Recherche 'riñs...' : 13 mots trouvés
Page 1 : de rins (1) à rinso (13) :- riñsriñs
m.
I. [compl. qqc.]
A.
(1) Banne riñs tas : rincette.
●(1978) PBPP 2.2/470. (Plougouskant) ur bannac'h riñs tas, tr. «une rincette /alcool/.»
(2) Ober riñs e : vider.
●(1894) BUZmornik 273. e teuaz ann hurcher da ober rins enn he zi.
(3) Ober ar riñs e : piller.
●(1870) FHB 304/337b. da ober ar rins er c'houenchou, hag hu var ar venac'h.
●(1924) FHAB C'hwevrer 55. o paouez ober ar rins e kêrig ar Faou.
(4) Ober ar riñs war : piller.
●(1924) FHAB Eost 306. Fontanellan (…) Ober a reas ar rins war ar meziou tro-war-dro.
(5) Ober ar riñs war : détruire, voler jusqu'au dernier.
●(1911) BUAZperrot 54. Sebastian a reas ar rins varnezo [an idolou]. ●(1925) FHAB Mae 171. rak e arrebeuri a oa bet graet ar rins warno.
(6) Ober ar riñs war : manger, boire (tout ce qu'il y a).
●(1924) FHAB Here 383. Eur bloavez e oa bet eno kement a bardonerien m'o doa grêt ar rins war gement a ginniget d'ezo da zibri ha da eva.
B. Ober riñs : vider de son contenu.
(1) Ober riñs plad : nettoyer un plat, ne rien en laisser.
●(1909) FHAB Meurzh 85. gant tri pe bewat taol teod e reas rins-plad.
(2) Ober riñs kraou : vider l'étable (de ses animaux par la mort).
●(1911) BUAZperrot 287. an dichans en deus great rins-kraou.
(3) Ober riñs ti : vider la maison (de ses meubles, de ses occupants).
●(1907) FHAB Kerzu 290. Rins-ti a zo ranket ober. ●(1911) BUAZperrot 287. Ar maro en deus great rins-ti.
II. [compl. : qqn] Ober ar riñs war : tuer tous les.
●(1911) BUAZperrot 67. E Jeruzalem eo great ar rins var ar gristenien. ●352. Er bloaz 348, ar vosen a reas eur rins var menec'h Pakom.
- riñsadegriñsadeg
f. –où
(1) Ramonage (de cheminée).
●(1986) CCBR 104. (Brieg) Le ramonage de cheminée, tr. «ar riñsadeg siminal.»
(2) Curage en commun (d'un cours d'eau).
●(2005) SEBEJ 186. (Ar Yeuc'h) Ils étaient tous à leur affaire quand, à une époque de l'année, toujours la même, on procédait au nettoyage du lit du ruisseau, rissadek ar woëz.
- riñsadur
- riñsadurezh
- riñsajoùriñsajoù
plur. Curures.
●(1958) ADBr lxv 4/523. (An Ospital-Kammfroud) Risachou : n. m. ; toujours au pluriel. – Les détritus qui proviennent d'un curage, boues retirées d'un fossé, etc… : Kas risachou al leur d'ar park.
- riñsalriñsal
voir riñsañ
- riñsañ / riñsal / riñsat / riñsiñ / riñsoriñsañ / riñsal / riñsat / riñsiñ / riñso
v.
I. V. tr. d.
A.
(1) Rincer.
●(1633) Nom 278b. Gargarismus, gargarisme : gargarism, euit rinçaff an guenou hac an gouzoucq.
●(1697) ADBr t. 64, 1968).">CN 9-10. Epeléch bemdé et rincer / Rac'h er polefart abouzel, tr. «Dans laquelle tous les jours on rince / On gratte le quart de la bouse.» ●(c.1718) CHal.ms iii. rinser, tr. «rinsal, nettat, golhein.» ●(1732) GReg 823b. Rincer, tr. «Rinsa. rinsal. ppr. rinset. Van[netois] rinseiñ.» ●(1744) L'Arm 339b. Rincer, tr. «Rinsin.» ●On va rincer sa bouche après le repas, tr. «Monéd a réer de rincein é véec goudé er prétt.»
●(1834) SIM 178-179. rinça ar picher arauc ha goude beza roet dour da eure benac. ●(1856) VNA 180. je vais rincer des verres, tr. «é han de rincein gùirenneu.»
●(1907) VBFV.bf 66a. rinsein, v. a., tr. «rincer.»
(2) Nettoyer.
●(1659) SCger 83b. nettoier, tr. «rinsal.» ●169b. rinçal, tr. «netoier.»
●(1907) VBFV.bf 66a. rinsein, v. a., tr. «nettoyer.»
(3) Fourbir.
●(1659) SCger 59b. fourbir, tr. «rinsal.»
(4) Racler.
●(1659) SCger 100b. racler, tr. «rinsal.»
(5) (cuisine) Déglacer.
●(1911) DIHU 69/217. rinset er baelon get ur lom guinègr.
B. par ext.
(1) Curer.
●(1732) GReg 241a. Curer, nettoyer, vuide, purger, tr. «rinçza. rinçzal. ppr. rinçzet.» ●(1763) ADBr t. 70, p. 478-481) (Abréviation dans GIBR, entrée klogor)">Remed 481. Er faeçon-ma e reincer ar c'hraou.
●(1945) DWCZ 51. ar siminal n'oa ket bet rinset pell amzer a oa. ●(1958) ADBr lxv 4/523. (An Ospital-Kammfroud) Risa : v. – Nettoyer, curer : Risa kraou ar moh ; risa eur 'foz. ●(1984) HYZH 154-155/36. risañ ar c'hreier.
(2) Riñsañ an dachenn, an ti : vider les lieux.
●(1866) FHB 87/278a. n'oc'h eus nemet ober ho pakad, ha rinsa an ti. ●(1868) FHB 203/373b. Mes etu ar Zaozon o rinsa an dachen.
(3) Vider.
●(1872) ROU 108a. Vider, tr. «Rinsa.»
●(1944) FHAB Meurzh/Ebrel 42b. rinsa e verenn.
(4) Piller, raffler.
●(c.1718) CHal.ms iii. Il a raflé tout ce quil y auoit dans la maison, tr. «Rinset endes ol er peh eoüé en ti.»
●(1911) BUAZperrot 478. o riñsât an ilizou, o laza ar veleien.
(5) Riñsañ e c'houzoug : se racler la gorge.
●(1889) ISV 357. epad ma edo o rinsa he c'houzoug hag o lacat he deod da vont en dro.
C. sens fig.
(1) Faire partir, évacuer.
●(1889) ISV 49. An den dievez (…) Red e ve dezhan trei varzu ar sclerijen a c'hell rinsa an denvalijen a zo var he dro.
(2) Berner, duper.
●(1958) ADBr lxv 4/523. (An Ospital-Kammfroud) Risa : v. – Berner, «blouser». S'emploie dans ce sens à la place de yenna : Riset az-peus va reid din. – Setu riset ar haz gand ar gegin.
II. V. intr.
(1) Se rincer.
●(1925) FHAB Ebrel 135. an dilhad ne rinsont ket.
(2) sens fig. Filer, décamper.
●(1982) PBLS 623. (Sant-Servez-Kallag) riñso, tr. «filer, décamper.»
II. Riñsañ e c’hargatenn : voir gargatenn.
- riñsatriñsat
voir riñsañ
- riñser .1
- riñser .2riñser .2
m. –ioù Rouable.
●(1942) FHAB Meurzh/Ebrel 150. (Plouarzhel) Rinser = benveg da gempenn ar c'hreier. ●(1995) BRYV v 80. (Milizag) riñser : eur rastell teil evid dilouza leur ar hreier.
- riñserezriñserez
f. –ioù
(1) Curette.
●(1774) AC 72. evel eur rincerez, tr. «une espece de curette.»
(2) Outil qui sert à vider, retirer, etc.
●(1982) MABL I 169. (Lesneven) Ya, 'veze tennet ar glaou 'maez gant a' riseureuz.
- riñsetriñset
adj. =
●(1944) GWAL 165/319. (Ar Gelveneg) Riset : a dalv da lavarout ur bern traoù. Daou zen en em gann, an hini a drec'h a lavar : «emañ riset ganin» ; un den gloazet d'ar marv a lavaro : «emaon riset» ; dirak un den o vont da veuziñ hep ma c'hellfed e sikour : «riset eo». Talvezout a ra ivez da verkañ traoù nebeutoc'h trist ; ur vag a dremen dirak un all : «setu 'mañ riset an hini a oa bremaik da gentañ» ; eus ur vandennad soudarded faezhet : «emaint riset» ; eus ur pesk klaviet : «riset eo».
- riñsoriñso
voir riñsañ