Devri

Recherche 'pers...' : 37 mots trouvés

Page 1 : de pers (1) à persuadin (37) :
  • Pers
    Pers

    m. –ed Perse.

    (1866) HSH 82. roet d'ar Perset ha d'ar Medet.

  • pers .1
    pers .1

    adj.

    (1) Bleu azur, pers.

    (1633) Nom 125a. Cæruleus, cærulus, glastinus, cæsius, glaucus : couleur de ciel, cerin, perse : liou an euf, liòu pers. ●Cyaneus : couleur perse ou bleuë : liou pers pe bleu.

    (1659) SCger 10a. asur, tr. «pers.» ●15a. bleu, tr. «pers.» ●91a. pers, tr. «pers.» ●163b. pers, tr. «de couleur celeste.» ●(1732) GReg 99a. Bleu celeste, azur, tr. «Pers. lyou pers.» ●221a. Couleur Couleur d'azur, ou bleu celeste, tr. «liou pers

    (2) Pers-glas : bleu azur.

    (1868) FHB 159/19b. eur zae all perz-glaz.

  • pers .2
    pers .2

    m. Mont d'ar pers : aller au grand galop.

    (1896) GMB 481. Je ne sais comment expliquer l'expression moñt d'ar pers, aller au grand galop, usitée à St-Mayeux.

  • pers .3
    pers .3

    m.

    (1) Pierre d'azur.

    (1732) GReg 73b. Azur, pierre minerale, dont on fait un bleu fort vif & précieux, tr. «Pérs

    (2) Couleur bleu azur.

    (1732) GReg 73b. Azuré, ée. qui est peint d'azur, tr. «Livet ê pérs.» ●221a. Couleur Couleur d'azur, ou bleu celeste, tr. «Pers

  • Persan
    Persan

    m. –ed Perse.

    (1866) HSH 85. pea tribu d'ar Persanet, d'ar Grecquet, d'ar Syrianet ha d'ar Romanet.

  • persdu .1
    persdu .1

    adj.

    (1) Meurtri.

    (1868) FHB 176/159b. chadennet ker stard ma voa persdu he zaouarn. ●(1869) FHB 240/242b. persdu he zaoulagad.

    (1905) IVLD 136. Ar gouli, persdu a blasou, a oa eun donjer da velet. ●(1931) VALL 466b. Meurtri, tr. «persdu

    (2) (en plt de qqn) Violacé.

    (1869) FHB 216/61a. Ar bourc'hiz a ieas persdu kement a zroug a ioa enha. ●(1889) ISV 31. peursdu he divoc'h gant ar riou. ●331. Persdu oa evel pa zaje da gaout eun taol goad.

    (3) = (?) Livide (?).

    (1872) ROU 90b. Livide tr. «Persdu. dourlived.»

  • persdu .2
    persdu .2

    m. Meurtrissure.

    (1931) VALL 466b. Meurtrissure, tr. «persdu m.»

  • persduadur
    persduadur

    m. –ioù Meurtrissure.

    (1931) VALL 466b. Meurtrissure, tr. «persduadur m.»

  • persduañ
    persduañ

    v. tr. d. Meurtrir.

    (1931) VALL 466b. Meurtrir, tr. «persdua

  • persduet
    persduet

    adj. =

    (1866) FHB 56/30a. Pebez poan, evit-han clevet he dad, d'he oat, en despet d'he glenvet, ho leusker a leïz he c'hinou ar sacreou, tonnerdeou. Sounna a rea ar goad en he waziet, pa vele he dad perz-duet gant he zroug, hag e vreudeur o c'hoarzin goab dezhan ha d'e c'hourdrouzou. ●(1874) FHB 511/323b. he daouarn koenvet, persduet, bronduet.

    (1912) MMPM 137. He gorf perzduet a zalc'he krok en he fuzuill. ●(1931) VALL 466b. Meurtri, tr. «persduet

  • persekusion
    persekusion

    f. –où Persécution.

    (1557) B I 778. Ret ez duy persecution.

    (1821) SST.ab xxxv. Ur bunition eahus aberh Doué, un dilost a bersecution en Huguenodet. ●(1894) BUZmornik 25. Eur bersekusion nevez o veza dirollet a enep ar gristenien. ●228. Prest goude ar bloaz 400, e tirollaz er Pers eur bersekusion vraz a enep ar gristenien. ●(1896) LZBt Meurzh 33. Zouden aru an urz deuz Pekin da rei tre d'ar bersekusion.

  • persekutiñ
    persekutiñ

    v. pron. réfl. En em bersekutiñ : se suicider.

    (1904) BOBL 31 décembre 15/1b. pehini en em berskekut en eur skei eun tenn en e benn. ●(1905) BOBL 03 juin 37/3a. Dre zizesper ha dre glenved a lerer eo et d'en em bersekuti. ●(1906) BOBL 09 juin 90/3b. evid berraat d'e glenved eo e neuz en em bersekutet.

  • perseptor
    perseptor

    m. Percepteur.

    (1913) PRPR 32. Perseptor en Lokournan-Leon.

  • perseval / persival / persevel
    perseval / persival / persevel

    f./m. –ed Méchante personne, harpie.

    (1919) BUBR 1/21. beza dindan gazel-yê gant persevaled ar Prus. ●(1947) TNOG 5/25. (Tregor ha Goelo) Perseval, ak. g. Hounnez 'zo ur Perseval. Lavaret e vez se diwar-benn ur plac'h (ur paotr a-wechoù) a zo drouk-meurbet. Tremenet eo da fall anv an den-meur Parsifal. ●(1961) BAHE 27/31. e Bro-Lannuon (…) lavaret e vez bepred gant an dud dre amañ : «Houmañ 'zo ur Perseval ! evit komz eus ur gwall blac'h, ur pezh diaes ! ●32. Klevet e vez ivez « ur Berseval » notenn gant B.H. ●(1965) BREZ juin 93/6e. eur c'hoar dezi, eur berseval hanvet ar «vitrañsenn» gand he breudeur hag he c'hoarezed. ●(1968) LOLE 10. E wreg avad (...) a oa seblant eur berseval. 29. mud e chomas ar berseval. ●131-132. eur vitrañsenn a zo eur plac'h fall, droug, muioh gwidreuz eged eur berseval (T[regor]) hag a zo ive eur plah droug, med rust dreist-holl he doareou. (1970) BHAF 8. eur bersevel anezi. ●329. reud ha sonn evel eul lakez pikez, daoulagad sparfell dezi, e berr gomzou, eur berseval. ●(1973) HYZH 89-90-91/72-73. Honnezh a zo ur Perseval ; Sed aze ur Perseval (...) Distaget e vez ar ger gant un S kalet, ha gant un F dous, pe V ; Hiniennoù a lavar ivez bezañ klevet : Persival. Ar ster a zo : plac'h drouk, hardizh, c'hign-c'hagn, virago. ●(1976) BAHE 91/37b. N'he doe Mari poan ebet oc'h anavezout ar berseval gozh.

  • persevel
    persevel

    voir perseval

  • perseverañ / perseveriñ
    perseverañ / perseveriñ

    v. intr. Persévérer.

    (1499) Ca 156a. Perseueraff g. perseuerer. ●(1557) B I 811. ha perseueraff / En euffurou mat heb neb arfer (variante : affer ; lire : atfer), tr. «et que je persévère dans les bonnes œuvres, sans interruption.» ●(1621) Mc 89. maz deu da perseueriff.

    (1659) SCger 91a. perseuerer, tr. «perseueri

    (1838) OVD 73. persévérein dalh-mad én-hi guet ur respet bras.

  • perseverañs
    perseverañs

    f. Persévérance.

    (1804) RPF 187. N'en dès meit er berseverance. ●(1838) OVD 73. hur patiantæt hag hur persévérance.

  • perseveriñ
    perseveriñ

    voir perseverañ

  • persival
    persival

    voir perseval

  • persk
    persk

    m. –ed (ichtyonymie) Perche.

    (1981) LIMO 07 mars. pour persk, persked (perche), on entend dire aussi pers, persed. ●(1981) LIMO 31 octobre. er persked, er bekedi. ●(1982) LIMO 26 février. D'er hourz-man e saù er persked de goug er lenn.

  • Persken
    Persken

    n. de l. Persquen.

    (1) Persken.

    (1905) ALMA 69. Peuchken. ●(1906) DIHU 08/VI. a Berken.(1913) BRIT 349. Mar da Ivon d'er gér én buhé, / Biken parréz Persken peur ne vé. ●(1931) GUBI 197. person Persquen. ●198. Ar en doar a Bersquen. ●(1934) BRUS 296. Perken.

    (2) [Toponymie locale]

    (1905) ALMA 69. Penneti.

  • person
    person

    m. & adv. –ed

    I. M.

    A.

    (1) Personne.

    (1499) Ca 156a. Person. g. personne. l. hec persona / e. ●(1530) Pm 153. Try person guyrion en vnan, tr. «Trois personnes véritables en une (seule).» ●(1557) B I 308. Rac tri person so en tron onest / En un test, en un maieste, / A un coudet, a un edit, / Vn ster, un esper, un merit, / Vn apetit, un deite, tr. «Parce qu'il y a trois personnes dans le ciel brillant, qui ont une seule nature, une seule majesté, une seule pensée, une seule puissance, une seule dignité, un seul désir, une seule vertu, une seule volonté, une seule divinité.» ●(1575) M 4-5. Pere en personou cogant / So try fier ha diferant, tr. «Lesquels en personnes assurément / Sont trois réels et distincts.»

    (c.1680) NG 1037. en ail personnë ac en Drindet.

    (1821) SST 21. person en tad ne du quet er meme person guet hani er mab. ●(1840) EBB 22. person, tr. « recteur ».

    (1908-1910) VROJ Here-Kerzu (d'après KBSA 240). Pet person a zo en Dreinded ? ●(1911) SKRS II 39. eun Doue hepken e tri ferson.

    (2) (grammaire) Personne.

    (c. 1501) Donoet 2-8. en niuer hac en person pan uez, tr. « en nombre et en personne quand il est »

    B. (religion)

    (1) Curé, recteur.

    (1612) Cnf 10b. an person. ●53a. Em estimout din da bezaff Escop, Person pé Curé.

    (1659) SCger 163b. Person, tr. «Recteur.» ●(1732) GReg 240b. Curé, Recteur, tr. «Persoun. p. persouned. personn. p. persoñned.» ●(1772) KI 229. evel ky ar person, tr. «comme le chien du Recteur.» ●(1790) MG 150. en Éscob, er Bersonèt...

    (1849) LLB 249. Er person kent en noz en des hi bet nuéet.

    (2) An aotrou person, an aotrou 'r person : monsieur le curé, le recteur.

    (1876) BJM 150. hag an aotrou person Erghe-Armel. ●(c.1894) IJB.ms I 19. e teuaz an deiz merket gant an aotrou person, d'ar vugale da vont da ober o fask louarn. ●(18--) GBI II 214. Ann aotro person, tr. «Le seigneur recteur.» ●(1848) GBI II . Ann aotrou Tremblai a lare / D'ann aotro 'r personn, en de-se, tr. «Le sieur La Tremlaie disait / A monsieur le recteur, ce jour-là.»

    (1902) PIGO I 143. Eur wech an amzer, an otro Person a deue en e di en eur dremen. ●(1910) MAKE 29. An aotrou person a arvestas piz outo.

    ►[au voc.]

    (1848) GBI II 326. Aotro 'r person, d'in-me laret, tr. «Monseiur le recteur, dites-moi.» ●(1865) LZBt Here 63. Ho parisioniz, otro person, a redo gant her.

    (1947) YNVL 90. Yec’hed deoc’h, Aotrou Person !

    (3) Porzh-person : presbytère, cure.

    (1910) ISBR 358. er goarnemand (…) ha kemér e hras en ilizieu, er champélieu, er perhiér-personed saùet get argand er gatoliged.

    II. (par jeu de mots avec «peurzorn») Dernière journée de battage.

    (1984) HYZH 154-155/48. Ar person oa an dervezh diwezhañ dac'h an dournañ.

    III. (botanique) Yalc'h-ar-person : mâche.

    (1879) BLE 371. Mache. (Valerianella. L.) Ialc'h ar person.

    IV. Loc. adv. A-benn-person : personnellement, en personne.

    (1659) SCger 91a. personnellement, tr. «a ben person.» ●(1732) GReg 715a. Personnellement, en personne, tr. «A-benn persoun

    V.

    A. Bezañ pevare person an Dreinded : se prendre pour ce qu’on est pas.

    (1954) VAZA 56 (T) *Jarl Priel. lorc'h ennañ kement ha pa vije bet pevare person an Dreinded.

    (1968) LOLE 125 (T) *Roc'h Vur. Eur sah-c'hwez kement a lorh ennañ evel pa vije bet pevare person an Dreinded.

    B.

    (1) Ober e berson e pep parrez : faire son petit chef un peu partout.

    (1954) VAZA 182-183 (T) *Jarl Priel. Kement a gas o devoa outañ ar sosialisted, an anarchisted hag ar re a fell dezho ober o ferson e pep parrez ma ne gavent ken anv mat d'ober dioutañ.

    (2) Ar pezh na ra ket ar c’hure evit ar person: aller aux toilettes.

    (2002) MVAHU 20 (K-An Uhelgoad). quand l’envie me prend d’aller faire, ce que le vicaire ne pouvait pas faire pour le curé « ar pez ne ra ket ar hure evid ar person ».

    (3) Lec’h ne c’hall ket ar seurez mont evit ar person : les toilettes.

    (1997) HYZH 212/27. (Plounevez-Kintin) ’Lech n’halla ket ar seurez mont ’vit ar person.

    (4) Labourat evel mevel ar person : voir mevel.

  • person-arc'hbeleg
    person-arc'hbeleg

     m. (religion) Curé archiprêtre.

    (1950) KROB 26/6. an aotrou Fave, hirio person-arc'hbeleg.

  • person-dean
    person-dean

    m. (religion) Curé doyen.

    (1907) BOBL 30 novembre 166/3a. person-dean kanton Bourvriak. ●(1950) KROB 26-27/7. an Ao. Fave a zo anvet da berson-dean Lesneven.

  • person-kanton
    person-kanton

    m. (religion) =

    (1870) FHB 266/37a. Ar personet canton a zigaso goude Pask an arc'hant-se da zecretour hon Escopti.

    (1907) FHAB Here 235. an eskibien hag ar bersounet kanton. ●(1925) KANNgwital 274/2. person kanton Plabennec. ●(1942) LANB 5. E penn ar gouel edo ar person kanton.

  • person-priol
    person-priol

    m. (religion) =

    (1915) HBPR 9. persoun-priol Plogonnec.

  • personaj
    personaj

    m. –où

    (1) Personnage.

    (1499) Ca 156a. Personag g. personnaige. personatum. / tum / tui.

    (1732) GReg 714b. Personnage, homme, personne, tr. «Persoñnaich. p. persoñnaichou.» ●Faire le personnage d'un prince en une comedie, tr. «Ober ar persounaich eus a ur prinç.»

    (1906) KANngalon Here 232. Jezuz, e persounach ar beleg.

    (2) Personne.

    (1612) Cnf 36a. lazaff vn personaig benac. ●(1621) Mc 23. querel entre personaigou. ●28. Lauaret a gray ouz pen, mar en deues pechet gand vn all na pe gand seurt personaig. ●43. dirac an personaigou.

    (1659) SCger 91a. personne, tr. «personnaich

    (3) Personnalité.

    (1576) H 50. Auoeltriez. Dorn laquaet en perssonag ecclesiastic. Excommunication, tr. « adultery : hand laid on an ecclesiastical personage : excommunication. » ●(1612) Cnf 17a. AN quentaff circonstance, à sell an personnaig eues an pecheur, da gouzout eo, pé à estat, dignité, stat, officc hac vrz eo.

    (4) (religion) Personne.

    (1923) KTKG 19. Ar Spered Santel a zo an trede Persounach euz an Dreinded sakr.

  • personañ
    personañ

    v. = (?).

    (c.1500) Cb. persono / as. ac. g. personer. b. personaff. ●(1521) Cc. persono as. ac. ga. personer. b. personaff.

  • personded
    personded

    f. –où Personnalité.

    (1931) VALL 275b. État-civil, situation au point de vue de la loi, tr. «stad-personded ; roll (ar) persondedou

  • personel
    personel

    adj. Personnel.

    (1499) Ca 156a. Personel. g. idem.

  • personeladur
    personeladur

    m. –ioù Personnification.

    (1931) VALL 551a. Personnification, tr. «personeladur m.» 

  • personelañ
    personelañ

    v. tr. d. Personnifier.

    (1931) VALL 551a. Personnifier, tr. «personela.» 

  • personelezh
    personelezh

    f. Personnalité.

    (1931) VALL 551a. Personnalité, tr. «personelez f.» ●(1970) BRUD 35-36/147. heb paouez biskoaz da zivenn personelez Breiz.

  • personez
    personez

    f. –ed (religion) Femme rectrice.

    (1790/94) PC I 224. A gant o peleien eseh – Gant o curees ac o persounes – No peso mui queus do meneh.

  • personiaj
    personiaj

    m. –où (religion) Cure, fonction de curé.

    (1732) GReg 240b. Cure, benefice, tr. «Persounyaich. p. persounyaichou

  • personiezh
    personiezh

    f. (religion) Cure (d'un curé).

    (1931) VALL 177a. Cure fonction, tr. «personiez f.»

  • persuadiñ
    persuadiñ

    v. =

    (1612) Cnf 40a. persuadiff de bastardet antren en Religion. ●63b. persuadiff da dibriff boedou.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...