Recherche '"pakañ"...' : 1 mots trouvés

• pakañ / pakat / pakiñ / pakout
  pakañ / pakat / pakiñ / pakout

  v.

  I. V. tr. d.

  (1) Empaqueter, emballer.

  ●(1633) Nom 4a. papier broüillard, qui sert pour enuelopper les merceries ou marchandises, tr. «paper broüillet, pehiny á seruig euit pacquaff an merceresou pe marchadourezou.»

  ●(1659) SCger 48b. emballer, tr. «paqua.» ●(1732) GReg 330b. Embaler, faire une balle de marchandise, tr. «Pacqa. pacqa marc'hadourez.» ●334a. Empaqueter, envelopper, tr. «Pacqa. pr. pacqet.»

  (2) Assembler.

  ●(1633) Nom 154b. Carbasa substringere, colligere arma, contrahere vela : assembler les voilles : assambliff pe pacquaff an gouelyou.

  (3) Attraper, saisir, prendre.

  ●(1647) Am 697. Ma halles creguy hen he gabyes, / Paqua he grilles eus dre trompeson, tr. «Si tu pouvais le saisir au collet, / Attraper ses (?) . . . (?) par trahison.»

  (4) Pakañ boued : manger.

  ●(1908) PIGO II 161. hag e pake kig ha bara. ●(1954) VAZA 116. Evit a sell ouzh pakañ boued.

  (5) Atteindre.

  ●(1910) FHAB Meurzh 81. paka penn o beach. ●(1985) AMRZ 66. beteg paka ar zao all. ●(1921) PGAZ 68. ar paotrig a gemere streat ar Rumiadou ha Mezavel evit paka berroc'h Lanarnuz hag ar Vilin-Vean.

  (6) Pakañ ur c'housk, un hun : faire un somme.

  ●(1925) FHAB Mezheven 221. Ma pakas hi eur c'housk, eur c'housk hir ha pounner. ●(1942) DHKN 30. arlerh Pariz hé doè gellet pakein un hun hag e hras kant vad dehi.

  (7) Fabriquer, construire.

  ●(1921) GRSA 223. kemennet dehè pakein ul lestr get koed ha ne vreino ket én deur. ●(1939) RIBA 44. ne gemérè ket er goukou héh amzér de bakein hé néh.

  (8) Pakañ afer fall : avoir des ennuis.

  ●(1915) HBPR 108. Ma zit eneb ho bolontez e pakfot afer fall.

  (9) Pakañ an tan : couvrir le feu.

  ●(1867) BBZ III 345. Me a zo chomet ma unan / Aman, evit pakan ann tan. ●(1896) GMB 601. en pet[it] tréc[orois] on dit pakañ 'n tañn, couvrir le feu. ●(18--) PEN 93/116. ewouit paqua an tan.

  (10) Attraper, contracter (une maladie).

  ●(1859) MMN 117. gant aoun da baca ar c'hlenvet. ●(1867) MGK 23. Klenved eaz da baka.

  ●(1978) BZNZ 82. (Lilia-Plougernev) Pakat a reamp belumennoù-aod.

  (11) =

  ●(18--) SAQ II 113. pakout danvez (...) pakout enor.

  (12) Tuer.

  ●(1902) PIGO I 167. 'Oa ar blei o pakan an daou gi diwean.

  (13) (chasse, pêche) Attraper, prendre.

  ●(1647) Am.ms 697. Ma halles creguy hen he gabyes, / Paqua he grilles eus dre trompeson.

  ●(1868) FHB 163/49b. Eul lindag eo a stignont eno dezho evit ho faca. ●(1877) EKG I 151. paka eur vamm vleizez. ●(1880) SAB 126. toler e rouedou da baca pesket.

  ●(1889) SFA 81. pesked paket er ganol a iea abiou d'an iliz.

  ●(1921) PGAZ 5. redet ar mor braz ha paka pesked. ●(1924) FHAB C'hwevrer 62. Ganto e teskas laouig ober toullou da baka «borzigou», ha stignou zoken evit ar filiped a deue wardro penn ar bern kolo.

  (14) Pakañ ub. : égaler qqn.

  ●(1910) MBJL 192. muzikerien hag a gavfed nebeud en Frans gouest d'o fakan.

  (15) Pakañ labour : (?) abattre (?) du travail.

  ●(1933) MMPA 98. n'he devoa ket he far da baka labour.

  II. V. tr. i. Pakañ peg (en udb., en ub.) : se saisir (de qqc., qqn).

  ●(1889) SFA 173. Ar Roue (...) a lakeaz paka pek enn-ho [ar Breudeur-bian].

  ●(1909) KTLR 94. Paka reaz peg en eur c'houlaouen. ●(1910) MAKE 96. Yan a bakas peg en eur c'hoz skourjez. ●(1941) SAV 19/34. hag o paka peg er re a vez o vont da veuzi.

  III. V. intr. Mourir, crever.

  ●(1935) BREI 392/stag 1. mar teufe Penn-Bail da bakan.

  IV. V. pron. En em bakañ.

  A. V. pron. réci.

  (1) Se rattraper.

  ●(1924) FHAB Ebrel 146. Eur zulvez, goude an oferenn-bred, Yvonig hag Yvona a gemeras an hevelep gwenodenn evit kerzet d'ar gêr ; en em baka a rejont e kichenik ar feunteun.

  (2) S'entendre, s'accorder.

  ●(1909) DIHU 50/311. E iondr ha ean enta ne oent ket aveit hum bakein. ●(1910) ISBR 73. ne oent ket aveit hum bakein étrézé ou deu. ●(1918) LILH 31 a viz Genver. ésoh um bakein getè. ●(1923) DIHU 148/343. Er prins ha ean, e lar hur martelod, n'um bakent ket tam erbet. ●(1939) RIBA 45. ha braù en em-bakent étrézè.

  B. V. pron. réfl.

  (1) S'habiller, se fringuer.

  ●(1988) TOKO 60. A-greiz n'em-oa ket eun tamm dillad da 'n em bakañ.

  (2) Se rattraper.

  ●(1936) KANNgwital 396/127. Gortoz a reont ar votadeg evid en em baka. ●(1942) FHAB Du/Kerzu 219. N'eus ket par d'an amzer evit en em baka, ema ar c'hiz da lavaret ! ●(1948) KROB 8/2. Er bloaz a zeu e vezo en em baket.

  (3) S'en tirer.

  ●(1867) FHB 123/148b. Gant an amzer ar rezeou a hell en em baka, en em zigoll, gounid brao.

  ●(1936) FHAB Eost 300. Ret eo lakaat an noz da astenn an deiz evit gellout en em baka.

  (4) Se ranger, se mettre en place.

  ●(1903) MBJJ 31. Er memes amzer e trouz ar chadenno, a deu d'en em bakan war eun traouilh houarn.

  V.

  (1) Pakañ anezho : avoir perdu l’esprit.

  ●(1958) BRUD 4/49 (L) *Mab an Dig. Amañ ema an oll, Person hag all, o paka anezo ! ●(1995) EIGV 53 (L) Yann-Vadezour Lagadeg. N'emaon ket o komañs paka 'nezo c'hoaz.

  (2) Pakañ an daou benn : avoir assez d’argent. Cf. skoulmañ ganti, skoulmañ an daou benn, gwalc'hiñ an eil dorn gant egile, sec'hañ an eil dorn gant egile.

  ●(1942) FHAB Gwengolo/Here 204. War bouez beza piz ha kempenn, ez eus bet gellet adarre, paka an daou benn, hep re a c'hloaz.

  (3) Pakañ e rabotoù : voir rabotoù.

  (4) Pakañ ur bec'h lann : voir lann.

  (5) Kas da bakañ morilhoned : voir 2. morilhon.

  (6) Pakañ e fleütoù : voir fleütoù.

  (7) Pakañ an tonioù bras : voir tonioù.

  (8) Kaout ur genou da baka kelien : voir kelien.

  (9) Pakañ kelien : voir kelien.

  (10) Pakañ ar bleiz : voir bleiz.

  (11) Pakañ ar bleiz gant un taol boned : voir bleiz.

  (12) Paket e dan da ub. : voir tan.

  (13) Paket an tan ha gwerzhet al ludu : voir tan.

  (14) Paket er sac'h : voir sac'h.

  (15) Bezañ paket e zorn er pod : voir dorn.

  (16) Bezañ paket e zorn er sac'h : voir dorn.

  (17) Bezañ paket etre an nor hag an draped : voir dor.