Recherche '"ruziañ"...' : 1 mots trouvés

• ruziañ / ruzañ / ruziñ
  ruziañ / ruzañ / ruziñ

  v.

  I. V. intr.

  A. (en plt de qqc.)

  (1) Rougir, devenir rouge.

  ●(1499) Ca 178a. Ruzyaff. g. rougir.

  ●(1659) SCger 106b. rougir, tr. «ruzia.» ●(1732) GReg 831b. Rougir, devenir rouge, tr. «Ruzya. pr. et. Van[netois] rueiñ.»

  ●(1849) LLB ●565-567. En heol (…) / E rûas el er goed. ●(1854) GBI I 344. 'Welet ar zal-vraz o ruia, / Gant gwad ar markiz o skuilla ! tr. «En voyant la grande salle qui rougissait / Par le sang du marquis, qui coulait !»

  ●(1929) FHAB Meurzh 111. bete ma teuas ar radenn da velena hag ar brug da ruzia war ar c'hragou.

  (2) (en plt de la mer) Se déchaîner.

  ●(1923) DIHU 142/243. Huitellat e hré er glaù hag en aùél arnehé, ha ruein e hré er mor.

  B. (en plt de qqn)

  (1) Rougir (de confusion, etc.).

  ●(1732) GReg 831b. Rougir de honte, tr. «Ruzya gand mèz, ou, gand ar vèz. Van[netois] rueiñ gued meh, ou, gued er veh.»

  ●(1846) BAZ 316. ruziit, ha tavit. ●(1849) LLB 227-228. Mari (…) / E daul, én ur ruein, ul lagad tineroh. ●(1852) MML 200. He vreur a bleg he ben, a rui ha na lavar netra. ●(1866) FHB 66/26b. eur goulen hag a lakeaz anizi da rusia beteg ar beo.

  ●(1903) MBJJ 180. Peadra c'hoaz, kwita ? da lakat kristenien hon bro Breiz da ruian. ●(1907) PERS 111. heb ruzia na lavaret ger. ●(1909) FHAB Gwengolo 277. Eno e vez desket traou a na gredfet ket komz anezo hep ruzia. ●(1943) FATI 144. Lusia a ruzias da genta.

  (2) Ruziañ diouzh : rougir de.

  ●(1834) SIM 170. n'en devije bet nemet da rusia dioutâ. ●(1852) MML 165. Nallan qet c'hampech da ruian deus un hevelep stad. ●(1869) SAG 3. hag o ouall-gass en pep giz kement hini ne ruche ket eus an ano a gristen.

  (3) Ruziañ gant ar vezh, gant mezh : rougir de honte.

  ●(1727) HB 230. O ruzya gant mez dam pec'het. ●(17--) ST 352. Pa c'horrean ma fenn, e rusian gand ar vez, tr. «quand je lève la tête, j'en rougis de honte.» ●(17--) VO 107. e ruou guet méh en dout hé distrisét.

  ●(1878) EKG II 147. n'her lavaran nemed en ur ruzia gand ar vez.

  ●(1907) FHAB Meurzh/Ebrel 38. lakaat da ruzia gant ar vez tud Sodom ha Gomor. ●(1957) AMAH 105. Neuze’vat e skare e-maez en ur hinnoal didruez hag alies en ur winkal ha brammat ken ma venne ar c’hlinkadur ruziañ gant ar vezh.

  (4) Ruziañ gant an naon : avoir très faim.

  ●(1905) BREH 61. é ruein get en nan.

  (5) (Kaout) e zaouarn ruziet gant (gwad) ar muntroù : (avoir) les mains rouges (du sang) des meurtres.

  ●(1794) ABR.goerz 8a. O Daouarn ruyet gant ar muntrou.

  II. V. tr. d. Rougir, rendre rouge.

  ●(1732) GReg 831b. Rougir, rendre rouge, tr. «Ruzya. pr. ruzyet. Treg[or] ruañ. pr. ruët. Van[netois] rueiñ.»

  ●(1838) CGK 10. pa deu ar gohan cri / Da c'hourda om biziet ha da ruya or fri. ●(1861) BSJ 88. laqueit er méh de rûein face anemisèd Jesus.

  ●(1923) KTKG 61. ar goad a leunias ar c'halir hag a ruzias an douzier.