Recherche 'stumm...' : 13 mots trouvés
Page 1 : de stumm-1 (1) à stummin (13) :- stumm .1stumm .1
adj.
(1) Ramassé.
●(1732) GReg 717a. Petit, petite, qui n'est pas grand, tr. «stum.» ●Un petit lieu, tr. «ul lec'h stum. ur plaçz stum.» ●717b. Un petit homme, tr. «un dèn stum. p. tud stum.»
●(1872) ROU 98b. Ramassé, trapu, tr. «Stum, b[as] L[éon] et Le P[elletier].»
(2) [empl. comme adv.] =
●(18--) MIL.ms (d’après BUBR 37/814). En eur vont e-barz e stouas stumm evel e vreur.
- stumm .2stumm .2
m. –où
I. concret
A. (en plt des gens, des animaux)
(1) Apparence physique, aspect.
●(1876) TDE.BF 597a. Stumm, s. m., tr. «Tournure, prestance.» ●(1878) EKG II 291. unan euz an dud a garg a zo el leac'h enkrezuz-se ; dioc'h he stumm oa anat gouzont (lire : gouzout) petra oa.
●(1902) PIGO I 102. Biskoaz seurt stumm den n'an evoa gwelet. ●106. Neuze e welaz e vreur-kaer en e stumm gwir (...) an Ankou e-unan. ●(1922) EMAR 75. Stumm ar c'hezeg, ar zaouteier. ●(1934) FHAB Gouere 276. stumm eur vaouez eta hag a zo c'hoaz en he gwir wella, e kreiz he nerz hag he gened. ●(1954) VAZA 138. kavout a ris warni e pep feur neuz ha stumm ur rouanez.
►Reiñ stumm : donner une bonne apparence (vêtements).
●(1935) BREI 438/1d. eun tog, war ar mêz, ne ro stumm ebet d'ar plac'h.
(2) Air.
●(1902) PIGO I 207. an dimezel yaouank a grogaz sklêr d'ober fent gant Herve, abalamour d'e stumm abof.
(3) Modèle.
●(1911) BUAZperrot 548. Ar re nevez [ilizou] a oue savet, a oue great var ar memes stum.
B.
(1) E stumm : sous la forme de.
●(18--) SAQ II 380. e stum teodou tan.
●(1907) AVKA 32. o tiskenn deus an env en stum ur goulm.
(2) par erreur (sous l'influence du Fr.) Dindan stumm : sous la forme de.
●(1902) PIGO I 53. dindan stum ha druilhou ar wrac'h koz. ●(1934) FHAB Gouere 276. diskouezomp hi dindan stumm eur vamm-goz.
C. (pêche) Ensembles des filets nécessaires aux différentes pêches.
●(1952) LLMM 32-33/134. (Douarnenez) ur fard rouejoù, an niver rouedoù a zo ret da bep martolod da vont gant ar sardin, pe gant ar brilli, h.a. (...) An holl fardoù asamblez a ra ur stumm.
II. abstrait
(1) Manière.
●(1926) FHAB Kerzu 447. Red eo kemer ar gwella stumm d'ampledi al labour pa'z omp ken dilerc'het ha ma'z omp. ●(1954) VAZA 192. ur stumm divalav da gerzhout. ●(1954) LLMM 42/21. Ret e vo kaout ur stumm bennak da vourdañ ar paotr. ●(1955) VBRU 31. Ha me kerkent all war ar c’hae d’ober va genou bras, met netra ne welis nemet boned krevek ar priñs o vransigellat a-us d’ur morad ofiserien a renk uhel, rak ur stumm fentus da gerzhout en devoa ar freilhennek treut-kagn-se.
(2) Lakaat e stumm gant udb. : s'intéresser à qqc.
●(1911) DIHU 68/207. Lakat e hra en dud disket, muioh mui ou stum get hur iéh.
(3) Teurel e stumm da : s'appliquer à.
●(1839) BSI 32-33. e taulle e oll stum da impligea an deveziou santel-se.
(4) Kemer ar stumm da : prendre l'habitude de.
●(1933) MMPA 84. kemeromp ar stum da blijout d'an Hini a gav e blijadur o peuri e kreiz al lili.
(5) Kemer ur stumm fall : prendre une mauvaise tournure.
●(1838) CGK 10. Ar bed oll, eme Yan coz, a guemer un (lire : ur) stum fall.
(6) Mode, manière, façon.
●(1879) ERNsup 167. kaozeal e stum Goello, parler le dialecte de Goello, Pleud[aniel].
III. Loc. adv.
(1) E stumm pe stumm : d'une manière ou d'une autre.
●(1867) BUE 78. E stumm pe stumm, eo bet ann holl Zent (...) madoberourien ann dud all.
●(1951) LLMM 28/29. ma nan hellomp ket disammañ eus hemañ e stumm pe stumm. ●(1954) LLMM 47/41. Daoust hag-heñ ne vefe ket tu da zilivrañ honnezh e tumm (lire : stumm) pe stumm ?
(2) En ur stumm : d’une certaine manière.
●(1949) LLMM 17/46. truezus e vez a-wechoù hor mignon / en e stumm, da vihanañ.
(3) E pep (seurt) stumm : de toutes les façons possibles et imaginables.
●(1899) HZB 67. E vugale a reas añken da Zavid en pep stum.
●(1910) MBJL 20. Aboe ar blâ 1536, m'o deus renket Kymriz plegan da rouane Bro-Zôz, ec'h int bet gailhet e pep sort stumm 'n askont d'o yez. ●(1954) VAZA 75. ur bloavezh da «ziskuizhañ», da lenn, da c'hwileta ha da durlutat e pep seurt stumm.
(4) En ur stumm, e stumm ebet =
●(1910) YPAG 5. Red mat eo d'in ampledi 'n eur stumm bennak, kement 'vel a labour am eus d'ober !… ●(1919) BUBR 10/265. an Alamanted ne oant ket bet souprenet e stumm ebet. ●(1957) AMAH 60. kas ofiserien da vale en ur stumm ken dichek.
(5) Er stumm-mañ, er stumm-se : comme ceci, comme cela.
●(1857) HTB 20-21. Er stum-ze a talc'hfeet ho konsians e stad vad. ●(1867) BUE 119. laeraz ac'hanoc'h er stumm-ze. ●(18--) GBI II 454. ma 'z out er stum-se em strouillet ? tr. «Pour avoir tes vêtements en désordre de cette façon ?»
●(1903) MBJJ 98. 'Boue e ver krog da douraat er stum-ze an douaro. ●(1925) FHAB Mae 187. Er stumm-ze hag er stumm-ze hepken e vez graet eur pelerinaj.
(6) A bep stumm : de toutes sortes.
●(1907) AVKA 52. un toulad tud klanveet a bep stum. ●(1908) PIGO II 30. e kaver pez a garer a verc'hed a bep stum, a bep giz.
(7) E pep stumm : de toutes les manières.
●(1907) AVKA 29. Goude bea klasket anehan en peb stum.
- stumm-bevañ
- stumm-lavarstumm-lavar
m. Accent local.
●(1931) VALL 5a. Accent ; couleur locale du parler, tr. «stumm-lavar m.»
- stumm-oberstumm-ober
m. (grammaire) Forme progressive.
●(1947) YBBK 189. Ne deo ar stumm ober (Kv. § 273) nemet an anv-verb degaset gant an araogenn o (oc’h pe ouzh).
- stumm-skrivañ
- stumm-speredstumm-spered
m. Caractère (de qqn).
●(1953) BLBR 63/4. eur stumm-beva nevez hag a gordo gant hor stumm-spered nevez.
- stummadur
- stummadurezh
- stummañ / stummiñstummañ / stummiñ
v.
I. V. tr. d.
(1) Former, façonner.
●(1970) BHAF 22. Prim ha brao hag hervez faltazi ar bugel, e veze stummet ar pilpod ha ne gouste ket ker.
(2) Corriger, donner une correction à.
●(1904) DBFV 217b. stumein, v. a. tr. «corriger (un enfant), bord du Scorff.»
(3) Former, donner une formation (à qqn).
●(1903) MBJJ 231. elæc'h ma ve stummed kloareged. ●(1910) MBJL 116. Penaos stuman «floc'higed an Otro Doue», da laret ê, ar golisted ? ●(1927) LZBt Meurzh 74. eur Skol evit stumman mistri-skol yaouank ! ●(1935) BREI 424/3c. stumma eun dibab micherourien. ●(1944) DGBD 156. daou pe dri all am eus c'hoant stummañ ivez ouzh ar vicher.
(4) Stummañ ub. ouzh udb. =
●(1903) MBJJ 298. ouspenn ma roer d'o spered diskadurez (...) e ve stummet o c'horf ouz al labour. ●(1907) AVKA 115. Jesus a stum e ebestel diouz ho c'harg.
II. V. intr.
A. (en plt de qqc.)
(1) Prendre forme, se former.
●(1907) AVKA 258. pa deu an delio da digeri, hag ar freuz da stuma. ●(1950) LLMM 23/25. emañ an Tougn milliget-se gant ma dilhad nevez ? Krog int da stummañ ?
(2) (météorologie) Tourner à.
●(1909) LZBt Du 7. stuma fall a ra an amzer. ●(1933) ALBR 35. An amzer a zo en glao ; met setu aman eun dervez hag a stumm ervat. ●(1957) AMAH 231. Pa davas ar glaveier e dibenn miz Here e stummas buan an amzer da vont war yenaat. ●(1959) TGPB 101. Tamm ebet ne stumme an amzer da c’houzizañ.
(3) Stummañ da : tendre à.
●(1957) AMAH 44. Adal neuze e stummas an traoù da vont war washaat.
(4) Stummañ da vezañ : en avoir l'air.
●(1925) FHAB Mae 163. Daoust hag an emgann diweza eo heman ? Stumma a rafe da veza, da vihana, diouz gwelet gant pebez kounnar a stag ganti pôtred an dismantr.
B. (en plt de qqn) =
●(1924) FHAB C'hwevrer 78. eman o paouez rei urz da zeski en holl skoliou kristen Istor Breiz. E gloareged, kelennet ker mat, ne stummont ket fall ive ! Setu int, ur blokad anezo, o paouez sevel ur gelaouenn da studia kement a zell ouz ar brezoneg hag ar Vro.
III. V. pron. réfl. En em stummañ : se former.
●(1912) MMPM 47. he buez a dremenaz o studia lezen Doue hag oc'h en em stumi d'an oll vertuziou.
- stummder
- stummetstummet
adj. (db. an dud, al loened)
(1) Habitué, entraîné.
●(18--) CST 38. a-raok mont d'ar c'hourennadeg, e oa stummet mat hag e ouie an holl grogou.
●(1923) ADML 76. n'oant nemeur stumet da glevet.
(2) Qui a une (bonne, mauvaise) allure.
●(1876) TDE.BF 597a. Stummet, adj. T[regor], Eunn den stummet mad, tr. «une personne qui est bien tournée, qui a une belle prestance.»
●(1902) PIGO I 25. da brenan dilhad kaer (...) evit bean stummet brao, ha zevel en renk, mar gallje. ●207. e kave ane [ar chas] bloc'h ha stummet kaer da welet. ●(1925) CHIM 12. eun den barvek ha stummet fall.
(3) Bezañ stummet ouzh : ressembler à.
●(1902) PIGO I 38. faro, ha stummet euz eur prins. ●(1908) PIGO II 145. Gant e bakadenn dindan e vrec'h, Julig, stummet mat ar wech-man, ouz eur c'hemener... ●167. stummet ouz eur chakerez patatez. ●(1925) CHIM 11. Gant ar re-man, marteze, vin gwelloc'h stummet ouz Erwan an Turwall.
(4) Bout stummet gant udb. : apprécier qqc.
●(1974) YABA 30.03. Stumet ind eué get er bara segal. ●(1974) LIMO 30 mars. Stumet ind eué, tr. «ils apprécient aussi.»
(5) Bout stummet d'ober udb. : aimer faire qqc.
●(1975) YABA 26.04. un douseniad stummetoh de hunvréal eged de labourad. ●(1975) LIMO 26 avril. Stummetoh, tr. «plus portés à.» ●(1982) PBLS 25. (Sant-Servez-Kallag) n'on ked stummet deuz ze, tr. «je n'aime pas beaucoup, je ne suis pas habitué à cela.»
- stummiñstummiñ
voir stummañ