Devri

Recherche 'pagan...' : 10 mots trouvés

Page 1 : de pagan-1 (1) à paganodez (10) :
  • pagan .1
    pagan .1

    adj. Païen.

    (1834) KKK []. Pep tra er chanton gwez-zé beteg ann arouesiou druidik a zo a bep-tu a séblant justifia ann hano a Land Pagan dré béhini ez eo galvet er vro memez.

    (1927) FHAB Genver 17. dre m'en doa tamallet da Herodez e zizurziou pagan. ●(1943) FHAB Gwengolo/Here 334. fardellit dour-beuz ar giziou pagan a venn hor goueledi.

  • Pagan .1
    Pagan .1

    n. de l.

    (1) Pagan : Le Pays pagan (Kerlouan, Guisseny, Plounéour-Trez, Brignogan et selon certaines sources il faudrait ajouter Goulven, Plouider, Landeda (cf. Paganiz Landeda) et aussi Cléder (COBR 410), voir aussi AMRZ 285.

    (1865) FHB 20/156a. Eun den eo ganet ha savet var ar maez, oc’h penn zo, e Pagan. ●(1874) FHB 497/211b. E pagan, var ribl ar mor, e zeuz nerz ha galloud. (...) E pagan e c’houzeur beva. ●(1877) EKG i 275. ar re a ioa deuet a gostez Pagan.

    (1909) FHAB Mae 135. Penaoz e vez kutuilhet ar bizin e Pagan. ●(1927) GERI.Ern 433. Pagan. ●(1974) COBR 410. Pagan (m.) Pays Pagan : communes de Kerlouan, Guisseny, Cléder, Plouneour-Trez.

    (2) Ar Vro bagan / Bro-Bagan : le Pays pagan.

    (1921) PGAZ 86. eur vaouez euz bro Pagan. ●(1927) GERI.Ern 433. bro-Bagan. ●(1985) AMRZ 285. E peleh, e gwirionez, ema ar Vro-Bagan ? Evidom-ni edo endro da Gerlouan ha Plougerne. ●(1995) LMBR 5. eus aodoù Bro-Bagan betek glannoù al Liger.

    II.

    (1) Devise.

    (1878) SVE 956. Avel uhel, avel nord / A zigas ar pense d'ar bord, / Ha me araok / Da c'hoari va faotr, / Ha pa-d-apjenn d'ar grouk / 'Teuio eun tortad war va chouk. ●note Sauvé : « Devise des Paganiz, païens, nom sous lequel on désigne les habitants de la partie du littoral comprise entre l'Aber-Wrac'h et Tréfflez. C'est une population à part, une sorte de petit clan que ses traditions, ses usages et ses mœurs barbares différencient du reste de la Bretagne. Le Pagan appelle la mer sa pourvoyeuse, la vache qui met bas pour lui, et prétend qu'elle lui doit, en tout temps, le vivre et le couvert. De là ses habitudes de piraterie et l'absence de toute hésiation à s'approprier les marchandises provenant de bris ou naufrages qui attérissent sur ses grèves, si le sabre du douanier ou du gendarme ne vient pas contrarier ses projets ».

    (2) Dictons.

    (1766) DGES.hy 422. It en hoc'h hent, Paganet / a c'hui oll tout azennet. ●(1875) Kommanna DGES.hy 422. Paganet, / Deuz e reor e anvet, / Ma vefe en noaz / A vefe anetoc'h c'hoaz.

    (19--) DGES.hy 422. le pl. Paganed serait un sobriquet.

    (3) Dicton.

    (1994) BOUE 79. D'une manière générale, on dit : Pagan a zebr g'e graban, tr. « Le Pagan mange avec ses pinces » ●note de l’auteur : « Les habitants du Pays Pagan ou pays païen, sur la côte du nord du Finistère, ont une réputation de rudesse, et de moeurs sauvages, qui correspondait à leurs conditions de vie et de travail difficiles de goémoniers et pêcheurs à pied. »

    (2016) TELGR (04.08.2016) [48a] (Daniel Giraudon). Ar pagan A zebr gant e graban Ha pa vez skuizh E tebr gant e viz, tr. « Le Pagan prend sa nourriture à poignées et quand il est fatigué, il mange avec le doigt ».

  • pagan .2
    pagan .2

    m. –ed Païen.

    (1576) Gk I 232. euel vn pagan, ha peager, tr. «comme un païen et publicain.» ●254. Euel maz ra an paganet.

    (1732) GReg 684b. Paien, adorateur des faux-dieux, tr. «pagan. p. paganed.» ●(1766) MM 211. achata, cleuq, ac'han, Pagan, / ac'tzata, na var guemenan, / petr' ocheus-hu da lavaret ? tr. «allons donc, Tête de mailloche, allons, Païen, allons donc...»

    (1834) KKK 112. Mikel ar Nobletz he unan, ar misionner breton brudet braz-zé euz ar 17ved kantved, a lavar penaoz pa erruaz er chanton ze an dud anezan ho doa c'hoaz dalc'het kement a wall grédennou idolatr ma oant nébeutoc'h kristenien éget paganet, ha pénaoz é oa bet oblijet d'ho distrei ouc'h Doué, kalz anezo ô sévéni choaz dirag ann holl ar paganism. ●(1866) LZBt Genver 74. hag hi paganed dam holl.

    (1920) LZBt Meurzh 1. e bro ar baganed. ●(1927) FHAB Genver 17. pa lezez da bobl da c'houezi ar gwad dindan dourn eur pagan hudur ! ●(1942) FHAB Meurzh/Ebrel 140. paganed an amzer goz.

  • Pagan .2
    Pagan .2

    m. Habitant du pays Pagan.

    (1) Pagan.

    (1850) DGES.hy 422. Pagan, homme de la côte entre l'Aber-Vrac'h et Treflez; - pl. Paganiz.

    (1927) GERI.Ern 433. Pagan, -ad, pl. -niz.(1974) COBR 410. Pagan (m.) Pays Pagan : communes de Kerlouan, Guisseny, Cléder, Plouneour-Trez; coll. nom des hommes de ces pays.

    (1982) MABL i 137. (Lesneven) Ur Pagan justamant edo bet gwerzhet ur marc’h drouk de’añ dac’h a Lancelin, dac’h ti va zad, ur marc’h amourous ’ve’ graet dac’h an dra-se.

    (2) Dicton.

    (2003) TRMOR 88. Ar Pagan en-deus lakaet e voned glas. ●note des auteurs : « Simple métaphore pour décrire une échappée de bleu dans un ciel chargé de nuages comme il en vient souvent sur la côte par vent de Nord-Ouest. On peut faire le parallèle avec l'expression trégorroise : gwisket en-deus Sant Erwan e vragoù glas" »

  • Paganad
    Paganad

    m. Habitant du pays Pagan.

    (1) Paganad.

    (1877) EKG i 292. daou baganad a Bloneour-Dreaz.

    (1921) PGAZ 17. ken na ieaz ar Baganis kuit euz a Lochrist. ●71. ar paotrig a velaz eur paganad. ●(1929) SVBV 82. Gwell d’in da draou ’ta, Paganad !

    (2) Expression proverbiale.

    (2003) TRMOR 23-24. Paganad / Diouzh e revr eo anat.

  • paganat
    paganat

    adj. Du pays Pagan.

    (1950) KROB 22/11. ar jiletenn paganat.

  • paganelezh
    paganelezh

    f. Paganisme.

    (1931) VALL 523a. Paganisme, tr. «paganelez f.»

  • paganiezh
    paganiezh

    f. Paganisme.

    (1914) DFBP 232a. paganisme, tr. «Paganiez.» ●(1931) VALL 523a. Paganisme, tr. «paganiez f.» ●(1941) FHAB Meurzh/Ebrel 32a. e noz du ar baganiez. ●(1961) BAHE 27/46. un doare paganiezh.

  • Paganiz
    Paganiz

    pl. Habitants du pays Pagan.

    (1850) DGES.hy 422. Pagan, homme de la côte entre l'Aber-Vrac'h et Treflez; - pl. Paganiz.

    (1907) FHAB Du 277. Lambaoliz, Santiz-Pabu, Paganiz Landeda. ●(1921) PGAZ 17. ken na ieaz ar Baganis kuit euz a Lochrist. ●(1927) GERI.Ern 433. Pagan, -ad, pl. -niz.(1931) GWAL 34-35/[3]. Ar Baganiz [= titre de la pièce de Tangi Malmanche]. ●(1981) ANTR 147. Ar baganiz, tud Kerlouan ha tro-war-dro. ●(1982) PLNN 11/17. Plougastellis, Kerlouanis, Paganis zo gerioù boutin du-mañ.

  • Paganodez
    Paganodez

    f. Femme qui porte la coiffe du pays Pagan, coiffe du pays Pagan.

    (1974) COBR 410. Paganodez (f.) coiffe du Pays Pagan; coll. nom des femmes portant cette coiffe.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...