Devri

Recherche 'pav...' : 42 mots trouvés

Page 1 : de pav-1 (1) à pavod (42) :
  • pav .1
    pav .1

    m. & adv. –ioù

    I. M.

    A. (anatomie)

    (1) Patte.

    (1499) Ca 153b. Pau. g. pote (lire : pate).

    (1659) SCger 89b. pate, tr. «pau.» ●(1732) GReg 701b. Pate, ou patte, pié de quelques animaux, tr. «Pau

    (1876) TDE.BF 495a. Pao, pav, paf, po, s. m., tr. «Patte d'animal ; pl. paiou, paviou

    (2) fam. Main.

    (1876) TDE.BF 495a. Pao, pav, paf, po, s. m., tr. «pied ou main d'homme en certains cas ; pl. paiou, paviou

    (1970) GSBG 334. (Groe) pav, tr. «main (familier).»

    (3) Bezañ taer e bav : avoir la main lourde.

    (1933) KANNkerzevod 78/12. Ha c'houi gompren, ne vije ket bet brao / D'an heur-ze diskouez e oa terr va fao

    (4) enfant. : Ober pavig : frapper.

    (1879) ERNsup 164. gret paoik d'hañ, frappe dessus (aux petits enfants), Lanr[odec], Trév[érec] ; à St-M[ayeux] paüik, païk.

    (5) (argot de La Roche-Derrien) Doigt.

    (1893) RECe xiv 268. Laked eur c'hlec'h war i bao ha skalpino ouz i bifo.

    B. (en plt de qqc.)

    (1) Tuyau (de pipe).

    (1910) MAKE 5. pao pri e gorn-butun.

    (2) (pêche) Partie droite de l'hameçon, avant la courbure.

    (1944) GWAL 163/173. (Ar Gelveneg) N'eo ar palo nemet penn ar pav, mac'het diouzh e ledanaat ; ne ra ket Gelvenegiz gant higennoù lagadennek.

    (3) (agriculture) Mancheron.

    (1732) GReg 155a. Les deux branches [de la fourche de la charruë] sans distinction, tr. «paoüyou an arazr.» ●Le manche, ou, la grande branche de la fourche de la charruë, tr. «Ar pau-bras.» ●La petite branche [de la fourche de la charruë], tr. «Ar pau-bihan

    (1876) TDE.BF 495a. Pao, pav, paf, po, s. m., tr. «On le dit aussi de la branche de la charrue ; pl. paiou, paviou.» ●(18--) SAQ II 71. pao an alar, bried ar marc'h.

    (4) Pied (de table).

    (1984) EBSY 319. (Sant-Ivi) stagañ anezhi da bav an daol.

    (5) Àr e zivbav : dans le bon sens.

    (1849) LLB 1722. Lakeit ar hé dibaw hardeh mat hou ruchen.

    II. Loc. adv. Chom war-bav : rester debout (ne pas se coucher).

    (1959) BRUD 8/45. C'hwi (...) a jomo war bao.

    III.

    (1) Lipat e bav : aimer, savourer (la nourriture, un plat).

    (1889) SKG 12 (K) P. Martin. Lakeit zo euz ar ber kig konif ha kig gad, / Ha n'eo ket é Kemper, na memez é Pariz, / Ho deuz lipet ho fao varlerc'h traou ken iskiz.

    (2) Klask pevar fav d'an trebez : chercher midi à quatorze heures. Cf. klask pemp troad d’ar maout.

    (1867) FHB 125/137b Y.-K. Kersale. Ha perâg mont da glask pevar bao d'an trebez, pa n'en deuz nemed tri ?

    (3) Treut evel pav koad ur forc'h houarn : voir forc'h.

    (4) Klask pemp (troad, pav) d'ar (maout, marc'h) : voir troad.

  • pav .2
    pav .2

    m. Mont d'ar pav : aller à la ruine.

    (1982) PBLS 92. (Langoned) mond d'ar pav, tr. «aller à la ruine.»

  • pav-bran
    pav-bran

    m. (botanique)

    (1) Grenouillette Ranunculus aquatilis.

    (1633) Nom 92a. Ranunculus, strumea, sardonia herba, scelerata, officinis, pes corui ; bacinet : pau-bran.

    (1732) GReg 472a. Grenouillette, ou bassinet, plante, tr. «Paubran.» ●(1744) L'Arm 178a. Grenouillette, plante, tr. «Paubran. m.»

    (1876) TDE.BF 495a. Pao bran, s. m. tr. «Bouton d'or, patte de coq, et morène, selon d'autres, plantes.» ●(1879) BLE 334. Renoncule. (Ranunculus. L.) Paô-brân.

    (1931) VALL 645b. Renoncule, tr. «pao-bran, pôbran m.»

    (2) Morène Hydrocharis morsus-ranae.

    (1879) BLE 193. Morrène. (Hydrocharis. L.) Paô-bran.

    (3) = (?) Primevère Primula veris (?).

    (1907) BOBL 02 février 123/1a. Gouel ar Chandelour (…) Dindan ar c'hoajou ar blantennik pao-bran a zispake he fenn, euz a greiz ar c'hinvi hag an erc'h.

  • pav-gwan
    pav-gwan

    m. (pêche) Pince de crustacé.

    (1944) GWAL 163/175. (Ar Gelveneg) krabanoù bras ur c'hrank pe ul legestr a vez anvet pav-gwan.

  • pav-kaol
    pav-kaol

    m. Imbécile.

    (1952) LLMM 34/47. (Douarnenez) Pav-kaol, tr. «radoteur.» ●(1977) PBDZ 336. (Douarnenez) pav-kaol, tr. «empoté.» ●742. pavkaol, tr. «imbécile.»

  • pav-kazh
    pav-kazh

    m.

    (1) (botanique) =

    (1923) DIHU 146/312. hadet enta séradel pe paù-kah.

    (2) Souche noueuse.

    (1938) DIHU 321/44. én dro de zeu pe tri tam paù-kah derù é loskein ar en uéled. golo. paù-kah : souche noueuse. ●(1942) DHKN ii. ur skod benak pé un tam paù-kah kalet.

  • pav-krog
    pav-krog

    = (?) Voleur (?).

    (1919) LZBt Du 8. Siouaz ya, mes hepdale e tôlomp evez zo endro d'imp lies a bao-krog ; red eo d'imp digeri mad hon daoulagad.

  • pav-leon
    pav-leon

    m. (botanique) Pied de lion, alchémille.

    (1732) GReg 721b. Pié de lion, ou pate de lion, plante, tr. «pau-leon

    (1876) TDE.BF 495b. Pao-leon, s. m., tr. «Patte de lion, plante.»

  • pav-marc'h
    pav-marc'h

    m. (botanique) Tussilage Tussilago farfara.

    (1732) GReg 699a. Pas d'âne, plante, tr. «Pau-marc'h

    (1876) TDE.BF 495b. Pao-marc'h, s. m., tr. «Pas d'âne, plante.»

  • pav-yar
    pav-yar

    m. (botanique) Renoncule.

    (1931) VALL 645b. Renoncule, tr. «paw-yar V[annetais] m.» ●(1934) BRUS 267. La renoncule, tr. «er paù-iar.» ●(1935) DIHU 283/205. bokedeu ahoé ha pàu-iar é bleu. ●(1940) DIHU 345/47. bokedeu aleuret er paù-iar.

  • pavad
    pavad

    m. & adv. –où

    I. M.

    (1) Coup de patte.

    (1931) VALL 541a. coup de patte, tr. «paoad m.»

    (2) par ext. Gifle, tape.

    (1907) AVKA 305. Rei a raent dehan pavado. ●(1907) VBFV.bf 58b. paùad, m., tr. «coup du plat de la main, soufflet.» ●(1907) BSPD I 17. hi hé skoas hag e ras dehi ur paùad. ●152. distag ur paùad get Agatha. ●(1910) ISBR 66. distag e hras ur paùad ar deulagad Luner. ●(1937) DIHU 310/245. É ta me mam a flastrein ar mem bougenneu deu baùad. ●(1939) RIBA 13. trohein get é voéz un ajad paùadeu. ●(1970) GSBG 334. (Groe) pavad, tr. «gifle.»

    (3) Mal à la patte.

    (1931) VALL 541a. mal à la patte, tr. «paoad m.»

    II. Adv. A-bavadoù : à coups de patte, du plat de la main.

    (1932) BRTG 38. Er sant (…) e chaboutè kelion doh ou spontein a baùadeu.

  • pavadurezh
    pavadurezh

    f. Action de paver.

    (1732) GReg 704a. L'action de paver, tr. «Pavadurez

  • pavaj .1
    pavaj .1

    m. Pavés.

    (1790) Ismar 32. en doar e strinqueai er pahuage doh er vechérerion.

  • pavaj .2
    pavaj .2

    m. Péage.

    (1732) GReg 705a. Peage, impôt sur le transport des marchandises, pour l'entretien des ponts, des chemins, tr. «Pavaich

  • pavajer
    pavajer

    m. –ion Péager.

    (1732) GReg 705a. Peager, fermier de peage, tr. «ar pavager. p. yen

  • pavamant
    pavamant

    m. Pavement.

    (1499) Ca 153b. Pauaff vide in pauamant. ●154a. Pauamant. g. pauement.

    (1732) GReg 704a. L'action de paver, tr. «pavamand

  • pavañ .2
    pavañ .2

    v. tr. d. jeter la patte sur.

    (1931) VALL 541a. jeter la patte sur, tr. «paoa

  • pavañ / paviñ .1
    pavañ / paviñ .1

    v. tr. d. Paver.

    (1499) Ca 153b. Pauaff vide in pauamant.

    (1659) SCger 89b. pauer, tr. «paua.» ●(1732) GReg 703b. Paver, tr. «Van[netois] paüeiñ. pr. et.» ●(1790) Ismar 32. pahuein en andræd-ce.

  • pavata
    pavata

    v.

    I. V. tr. d.

    A. (en plt des mains)

    (1) Frapper de la main.

    (1877) FHB (3e série) 3/24a. ha coummanz da baoata he zaou vignoun.

    (1908) FHAB Du 348. hag en em laka da baouata e zaou vignon. ●(1934) BRUS 84. Souffleter, tr. «paùatat.» ●(1939) RIBA 53. Drastet e vezè, bahateit, paùateit, botezateit.

    (2) Tâtonner.

    (1878) EKG II 121. ha da baoata gand va daou zourn kement kougn a ioa enn-hi.

    (3) Patauger.

    (1876) TDE.BF 495a. Paoata, v. n., tr. «Patauger, barboter.» ●Paoata enn dour, tr. «barboter dans l'eau.» ●(1890) MOA 137a. Patauger dans l'eau, tr. «paoata enn dour.»

    B. (en plt de chevaux) Piétiner (le sol).

    (1870) FHB 278/129a. kezeg friantiz enho o paoata an douar pe ar vein. ●(1896) GMB 465. pet[it] tréc[orois] paoeta piétiner.

    II. V. intr.

    (1) Piétiner.

    (1942) FHAB Du/Kerzu 225b. Ar fun a zo en e hed war ar park, a c'houec'hou e teuio ar baotred yaouank d'en em glask outi, c'houec'h e pep penn, c'houec'h eus pep strollad. «Prest eo an dud ?… Yao !» hag an treid o paoata, o sanka en douar blot ar park (…).

    (2) (en plt de chevaux) Piaffer.

    (1931) VALL 541a. jouer des pattes, piétiner, tr. «paoata.» ●557a. piaffer, tr. «paoata.» ●(1932) ALMA 102. Paoata a reas ar pave hep ehan, evit merka pegen nobl e oa e ouenn etouez ar c'hezeg. ●(1949) KROB 10/11a. An eiz pe nao a gezeg (…) a c'hed o zamm kerc'h en eur baota. ●(1982) MABL I 129. (Lesneven) klevet ar c'hezeg o pavata.

  • pavataerezh
    pavataerezh

    m.

    (1) Piétinement.

    (1896) GMB 465. pet[it] tréc[orois] paoaterez, tr. «piétinement.»

    (2) Bagarre.

    (1939) RIBA 75. bahatereh, paùatereh.

  • pavataj
    pavataj

    m. =

    (1883-86) RUSq. paoatach ar c'hlujiri, tr. «poudrier, ébat des perdreaux, du Rusquec.» (d'après GMB 465).

  • pave
    pave

    m. –ioù (couture) Ourlet.

    (1941) DIHU 358/241. paùé-ieu (s. m.) : pleg goarnet én un tam dillad aveit er brasat devéhatoh.

  • paveg
    paveg

    m. paveion Homme pattu, qui a de grandes pattes.

    (1732) GReg 702a. Un homme qui a de grandes pates, tr. «paouëcq. p. paoéyen

  • pavek
    pavek

    adj.

    (1) Pattu.

    (1876) TDE.BF 495a. Paoek, adj., tr. «Qui a de grosses pattes.»

    (1914) DFBP 238b. pattu, tr. «Paoek.» ●(1931) VALL 541a. Pattu, tr. «paoek

    (2) Qui a de grosses et grandes mains.

    (1876) TDE.BF 495a. Paoek, adj., tr. «en style ironique, individu qui a de grosses et grandes mains.»

  • paver
    paver

    m. –ioù Pavé.

    (1792) HS 153. é gorf inou lidet ar er paüér. ●(17--) TE 145. en discarras a blad ar er paouér.

    (1792-1815) CHCH 103. Ma roulé’r bolédeu ar baùérieu Alré, tr. « Quand les boulets roulaient sur les pavés d’Auray. » ●(1849) LLBg ii 43. streawet ar er pawer.

    (1903) JOZO xi. foetet ar er pauér, dirag er bobl tolpet. ●(1908) AVES 42. Ké bean ar blasenneu hag ar baùérieu kér.

  • pavez
    pavez

    m. –où, –ioù

    I.

    (1) Pavé extérieur ou intérieur.

    (c.1500) Cb. [pauamant] Jtem licostratum / ti. g. cest variation de coleur de pauement. b. paue a meur a liou.

    (1659) SCger 89b. paué, tr. «paué.» ●(c.1718) CHal.ms i. carrelure de chambre, tr. «er paué, en teulag' es ur gambr'.» ●(1732) GReg 703b. Pave, tr. «Pavez. p. pavezyou, pavezou. pave. p. paveou. (Van[netois] pave. p. pavëu

    (1836) GBI I 492. Piou eo ar baïsantes-se, / 'Dremenn ker mistr war ar pave ? tr. «Qui est cette paysanne, / Qui passe si proprette sur le pavé ?» ●(1847) MDM 135. beza o reded ar paveou, pe ar c'hafeou, pe an hostaleriou pe an tiez-fall. ●(1849) GBI I 274. Mar marchont war ar pave, tr. «S'ils marchent sur le pavé.» ●(1878) EKG II 215. var bave kear. ●(1889) ISV 137. var bave an iliz.

    (1921) PGAZ 67. Eun nebeut goude, Fanch Ti-Don a ioa var bave Lesneven.

    (2) (militaire) Pavois.

    (1732) GReg 704a. Pavois, armes défensives des anciens guerriers, espece de grand bouclier tr. «pavez. p. pavezou

    II.

    (1) Bezañ lakaet war ar pavez : être ruiné.

    (1869) FHB 253/350a (L) Goulc'hen Morvan. Neuze, na petra-ta, he oll fals vignonet hen dilezaz; ne jomas ket unan var he dro, ha Per, laket var ar pave (...) a gemeraz an hent da zistrei d'he vro.

    (2) Reiñ pavez da ub. : faire chuter qq, se débarraser de qqn.

    (1908) BOBL 04 juillet 184/1b. Poent eo rei pave d'an toullad tud fleriuz-ze.

    (3) Bezañ pont ha pavez da ub. : voir pont.

  • Pavez
    Pavez

    n. de l. Ar Pavez : Le Pavé (ancienne voie romaine, Loguivy-Plougras).

    (1921) FHAB Du 285. hag unan eus he meneziou, ar Pave, a zo kalz uheloc’h eget Mene-Bre, pan-eo-gwir an eus 978 troatad a-us d’ar mor.

  • pavezad
    pavezad

    m. –où Surface couverte de pavés.

    (1931) VALL 541b. surface de pavé, ce qui la recouvre, tr. «pavezad m.»

  • pavezadur
    pavezadur

    m. –ioù Pavement.

    (1931) VALL 541b. Pavement, tr. «pavezadur m.»

  • pavezañ / paveziñ
    pavezañ / paveziñ

    v. tr. d. Paver.

    (1732) GReg 703b. Paver, tr. «Paveza. pr. pavezet. pavea. pr. paveët. (Van[netois] paüeiñ. pr. et

    (1907) VBFV.bf 58b. paùéein, v. a., tr. «paver.» ●(1931) VALL 541b. Paver, tr. «paveza

  • pavezer
    pavezer

    m. –ion Paveur.

    (1732) GReg 704a. Paveur, tr. «Pavezeur. p. pavezeuryen. paveer. p. paveëryen. (Van[netois] paüeour. p. paüeryon, paüeryan

    (1907) VBFV.bf 58b. paùéour, m. pl. –erion, tr. «paveur.» ●(1931) VALL 541b. Paveur, tr. «pavezer

  • pavezerezh
    pavezerezh

    m. Pavement.

    (1931) VALL 541b. Pavement, tr. «pavezerez m.»

  • pavezet
    pavezet

    adj. Pavé.

    (1633) Nom 237b. Via strata, viarum strata : chemin paué : henth paueet.

    (1941) SAV 19/9. an hent pavezet.

  • pavgamm .1
    pavgamm .1

    adj.

    (1) Qui a la main déformée.

    (1732) GReg 590b. Qui a la main empêchée, tr. «dourn pogamm

    (2) Qui a un pied bot.

    (1931) VALL 73b. qui a un pied bot, tr. «paogamm

  • pavgamm .2
    pavgamm .2

    m. –ed

    (1) Personne qui a la main déformée.

    (1732) GReg 590b. Qui a la main empêchée, tr. «Pogamm. p. pogammed

    (2) Personne qui a un pied-bot.

    (1876) TDE.BF 495a. Paogamm, s. m., tr. «Qui a un pied-bot.»

  • pavgammez
    pavgammez

    f. –ed Femme qui a un pied-bot.

    (1876) TDE.BF 495a. Paogamm, s. m., tr. «Qui a un pied-bot.» ●Paogammez. C'est le féminin du précédent.

  • pavgammiñ
    pavgammiñ

    v. tr. d. Bosseler.

    (1914) DFBP 34b. bosseler, tr. «Pogammi

  • pavgenn
    pavgenn

    f. –où

    (1) (agriculture) Mancheron de charrue.

    (1732) GReg 155a. Les deux branches [de la fourche de la charruë] sans distinction, tr. «Pogueñ. p. poguennou

    (2) Endroit où l'on se saisit d'un montant de civière, d'un mancheron de charrue.

    (1931) VALL 445a. Branche du mancheron de la charrue, tr. «pôgen f.»

    (1987) GOEM 148. Les extrémités [des montants de la civière] sont taillées en poignées, baogenou.

    (3) (habillement) Partie inférieure d'un bas.

    (1931) VALL 59a. partie inférieure du bas (et du pied), tr. «paogenn f.»

  • Pavi
    Pavi

    n. de l. Pavie.

    (1499) Ca 153b. Pauie. g. idem.

  • pavilhon
    pavilhon

    m.

    (1) Pavillon, tente de campement.

    (1499) Ca 153b. Pauillon. g. idem vide in castell.

    (1633) Nom 126b. Augustale : pauillon ou tente du Chef de guerre : pauillon pe vn goloen á pen á bresel. ●190a. Tentoria, papiliones : tentes, pauillons : tantou, pauillonou.

    (2) Pavillon de lit.

    (1633) Nom 168a. Conopæum : courtine autour d'vn lict, pauillon : courtin voar drò vn guelè, pauillon.

    (3) Pavillon de maison.

    (1659) SCger 89b. pauillon de maison, tr. «item.» ●(1732) GReg 704a. Pavillon, pavillon de maison, tr. «Pavilhon. p. pavilhonou

    (4) (héraldique) Pavillon.

    (1792-1815) CHCH 49. En Angléz e lar d’en Nasion : « Amen ha bavilon ! », tr. « L’Anglais crie à la Nation : ‘Amène ton pavillon !’ »

  • pavkaolerezh
    pavkaolerezh

    m. Imbécillités.

    (1952) LLMM 34/47. (Douarnenez) An dra-se zo pavkaolerezh. ●(1977) PBDZ 742. (Douarnenez) paokolerezh, tr. «imbécilités, idioties.»

  • pavod
    pavod

    coll. (botanique)

    (1) Pavots. Papaver somniferum.

    (1633) Nom 90a. Papauer satiuum : pauot : pauot, ros-moch.

    (2) Pavod doubl : coquelicots.

    (1633) Nom 90a. Papauer erraticum, fluidum, papaueralis, anemone : coquelicot, pouctau : idem, pauot doubl.

    (3) Pavod kornek : pavots cornus.

    (1633) Nom 90a. Papauer corniculatu: pauot cornu : pauot cornecq.

    (4) Pavod mal : tanaisie.

    (1633) Nom 90b. Parthenium mas : athanasie : atanasy, pauot mal.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...