Recherche '"nec'h"...' : 11 mots trouvés

Page 1 : de nech-1 (1) à nec_hus (11) :

• nec'h .1
  nec'h .1

  m., adv. & prép. –ioù

  I. M.

  (1) Haut.

  ●(1732) GReg 489a. Haut, le haut, au-dessus de nous, tr. «neac'h. an neac'h. an nec'h.»

  ●(1878) EKG II 50. red d'ezhi da nebeuta tri zroatad evit tizout an neac'h.

  (2) [au plur.] Les pays situés à l'est.

  ●(1908) FHAB Meurzh 94. eur guchennig anezo zo bet paket du-ze en neac'hiou.

  II. Loc. adv.

  (1) D'an nec'h : en haut.

  ●(1499) Ca 54b. Danknech. g. enhault.

  ●(1732) GReg 489a. En haut, tr. «D'an neac'h.»

  ●(1862) BBR 146. Pach ar roue 'vel ma klevaz, / Gant ar vins d'an nec'h a bignaz, tr. «Le page du roi, à ces mots, monta l'escalier tournant.» ●(1878) EKG II 62. Soudarded, savit buan d'an nec'h ! ●125. hag e kleven, dre c'hinou ar skalier, ar zoudarded o tont d'an neac'h.

  ●(1905) BOBL 04 novembre 59/3a. An neb a duf d'an nec'h, a gwez e vaouz en dro var e fri.

  (2) Diouzh an nec'h, eus an nec'h, a'n nec'h : d'en haut.

  ●(1499) Ca 9a. Anknech dan tnou. g. de haut en bas.

  ●(1732) GReg 489a. D'en haut, tr. «Eus an neac'h. diouc'h an nec'h.»

  ●(1878) EKG II 162. destum an dour glao a zired euz an neac'h.

  (3) Dre an nec'h : par le haut.

  ●(1732) GReg 489a. Par le haut, tr. «Dre an nec'h.»

  III. Loc. prép.

  (1) E(n) nec'h : en haut de.

  ●(1877) EKG I 278. enn neac'h ar zao.

  ●(1907) PERS 169. e neac'h an delechou.

  (2) En nec'h da : en haut de, dans la partie haute (de la ville, etc.).

  ●(1877) EKG I 277. enn neac'h d'an diskenn.

  ●(1924) FHAB Mezheven 222. en nec'h da gêr.

  (3) [empl. comme épith.] En tu nec'h da : en haut de.

  ●(1926) FHAB Mezheven 222. Eun hanter leo en tu nec'h da Gemper.

• nec'h .2
  nec'h .2

  m. –ioù

  (1) Inquiétude.

  ●(1575) M 2350. Da bout en poan ha nech : ha rech dre é pechet, tr. «Pour être en peine et ennui et douleur à cause de son péché.»

  ●(1732) GReg 17a. Affliction, peine de l'esprit, tr. «nec'h. p. nec'hyou.» ●146b. Chagrin, tristesse, ennuy, mélancolie, tr. «nec'h. p. nec'hyou.» ●(1792) BD 3211. vn nech a lequet bars er bet, tr. «Vous provoquez de l'inquiétude dans le monde.»

  ●(1847) FVR 202. perak en devoa dalc'het keid all ann nec'h-ze war he galoun.

  ●(1907) AVKA 143. pelec'h et da lakât o nec'h gan ar bara a vank deoc'h ?

  (2) Kaout nec'h : être inquiet.

  ●(1868) KMM 214. va spered ne oa ket eaz, nec'h em boa.

  (3) Kaout nec'h gant : être inquiet par rapport à.

  ●(1908) KMAF 52. Arabad kaout nec'h gant-se...

  (4) Kemer nec'h : s'inquiéter.

  ●(1880) SAB 182. arabat kemer re a dregass, re a nec'h ac a zafar er bed-ma.

  ●(1907) AVKA 190. te a gemer nec'h ha tregas evid ober stâl drao. ●(1955) STBJ 107. Hag a-wechou, pa gemere nec'h en dro, e klaske ober e orius adarre.

  (5) Ober nec'h da ub. : inquiéter qqn.

  ●(1877) EKG I 239. na den goude-ze ne deuaz da ober nec'h da baotred Plougerne.

  (6) Bezañ en nec'h : être inquiet.

  ●(17--) ST 40. Ma speret zo en nec'h, tr. «Mon esprit est inquiet.»

  (7) Peur.

  ●(18--) SAQ II 194. Ar paour hen deuz neac'h da gaout naoun.

  ●(1957) BRUD 2/39. Neh he-devoa rag e veli.

  (8) Chagrin.

  ●(1659) SCger 21a. chagrin, tr. «nec'h.»

• nec'hamant 
  nec'hamant 

  m. –où

  (1) Inquiétude.

  ●(1732) GReg 17a. Affliction, peine de l'esprit, tr. «nec'hamand. p. nec'hamanchou.» ●146b. Chagrin, tristesse, ennuy, mélancolie, tr. «nec'hamand. p. nec'hamanchou.» ●(1741) RO 867. un nehamant vras.

  ●(1864) SMM 153. hen pehini en deus tremenet dre guement a nec'hamanchou. ●(1889) ISV 367. evit tremen he nec'hamant, en em lakeas da c'hoari gant he c'havrik.

  ●(1907) PERS 95. N'o pet ket a nec'hamant. ●(1924) BILZbubr 38/841. Nec'hamant d'ar vamm. ●(1943) FATI 81. daoust d'e nec'hamañchou.

  (2) Embarras.

  ●(1826/31) PPA 21. pebeus nehaman devoa oma, tr. «quel embarras éprouva celle-ci.»

  (3) Kemer nec'hamant : s'embarrasser.

  ●(1909) KTLR 111. ne gemeras ket nemeur a nec'hamant.

  (4) En em zilamm a nec'hamant : se tirer d'embarras.

  ●(18--) AID 250. evit en eur dilam a nehamant, tr. «pour me tirer d'embarras.»

  (5) plais. Eau dans le vin.

  ●(1732) GReg 184a. Prenez du vin pur, ma commere, & n'y mettez point d'eau, tr. «Qimirit couraich, va c'houmer, la lesit ar gridyen, ou, an nec'hamand. Phrase de Landivizyau.»

• nec'hañs
  nec'hañs

  f. –où

  (1) Inquiétude.

  ●(1792) CAg 149. Me chervig' men Doué hemb nehance.

  ●(1838) OVD 268. un taul néhance benac. ●(1843) LZBg 1^añ blezad-2^l lodenn 66. péh quer bras oé en néhance e oé ar hur pèn ahont.

  ●(1913) AVIE 108. néhanseu er bed, lorbereh er madeu, plijadurieu ar vuhé hag en hoantadenneu aral. ●(1925) VINV 2. Sorbet oen arré get en nehanseu-sé. ●(1939) RIBA 130. néhans ha néhans vras.

  (2) Ober nec'hañs da ub. : inquiéter qqn.

  ●(1856) GRD 355. Perpet é peah, nitra ne hra néhance dehou.

  (3) Kemer nec'hañs : s'inquiéter.

  ●(1921) GRSA 289. Ne geméret ket néhans, Nasien, a zivout hou mab. ●(1922) EOVD 145. hemb kemér néhans na kol hou pen.

• nec'hañsal / nec'hañsiñ
  nec'hañsal / nec'hañsiñ

  v.

  I. V. intr. S'inquiéter.

  ●(1919) BSUF 12. Uisant e oé néhanset bras. ●(1921) GRSA 238. ne gousk ket, nehansein ne laran ket. ●290. néhansal a zivout Chélidoann. ●(1939) RIBA 131. ne uélan ket-mé éh es léh deoh hui de nehansal.

  II. V. tr. d.

  (1) Inquiéter.

  ●(1744) L'Arm 201b. Inquieter, tr. «Néhancein.»

  (2) Importuner.

  ●(1790) MG 70. en nan em hontraign de néhancein tud-aral. ●71. néhancein en dud pihuiq. (…) En Eutru-Doué e vènn bout néhansét.

  ●(1843) LZBg 1^añ blezad-2^l lodenn 46. ne oé quet bràu dehai nehansein (...) un dén couh. ●(1856) VNA 193. l'occasion de vous importuner, tr. «en tu d'hou néhancein.» ●(1856) GRD 359. mar da ur chonge benac de néhancein hou spered.

  ●(1907) VBFV.bf 55b. néhansein, v. a., tr. «chagriner, inquiéter, importurner.»

  III. V. pron. réfl. En em nec'hañsiñ.

  (1) S'inquiéter.

  ●(17--) VO 17. petra e tall deign boud attàu doh hum néhancein ?

  ●(1825) COSp 288. ne gollamp quet en amzer doh hum néhancein. ●(1838) OVD 71. hemb hum néhancein. ●(1856) GRD 17. A pe vér clan, hum néancein, hum anquinein e rér.

  ●(1908) AVES 56. Ne iet ket enta d'hum néhansein. ●(1913) AVIE 270. dihoallet ag um nehansein. ●(1922) EOVD 18. doh hum néhansein, hum dreboulein ha memb é kol kalon.

  (2) En em nec'hañsiñ gant : s'inquiéter de.

  ●(1838) OVD 146. hui e hum néhance hag e hum dreboule guet hilleih a dreu.

  ●(1907) BSPD I 39. N'hum néhansé ket get petra en devehé hum vaget hag hum husket. ●(1913) AVIE 188. té um néhans hag um dreboul get éleih a dreu. ●(1922) EOVD 150. Be zou un diforh bras étré éùéhein én aférieu hag hum néhansein geté.

• nec'hañsus
  nec'hañsus

  adj.

  (1) Inquiétant.

  ●(1744) L'Arm 201b. Inquiet, te, Inquietant, te, tr. «Néhançuss.» ●(1790) Ismar 57. eit ne glasquehèmb quet er madeu ag er béd guet un hærr néhançus.

  ●(1825) COSp 243. ur chonge chiffus ha néhançus.

  (2) Importun.

  ●(1790) Ismar 116. un dén néhançus.

  ●(1838) OVD 110. ur geah intanvès grignous, chiffus, colèrus ha néhançus bet en deuéhan poénd. ●(1844) LZBg 2^l blezad-2^l lodenn 111. in e oé quer curius ha quen néhançus.

  ●(1907) VBFV.bf 55b. néhansus, tr. «embarrassant, fâcheux, importun, chagrin.»

• nec'hek
  nec'hek

  adj. Inquiet.

  ●(1963) EGRH II 147. nec'hek a., tr. « inquiet. »

• nec'het
  nec'het

  adj. Inquiet.

  I.

  ●(1868) FHB 181/195a. ne ket an dra-ze hen lakea nec'heta. ●(1878) EKG II 3. Guelet a ran var ho penn un ear nec'het.

  ●(1902) PIGO I 179. Personik a oa nec'het. ●(1911) SKRS II 259. unan hag a zeblante beza guall nec'het.

  II.

  (1) Bezañ nec'het evel sant Pêr gant e bec'hed : voir sant.

  (2) Bezañ nec'het evel sant Pikorn an halegenn gamm : voir sant.

  (3) Bezañ nec'het evel ur c'hi war ur c'hravazh : voir ki.

  (4) Bezañ nec'het evel an diaoul war ur c'hravazh : voir diaoul.

  (5) Bezañ nec'het evel an diaoul gant e bec'hed : voir diaoul.

  (6) Na vezañ nec'hetoc'h gant udb. eget gant e votez kentañ : voir botez.

• nec'heta
  nec'heta

  v. intr. Mont war nec'heta : s'inquiéter.

  ●(1941) SAV 19/40. War drista ha war nec'heta e oa aet ivez ar sellou.

• nec'hiñ
  nec'hiñ

  v.

  I. V. tr. d.

  (1) Inquiéter.

  ●(1530) J p. 123b. Ma emeux vn bech am nech cals / Affaut gouzout clouar e doare, tr. «je tombe sous le poids du chagrin, faute de bien connaître son sort.»

  ●(1732) GReg 17a. Affliger, tr. «nec'hi. pr. nec'het.» ●147a. Chagriner, tr. «Nec'hi ar reall.»

  (2) Molester, importuner, tourmenter.

  ●(1659) SCger 80a. molester, tr. «nec'hi.»

  II. V. intr. S'inquiéter.

  ●(1727) HB 267. Hy a nec'he hac a scrige / E boanyou cruel pa vele !

  ●(c.1825/30) AJC 6420. ecomansis da nehin. ●(1869) KTB.ms 14 p 95. n'oc'h euz ket ezom da nec'hi.

  ●(1909) NOAR 85. Gwreg ar pesketaer a nec'he o c'hedal. ●(1940) LZBl Gouere/Eost 343. Leon ne jom ket da nec'hi o klask gouzout ar pez en deus d'ober.

  III. V. pron. réfl. En em nec'hiñ : s'inquiéter.

  ●(1732) GReg 62a. S'attrister, tr. «en em nec'hi. pr. en em nec'het.» ●147a. Se chagriner, tr. «Hen em nec'hi. hem nec'hi. ppr. hem nec'het.»

  ●(1862) JKS 315. en em laouenaat pe en em nec'hi a ra pa zeu da c'hounid pe da goll eun dra bennag. ●(18--) SAQ I 144. en em jala 'reont, en em nec'hi awalc'h.

• nec'hus
  nec'hus

  adj. Inquiétant, qui occasionne de l'inquiétude.

  ●(1732) GReg 17a. Affligeant, tr. «nec'hus.»

  ●(1878) EKG II 123. beza er stad m'edon-me enn nozvez nec'huz-se.

  ●(1949) LLMM 14/40. N'en doa toullet hemañ da zen, anat eo, diwar-benn e huñvre nec'hus.