Recherche '"paluc'h"...' : 6 mots trouvés

• paluc'h
  paluc'h

  f. –où Paisseau.

  ●(1732) GReg 687a. Paisseau, ou braisse, attelle plate & aiguë pour paisseler du lin, du chanvre, tr. «Van[netois] paluh. p. paleoh. pp. ëu.» ●(1744) L'Arm 19b. Attelle pour paisseler le lin, tr. «Paluh.. feu. f.» ●264b. Paisseau, tr. «paluh.. heu. f.» ●281a. Après le pesseau, il faut broisser le lin à la grosse, enfin à la fine, broisse, tr. «Goudé er baluh éma rétt senæssad el lin ér senæsse vrass enfin ér vihan.»

  ●(1907) VBFV.bf 57b. paluh, f. pl. eu, tr. «paisseau, échalas.» ●(1910) EGBT 104. paliv, tr. «lame de bois pour adoucir le lin.» ●(1934) BRUS 274. Un échalas, tr. «ur paluh –eu.»

• paluc'hadur
  paluc'hadur

  m. Action de paisseler.

  ●(1732) GReg 716b. L'action de pesseler, tr. «Paluhadur.»

• paluc'hañ / paluc'hat / paluc'hiñ
  paluc'hañ / paluc'hat / paluc'hiñ

  v. tr. d.

  (1) Paisseler.

  ●(1499) Ca 151b. Paluhat. g. pesseler.

  ●(1659) SCger 91b. pesseler, tr. «palüat.» ●162b. palüat, tr. «pesseler.» ●(1732) GReg 687a. Paisseler, préparer le lin, le chanvre sur le paisseau, tr. «Paluc'hat. pr. paluc'het.» ●716a. Pesseler, ou braisser, préparer le lin, ou le chanvre pour le mettre en poupée, tr. «Paluc'hat. pr. paluc'het. Van[netois] paluhat. pr. et.» ●(1744) L'Arm 264b. Paisseler, tr. «Paluhein, hatt.. hétt.» ●281a. Le lin a été brayé à la braye avant d'être pesselé, tr. «El lin a zou bétt braiétt mad ér vraye quêntt boutt paluhétt.»

  ●(1857) CBF 93. Paluc'hat al lin, tr. «Eplucher le lin.»

  ●(1876) TDE.BF 494a. Paluc'hat, v. a., tr. «Préparer le lin et le chanvre pour les mettre en œuvre.» ●(1896) GMB 378. Lanr[odec] palevat, Lanisc[at], Trévérec, etc. palivat. ●(1897) EST 52. Get ur planken luemet é ma ret er pahlat.

  ●(1907) VBFV.bf 58a. paluhat, –ein, tr. «paisseler.» ●(1910) EGBT 105. Ma mamm ha ma c'hoarezed o deus bet palivet, breuzet, ha neet anean [eur pez lien]. ●(1923) KNOL 7. da baluc'hat lin.

  ►absol.

  ●(1854) GBI I 234. Ha diou-all 'zo o paluc'ha, tr. «Et deux sont à préparer le lin.» ●(1867) FHB 112/61b. Petra a heller da zestum brema o vraead, o peluc'had, o cribad, o neza lin, ken nebeud nag o vea ?

  ●(1924) BILZbubr 41/943. o kribina, oc'h enkardi, o vreat pe o paluc'hat. ●(1943) FHAB Gwengolo/Here 350. (Kleder) Peluc'ha, Kribina (al lin). Daou ha daou e vezed o labourat al lin, eur gwaz hag eur vaouez, ar gwaz a vraee (distaga ar bluskenn) ar vaouez a beluc'he gant ar beluc'henn ; heligenta a veze etre an daouiou da welet piou en defe ar c'haera lanfas hag a labourfe ar buanan.

  (2) Ramer (des pois), échalasser (de la vigne).

  ●(1876) TDE.BF 494a. Paluc'hat, v. a., tr. «Echalasser, parlant des vignes, ramer, parlant des pois.»

  ●(1903) EGBV 70. paluhat (p. –et), tr. «ramer (des pois).» ●(1907) VBFV.bf 58a. paluhat, –ein, tr. «ramer des pois.»

• paluc'henn
  paluc'henn

  f. –où

  I. (en plt de qqc.)

  (1) Paisseau.

  ●(1499) Ca 151b. Paluhenn. g. pessell.

  ●(1732) GReg 687a. Paisseau, ou braisse, attelle plate & aiguë pour paisseler du lin, du chanvre, tr. «Paluc'henn. p. paluc'hennou.» ●716a. Pesseau, instrument pour préparer le lin, & le chanvre, composé d'une atelle aiguë, & d'un banc, tr. «Paluc'henn. p. paluc'hennou. Van[netois] paluhenn. p. ëu.»

  ●(1857) CBF 93. Paluc'hen, paluen, tr. «Pesseau.» ●(1867) FHB 112/61a. ho brae, ho starn, ho feluc'hen. ●(1876) TDE.BF 494a. Paluc'henn, s. f., tr. «Pesseau pour pesseler le lin et le chanvre.» ●(1878) EKG II 303. ken dizec'h ha ken tano hag eur baluc'henn.

  ●(1924) FHAB Eost 315. Ar gegel hag ar baluc'hen a zo aet ar c'hiz anezo hag ar yaouankizou hirio n'ouzont mui baeat... ●(1943) FHAB Gwengolo/Here 350. (Kleder) ar gwaz a vraee (distaga ar bluskenn) ar vaouez a beluc'he gant ar beluc'henn.

  (2) Enseigne (?) cf. plezhenn (?).

  ●(17--) VO 148. ur veluhèn pentét guet er guirieu-men : bouticl er parèsse.

  II. sens fig.

  (1) Échine d'un cheval maigre.

  ●(1889) ISV 306. eur marc'h coz (…) hag en defe kignet, gant he baluc'hen, c'hui voar pelec'h, kement hini zo bet var he gein.

  (2) Grande vache maigre.

  ●(1983) LLMM 219-220/266-267. Ha ne oa ket al loen-se (...) nag ur banuvenn, nag ur c'haonac'henn, nag ul loêgenn, met ur vuoc'h ha na oa par dezhi.

  III. Bezañ (sec'h, disec'h, kastiz, treut) evel ur baluc'henn : très sec.

  ●(1732) GReg 852b. Un corps sec, très sec, tr. G. Rostrenenn «seac'h evel ur baluc'henn.» ●887a. Sainte Elizabeth étoit stérile, tr. G. Rostrenenn «Santès Elisabeth a yoa qer sec'h he c'horf evel ur baluc'henn.»

  ●(1878) SVE 633. Seac'h evel eur baluc'henn, tr. L.-F. Salvet «Sec comme un échalas.» ●(1878) EKG II 303 (L) L. Inisan. Ar c'here a ioa deuet da veza ken dizec'h ha ken tano hag eur baluc'henn.

  ●(1918) LZBt Gouere 21 (T). Treut evel eur baluc'hen, ne oa dioutan nemet an eskern hag ar c'hroc'hen. ●(1923) LZBt Gouere 28 (T). Treut ha kasti eo evel eur baluc'hen.

• paluc'her
  paluc'her

  m. –ion =

• paluc'herez
  paluc'herez

  f. –ed Femme qui paisselle.

  ●(1905) FHAB 93. Ar penn all eo skabel ar baluc'herez. Hou-man a grok gant he daou zorn en tam lin hag a gass hag a zigass anezhan buhan var tremm al laônen goad beteg ma teu an tam ganthi e pep dorn. – Neuze e laka adare an daou dam en unan hag e ra ar memez tra ken na chomm mui tam kanastr ebet etouez al lin. – Dic'hrozet evelse, al lin a vezo bremaik great bleo anezhan ar c'hribinou.