Recherche '"magañ"...' : 1 mots trouvés

• magañ / magiñ
  magañ / magiñ

  v.

  I. V. tr. d.

  A.

  (1) Élever.

  ●(1970) GSBG 14. (Groe) magiñ, tr. «nourrir, élever (des enfants, des animaux.»

  (2) Nourrir.

  ●(1575) M 222. bezaff re goac maguet, tr. «être trop délicatement nourris.» ●(1576) Cath p. 19. gant ma saluer iesus-christ dre e aelez ez ouff bezet maguet, tr. «mon sauveur Jésus-Christ m'a nourri par ses anges.» ●(1612) Cnf 41b. Nep à macq en è ty chacc. ●(1633) Nom 34b. Porcus colluuiaris : porceau nourry de laueure des escuëlles, ou d'amas d'ordures ; ouch maguet gant guelyen, ha gant faillançcou.

  ●(1659) SCger 84a. nourrir, tr. «maga.» ●157b. maga pe mezur, p. maguet, tr. «nourir.» ●(c.1680) NG 1809. Namait seih blé ne uo maguet. ●(1790) PEdenneu 209. maguein chass.

  ●(1821) SST 148. A obliget u er vugalé de vaguein (…) hou zut ? ●(1889) ISV 411. Ne zemezin ket evit n'am bo na greg na bugale da vaga.

  ●(1909) KTLR 107. maga hor bugale.

  (3) Hanter vagañ =

  ●(1874) FHB 474/29b. he gorf ne anter vage ket soken couls lavaret.

  (4) absol. Allaiter.

  ●(1904) ARPA 266. Maleur d'ar merc'hed a zougo ha d'ar re a vago en deveziou-ze ! ●(1907) AVKA 256. Maleur d'ar groage a vo o vaga pe war gaout bugel ! ●(1915) HBPR 206. Ar re a oa o vaga a zouge o magadennou var ho breac'h.

  (5) absol. Être nourrissant.

  ●(c.1718) M 325/422) (N 1/31 - O 32/70 - P 71/219 - Q 220/242 - R 242/426) (S 1/138 - T 149/251 - U/V/W 252/343 - Y 343/344 - Z 344/345)">CHal.ms iii. nourrissant, voila qui est bien nourrissant, tr. «chetu ur boet endés cals a substanç, chetu a vagu' er hat.»

  (6) par ext. s’occuper de qqun devenu trop vieux ou atteint d’incapacité.

  ●(1790) MG 160. mem bugalé em magou a pe vein coh.

  ●(1915) HBPR 139. Egile all, ezom d'ezhan, var he venou, da vaga he dad.

  B. Cultiver (des arbres fruitiers).

  ●(1936) BREI 457/3a. En hon bro, e c'hallfe beza maget kalz muioc'h a frouez evit na ve.

  C. sens fig.

  (1) =

  ●(1922) FHAB Mezheven 188. e c'hellomp maga, lemma ha pinvidikat ar sperejou. ●(1923) FHAB Meurzh 117. peadra da vaga o spered.

  (2) = kaout.

  ●(1928) SAKO 25. Eur c'horf ken dismeg ha hennez, ha dleout a ra magan kement-se a ezommou ?

  (3) Magañ karantez, kasoni, kounnar... : ressentir, nourrir, couver de la haine, de la colère...

  ●(1907) PERS 255. Maga­­ a rea en he c'halon eur gasoni bero a eneb ar veleyen. ●(1911) BUAZperrot 426. Ar plac'h fall (…) a vagas kasoni ouz ar zant. ●(1926) FHAB Mezheven 235. Ar gounnar a vagent a greskas kement... ●(1939) MGGD 51. da vaga kasoni. ●(1948) KROB 9/2. Ar paour ne vag, re alies, nemet kasoni ha youl-dispac'h enep ar pinvidig.

  (4) Magañ soñjoù : réfléchir.

  ●(1936) IVGA 53. Hag en ur vont-dont (...) e vagas an Ao. Kerdraoñ e soñjou betek taol an Añjelus.

  (5) =

  ●(1926) FHAB Genver 34. Lannuon, eur gêr goz evel Gwengamp (...) hag a vag, marteze, ar gwellan brezoneg a gomzer en eskopti.

  (6) =

  ●(1855) BDE 778. hemb maguein-clem.

  II. V. pron. réfl.

  (1) En em vagañ : se nourrir, s'alimenter.

  ●(18--) SAQ II 44. n'eo ket e tidalvezi, – e chomm dilabour, – en em vagin, e vagin va greg ha bugale.

  ●(1900) MSJO 71. ma ne gav pe a dra d'en em vaga. ●(1906) KPSA 85. an oll draou krouet o deuz izoum d'en em vaga evit choum beo. ●(1907) BSPD I 39. N'hum n'éhansé ket get petra en devehé hum vaget hag hum husket.

  (2) En em vagañ eus, gant : se nourrir de.

  ●(1869) SAG 82. e leac'h enem vaga, edoare ar guenan, euz a fleuraziou. ●(1874) FHB 513/341b. oc'h en em vaga gant pesked crogennog a gave var an aod.

  ►Paradigme

  prétérit

  S3 magjod

  ●(1575) M 943. Penaux en boetesot, nac en macqsot noter, tr. « Comment tu le nourris et le sustentas, notoirement. »