Recherche 'lugern...' : 8 mots trouvés
Page 1 : de lugern (1) à lugernus (8) :- lugernlugern
m.
(1) Brillant, brillance, luisance.
●(c.1718) CHal.ms iv. Splendeur, tr. «splander sclerder, luguern'.» ●(1732) GReg 317a. Éclat, splendeur, lustre, brillant, tr. «luguern. Van[netois] luguern.»
●(1857) HTB 167. Petra a sonje (...) euz a lugern he balez. ●(1872) ROU 76b. Les étoiles brillent, tr. «lugern a zo gant ar stered.» ●(1876) TDE.BF 418b. Lugern, s. m., tr. «Eclat, lustre.»
►sens fig.
●(1874) POG 137. Euz a Sion Doue a lakaio da c'houlaoui al lugern euz he c'hloar.
(2) Halo de clarté.
●(1866) SEV 197. Eul lugern a strinko enn dro d'ezhan. ●(1870) MBR 80. eul lugern a strink diout-han ma'z eo sklerijennet kear gant-han dre ma'z a. ●(1879) BMN 219. evel beuzet e Doue, hag eul lugern en dro dezhan, ma'z oa sclerijennet ar gampr.
(3) Éclat de lumière, lueur vive.
●(1867) MGK 121. E strink diwar he dal eul lugern ar gaera.
(4) Preñv-lugern : ver luisant.
●(1880) SAB 263. da velet ar preved noz, ar preved tan, ar preved lugern, o steredenna en noz.
- lugernadenn
- lugernaj
- lugernallugernal
voir lugerniñ
- lugernant
- lugernerezh
- lugerniñ / lugernallugerniñ / lugernal
v.
I. V. intr.
(1) (en plt de qqc. qui subit l'action d'une source de lumière) Briller.
●(1499) Ca 129a. Luguaerniff vide in sclear. ●(c.1500) Cb 63a. [diffenn] Jtem cest esclarscir resplendir. b. luguerniff. ●82a. [ezn] Jtem hec nicedula / le. g. cest vng oyseau luysant de nuyt. b. ezn a luguernn en nos. ●102b. Jtem mico / as / cui. et caret supinus. n. g. resplendir / ou luyre. b. luguerniff.
●(1659) SCger 47b. eclater, tr. «luguerni.» ●100b. raionner, tr. «luguerni.» ●102b. reluire, tr. «luguerni.» ●(17--) TE 303. ou hlèanniér é linguêrnein hac ou dirènneu-eur é luihein.
●(1894) BUZmornik 143. ann aour hag ar perlez a lugerne etouez he bleo blansonet.
●(1903) MBJJ 155. A-dal d'imp, e lugern moskeen Omar. ●(1912) MMPM 110. ar maen da deu da flourât ha da lugerni. ●(1922) FHAB Ebrel 114. an heol a lakae da lugerni gwerinier an holl diez.
(2) (en plt d'une source de lumière : feu, étoile, etc.) Étinceler.
●(1659) SCger 15a. bluetter, tr. «luguerni.» ●157b. luguerni, tr. «etinceler.» ●(c.1718) CHal.ms i. bluetter ou Etinceler, tr. «fulennein, luguernein Eluennein, sterennein.» ●(1732) GReg 779a. Raionner, tr. «lugerni. pr. lugernet.» ●(17--) TE 2. Ean e ras hoah er Stirèt (…) eit linguêrnein durand en noz.
●(1835) AMV 82. e sclerigen a leuc'herne quement, ma trêvelle e zaoulagat. ●(1849) LLB 539. er stered e ligernou splannoh. ●(1894) BUZmornik 117. lugerni a rea evel ann heol o para.
●(1903) MBJJ 59. an tanio a lugern a lajado. ●(1907) BSPD I 189. legernein e hré èl en héaul é kreiz é splandér. ●(1911) BUAZperrot 46. e barr an nenv ar stered a vil vern a lugerne.
(3) Lugerniñ gant : étinceler de.
●(1878) EKG II 305. evelen lagad ar c'here o lugerni gand an drouk ouc'h va c'hlevet.
(4) Lugerniñ gant : resplendir sous (l'effet de la lumière).
●(1866) SEV 87. Herodez a lugerne gant ar gwazennou heol a bare war-n-ezhan.
●(1944) EURW I 118. o lugerni gant an alaouraj.
(5) (en plt du regard) Briller de convoitise.
●(1878) EKG II 149. he zaoulagad a lugernaz.
●(1905) DIHU 1/7. É lugern sel er merhed koant.
(6) =
●(1857) CBF 56. ha pa ve ker krak da lagad ha m'eo lemm da douchen, me viro ouzid bepred da lugerni ha da flippata re, tr. «et quand même tu aurais la vue aussi perçante que ta langue est bien affilée, je t'empêcherai de lui faire des yeux et de faire claquer ton fouet.»
●(1924) SBED 18. Doh ou guélet é ligernal.
II. V. tr.
A. V. tr. i.
(1) Lugerniñ war ub. : regarder qqn avec des yeux brillants.
●(1874) FHB 483/103b. daoulagad ruz o lugerni varnhan.
(2) Lugerniñ ouzh ub. : reluquer, lorgner qqn.
●(1866) BOM 36. Ar botret lemm, dindan ho zao, / A lugern ouc'h ar plac'hed vrao, tr. «Les garçons égrillards reluquent, sous cape, les jolies filles.» ●(1874) FHB 484/111a. ne ehanont da lugerni ouzoc'h. ●(1876) TDE.BF 419a. Lugerni oc'h eur verc'h, tr. «regarder amoureusement une fille.»
B. V. tr. d. Reluquer.
●(17--) FG II 40. luguernit ègassit ar servicherien.
●(1929) MKRN 112. Ar grenn-baotred a lugern ar c'hroer bras, tr. «Les gamins reluquent le grand crible.»
III.
(1) Lugerniñ evel ar brogon : voir brogon.
(2) Gwelet kant steredenn o lugerniñ : voir stered.
- lugernuslugernus
adj. Brillant.
I.
●(c.1500) Cb 29a. [brandon] Jtem faculentus / a / um. g. luysant / cler. b. luguernus.
●(1732) GReg 586a. Luisant, ante, qui brille qui éclate, tr. «Luguernus.» ●779a. Raionnant, ante, environné de raïons, tr. «luguernus.»
●(1821) SST 83. Corveu er ré eurus e vou (…) luguernus. ●(1849) LLB 901. É rastel hag é strep hag é bâl ligernus. ●(1849) LLBg I 2. en heol zou ligernus. ●(1857) HTB 23. lugernuz evel gwer. ●(1877) EFV 25. Quentéh direc er bobl é apparissas a drès é bèn ur gogussen ligùernus péhani en hum chanjas é deur hag er golhas pen-d'er-ben.
●(1902) PIGO I 197. lugernuz evel milouriou. ●(1903) MBJJ 58. war c'houre an dour lugernuz. ●(1907) PERS 56. ken lugernuz he zaoulagad. ●(1924) BILZbubr Mae/950. plun e lost gwer c'hlas, lugernus, o vransigellat war e gein [ar c'hilhog].
II.
(1) Lugernus evel tan : voir tan.
(2) Lugernus evel an heol : voir heol.
(3) Lugernus evel gwer : voir gwer .2.