Recherche 'mant...' : 25 mots trouvés
Page 1 : de mant (1) à mantua (25) :- mant
- mantal
- MantallodMantallod
n. de l. Mantallot.
●(1925) ARVG 3/68. kêr Lanuon a tilammas warni eur bagad tud diwar ar maez, meur a vil anê, eus Rospez, Kemperven, Langoat, Koatreven, Berbet, Prat, Kavan, Trezeni, Mantallot, Kamlez, hag a veur a lec'h all.
●(2002) TEBOT 106b. Kawan Prad ha Mantallod / Kemperven, Trogeri / Ar Roc'h, Hengoad / Pleuzal ha Pomerid Jodi.
- manteledmanteled
m. –où (habillement) Manteau de deuil.
●(1951) DGEShy (d’après HYZH 83/71). manteled, s. m. grand manteau de deuil ; femmes. Châteaulin, 1951.
- mantellmantell
f. –où, mentell, mintilli
I. (habillement)
(1) Manteau.
●(1499) Ca 131a. Mantell. g. manteau. ●(1580) G 643. mentell real, tr. «manteaux royaux.» ●(1612) Cnf.epist 25. pé soudanennou, hac ò mentell. ●(1612) Cnf 80b. ha goudé maz diuisquet an mantel.
●(1659) SCger 76b. manteau, tr. «mantel p. mentel.» ●158a. mantel p. mentel, tr. «manteau.» ●(1732) GReg 600a. Manteau, tr. «Mantell. p. mentell, mentellou, mentilly. Van[netois] mantell. p. mentell, mantellëu.»
●(1821) SST 44. goleit guer ur vantel. ●(1857) CBF 25. Me ia da brena eur vantel, tr. «Je vais acheter un manteau.» ●(1867) FHB 120/124b. o vez he skoulmet enn ho mintili. ●(1868) KTB.ms 14 p 119. pa laki ar vantell-se war-ann-tu-gill, na vi gwelet gant den. ●(1869) HTC 85. ar brinset a Israel gant ho mantilli-moug.
●(1955) VBRU 30. un druez hepken sellout ouzh o mañchoù re hir pe re verr, ouzh ar vantell o tivilhal en-dro dezho e-giz ur c’hozh sac’h dindan patatez.
(2) Mantell-gañv : mante de deuil.
●(1732) GReg 600a. Mante, grand voile de deüil, tr. «Mantell-gañv.»
●(1938) BRHI 141. Les hommes n'ont plus d'autre signe de deuil qu'un gilet moins brodé, car leur manteau (mantel-kanv) s'est envolé à un tournant de la ruine des coutumes.
II. (architecture) Manteau de cheminée.
●(1732) GReg 600a. Manteau de cheminée, tr. «Mantell ciminal. p. mentellou ciminal. Van[netois] manteel cheminal.»
●(1889) ISV 436. mantel ar jiminal.
●(1912) DIHU 84/105. Mantel er cheminal. ●(1942) FHAB Meurzh/Ebrel 149. (Plouarzhel) Hini ar siminal a vez graet : mantell anezan.
III. sens fig.
(1) Ce qui recouvre le sol (verdure, etc.).
●(1909) FHAB Kerzu 369. an douar o viska eur vantel a c'hlasvez. ●(1926) FHAB Kerzu 449. Peseurd nerz o deus al louzeier / A zo mantel ar parkeier.
(2) Mantell an izelegezh : le manteau de l'humilité.
●(1933) MMPA 76. Hed-da-hed he buhe, Mari a chomas kuzet dindan mantell an izelegez.
(3) Mantell-den : dépouille mortelle.
●(1935) BREI 434/1d. pa lezi war an douar da vantel-den, da gorf.
IV. Lakaat e letern dindan e vantell : voir letern.
- mantell-disglavmantell-disglav
f. Imperméable.
●(1732) GReg 600a. Manteau contre la pluïe, tr. «Mantell disc'hlav, ou, disc'hlao.»
- mantell-frezennekmantell-frezennek
f. (habillement) Manteline.
●(1744) L'Arm 229b. Manteline, tr. «Mantêll-frezennêc.»
- mantelladmantellad
f. –où Couche épaisse de, tapis de.
●(1929) FHAB C'hwevrer 55. Ar Suis, an Danmark hag ar Skos a oa warno eur vantellad erc'h ha skourn.
- mantellañ
- mantellet
- mantelliet
- mantilhmantilh
f. (habillement) Mantille.
●(1949) SIZH.llmm 37. rouedig mailhennoù he mantilh. ●43. rouedenn ar vantilh.
- mantilhennmantilhenn
f. –où (habillement) Mantille.
●(1949) SIZH.llmm 46. traoñ ar vantilhenn, a c'holoe dremm e amezegez. ●rouedenn danav he mantilhenn.
- mantok
- mantr .1
- mantr .2
- mantr-kalonmantr-kalon
f. Abattement moral.
●(1864) SMM 43. Bez ho deus eur velconi, eur vantr calon euzus. ●(1867) FHB 146/329b. O velet ar reuziou hag ar vantr-calon-ze coezet var an Iliz. ●(1867) FHB 148/350a. ar pez a vije bet eur vantr calon evithan. ●(1870) FHB 270/65a. Na gemerit ket eta re a vantr-calon.
- mantradenn
- mantradurmantradur
m. –ioù Consternation.
●(1732) GReg 206b. Contrition, veritable douleur d'un penitent, tr. «mantradur a galoun.»
- mantrañ / mantriñmantrañ / mantriñ
v.
I. V. tr. d.
(1) Accabler, oppresser.
●(1659) SCger 86a. oppresser, tr. «mantra.» ●(1688) MD I 41. an affeillou a rit er pec'het o distrei adarre a deu da vantra e galon. ●(1732) GReg 653a. Navrer le cœur, tr. «mantra. pr. et.»
●(1864) SMM 101. evit miret oc'h ar velconi hag an anken da vantri ho calon.
●(1939) RIBA 126. Ha ne ouiet ket petra e zo é vantrein hé halon ?
(2) Navrer.
●(1659) SCger 83a. naurer, tr. «mantra.»
●(1866) HSH 18. hac alies e vantront, evelthan, ho breudeur.
►absol.
●(1864) SMM 57. Kemense a dle mantri, gouscoude eo guir.
(3) =
●(1911) BUAZperrot 315. Hi (…) a vantras an holl dre uhelder he gouziegez.
II. V. intr. Être consterné.
●(1860) BAL 118. e crenan ac e vennan mantri. ●(1870) FHB 300/305a. mantri a ra ar galon o lenn hiniennou euz ho zorfejou. ●(1862) BSH 38. Mantri ra ma c'halon. ●(1872) ROU 81a. Désoler, tr. «Mantri, Act[if] et n[eutre], com[me] la plup[art] des v[erbes].» ●(1880) SAB 56. mont araug atau, elec'h mantri. ●(1891) MAA 27. Mantri, ha ranna a rea he galoun.
●(1905) KANngalon Here 509. Mantri a c'heller o klevet traou ken euzuz. ●(1906) KANngalon Eost 192. mantri a reer o velet fallagriez mevelien an diaoul ! Mes ne ket aoualc'h skrija ha mantri. ●(1922) FHAB Here 303. e-lec'h chom da vantri o sellet ouz an droug. ●(1925) BUAZmadeg 317. He galoun a vantre aliez, an daelou a veuze neuze he zaoulagad. ●700. mantri a reaz gant ar glac'har.
- mantretmantret
adj. Consterné.
●(1732) GReg 7b. Elle est accablée de douleur, tr. «Mantret eo he c'haloun gand glac'har.» ●653a. Il a le cœur navré de douleur, tr. «mantret eo e galoun gand ar glac'har.»
●(1870) MBR 22. mantret he galoun gant ar c'hlac'har. ●(1872) ROU 78a. Confus de tant de bontés, tr. «Evel mantred o velet kement a vadelez.» ●78b. Consterné, tr. «mantred.» ●(1889) ISV 458. mantret oll o sonjal e vije red dezho disteleur ar pez o doa bet.
●(1904) SKRS I 13. gant eun ear mantret. ●(1906) KANngalon Meurzh 53. Mantret e chommer. ●(1909) KTLR 221. Ar roue a jomas mantret. ●(1931) FHAB Du 415. mantretoc'h e voe c'hoaz.
- mantridigezh
- mantriñmantriñ
voir mantrañ
- mantrusmantrus
adj.
I. Attr./Épith.
A.
(1) Consternant.
●(1860) BAL 107. ac ez eo trist a mantruz beza lezed e-unan eb sicour ebed. ●(1872) ROU 78b. Qui consterne, tr. «mantruz.» ●(18--) SAQ I 178. ar pec'het a vo evidomp eur beac'h mantruz.
●(1906) KANngalon Genver 4. Mantruz eo kementze. ●(1906) KANngalon Eost 191. mantruz eo gouskoude ar pez a c'hoarvez. ●(1925) DLFI n° 7/2a. Ia, mantruz a vez fe meumez, mag eo guir kement-se. ●(1929) FHAB Ebrel 122. hag e kav an dra-se mantrus. ●(1941) FHAB Du/Kerzu 96b. mantrus eo ar gaou a reont ouz o bugale.
(2) Bezañ mantrus e zoare : être dans une situation peu enviable.
●(1911) BUAZperrot 147. kristenien an douar santel a ioia mantrus o doare.
B. par antiphr.
(1) Mantrus eo (+ v. d'action) =
●(18--) SAQ I 121. anavout a raan kaloun eun den honest hag ar galoun-ze a zo mantruz he studia piz.
(2) Incroyable, incomparable.
●(1911) BUAZperrot 150. ha mantrus eo ar vad a reas en dro d'ezi. ●403. Mantrus eo pegement ec'h en em gar an dud-ze ! ●(1936) PRBD 86. Eur blijadur mantrus en doa, o klevet ar veleien sarmoun… ●(1941) FHAB Du/Kerzu 96a. mantrus peger mat eo evit ar re a zo eün a galon.
►absol.
●(1912) KANNgwital 113/124. Hen-ma a gaozeaz, mantruz pegen helavar.
II. Adv.
(1) Beaucoup, énormément.
●(1929) FHAB C'hwevrer 54. ar plant a zave hag a en em lede mantrus war an douar. ●(1929) FHAB Ebrel 131. hag e lartae hag e tevae mantrus.
(2) Adv. intens. Très.
●(1907) FHAB Meurzh/Ebrel 48. pal hag a zo pell mantrus diouzomp. ●(1911) BUAZperrot 294. Tomm oa mantrus. ●(1923) KNOL 196. eur c'houez fall mantrus. ●(1941) FHAB Gwengolo/Here 86b. dizesk mantrus.
- Mantua