Recherche '"skuilhañ"...' : 1 mots trouvés

• skuilhañ / skuilhiñ / skuilh
  skuilhañ / skuilhiñ / skuilh

  v.

  I. V. intr.

  (1) Couler.

  ●(1612) Cnf 72a. goat an noblaff oll, pe-heny à dinaou, hac a scuill ves à costez Iesus-Christ.

  ●(1854) GBI I 344. 'Welet ar zal-vraz o ruia, / Gant gwad ar markiz o skuilla ! tr. «En voyant la grande salle qui rougissait / Par le sang du marquis, qui coulait !»

  (2) Déborder, se répandre par-dessus les bords.

  ●(1499) Ca 19b. Beraff in scuyllaff vide.

  ●(1732) GReg 220b. L'eau coule par dessus les bords, tr. «Sqüilha a ra an dour. Sqüilha a ra an dour dreist.» ●357b. Le vin s'épanche, tr. «Scuilha a ra ar guïn.»

  ●(1877) EKG I 114. barr eo ar muzul euz he bec'hejou... skuilla a ra...

  II. V. tr. d.

  A.

  (1) Répandre, verser (qqc. de liquide).

  ●(1505) Vc17-18. O neffou, scuylet oz clyzenn / E graczou puyll var bro Breytz, tr. «Ô cieux, versez votre rosée, / En grâces abondantes sur le pays de Bretagne.»

  ●(1659) SCger 52a. epancher, tr. «scuilla.» ●103b. repandre, tr. «scuilla.» ●123b. verser, tr. «scuilla.» ●171a. scuilla, tr. «verser, épendre.» ●(1732) GReg 805b. Répandre, verser des choses liquides, tr. «squïlha. pr. squïlhet. Van[netois] squïlheiñ. squlheiñ.» ●956a. Verser, répandre quelque chose de liquide, tr. «Scuylha. pr. scuylhet.» ●Verser une cruche de vin, la répandre, tr. «Scuylha ur brocqad güin.» ●(1744) L'Arm 400a. Verser, tr. «Sqùillein.. llétt.»

  ●(1839) BEScrom 272. scùillein plom téét én é vêg. ●(1849) LLB 422-423. Mez pedet a galon er mestr a ol er bed / De skuill ar hou parkeu er glaw.

  ●(1904) DBFV 39b. chuilh, chuilhein, skuilh, –ein, v. a. tr. «répandre, verser.» ●(1907) AVKA 185. skuill a reas eoul ha gwin war e c'houlio, beveni a reas anhe. ●(1913) AVIE 230. en hani e skuillas un olèu huek ar dreid hur Salver.

  (2) Renverser.

  ●(1911) DIHU 73/278. é lakat er blankad chistr ar en daul dirakton, hi oeit ha skuilhet en hantér anehon.

  (3) Épandre.

  ●(1857) CBF 105. Skulia teil, tr. «Etendre le fumier sur un champ.» ●(1872) ROU 83a. Eparpiller, tr. «Scuilla.» ●(1894) BUZmornik 461. skuill ludu e kroaz var zolier he gambr.

  (4) Skuilhañ daeroù : verser des larmes.

  ●(1849) LLB 584. limajeu er sent e skuilas ol dareu. ●(1854) GBI I 520. 'Efase al lizerennou / Gant ma ree o skuila daelou.

  ●(1905) IVLD 59. o velet al leanez o skuill daelou. ●(1907) PERS 133. ma ra skuilla daelou d'ar re ne oaint ket kustum d'hen ober. ●(1907) AVKA 151. kregi da skuill daero. ●(1931) GUBI 36. En ur chuillein paud a zareu.

  (5) Faire couler, verser, répandre (le sang).

  ●(1499) Ca 182b. Scuyllaff. g. espandre. ●(c.1500) Cb 64b. [dinou] fondito / as frequentatium. b. dinouaff scuyllaff. ●95a. [goat] Jtem sanguino / as. g. espandre sang. b. squyllaff goat. ●(c.1500) Cb. Scuyllaff. g. espandre. ●(1612) Cnf 12a. pan scuillier an goat humen dré malicc ha droucyez.

  ●(1866) LZBt Ebrel 102. o welet e c'houite goad kristen d'ehan da skuil.

  ●(1920) LZBl Gouere 332. kalz goad kristen 'oa skuillet evit trempa an douar difrouez-se.

  (6) Prodiguer, dissiper.

  ●(1659) SCger 97b. prodiguer, tr. «scuilla.»

  B. sens fig.

  (1) Donner (sa bénédiction, sa malédiction).

  ●(1866) LZBt Ebrel 126. evit ar bennozo a skuil war hoc'h Eskopti. ●(1878) EKG II 75. o skuilla he vennoz hag he drugarez var an dud-se. ●(1896) LZBt Mae 31. Ar valloz skuillet war bugale Cham a steredenne barz an daoulagad put 'ze.

  ●(1907) PERS 9. Doue a skuille varnezho he vennoz. ●(1911) BUAZperrot 621. lammet divarnomp ar malloz ha skuilhet en e leac'h ar bennoz. ●(1912) BUAZpermoal 924. n'e ket dihanet Mari da skuilh he bennoz. ●(1923) KANngalon Mae 415. e oue Jezus brokus da skuilla he vennoziou. ●(1931) GUBI 127. Skuillein arnehé hou penoh.

  (2) Dispenser, verser (des bienfaits, de la joie, etc.).

  ●(1849) LLB 13-14. ar me labour dister, / Skuillet ehué, m'hou ped, hou nerh ha hou sklerder.

  ●(1910) FHAB Meurzh 78. eur vestrez hag a skuilhe warno kement a vadoberou. ●(1911) BUAZperrot 831. hag a skuilhas e vadoberou en e gerc'hen gant muioc'h a largentez. ●854. Levenez ha karantez skuilhit war zouar Breiz.

  (3) Répandre (la terreur, etc.).

  ●(1864) KLV vii-viii. Ar vouaren-vraz, he-unan, a skuille ar maro d'ar preved a vaghe er c'hreisteiz, evit ober seiz gant he deliou. ●(1878) EKG II 16-17. An taol-ze a skuillaz ar spount etouez ar republikaned.

  (4) Répandre (une nouvelle).

  ●(1907) AVKA 65. A vec'h emaez, e skuilljont en peb tu ar c'helo.

  (5) Dispenser (chaleur, clarté).

  ●(1907) DRSP 76. Eun heol nevez o skuilh e sklerder hag e c'hor. ●(1910) MBJL 123. krog ê dija [an heol] da skuilh warni luc'h ha tommder.

  (6) Skuilhañ ar spont : semer la terreur.

  ●(1878) EKG II 16-17. An taol-ze a skuillaz ar spount etouez ar republikaned.

  III. V. pron. réfl.

  (1) (en plt de qqc.) En em skuilhañ : se répandre.

  ●(1873) FHB 463/361b. ho lezel d'en em scuilla [ar c'henteliou fall].

  (2) (en plt d'un groupe de personnes) Se répandre, se disperser.

  ●(1907) AVKA 244. Hag int d'en da n-am skuill dre ar ruio, ha da dastum oll ar re a gavent, mad ha fall. Leun a oe zâl an eured.

  IV.

  (1) Skuilhañ daeroù krokodil : voir daeroù.

  (2) Skuilhañ e skudellad : voir skudell.