Recherche 'neuz...' : 8 mots trouvés
Page 1 : de neuz (1) à neuziet (8) :- neuzneuz
f. & adv. –ioù
I. F.
A.
(1) Aspect.
●(1530) Pm 227. Maz duy da neuz da bout euzic, tr. «De sorte que ton aspect deviendra horrible.» ●(1575) M 175. Bezaff ara da neuz, en fæçon vn bleuzuen, tr. «Ton aspect est à la façon d'une fleur.» ●431. Nedeux negun quen feru, pan preder á meruell, / Na vez é neuz queuzet, tr. «Il n'est personne de si dur, quand il pense à mourir, / Dont la mine ne soit chagrine.»
●(1732) GReg 626a. Mine, phisionomie, tr. «Van[netois] min. p. minëu.» ●Une personne de bonne mine, tr. «Une dèn a neuz vad.»
●(1866) FHB 75/183b. Ann dud a gav digarez da bleustra an ti bihan-man a choum souezed o weloud, dindan eun diavez hag eur wiskadur, ken paour, koulz neuz, kemend a zereadegez, komziou bepred dibabet, karantez vraz an daou bried ha furnez ho bugaligou. ●(1868) KTB.ms 14 p 3. neuz glanvus d'ezhan. ●(1878) EKG II 79. dioc'h an neuz anezho.
(2) Den a neuz (vat) : homme de bonne façon, de bon aspect.
●(1732) GReg 391b. Un homme de bonne façon, tr. «un dèn a neuz.»
●(1857) HTB 68. Eun den iauank a neuz vad meurbet.
●(1933) ALBR 50. O daou e tremenent 'vit tud jentil, rak tud a neun 'oant, ha bepred stipet mat.
(3) Semblant.
●(1659) SCger 56b. feinte, tr. «neuz.»
●(1860) BAL 15. pedi divar beg an teod, ne d'eo nemet an neuz da bedi.
(4) Grimace.
●(1659) SCger 64a. grimace, tr. «neux.»
B. [en locution]
(1) Reiñ neuz d'ub. : donner de l'allure à qqn.
●(1913) FHAB Juin 1924).">HIGO 5. Ar seurt-ze a laka eur plac'h teurgn hag a ro neunv d'ezi.
(2) Kaout neuz : avoir de l'allure, de la gueule.
●(1910) MBJL 79. A-dal da dour koz Londrez, war ster an Tamez, e zo eur pont hag an neus kalz a neu gant e daou bilier. ●(1924) ARVG Eost 172. o welet pegement a neun an nevoa ar gouel. ●(1927) FHAB Genver 15. Ar vaouez he deus kement a neun hag eur brinsez ! ●(1935) BREI 390/2a. te 'peus neuz breman avat, pac'h out o rodal dre ar prajou.
(3) Kas da neuz : réduire à néant.
●(1732) GReg 822b. Mettre à rien, tr. «caçz da neuz.»
(4) Mont da neuz : tomber en décadence.
●(1732) GReg 248a-b. Tomber en decadence, tr. «mont da neuz.»
●(1927) GERI.Ern 415. mont da neuz, tr. «tomber en décadence.»
(5) Ober neuz, an neuz : faire semblant, affecter, feindre.
●(1659) SCger 56b. feindre, tr. «ober neuz.» ●109b. faire semblant d'estudier, tr. «ober neuz studia, pe man.» ●(1732) GReg 856b. Faire semblant d'étudier, tr. «Ober neuz da studya. Van[netois] gobér ne, gobér neu, gober en ne de studyeiñ.»»
●(1857) CBF 6. Neuz a rit da zibri, tr. «Vous faites semblant de manger.» ●(1869) HTC 137. ober an neuz ebken da zibri. ●(1876) TDE.BF 435a. rak he-ma pa rea eunn dra, n'eo ket ober ann neuz eo e rea. ●(1893) IAI 181. e leac'h ober an neuz da blega.
●(1907) AVKA 246. un neubed deuz ho diskibien, a rafe neu da vea tud santel. ●(1911) BUAZperrot 344. an dud ne deuent da goves nemed evit ober an neuz. ●(1919) FHAB Kerzu 168. Setu aze, avat, hag a zo gouzout kas an dorz d'ar gear, ha n'eo ket ober an neuz da gas eo ! ●(1928) TAPO 10. Sellit, krogit er penn-ze, ha chachit ; chachit ganeoc’h avat ha n’eo ket ober an neuz da ober eo ! ●(1936) PRBD 26. e reoc'h an neuz da veza eur zant.
(6) Kaout an neuz : avoir le chic.
●(1879) ERNsup 163. t'eus ket a neû da ober ze, tu n'as pas de chic à faire cela, Trév[érec], Gurunh[uel], St-M[ayeux].
(7) Na gaout, na c'houzout neuz ebet =
●(1955) LLMM 50/19. diouzh an noz n'o devez neu ebet. ●62. «an den-se n'en deus neu ebet, ne oar neu ebet» : chom a ra da lugudiñ, da straniñ, hep gouzout anv e vez diwezhat, hag e vez skuizh an dud all gant e gaoz. Daoust hag ez eo an hevelep ger ha «neuz» ?
(8) = tres.
●(1914) KZVr 52 - 01/03/14. Ne welan ket peseurt neuz a rafe pôtr Lokarn pe Gronwel en eur bragou zouav. ●(1919) BUBR 1/19. e-keit ha ma oa o sellet petare neuz a rae ar Voched.
II. [au plur.]
(1) Manières, façons.
●(1873) FHB 463/368a. ober neuziou ha simillerez. ●(1891) MAA 132. lezel a gostez ho neuziou ankeniuz.
●(1931) VALL 290a-b. (faire) des façons, tr. «neuziou.»
(2) Neuzioù fall : grimaces.
●(1857) CBF 47. Neuziou fall a ra, tr. «Il fait des grimaces.» ●(1869) KTB.ms 14 p 23. Rei a ra pemp kant-skoed d'ann tort, hag ur pook, oc'h ober neuziou-fall.
●(1910) FHAB Genver 11. oc'h ober e neuzioù fall.
III. Loc. adv.
(1) Diwar neuz : négligemment.
●(1862) JKS avec des paragraphes supplémentaires traduits du texte de La Mennais). ">JKS.lam 295. Nep tro nag e nep kiz en zonjont enn se, pe diana nemer a-wechouigou hag evel diwar neuz. ●(1862) JKS 237. n'en em roont nemet da bedennoù diwar neuz.
(2) A-neuz-vat : (?) de plein gré (?).
●(1865) LZBt Here 63. Ho parisioniz, otro person, a redo gant her a neu vad da digas d'hac'h ho gwennek bep sun.
- neuz-vatneuz-vat
f. =
●(1882) BAR 69. Ha Jesus a greske e furnez hag en oad, hag en neuzvad dirag Doue ha dirag an dud.
- neuzdedneuzded
f. = (?) Prestance, contenance (?).
●(1866) FHB 95/343b. eur c'hallout hag eeun neusdet vraz.
- neuzeneuze
adv.
I. Adv.
(1) Alors, donc.
●(c. 1501) Donoet 3-18-19. nemet guir an second person an imper[atiff] / mot en leuie ha nese effe leuier, tr. « seul le mot de la seconde personne de l’impératif / mode le gouverne, et donc il est gouverné » ●(1530) Pm 102. Neuse ez stousont piz tizmat / Dan nouglynou en vn couhat, tr. «Alors ils se prosternèrent tous vite / A genoux, en un instant.» ●(1576) Cath 30. neuse e taulas sentencç he enep, tr. «Alors il porta sentence contre elle.» ●(1647) Am.ms 579. Neuse grit fiffil subtil de pillat. ●(1650) Nlou 575. Neuse an stirill an trompillaou / A cleuer, ho leuff diouz an effaou, tr. «alors de l’éclat des trompettes / on entendra la plainte venant des cieux.»
●(1659) SCger 161b. neuse, tr. «alors.» ●(c.1680) NG 269. Nese e tes tri roué. ●313. Herod a yas nezé / Deuet er rouannez. ●(1732) GReg 29b. Alors, en ce tems-là, tr. «Neuze. Van[netois] Neze.» ●(1744) L'Arm 11a. Alors, tr. «Nezé.»
●(1849) LLB 213-214. ha neze peb unan / E dosta d'en uéled. ●231. Peb unan e zigas nezen é santohad.
●(1904) SKRS I 157. Gant he dri bloaz varnugent edo neuze. ●(1909) DIHU 171/332. (Groe) Guir o nouzai, Tudi.
(2) Neuze e oa : c'est alors (que).
●(1878) EKG II 19. Neuze oa d'eoc'h tenna varnez-han ha ne ket breman.
►[au dimin.]
●(1913) AVIE 178. Nezenik é tostas.
(3) Neuze 'ta =
●(1869) SAG 71. Neuze'ta ? Biskoaz n'em boa klevet kement all !
II. Loc. adv.
A.
(1) Bete(k) neuze : jusqu'alors.
●(1860) BAL 192. bete neuze scanv ha dibarfet. ●(1878) EKG II 310. Betek neuze, p'en em gave eur martolod e Montroulez. ●(1894) BUZmornik 372. enn enezenn a reat bete neuze Breiz-Vraz anezhi.
●(1908) FHAB Mae 138. n'edot ket, bete neuze, awalc'h en disfi out-ho. ●(1910) MAKE 109. eun dilhad kaer eus ar c'haera, kaeroc'h eget an holl dilhajou a oa bet betek neuze oc'h uza war ar skinvier.
(2) Diwar neuze : depuis lors.
●(1868) KMM 97-98. Divar neuze, an oll o doe joa outa, ac a glaske ober camaradiez ganta. ●(1870) MBR 26. Diwar neuze e oe lezet da goaza he c'hlac'har gwella ma c'helle. ●(1883) IMP 8. Es vianic e velis an techou-ze ennâ : / Divar 'neuze e claskis an tu d'o divoenna.
●(1906) KANngalon Genver 21. Divar neuze, ne fallgalounas mui. ●(1911) BUAZperrot 408. Divar neuze e vevas en eun toull dindan an deleziou. ●(1955) STBJ 37. Diwar neuze e veze krog bemdez hag e teue e voued gantañ madik a-walc'h.
(3) A-benn neuze : pour lors.
●(1884) FHB 15/119b. A-benn neuze, Jerom, gouarnamant ar Republik oc'h horjellat kaer evel a ra, a c'hell beza tumpet pell a vezo, karoulle !
●(1924) ZAMA 205. Hag eur werennadig «trilonk» a ziskargas va zad d'an tontonTomaz, enaouet a-benn neuze, o frapa war dan butun-karot e gorn-pri berr, pouaf ! pouaf ! ●(1993) MARV xi 18. (Kore) A-benn neuze me 'zo «oblijet» da vroustaad, sur.
(4) A-raok neuze : avant ce moment-là.
●(18--) MILg 15. araok neuze c'hoari vezo.
(5) Ac'hann da neuze : d'ici lors.
●(1927) GERI.Ern 8. ac'hann da neuze, tr. «d'ici ce moment.» ●(1935) BREI 431/3c. Ac'han da neuze ec'h esperer kaout toull d'ober emgleo.
(6) Abaoe neuze : dès lors.
●(1903) MBJJ 67. Aboue neuze ivez e tigoueaz d'he c'honverz kouean hag he zud ac'h eaz da baour.
(7) Da neuze : à cette époque.
(8) Adal(ek), azalek neuze : dès lors.
●(1879) BAN 32. azalec neuze beteg he varo.
●(1905) KANngalon Genver 293. Azalek neuze. ●(1907) PERS 157. Azalek neuze eo e veler he viraklou hag an oberou mad en euz great gant an aluzennou braz a roet d'ezhan. ●(1909) NOAR 138. Adalek neuze, Tramoriz (…) ne rejont nemet eur bobl. ●(1957) AMAH 44. Adal neuze e stummas an traoù da vont war washaat.
B. A-neuze.
(1) Dès lors.
●(1732) GReg 276a. Des-lors, tr. «A neuze.» ●(1752) BS 36. Eus a neuse n'en em occupas muy nemet da gontempli ar berfectionou infinit a Zoue. ●(1790) Ismar 47. a-nezè é hantréeint é assamblé en diaulèt. ●(1792) HS 92. n'enn devehai peah er bet guet-ou à nezé. ●(17--) TE 2. Discoeit en dès a-nezè en hum vangeou ag er ré ne sèntant quêt doh-t'ou.
●(1877) FHB (3e série) 5/38b. Bispid ha pesked sallet a reaz a neuze ar fount euz ho bevanz. ●(1893) IAI 14. Aneuze Saol a voe chenchet. ●(18--) CST 2. A-neuze, kaer em boa lavaret ennoun va-unan...
●(1907) BSPD I 369. A nezé, èl eit diskoein petra vezé deùéhatoh.
(2) À ce moment-là.
●(1752) BS 65. Discleria a reas aneuse ur bresel continuel d'an oll viçou.
●(1852) MML 111. rag a neuse ec'h e sur mad a ne-han.
●(1907) BSPD I 648. Ken devot e oé, a nezé, ma oé kleuet... ●(1947) YNVL 132-133. A-neuze, avat, n'oa ket e bourzh al lestr ur c'hourlañchenn doull, ur chistrailher eveldout...
III. Épith. D'alors.
●(1870) FHB 270/74a. eur c'hem braz a zo etre an amzer neuze hag an amzer brema.
- neuze-soudenneuze-souden
adv. =
●(1727) HB 12. Hac en dêus bet neuse-souden / Ma exaucet ouz va pheden. ●(1728) Resurrection 2417. Eun el enem caffas gante neuse souden. ●(1763) Remed 481. neuse-souden dêvit a bep seurt louzaou crê hac a c'houez mat. ●(1766) MM 289. da gaout ar bez neuse-souden. ●(17--) EN 1794. hac an tad couesour adeuas neuse soudan, tr. «et le père confesseur vint alors aussitôt.»
- neuzennneuzenn
f. = (?) Apparence, semblant (?).
●(1854) MMM 211. En-em ruill a rea var an douar, en-em gastisa, o veilla, o yun, ha dre binigennou all, eb gouscoude en-em gaout consolet dre an disterra neuen a esperanç.
- neuziañ
- neuziet