, kroc'henet ha livet kaër.
●(1944) DGBD 59. an dud kroc'henet sklaer. ●(1958) BLBR 109/5. etre o bizied krohenet rust ha kaled.
(2) Cicatrisé.
●(1931) VALL 123a. Cicatrisé, tr. «kroc'henet.»
- kroc'heniñ / kroc'henañ / kroc'hennañkroc'heniñ / kroc'henañ / kroc'hennañ
v. intr. Se cicatriser.
●(1919) DBFVsup 43b. krohennein, v., tr. «se couvrir de peau, se cicatriser.» ●(1931) VALL 123a. se cicatriser, tr. «kroc'heni.» ●(1934) BRUS 50. Cicatriser – se, tr. «krohennein.» ●(1962) EGRH I 47. kroc’hen(n)añ v., tr. « se garnir de peau (blessure…). »
- kroc'hennañkroc'hennañ
voir kroc'heniñ
- kroc'hennekkroc'hennek
voir kroc'henek
- kroc'henus