Recherche '"plantañ"...' : 1 mots trouvés

• plantañ / plantiñ
  plantañ / plantiñ

  v.

  I. V. tr. d.

  A.

  (1) Planter.

  ●(1499) Ca 159b. Plantaff. g. planter. Plantaff caul. ●(c.1500) Cb 37a. g. planter choulx / ou en user de choulx. b. plantaff caul / pe vsaff a caul. ●(1633) Nom 76a-b. Herba voluntaria, cui sativa opponitur : herbe qui croist de par soy sans estre semée, ou plantée : drouc-lasaou (lire : lousaou), lousaouen á seu ep bezaff hadet na plantet. ●96a. Arbor terminalis vel finalis : arbre assis ès bornes : vn guezen á vez plantet en fin an douarou, guezen bornal. ●Arbores in quincuncem digerere vel dirigere, metari : planter les arbres en esciquier : plantaff an guez en essiquer.

  ●(1659) SCger 93a. planter, tr. «planta.» ●164b. planta, tr. «planter.» ●(1732) GReg 729a. Planter, tr. «Planta. pr. plantet. Van[netois] plantein.» ●Planter des arbres, des vignes, tr. «Planta guëz, planta guïny.» ●Planter des choux, des porreaux, tr. «Planta caul, planta pour.»

  ●(1834) SIM 179. planta a rear dre amâ ha dre aont plant avalou. ●(1849) LLB 632. plantein ha lagadein er gué. ●853. plantet gué nehué. ●(1894) BUZmornik 219. Eunn devez eta e plantaz eur skourr seac'h enn douar.

  ●(1907) VBFV.bf 61a. plantein, v. a., tr. «planter.» ●(1932) KWLB 14. planta patatez prim. ●(1933) ALBR 21. Planta aneze en douar bruzunet war c'horre, met kalet dindan.

  ►absol.

  ●(1834) SIM 85. ur perc'henner nevez benac o commanç planta.

  ●(1908) DIHU 34/59. De bé kours é ma guellan plantein ? ●(1923) FHAB Genver 32. N'ez eus nemet hada ha planta a renkennadou eün.

  (2) Plantañ-displantañ : planter sans arrêt.

  ●(1977) PBDZ 782. (Douarnenez) plantiñ-displantiñ, tr. «pour décrire le travail de quelqu'un qui ne cesse de transplanter des fleurs, des arbres, etc.»

  (3) Planter (un endroit) d'arbres.

  ●(1907) FHAB Here 242. planta a nevez ar re [meneziou] a zo noaz.

  (4) Enfoncer.

  ●(1575) M 29-30. plantet doun : / A faeçon en hon calounou, tr. «enfoncé profondément / De bonne façon dans nos cœurs.»

  ●(1710) IN I 167. eleac'h lamet an drean pehini a so oc'h ho piquat, ne reant nemet e blanta larcoc'h en ho troad. ●(1766) MM 689. planta he doc pete he zaoulagat, tr. «se cale le chapeau jusqu'aux yeux.» ●(1790) Ismar 72. prest de blantein er goutèll én hou calon.

  (5) Ficher.

  ●(1659) SCger 57a. ficher, tr. «planta.»

  B.

  (1) Enterrer, enfouir (un animal).

  ●(1903) TMJG 353. Ha, péchonch, eur wech interret Mari-Job, a oe ret pleal da blanta Mogi, oa reudet he gorf 'n he graou. ●(1935) BREI 390/3a. Douar mat da blanta chas ! ●(1934) BRUS 62. Enterrer (un animal), tr. «plantein.» ●(1942) STOB 18/102. – Petra a vez graet d'al loened pa vezont marvet ? emezañ. / – Plantañ anezo, a respont an holl vugale war un dro. / – Mat, hag an dud ?... / Hag ur plac'h vihan da hastañ buan respont : / – Plantañ anezo 'barz ar vered ! / Ha c'hoarz skrign gant ar vugale all... ha gant an aotroù Person daoust ma kav amzere awalc'h ar respont-se.

  (2) Enfouir.

  ●(1880) SAB 260. e planter er vered evel ada en douar corfou groz ac aneval.

  (3) gros. Enterrer (qqn).

  ●(17--) EN 822. red e din eblantan, tr. «il est nécéssaire que je l'enterre.»

  C. sens fig.

  (1) Plantañ pennadoù en ub. : fourrer des idées dans la tête de qqn.

  ●(1869) HTC 245-246. ne ra nemet planta pennadou er bobl. ●(1879) MGZ 211. planta pennadou er bobl.

  (2) Plantañ micher en ub. : faire rentrer le métier chez qqn.

  ●(1955) STBJ 38. ar re-mañ (...) evit planta micher ennañ, a reas o menoz da c'hoari dezañ eun dro divalo bennak.

  (3) Plantañ tro en e gorf : se tortiller.

  ●(1974) SKVT III 133. Burugenniñ a rae, ar muiañ ma c'helle, plantañ tro en e gorf.

  (4) Fourrer, flanquer.

  ●(1633) Nom 173a-b. Rutabulum : rouable, patroüille, fourgon : perchen forn, forch da plantaff an queuneut en forn.

  ●(1806) JOS 7. Ec'h ordrenas e blanta e prisoun ar Roue. ●(1850) JAC 81. Hac en deus bet laqet hor planta er prison.

  (5) Plantañ ub. er-maez : mettre qqn dehors.

  ●(1910) MAKE 15. Da zerr-noz, an hostiz a zihunas ar mezvier hag a blantas anezan er-meaz eus e di.

  (6) Plantañ koll war ub. : causer des pertes à qqn.

  ●(1910) MAKE 97. Kalz koll az peus plantet warnoun, te oar mad, Yan, eme an aotrou.

  (7) Implanter.

  ●(1894) BUZmornik 71. labouret epad pell amzer da blanta ar feiz e kear ar Mans.

  (8) =

  ●(c.1825/30) AJC 5809. an de voar lerch a voa labour da blantan.

  (9) Plantañ e dreid : fourrer ses pieds (dans un endroit).

  ●(1911) SKRS II 115. Rak-se, divar vreman, diouallit da blanta ho treid er palez-ma.

  (10) Plantañ tizh : foncer.

  ●(1910) MAKE 8. Hag al laer, a-dreuz ar parkeier, da blanta tiz ha da c'haloupa evit troc'ha arôk ar C'haper.

  (11) Plantañ bole : activer les cloches.

  ●(1911) SKRS II 199. kaer hen deuz chacha a bouez he zivrec'h ha planta bole er c'hloch, ne glev den ebet an distera trouz.

  D. Plantañ gant ub. : flanquer à qqn.

  ●(1878) EKG II 70. en eur blanta gant-han eur stafad a-dreuz he c'hinou.

  ●(1911) SKRS II 186. lammet a reas gant he c'hreg evel eun den gouez, ha planta reas ganthi taoliou ken didruez ma oue hanter-lazet ganthan. ●(1944) GWAL 165/319. (Ar Gelveneg) Plantañ : skeiñ gant ; «plant unan gantañ dre an dent !», «plant gantañ ur pezhioù 'barzh er genou !», «plant gantañ div pe deir !»

  II. V. tr. i.

  (1) Plantañ e : frapper.

  ●(1790) MG 255. hui e hoès plantét ém pèn a dauleu-bah.

  (2) Inculquer.

  ●(1879) BAN 66. planta e pennou an dud ar pez a renker da c'houzout evit beza salvet.

  (3) Plantañ gant : déballer à qqn.

  ●(1790) MG 80. a pe mès bet un disput doh me mæstr, ha ma mès plantét guet-ou tout er péh e hoès larét.

  III. V. intr.

  (1) S'enfoncer.

  ●(17--) TE 380. commance e rai deja plantein én deur.

  ●(1907) VBFV.bf 61a. plantein, v. n., tr. «enfoncer.» ●(1921) GRSA 310. Deu hepkén, Siméon hag é vab, e blant én deur èl mein. ●(1936) DIHU 302/126. léh ma plantant betag en deulin.

  (2) Courir, galoper.

  ●(1938) DIHU 321/37. Doh er hleuet, «Bijou» e ziskar é ziùskoharn hag e blant ar él lerh d'er pear zroed.

  (3) Frapper.

  ●(1790) MG 256. hui (...) e hoès plantet ém pèn a dauleu-bah.

  IV. V. pron. réfl. En em blantaén : se planter.

  ●(1876) BJM 114-115. oc'h en em blanta beteg he gouzoug ebarz dour ien un naoz a rede dirac he zi.

  V.

  (1) Plantañ ur rozenn (gaer) da ub. : voir rozenn.

  (2) Plantañ peul er prad : voir prad.

  (3) Plantañ pour gant ub. : voir pour.

  (4) Plantañ c'hwezh en e soroc'hell : voir soroc'hell.