Recherche '"nezañ"...' : 1 mots trouvés

• nezañ / neziñ
  nezañ / neziñ

  v.

  I. V. tr. d.

  A.

  (1) Filer.

  ●(14--) N 1609-1610. Me ros dezi rez da nezaff / Vn poes lin a detin finaff, tr. «Je lui ai donné, certes, à filer / Un poids de lin de l'espèce la plus fine.» ●(1499) Ca 145b. Nezaff. g. filer. ●(1633) Nom 120a. Linum : tout ce qui se laisse filer : quement lanfas á vez nezet.

  ●(1659) SCger 57b. filer, tr. «neza.» ●(1732) GReg 412b. Filer, tr. «Neza. pr. nezet. nea. pr. neët. Van[netois] neeiñ. neüeiñ. pr. et.» ●Filer du lin, ou du chanvre, tr. «Neza lin, pe ganap.» ●413a. Filer au rouët, tr. «Neza gand ar c'harr.» ●(1790) MG v. én un néein hé héguilliad. ●144. rac jamæs ne néès meid ur ourhegead, ha bermen te né dihue.

  ●(1834) SIM 204. Ret eo d'ar prenv neza e glozen, evit ma sortio ar balaven. ●(1846) DGG 163. ur plac'h o neza he c'heiel. ●(1849) LLB 218. Er merhed e zeli néein ou gourhedad. ●(1857) CBF 93. Neza al lin, tr. «Filer le lin.» ●(1868) KTB.ms 14 p 173. nea tammo neud.

  ●(1908) PIGO II 29. nean fin ar c'hannab hag al lin. ●(1933) MMPA 98. neza kannab ha gloan.

  ►absol.

  ●(1633) Nom 169b. Verticillus, verticillum : peson vertoil : vr poüez, pe vn droël da nezaff. ●Rhombus : rouët à filer, deuidoir : vn carr da nezaff, traouill, lestel (lire : estel).

  ●(1710) IN I 323. cousgoude ne lese quet na neze ha na droe ar verzid. ●(1767) ISpour 278. niein, brocheinnein. ●(1790) MG 55. a balamor teoh é néein. ●(1792) HS 320-321. er merhèt (…) e niai, e auzai er glouan hac el liénn.

  ●(1854) GBI I 234. Diou-all 'nn ez-he 'zo o neza. ●(1876) SBI II 148. Dalc'hit ho merc'hed da nean.

  ●(1909) KTLR 71. ar pez a c'hounezan o neza. ●(1911) BUAZperrot 762. atô e veze oc'h ober eun dra bennak, o neza, o c'hriat, o lenn pe o skriva. ●(1915) MMED 236. Griat ha neza a rea, hi rouanez ar bed. ●(1951) MRPM 166. Hag eben en he c’hoaze, krog en eur gegeliad lien / O nean.

  ►[empl. comme subst.]

  ●(1912) FHAB Mae 131. Evit an neza hag ar griat.

  (2) par ext., absol. Faire la veillée.

  ●(1767) ISpour 185-186. é sigur niein, pe daccor niereah. ●(1790) Ismar 222. Er Parlemand a Vretagn e zihuèn gobér assamblé na tolp er bet de noz é sigur néein.

  (3) Ti-nezañ : filerie.

  ●(1924) BILZbubr 40/898. pa 'c'h efer d'an ti-nean. ●(1924) BILZbubr 41/943. Izabel ha Bilzig ac'h ê d'an ti-nean.

  B.

  (1) Tordre (le cou).

  ●(1866) FHB 84/254b. en devoa etretant croguet enhi ha nezet dezhi he gouzoug.

  ●(1928) FHAB Mezheven 218. eman nezet da c'houzoug ouzit.

  (2) Nezañ e gorf : se tordre.

  ●(1744) L'Arm 384a. Faire une grimace ou mettre quelque partie de son corps en une posture qui n'est pas naturelle, tr. «Néein é gorff.»

  ●(1874) FHB 477/56b. Lamet a rea, ha neuze e neze he c'horf ; an eonen a deue euz he ginou.

  (3) Tordre.

  ●(1732) GReg 929a. Tordre, tr. «neza. pr. nezet. Van[netois] neeiñ.» ●Tordre des branches en forme de chaînes, tr. «neza brinçzad. neza drez.»

  C. sens fig.

  (1) Duper.

  ●(1962) TDBP II 377. A-hend-all e vi nezet ganto, tr. «autrement tu seras entortillé (dupé) par eux.»

  (2) Nezañ e gorf o c'hoarzhin : se tordre de rire.

  ●(1889) ISV 340. peadra da lacat oll dud al lestr, bemdez, da heja ha da neza ho c'horf o c'hoarzin bete gouela.

  II. V. intr.

  (1) (en plt d'une toupie) Ronronner en tournant.

  ●(1879) ERNsup 163. Neañ ra 'nn doupin, la toupie gronde, Trév[érec].

  (2) Se tordre.

  ●(1866) FHB 90/301b. var he chouc eur beac'h keuneud hag a lakea he ziveskerigou da neza dindanha. ●(1872) FHB 394/230a. hag e selle trist, guech oc'h ar c'homoul a nije gant an avel, guech oc'h ar guez a venne neza ha terri.

  III.

  (1) Nezañ e neudenn ziwezhañ : voir neudenn.

  (2) Bezañ o nezañ he brozh : voir brozh.

  (3) Nezañ e sae : voir sae.

  (4) Nezañ e gevre : voir kevre.

  (5) Nezañ e gordenn : voir kordenn.