Recherche '"parañ"...' : 7 mots trouvés

• parañ .1
  parañ .1

  v. intr. Convenir.

  ●(1907) FHAB Mezheven 98. Ho respont ne bar ket.

• parañ .2
  parañ .2

  v. tr. d.

  (1) Préparer.

  ●(1499) Ca 152b. Paraff. g. parer. ●(1575) M 384. Dyt preuet da quet par, en douar à parat, tr. «Que les vers pour copains t'ont préparé dans la terre.» ●2418. Bezcoaz é sort glachar, en nouar ne parat, tr. «Jamais une pareille torture sur la terre ne fut préparée.»

  (2) Former, créer.

  ●(1650) Nlou 95. An eaul splan, hac an loar, / An douar à paras, tr. «le soleil éclatant et la lune, / la terre, il forma.»

  (3) Parer, corroyer (le cuir).

  ●(c.1500) Cb 47b. g. couteau pour parer cuyr. b. contell eguyt paraff an lezr.

  ●(1659) SCger 30a. conroier, tr. «para lezr.»

  ●(1876) TDE.BF 497a. Para, v. a. et n., tr. «corroyer.»

  (4) Polir.

  ●(1732) GReg 729a. Planer, polir le bois avec la plane, tr. «Para. pr. paret.»

  (5) Parer, décorer.

  ●(1659) SCger 86b. orner, tr. «para.» ●(1732) GReg 251b. Decorer, orner, tr. para. pr. paret.»

  ●(1824) BAM 373. Da Oeliou ar Verc'hes paret he Imaichou.

• parañ .3
  parañ .3

  v. tr.

  I. V. tr. d.

  (1) Se protéger de.

  ●(1727) IN II (avis) vi. ar sicour-se peini a serviche din da vodrier evit para ar birou.

  (2) Parañ udb. diwar ub. : préserver de.

  ●(18--) SAQ I 199. Doue 'lakeaz eun iliaven da zevel ha da bignad evit para an heol divar e benn.

  ●(1926) FHAB Mae 234. ar pinvidik en deus e vadou da bara ar bec'h diwarnan.

  II. V. tr. i. Parañ ouzh : se préserver de.

  ●(1920) FHAB Genver 194. Breman, da vihana, eo mad paran ouz an tôliou da zont.

• parañ .4
  parañ .4

  v. tr. d. (marine) Parañ avel = (?).

  ●(1978) BZNZ 102. (Lilia-Plougernev) Rouletet e veze ha diwerniet ar vag tout evit bejina, kuites da barañ avel.

• parañ .5
  parañ .5

  v.

  I. V. tr. d. Diriger (son regard sur).

  ●(1872) ROU 78b. Contempler, tr. «Para an daoulagad var.»

  ●(1960) LLMM 79/75. parañ a rae he selloù war ar saverien o fri.

  II. V. intr.

  (1) Briller.

  ●(1876) TDE.BF 497a. Para, v. n., tr. «Briller.» ●Ann heol a bar war he benn, tr. «le soleil brille sur sa tête.» ●(1894) BUZmornik 117. lugerni a rea evel ann heol o para. ●149. eur sklerijenn gaer o para er zal.

  ●(1903) KZVr Du-Kerzu (d'après KBSA 21). Al loar eo a zo o para bremañ. ●(1903) MBJJ 33. an heol a bar warni arauk mont da guzan. ●(1907) PERS 285. Kerkoulz eo nac'h an heol p'e ma o para da greiz-deiz. ●(1915) KANNlandunvez 43/328. Sonjomp evel Pi Dek ha Beneat Pemzek e paro evidomp amzeriou kaeroc’h.

  (2) Apparaître (aux yeux de qqn).

  ●(1902) PIGO I 11. Hep dale, tour neve Tremuzon a baraz d'o daoulagad. ●(1907) AVKA 105. na baro kammed dirakoc'h ar wirione, nemed en dramc'houlou.

  (3) =

  ●(1878) EKG II 182. Daoust hag ar banniel guenn hag hen a dlefe para c'hoaz var douar Franz ?

  ●(1939) MGGD 17. lakaat eur mousc'hoarz hepken da bara war dremm he zad.

  (4) (en plt du regard) Parañ war : être dirigé sur.

  ●(1878) EKG II 91. Me a ioa atao va lagad o para varnez-ho.

  ●(1911) SKRS II 30. ema bepred hag e peb leac'h daoulagad Doue o para varnhan. ●(1911) BUAZperrot 566. ar pab Klemant XI a oa e zaoulagad o para varnan.

  (5) Parañ ouzh udb. : égaler qqc. en comparaison, être comparable à.

  ●(1860) BAL 82. S. Augustin a gomz euz ar Baradoz, edoare pa ve evel ouz ar bed-ma, a cousgoude var an douar n'euz netra da bara ouz traou an Ee.

  III.

  (1) Parañ al loar en e c'henoù : voir loar.

  (2) Gwelet pemp heol o parañ : voir heol.

  (3) Gwelet tri heol o parañ : voir heol.

  (4) Gwelet stered o parañ : voir stered.

• parañ .6
  parañ .6

  voir parat .1

• parant
  parant

  m. Parent.

  ●(1530) Pm 88. Pardonet doz car hoz parant / Na guere hep trig hoz pligant, tr. «Pardonnez à votre ami, votre parent, / De n'avoir pas fait sans tromperie votre plaisir.»