Devri

Recherche 'ol...' : 32 mots trouvés

Page 1 : de ol (1) à olvant (32) :
  • ol
    ol

    voir hol

  • ola
    ola

    interj. =

    (1935) NOME 45. Ola ! Ola ! roit d'in va viou en-dro.

  • olant
    olant

    m. Personne dolente.

    (1832) JAC.ms 21. ober an ollant, tr. (GMB 332) «faire le dolent, affecter d'être triste.»

  • olarc'hant
    olarc'hant

    m. Manque d'argent.

    (1919) DBFVsup 52b. On dit de même : olargant.

  • olavent
    olavent

    prép., adj. & adv. (marine)

    (1) Prép. Olavent da : sous le vent de.

    (1944) GWAL 163/168. (Ar Gelveneg) olevent pe olavent : «olevent deomp e teu», «chom a raimp olevent d'ar valizenn (balizenn) «, «olevent d'ar c'herreg e rankez kemer (kemer penn da hent.» War ar silabenn diwezhañ eo pouezmouezhiet olevent.» ●(1977) PBDZ 907. (Douarnenez) ale, pasomp tre olavenn da Ouessant, n'eomp ket da gemer ar mare trec'h diwar avel, tr. «allez, passons sous le vent d'Ouessant, n'allons pas prendre le jusant au vent.» ●1121-1124. o paseal olavenn d'ar Glenan, tr. «passer sous le vent des Glénans.»

    (2) Attr./Épith. =

    (1944) GWAL 163/168. (Ar Gelveneg) War ar vag, e tiforc'her an daou du diouzh an avel : an tu diwar a'el, an tu ma teu an avel dioutañ hag an tu olevent : «moñsellet eo ar vag, na chomit ket olevent.» ●(1979) VSDZ 156. (Douarnenez) Rak pa't eus ezhomm da cheñch tu, rankez kas da vol en tu olavenn, tr. (p. 317) «Quand il te faut virer, tu dois pousser ta barre sous le vent.»

    (3) Adv. =

    (1633) Nom 154a. Inhere remos : retourner auec violence la nauire : caçc an amarr á oleuent.

    (1924) DIHU 158/128. (Groe) Aléant, tr. «sous le vent.» (Dastumet de Vleimor 1913). ●(1970) GSBG 327. (Groe) oleant, tr. «sous le vent (terme maritime).» ●(1977) PBDZ 1005. (Douarnenez) gant an avelioù-se tie ar mor olavenn, tr. «avec ces vents-là tu avais la mer sous le vent.»

  • olboued
    olboued

    m.

    (1) Manque de nourriture.

    (1907) VBFV.fb 41b. faim, tr. «olbouid, m.» ●(1919) DBFVsup 52b. olbouid (Theix), tr. «manque de nourriture. ●(1921) GRSA 407. betag en dé ma oé bet olbouid.

    (2) par ext. Faim.

    (1783) BV 2548. euit terin ho naon rac sur ho deus eurboet.

  • oldilhad
    oldilhad

    m. Manque d'habits.

    (1919) DBFVsup 52b. On dit de même : oldillad, manque d'habits.

  • oldour
    oldour

    m. Manque d'eau.

    (1919) DBFVsup 52b. On dit de même : oldeur, manque d'eau.

  • oldud
    oldud

    m. Manque de gens.

    (1919) DBFVsup 52b. On dit de même : oldud.

  • olent
    olent

    voir olavent

  • olev
    olev

    m. (religion)

    I.

    (1) Chrême, huile consacrée.

    (1499) Ca 23b. b. boest ann oleau en ylis. ●149a. Oleau. g. cresme.saincte onction.

    (1659) SCger 162a. oleo, tr. «huile sainte.» ●(1732) GReg 503a. Les Saintes Huiles, tr. «An Oléau Sacr. an Oléau

    (1818) HJC 162. hint e chasséai memp hilleah a ziauled ac e rai enn eleüe de baud mat à dud peré e reçeüai er ïahad. ●(1846) GBI I 86. Me 'm euz lazet ma inosant, / Hep ole ha hep badeziant ! tr. «J'ai tué mon innocent, / Sans qu'il ait reçu le chrême du baptème.» ●(1848) GBI II 262. Hep nag olei na badeziant, tr. «Sans avoir reçu l'eau du baptême !» ●(1861) BSJ 75. chetu perac eans en dès me merchet guet oleàu.

    (1913) AVIE 230. en hani e skuillas un olèu huek ar dreid hur Salver.

    (2) An olev sakr, santel : le saint chrême.

    (1710) IN I 196. AR C'hrem pe an Oleo sacr. ●(1732) GReg 167b. Chreme, l'huile consacrée par l'Evêque, tr. «Oléau sacr. an oléau sacr

    (1849) LLBg II 45. ged oleaw santel é veniger kroezieu.

    (1900) MSJO 168. balzam ar jardin-se eo a veze implijet da ober an Oleo-Sakr.

    (3) Sakramant an olev : confirmation.

    (1866) FHB 96/348b. Pa oa fin da rein sakramant an ôleo.

    (4) Sakramant an olev : extrême-onction.

    (1931) VALL 288a. être extrémisé, tr. «kaout sakramant an oleo

    II.

    (1) Badezet gant olev mab : femme ou fille qui a de la barbe.

    (1732) GReg 80a. Fille ou femme qui a de la barbe (...) en termes burlesques on dit : Badezet gand oléau map.

    (2) Badezet gant olev merc'h : homme imberbe.

    (1732) GReg 80a. L'on dit de même d'un homme sans barbe : Badezet gand oléau merc'h.

  • olevent
    olevent

    voir olavent

  • Olier
    Olier

    n. pr.

    I.

    (1) Olivier.

    (1499) Ca 149a. Olier. g. oliuier. propre nom.

    (1659) SCger 162a. Olier, tr. «Oliuier.»

    (1927) TSPY 40. Takebie ! Olier, va fôtr, lous eo da roched. ●(1955) STBJ 177. Gwreg Olier Poull-ar-Vran, hon devezour, eo a lavare gras.

    (2) Surnom du coq.

    (1926) DIHU 177/46. Groeit d'hou koskor chom en ou guléieu ha hui e gleuo me hansort, étré pedér pa pemp ér é kokilinal d'en dé de zonet. (...) er goleu e laka muioh-mui Oliér de gokelinal. ●(1934) FHABvug Mae 135. Alanik Al Louarn a rede, ar pez ma c'helle, gand Olier Ar C'hilhog en e c'henou.

    (3) [au dimin.] Surnom du rouge-gorge.

    (1907) VBFV.bf 77a. olierig, m., tr. «rouge-gorge.»

    II. Sachañ an Olier d’ar solier : renifler.

    (1975) BAHE 87/4 (T) Ernest ar Barzhig. O sachañ war o frioù evit sachañ ’n Olier d’ar solier.

  • olier-penn
    olier-penn

    m. Oreiller.

    (1910) EGBT 176b. olier-penn, tr. «m. pl. ro, oreiller.»

  • olifant
    olifant

    m. –ed

    (1) (zoologie) Éléphant.

    (1499) Ca 149a. Olifant. g. elephant. ●(1633) Nom 32b. Elephas, elephantus ; elephant : eleffant, ollifant.

    (1659) SCger 48b. Elephant, tr. «Olifant.» ●(1732) GReg 22b. Les Elephans ne s'aiment point dans les païs froids, tr. «An Olyfanded ne garont qet ar broezyou guien.» ●328a. Elefant, le plus gros, le plus fort, & le plus spirituel des animaux, qui vit deux cent ans & plus, tr. «Olyfandd. p. olyfandted.» ●(17--) TE 315. é-mésq en olifandèt-hont.

    (1944) DGBD 157. bandennadoù olifanted.

    (2) Ivoire, olifant.

    (1633) Nom 32b. Ebur, vel ebor, dens elephanti ; yvoire : oliffant. ●123a. Eburneus : plus blanche qu'yuoire : guemaoch (lire : guennoch) euit an oliphant.

    (1659) SCger 71a. iuoire, tr. «olifant.» ●126b. yuoire, tr. «olifant.» ●162a. olifant, tr. «yuoire.» ●(1689) GMB (1628) et autres travaux sont à délaisser ; l’exemplaire qui avait servi à Emile Ernault (GMB 1628) porte le même texte mais est une édition différente avec une mise en forme différente, dont il manque les pages de début et de fin, et donc la date précise d’édition) (Voir Dnal). R. Hemon dans GIBR propose 1680, sans doute en référence à l’exemplaire de Kerdanet (voir Kaieroù Kristen, Nnn 4, 1947, pp. 54-55).">DOctrinal 196. hac en hanué Escop é Leon, ò lacquat en é dourn ur croç à olifant. ●(1732) GReg 551b. Fait d'ivoire, tr. «Græt a olyfandd.» ●707a. Peigne d'ivoire, tr. «Ur grib olyfand

    (1844) GBI II 138. Ar meubl en-hi en olifant, tr. «Les meubles en sont d'ivoire.» ●(1868) KMM 304. Tour david, gant olifant grêt. ●(1868) SBI I 234. Ken caer oa ar feunteun evel ann olifant, tr. «Aussi belle était la fontaine que l'ivoire.» ●(1896) GMB 451. En pet[it] Trég[uier] troad olifañn manche (à couteau) d'ivoire.

    (3) Dent olifant : longues dents.

    (1896) GMB 451. En pet[it] Trég[uier] dent olifañn dents longues, litt. dents déléphants.

  • olifantez
    olifantez

    f. –ed Éléphante.

    (1732) GReg 328a. Elefant femelle, tr. «Olyfandès. p. olyfandesed

  • olifrez
    olifrez

    s. = (?).

    (18--) RGE 41. A bep tu dre he daou gostez, / N'en deus nemet olives hac olifres, / Dindan an treid evit pave, / N'en deus nemet lorenti ha lore.

  • oliou
    oliou

    s. = (?).

    (1866) FHB 61/69b. ar bokedou (…) a gass varzu an env an oliou euz ho c'houez-vad.

  • oliv .1
    oliv .1

    coll. (botanique) Olives.

    (1633) Nom 65a-b. Oliuum : huille d'oliue : eaul oliff, eol oliues.

    (1732) GReg 672b. Manger des olives, tr. «Dibri oliff

  • oliv .2
    oliv .2

    m. -ed (botanique) Olivier.

    (1530) Pm 127. Pan edoae dison oz donet / Adeffry da mont oliuet, tr. « Quand il allait silencieusement, / Certes au Mont des Oliviers » ●150. Pan edoann en mont oliuet, tr. « Quand j’étais au mont des Oliviers »

  • Oliv / Olu
    Oliv / Olu

    n. de pers. Olive.

    (1963) EGRH II 151. Oliv n. de f., tr. « Olive (ivez Olu). »

  • olivenn .1
    olivenn .1

    f. (botanique) Olive.

    (1659) SCger 162a. oliven, tr. «oliue.»

  • olivenn .2
    olivenn .2

    f. (botanique) Olivier.

    (1499) Ca 149a. Oliuenn. g. oliuier. cest vng arbre.

  • olivez
    olivez

    coll. (botanique)

    (1) Oliviers.

    (1880) SAB 253. olivez, palmez atau glaz.

    (2) Olives.

    (1633) Nom 65a-b. Oliuum : huille d'oliue : eaul oliff, eol oliues. ●71b-72a. Oliua conditanea, colymbas : oliue confite : oliues counfittet.

    (1710) IN I 196. eol olives. ●(1727) HB 508. plant ïaouanc a olives. ●(1732) GReg 672b. Olive, fruit à noïau, tr. «Olivesen. p. olivès

    (1870) FHB 284/184b. kerez, amandez hag olivez a zo aleis.

    (1907) BOBL 09 novembre 163/2d. eul loaiad ioul olivez.

  • olivezeg
    olivezeg

    f. –i Oliveraie.

    (1732) GReg 672b. Olivet, lieu planté d'olives, ou d'oliviers, tr. «Olivezecg. p. olivezegou

  • olivezenn .1
    olivezenn .1

    f. –ed, olivez, olivezed (botanique) Olivier.

    (1732) GReg 672b. Olivier, arbre, tr. «Olivesenn. p. olivesennou, olivesed

  • olivezenn .2
    olivezenn .2

    f. –où, olivez (botanique) Olive.

    (1633) Nom 71b. Oliua : oliue : oliuesen.

    (1659) SCger 85b. oliue, tr. «oliuésen.» ●(1732) GReg 672b. Olive, fruit à noïau, tr. «Olivesen. p. olivès.»

  • olizenn
    olizenn

    f. Olizenn sant Yann : feu de joie.

    (c.1718) CHal.ms ii. feu de la St Ian, tr. «tantat San Iahan goel Iahan horlogen San Iahan moguedel San Iahan.»

    ►absol.

    (1904) DBFV 172b. olijen, olizen, s., tr. «feu de joie.» ●(1924) DIHU 161/163. gourahed (étincelles) un olorjen (feu de joie).

  • oll
    oll

    voir diaoul

  • olosenn
    olosenn

    f. –où (pathologie) Inflammation des glandes, ganglion.

    (1933) OALD 45/215. da enebi ouz an ho losennou (lire : holosennou). ●(1934) OALD 47/13. a bare an dud o deus holosennou ha gouliou diaes da barea.

  • Olu
    Olu

    voir Oliv

  • olvant
    olvant

    s. Cloison.

    (1997) HYZH 209/14a. Cloison, tr. «olvant (T[regor]).»

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...