Recherche 'stron...' : 25 mots trouvés
Page 1 : de stron (1) à stronsus (25) :- stron
- stronilhus
- stronk .1stronk .1
adj.
(1) Sale, immonde.
●(1919) DBFVsup 66a. stronk, tr. «sale.» ●(1932) BRTG 118. ken tampous, ker goañn, ker stronk en treu én dro dehi.
(2) [devant un subst.] Saleté, saloperie de.
●(1905) DIHU 2/32. é chomé klan en Eutru Person get er boén e hré dehou er stronk a boch-binieu sé. ●(1909) SPON 26. lonkein er stronk a ioud-sé.
- stronk .2stronk .2
m.
I. (en plt de qqc.)
(1) Merde.
●(1716) PEllms 1236. Stronc, Selon Mr. Roussel, est le même que le latin Stercus.
●(1876) TDE.BF 596a. stroñk, strouñk, tr. «Excrément humain.»
(2) Saleté.
●(1919) DBFVsup 66a. stronk, tr. «saleté.» ●(1947) TNOG 5/22. (Tregor ha Goelo) Stronk a zo lastez, koc'hion.
(3) Débris.
●(1919) DBFVsup 66a. stronk, tr. «à Gr[oix] débris, brins d'herbes.»
(4) Effare, appât principalement pour la pêche à la sardine.
●(1716) PEllms 1236. Stronc, Selon Mr. Roussel, est le même que le latin Stercus : et aussi l'apat que l'on jette dans la mer pour pêcher la sardine, par exemple les œufs de maquereaux, la rogue, les chevrettes &c.
●(1876) TDE.BF 596a. stroñk, strouñk, tr. «certain appât pour la pêche.»
●(1977) PBDZ 29. (Douarnenez) stronk, tr. «appât pour la pêche.» ●(1979) VSDZ 63. (Douarnenez) Em bag oa div veilh d'ober stronk, tr. (p. 227) «A bord j'avais un moulin pour préparer l'effare.» ●72. ar stronk oa evit sevel ar brilli, tr. (p. 235) «l'effare servait à faire monter le maquereau.» ●(1985) OUIS 114. quelques brinnik pour faire du stronk.
II. (en plt de qqn)
(1) Chenapan, vaurien.
●(1876) TDE.BF 596a. stroñk, tr. «petit vaurien.»
●(1912) DIHU 81/38. Tam stronk, hireih e heus enta d'em marù ? ●(1939) RIBA 88-89. Ur stronk oh ! En hanter ag en amzér éh oh é korvadein.
(2) (insulte) Ordure.
●(1790) MG 305. ha doh hé hanhuein diaulès, stronq, bougrès, qi ahurtet, ha cant-anjuli èl-ce.
●(1838) OVD 144. Stronque méhus, dal èl ma ous, divergond, difidel de Zoué, ne zeliehès quet mui chongeal én nean.
●(1919) DBFVsup 66a. stronk, tr. «salope.»
- stronkailhoùstronkailhoù
plur. Déchets d'abattoir.
●(1931) GWAL 136-137/431. (kornbro Perroz, Treger-Vras) Stronkailhou : stronk al lazti.
- stronkaj
- stronkañ / stronkiñ stronkañ / stronkiñ
v.
(1) V. tr. d. Salir.
●(1919) DBFVsup 66a. stronkein, tr. «salir.» ●(1931) VALL 672b. Salir ; de boue, d'ordure, tr. «stronka.» ●(1942) VALLsup 10b. stronka, tr. «salir d'ordures.»
(2) V. intr. spécial. (pêche) appâter en lançant de l'effare.
●(1942) VALLsup 10b. Jeter cet appat [fait de patelles (brennig) écrasées, tr. «stronka.» ●(1944) GWAL 163/175. (Ar Gelveneg) Stronkañ ha gleuriñ ne vezont ket implijet ; graet e vez gant «taola (teurel) stronk» ha «taola gleur». Koulskoude e klever ober gant «stronka» ha «gleuri» en doare-gourc'hemenn. ●(1977) PBDZ 68. (Douarnenez) stronkiñ, tr. «appâter.» ●807. stronkiñ, tr. «appâter en lançant du ‘stronk'.»
- stronkell
- stronkelliñ
- stronkenn
- stronketstronket
adj. =
●(1933) TREM 90. Koueza a ra d'an douar, stronket e harp euz eur groaz-hent, tr. «...effondré.» ●94. Ma feden a vougas en ma bruched stronket, tr. «...dans ma gorge serrée.»
- stronkig
- stronkoniad
- stronoc'herstronoc'her
m. –ion Homme qui bâcle son travail.
●(1977) PBDZ 525. (Douarnenez) stronoc'her, tr. «homme qui fait du travail bâclé.» ●641. stronoc'her, stronoc'herien, tr. «celui qui fait du mauvais travail.»
- stronoc'herez
- stronoc'hiñstronoc'hiñ
v. tr. d. Cochonner, bâcler (un travail).
●(1977) PBDZ 721. (Douarnenez) stronoc'hiñ, tr. «cochonner (un travail).»
- stroñsstroñs
m. & adv. –où
I. M.
(1) Choc, cahot, secousse d'un véhicule.
●(1876) TDE.BF 596a. Stroñs, s. m., tr. «Cahot ou secousse d'une charrette ; pl. ou.» ●(1878) EKG II 135. marteze ive ar strons a ioa bet kaoz (…) ar pez a zo guir da viana eo ez eaz an tenn er meaz euz va fuzil.
●(1905) BOBL 04 novembre 59/3d. Gant ar strons, ar c'higer hag e vignon a oa stlapet e-mez ar wetur. ●(1906) GWEN 23. ho kwenan na devezo ket re da zoufr deuz ar stronsou. ●(1927) GERI.Ern 589. stroñs, L[éon] strouñs m., tr. «Ebranlement ; cahot, secousse (d'une charrette, etc.).» ●(1931) VALL 682a. Secousse, tr. «stroñs.» ●(1948) KROB 3/14. an distera stroñs a rae dezañ youc'hal gant ar boan. ●(1955) VBRU 100. biken ne badin gant stroñs ar c'harr, ma ranker mont pell !
(2) Commotion, choc.
●(1846) DGG 446. evit ma coëzo va zauliou varnezo gant muioc'h a stronç. ●(1866) FHB 67/114a. unan bennag eus an taoliou-ze a dle ar strons anezho mont bete goelet ar c'halonou caleta. ●(1872) ROU 78a. Commotion, forte, tr. «Strons.»
(3) Bruit, fracas.
●(1727) HB 287. pa laoscsont ho croas / En toull da goueza gant stronç bras.
●(1847) BDJ 53. Ar strounç eus ho c'hamejou a ra d'an doüar krena.
●(1908) FHAB Du 335. e riskl bras da deuler ar bern mein d'an traon, kement-all a strons a yoa. ●(1909) FHAB Mezheven 188. Ar bagou ne arzont ket euz an dour, nag ar c'hanoliou euz ar strons. ●(1915) MMED 200. broustet he gorf gant ar strons. ●(1927) LZBt Meurzh 61. Ar strons eus ar c'har an eus lac'het anean. ●(1935) BREI 396/3a. strons al lamm en deus e lakaet da fatika.
(4) Bruit que font plusieurs personnes.
●(1925) FHAB Mae 170-171. dre m'oa aet ar strons anezo dre ar vro a-bez adalek Tregourez betek Gouezeg.
(5) Luxe, faste.
●(1961) BAHE 29/56. distalac'h : lorc'haj, digoroù, stroñs, tontur, ton-bras.
(6) Embarras.
●(1927) GERI.Ern 589. stroñs, L[éon] strouñs m., tr. «embarras.»
II. Adv.
A. A-stroñs.
(1) Par saccades.
●(1647) Am A.303. Brema a stronçç he gousoc'h fronsall / Guis un aneval a ve hualet, tr. «Maintenant par saccades vous savez renifler / Comme un animal qui serait entravé.»
●(1896) GMB 664. pet[it] tréc[orois] a stroñs par saccades.
(2) Brusquement, violemment, précipitamment.
●(1710) IN I 208. ar glao bras, pehini a gouez a strounç hac en her.
●(1905) BOBL 04 novembre 59/3d. pa heurtaz a-strons e gar deuz eur c'har miliner en korn pleg bered ar Faou. ●(1913) KZVr 25 - 24/08/13. A-strons, tr. «brusquement, soudainement, violemment, précipitamment, tout d'un coup.» ●Dont pinvidik a-strons, tr. «s'enrichir tout d'un coup.»
(3) Kouezhañ a-stroñs =
●(1905) IVLD 106-107. ar vezen (…) a gouezas a strons var an douar. ●(1928) BFSA 254. dont kerkent eus e wele, n'eus forz peger gwan e oa aet, ha koueza a-strons war leur ar gambr.
(4) Mont a-stroñs d'ub., gant ub. : brusquer qqn.
●(1913) KZVr 25 - 24/08/13. A-strons, tr. «avec brusquerie, sans ménagement.» ●N'et ket re a-strons d'ho kenderv, tr. «ne brusquez pas trop votre cousin.» ●(1926) BIVE 12. met ganin n'eer ket a-strons !
►Épith.
(1) An dud a-stroñs : les autorités, les gens huppés.
●(1879) BMN 142. e mesc an dud huel, an dud a stronz.
(2) Qui aime le faste.
●(1978) BAHE 99-100/103. plac'h a-stroñs = a lorc'h.
B. Loc. adv. A-stroñs-korf : de tout son long.
►[form. comb.]
P3 a-stroñs o c'horf
●(1907) FHAB Kerzu 315. c'hweac'h kroaz diskaret edoug an dispac'h ha chomet abaoue a-strons o c'horf hag adsavet divralloc'h eget biskoaz.
- stroñs-distroñs
- stroñsaat
- stroñsadstroñsad
m. & adv. –où
I. M.
(1) Cahot, choc, secousse.
●(1918) LZBl Du 439. derc'hell gant kerdin lost an drenell, a vije anez pilet bep stronsad. ●(1927) GERI.Ern 589. stroñsad, L[éon] strouñsad m., tr. «Ebranlement ; cahot, secouse (d'une carrette, etc.).» ●(1931) VALL 682a. Secousse, tr. «stroñsad.»
(2) Stroñsad kailhar : boue éclaboussée.
●(1927) GERI.Ern 589. stroñsad kailhar, tr. «boue éclaboussée.»
II. Adv. A-stroñsadoù : par accoups, par secousses.
●(1927) GERI.Ern 589. a-stroñsadou, tr. «par secousses.» ●(1931) VALL 7b. par à-coups, tr. «a-stroñsadou.» ●682a. par secousses, tr. «a-stroñsadou.» ●(1955) VBRU 92. ur galon na dalme ken nemet a-stroñsadoù.
- stroñsadennstroñsadenn
f. –où
(1) Cahotement.
●(1914) DFBP 57b. collision, tr. «Stronsaden.» ●(1924) LZBt Meurzh 15. mil boan am eus o lenn ma breurier gant ar stronsadennou a ra d'imp kât ar skoasellou. ●(1925) FHAB Du 435. An torziou a ruilhas a bep tu gant ar stronsadenn... ●(1931) VALL 90a. (un) cahot, tr. «stroñsadenn f.» ●136b. Commotion, tr. «stroñsadenn m.»
(2) sens fig. Secousse.
●(1920) FHAB Genver 196. ar stronsadenn an eus bet ar bed a zo dleet d'eur gelennadurez a zismantr hag a rivin.
- stroñsadur
- stroñsañ .1stroñsañ .1
v.
I. V. tr.
(1) V. tr. d. Choquer, ébranler.
●(1650) Nlou 572. Ha dent gant grigonc à stroncer, tr. «et on grincera des dents en grognant.»
●(1927) GERI.Ern 589. stroñsa, tr. «ébranler, secouer.»
(2) V. tr. i. Stroñsañ ouzh : entrer en collision avec.
●(1904) BOBL 8 octobre 3/3a. Eun train a zo eat da stronsa deuz eun toullad bagoniou marc'hadourez.
II. V. intr.
(1) Être secoué.
●(1924) FHAB Eost 298. kurun ha luc'hed ken na stronse tiez kêr. ●(1970) BHAF 165. ar prenestrou o stroñsa dindan c'houezadeg feulz an avel-gornog.
(2) Être cahoté dans un véhicule.
●(1876) TDE.BF 596a. Stroñsa, v. n., tr. «Cahoter, éprouver des cahots dans une voiture ; p. et.»
●(1927) GERI.Ern 589. stroñsa, tr. «être cahoté.» ●(1931) VALL 90a. la voiture est cahotée, tr. «stroñsa a ra ar c'harr.»
(3) Loc. verb. Stroñsañ-distroñsañ : cahoter.
●(1876) TDE.BF 596a. Stroñsa ha distroñsa a ra ar c'harr, tr. «la charrette cahote beaucoup.»
●(1931) VALL 90a. Cahoter, tr. «stroñsa(-distroñsa).»
III. V. pron. réfl. En em stroñsañ ouzh : entrer en collision avec.
●(1906) BOBL 02 juin 89/3b. eun Aotrou var e varc'h-houarn a zeuaz a blom da'n em stronsa deuz e wetur.
- stroñsañ .2
- stroñsusstroñsus
adj.
I.
(1) (en plt d'un choc, d'une chute) Secouant, qui secoue.
●(1869) FHB 229/156a. cleved eur stokadenn eus ar re stronsussa. ●(1889) ISV 149. Al lam a voue ker stronsus, ma chomas evel pa vije maro.
●(1908) FHAB Gwengolo 270. Stronsus oue al lamm.
(2) (en plt d'un véhicule) Cahotant, qui donne des cahots.
●(1927) GERI.Ern 589. stroñsus, tr. «qui secoue.» ●(1931) VALL 90a. (voiture) qui donne des cahots, tr. «stroñsus.» ●(1935) LZBl Du/Kerzu 277. Stronsus eo ar c'har-se.
(3) (en plt d'une voie) Cahoteux.
●(1866) FHB 99/370a. dre an hent tenn ha stronsus. ●(1867) FHB 103/402b. an hent diæz ha stronsus-ze. ●(1890) MOA 194b. Le chemin est crevassé, tr. «stronsuz eo ann hent.»
●(1909) BOBL 12 juin 233/1c. ar veaj-ze a zo hir, hag an hentchou stronsuz meurbed. ●(1909) FHAB Gwengolo 266. bleina e garr dre eun hent enk ha stronsus. ●(1927) GERI.Ern 589. stroñsus, tr. «(chemin) raboteux, ou on est cahoté.»
II. par ext. Chancelant.
●(1836) FLF 5. A gammejou munud, dibarfet ha stronsus.
●(1927) GERI.Ern 589. stroñsus, tr. «chancelant.»
III. sens fig.
(1) Décousu.
●(1920) LZBl Du 412. Pegen strounsuz bennag eo ho c'hanaoen, digass a ra daelou en hon daoulagad.
(2) Mouvementé, tumultueux.
●(1925) FHAB Mae 187. Dre ma 'z ar feiz eus hor pardoniou e welomp goueliou safarus ha dizurziou stronsus a bep seurt o vouga hor pardoniou hag o kemeret o flas.