Devri

Recherche 'troad...' : 38 mots trouvés

Page 1 : de troad-1 (1) à troadus (38) :
  • troad .1
    troad .1

    m. & adv. treid, treidi, treidoù d. daoudroad

    I. M.

    A. (en plt des gens, des animaux)

    (1) (anatomie) Pied.

    (1499) Ca 85a. Fler an treit. g. pueur des piez. ●137b. ga. le grant orteill du pie. b. meut an troat. ●203a. Troat. g. pie. ●(1575) M 2413-2414. Hac en treit ereou, dadouen, poanyou couen : / Hac en daou dornn fournis, tr. «Et aux pieds des liens, pour supporter des peines affreuses, / Et aux mains aussi.» ●(1580) G 1251-1252. ma treyt dyf, tr. «mes pieds à moi.» ●(1633) Nom 25b. Pes : pied : an troat. ●Planta pedis : plante du pied : plant an troat. ●136a. Compedes, pedicæ : fers de pieds des esclaues, ou d'autres malfaicteurs : an ouarn á vez voar treït an esclauet, hac an drouc-obererys en (lire : drouc-oberysien) all. ●(1650) Nlou 41. An Diou abrant bet plant an troat, tr. «depuis les sourcils jusqu'à la plante des pieds.»

    (1659) SCger 92a. pied, tr. «troar p. treit.» ●176a. troat, tr. «pied.» ●(c.1680) NG 1942. A leint ar pen bet plant en truet. ●(1774) AC 168. evel pa bresant-fe e zaoudroat.

    (18--) SAQ I 134. mont gant he zaou droad d'an ifern.

    (1907) VBFV.bf 78b. troed (b[as] van[netais] tred), m. pl. treid, tr. «pied.» ●(1944) DGBD 74. an treidi o skeiñ war al leurenn. ●(1979) BRUD à partir de janvier 1977).">BRUDn 28/17. med c’hwi hag a zo atao o furchal hag o ruza ho « treidou » dre ar parkeier.

    (2) Sevel troad : partir.

    (1907) AVKA 207. Me a zavo troad ac'han, hag ac'h ei da gâd ma zad.

    (3) Mont diwar e dreid : s'emporter, se mettre hors de soi.

    (1872) ROU 82b. S'emporter, tr. «mont divar e dreid

    (4) Sec'hañ àr e dreid : (?) être épouvanté (?).

    (c.1680) NG 161-164. Nep a vezo en deueh-se / Ar en douar o touin buhé, / Guet eb tourmanteu a cleuaint, / Certin ar hou trait e sehaint.

    B. (en plt de qqc.)

    (1) Pied (de table, chaise, etc.).

    (1633) Nom 156a. Mensa delphica, mensa trepidanea : table ronde, table à trois pieds : taul round, taul á try troad. ●Monopodium : table à vn pied : taul á vn troad.

    (1738) GGreg 35. treyd ar pod, tr. «les pieds du pot.» ●treyd an daul, tr. «les pieds de la table.» ●treyd ar gador, tr. «les pieds de la chaise.» ●treyd an armell, tr. «les pieds de l'armoire.»

    (2) Manche d'outil.

    (1499) Ca 203a. ga. manche de tout ferrement. b. troat pep benhuec.

    (1659) SCger 76a. manche de fleau, tr. «troat fraill.»

    (1907) VBFV.bf 78b. troed, m. pl. eu, tr. «pied, manche d'un objet inanimé.» ●(1924) BILZbubr 39/865. Eun troad skubellenn. ●(1934) BRUS 275. Un manche d'outil, tr. «un troed –eu.» ●(1942) DADO 12. Kemer da lunedou ha lenn pez a zo skrivet amañ dindan va biz : an trouc’her moc’h eus a Langoad en deus hanter-bruzunet e wreg a daoliou troad skourjez… ●(1990) TTRK 82. treidi evit ar c'hlavioù labourat.

    (3) (maçonnerie) Reiñ troad : faire les fondations d'un mur plus larges que celui-ci.

    (1982) TIEZ I 115. Les fondations sont alors maçonnées, elles sont toujours plus larges que les murs sortis de terre, c'est «donner du pied» au mur (rei troad, ou rei garr).

    (4) Pied, bas, base.

    (1621) Mc 111. oz bezaff oz hars troat an crucify. ●(1633) Nom 141a. Stylobata : le patin ou la pate d'vne colomne : troat vn coulonen an læch ma vez batisset. ●Spira : le pied de la colomne : troat an colounnen. ●230b. Radices montis, pedem vocant : le pied d'vn mont : gouelet an menez, an troat pe an traou ves an menez.

    (5) (mesure) Pied.

    (1499) Ca 108a. Hanter troat. g. demy pie.

    II. Loc. adv.

    (1) War droad : à pied.

    (1847) FVR 316. He vamm a ia kerkent war he zroad da Bariz.

    (1900) KAKE 76. Var droad, me ne valejen ket, / Ato kar pe varc'h torchennet. ●(1905) BOBL 14 octobre 56/2a. War e droad e rankaz mond. ●(1907) PERS 130. tost da deir leo var he droad. ●205-206. kalz a deue var ho zroad. ●(1911) BUAZperrot 546. Var e droad e veache atao.

    ►épith.

    (1633) Nom 189a. Phalanx : armée de huict mille hommes à pied : armè á eiz mil den voar troat.

    (2) War an troad : à pied.

    (1921) PGAZ 68. c'hueac'h leo da ober, var an troad. ●(1973) KOBL 185. (Plougerne) Neuze e veze ranket mont war an troad d'ar skol, paotr ! E rankemp mont da Blougerne, war an troad.

    (3) D'an droadig =

    (1902) PIGO I 11. Hag i d'an droadik war-zu kêr.

    III.

    (1) C'hoari troadig skañv : fuir précipitemment.

    (1880) ANN 105 (T) N. Kellien. Mad ve d'ac'h c'hoari troadik skanv, tr. «vous feriez bien de décamper vivement.»

    (2) C'hoari a veg troad : fuir.

    (17--) EN 88 (Go). Ha chetu an drivet a hoairi avec troait, tr. G. Dottin «Et voilà le troisième qui joue des pieds.»

    (1825-1830) AJC 2065-2067 (Go) J. Conan. Pa voelis a nean o tarha voar vigag ma hamarad / Me songas egonid nem hoarÿ a vec troad / Redec a ris er hoad mes non pas vel eur poultron, tr. F. Favereau «...J'eus l'idée de le doubler en feignant de m'enfuir.» ●3989. Hoarsin a remb hoas a nin tud miserab / O voeled ar boultroned o hoarÿ a vec troad, tr. F. Favereau «...De voir les lâches jouer de l'orteil.»

    (3) Gounit a veg troad : fuir. Cf. gounit a veg botez.

    (1825-1830) AJC 3313 (Go) J. Conan. Mes o farc altillerÿ a arivas a res dimp gonid a vec troad, tr. F. Favereau «Mais leur parc d'artillerie arriva et nous fit chercher notre salut dans la fuite.»

    (1935) ANTO 18 (T) *Paotr Juluen. Mari Gailharenn a c'houneze a veg troad, a sache war hec'h ivinou, evel ma vije bet an diaoul war he lerc'h.

    (4) Gounit a veg troad : gagner (une course, etc.) de justesse.

    (1942) VALLsup 84. Gagner (la course, etc.) de justesse, tr. F. Vallée «gounit a veg troad

    (5) Sevel war veg e droad : se mettre soudainement en colère.

    (1902) PIGO i 98 (T) E. ar Moal. Eun de, Per a zavaz war vek e droad : Me 'zo skwiz ganid, emean, o torri ma fenn d'in gant ar memez tra. ●(1927) FHAB Meurzh 63 (T) *Dir-na-Dor. Eur wech bennak eo red sevel war veg e droad ha lakaat ar wirionez elec'h m'eman !

    (6) Mont d'ar pevar zroad : courir vite.

    (1843) LZBg 1añ blezad-2l lodenn 119 (G). Ind e yas d'er puar-zroèd, ha béh erhoalh ma oé sàuet hur hoban, ma tas er mæstre bras a nehai d'hur gùélet. ●(1849) J. Gwilhom LLB 1275-1276 (G). O losteu én ahuel, er seud hag er ronsed, / Get eun a vout tihet, é ridek d'er piar zroed. ●1341. De drezein d'er piar zroed pleinen ha manéieu. ●(1899) HZB 68 (Go). Ar mul, ma oa pignet warni, a yé d'ar pevar zroad. ●103. epad ma yé e gezek d'ar pevar zroad.

    (1907) BSPD I 463 (G) J. Larboulet. Chetui en diaul, é kiz ur jau spontet, de ridek d'er puar zroed. ●(1909) DIHU 50/313 (G) *Mab er jiboèsour. Oeit e oent peb unan d'é du, d'er pear zroed. ●(1912) BUEV 66 (G) Sevenou. A dauleu e kleué ér ganbr e oé édandou èl ur marh é vonet d'er pear zroed.

    (7) Teurel troad (e / war) : entrer.

    (1924) BILZ 51 (T) F. al Lay. Malloz Doue a zo koueet war va zi. Birviken troad, m'en tou ! ne dôlin ennan ! ●65. Gwella den a dôle troad war an douar, an ôtrou kure. ●(1932) ALMA 101 (L). Ne rea nep vad d'ar paour, ne daole ket troad en eun iliz.

    (8) Kemer troad e : entrer.

    (1910) MBJL 4 (T) L. le Clerc. Hanter kant vlâ arôk donedigez hon Zalver e welomp anê o kemer troad dre oll enni. ●12. En desped d'o brud fall, e oant pedet da gemer troad en Breiz gant Breiziz o-unan. ●(19--) BHAF 234 (T) E. ar Barzhig. War an taol, e vefe marteze divennet outañ tostaad d'an ti a oa red dezañ koulskoude kemer troad ennañ.

    (9) Kemer re a droad e : devenir trop exigeant.

    (1978) PBPP 2.1/128 (T-Plougouskant). Eñ a gemere re a droad, erru e oa poent dihopañ anezhañ, tr. J. le Du «il devenait trop exigeant, je l'ai remis à sa place /lit. il prenait trop de pied/»

    (10) C'hoari e droad porc'hell :

    (1957) AMAH 55 (T) *Jarl Priel. Hervez ‘gredan, soudard ebet kazarnet en kêr ne dremenas an deiz-se hep bezañ galvet da reiñ skoazell dimp, betegouzout na droje e penn ar «Volcheviked» c’hoari ur wech ouzhpenn o zroad porc’hell.

    (11) Bezañ pounner he zroad : être enceinte.

    (1890) MOA 236b (Ki). Enceinte, tr. J. Moal «pounner he zroad, (à Briec, etc.) Expression très chaste et pittoresque.»

    (12) (Lakaat, tapout, derc'hel) e droad er pal :

    (1920) FHAB C'hwevrer 249. Brard an eus tapet ive e droad er pal. ●(1926) FHAB Ebrel 126 (T) *Dir-na-Dor. Ne vo ket a-walc'h lakaat pôtred ar «C'hartel» en o renk, red e vo 'n em gemer diouz ma n'hellfont ket ken lakaat o zroad er pal da noazout d'eomp. ●(1927) FHAB Meurzh 63 (T) *Dir-na-Dor. Eur wech an amzer, e ranker lavaret d'ezan e begement evelse, abalamour da zerc'hel va zroad er pal. ●(1927) LZBt Meurzh 47-48 (T). Ar pez a ra d'imp kalonad ar muian, ec'h ê gwelet, dimezi ken yaouank ar merc'hed (...) tamm ha tamm, a zonjan, e c'hallfomp, war ar poent-man ive, lakât hon zroad er pal.

    (13) Bezañ e zaou droad en ur votez : avoir les deux pieds dans le mêm sabot.

    (1957) AMAH 239 (T) *Jarl Priel. Ha dezhi ul latenn, va Doue ! ha n'emañ ket he daou droad en ur votez, nann, mar karan !

    (14) Bezañ uhel chouk e droad : avoir le caractère altier.

    (1912) MELU XI 313 (T-Trevereg). Huel 'chouk 'droad, tr. E. Ernault «Haut du cou-de-pied, de caractère altier. (Trév[érec].)» (1942) VALLsup 62 (T). De celui qui fait trop d'embarras pour sa position on dit : N'eo ket uhel awalc'h choug e droad T[régor].»

    (15) Na vale war un troad : marcher sur une patte (en parlant de boisson).

    (1958) BRUD 5/34 (L) *Mab an Dig. «Alo : Eun all a yelo ganez. Arabad bale war eun troad

    (16) Sevel troad : partir, quitter.

    (1907) AVKA 207 (T) Biler Azenor. Me a zavo troad ac'han, hag ac'h ei da gâd ma zad.

    (17) Reiñ troad : donner l’occasion (de).

    (1909) TOJA 13 (T) E. ar Moal. Ma roan troad d'ei hirie da gemer eur (lenn : eun) tog, varc'hoaz e renko kât eur roben.

    (18) Klask pemp troad (pav) d'ar (maout, marc'h) : chercher midi à quatorze heures.

    (1732) GReg 624a. Chercher midi à 14 heures, tr. G. Rostrenenn «clasq pemp troad d'ar maoud

    (1855) FUB 14. Klask pemp troad d'ar maout, tr. A. Brizeux «Chercher cinq pieds à un mouton.» (1878) SVE 637. Klask pemp troad d'ar maout, tr. L.-F. Salvet «Chercher cinq pieds à un mouton. (Chercher midi à quatorze heures.)» ●(1890) MOA 224 (L). Chercher du poil aux oeufs (chercher midi à quatorze heures), tr. J. Moal «klask pemp troad d'ar maout.» ●(18--) SAQ II 18 (L) J. Quéré. Deuz gourc'hemennou Doue, dreist holl, e tlean kozeal deoc'h, epad ar mission-ma. Hen ober a rin sklear, freaz, didortil, guella ma ellin. Kerkoulz : Mont da glask pemp troad d'ar maout. / Eo koll amzer heb ho c'haout.

    (1909) DIHU 47/271 (G) *Kelen Glas. Me oed ha me michér ? Perak ou goulennet ! / Eit gouiet mar em es pé n'em es chet, lahet ? Hui glah pemp troed d'er meud. ●(1912) MELU XI 313. Clask pemp troad dar maour, tr. E. Ernault «Chercher cinq pieds au mouton (Rec. Bourd.) et à un autre endroit... deur marc'h, à un cheval.» (1935) ANTO 67 (T) *Paotr Juluen. Ne chomis ket koulskoude da glask pemp troad d'ar maout. ●(1941) DIHU 355/190 (G) L. Herrioù. Ne glaskamb ket pemp troed d'er meud, a pe n'en des nameit pear ! ●(1947) YNHL 13 (Ki) Y. Drezen. Neuze, n'eo ket dav kla... klask pemp pav d'ar maout. ●(1955) STBJ 100-101 (K) Y. ar Gow. Nec'het bras e vije brudet an taol, e kavis gwelloc'h anzav ma fec'hed. Hogen da genta e klaskis «pemp troad d'ar maout», evel ma lavaromp dre amañ. ●(1957) BRUD 2/29 (K) Y. ar Gow. Hag a-greiz savarad an eil gand egile, setu ma lavaras Tin da Youen, heb chom da glask pemp troad d'ar maout...

    (19) Klask pemp troad d'ar maout : chercher la difficulté.

    (1927) TSPY 52 (L) L. ar Floc'h. August Loper, marc'hadour kafe ha chokola, a zo eur bugel eus ar barrez-mañ, eur pôtr chentil ha mat da labourat. Hogen, me a gav d'in emañ o klask pemp troad d'ar maout en eur c'hoantat sevel eur stal-vouteier er barrez-mañ.

    (20) Lakaat e droad er stleug :

    (1908) FHAB Even 180. Great evit rei harp d'ar Bail, d'ar C'loarek, da lakaat ho zroad er skleug.

    (21) Bezañ gouzer ha skabell dindan troad ub. : voir gouzer.

    (22) Klask pemp troad d'ar maout : voir pemp.

    (23) Tennañ ur c'haer a zraen eus a droad ub. : voir draen.

    (24) Kaout na penn na troad : voir penn.

    (25) Penn ha troad : voir penn.

    (26) Penn ha korf ha troad : voir penn.

    (27) Penn kil ha troad : voir penn.

    (28) Lakaat e droad er pal : voir troad.

    (29) Kavout botez d'e droad : voir botez.

    (30) C'hoari an troad leue da : voir leue.

    (31) Tremen troad al leue a-dreuz genoù ub. : voir leue.

    (32) Chom un troad leue en e c'henoù : voir leue.

    (33) Bezañ un troad / treid leue en e votoù : voir leue.

  • troad .2
    troad .2

    voir troiad

  • troad-bleiz
    troad-bleiz

    m. (botanique) Chèvrefeuille.

    (1942) VALLsup 32b. Chèvrefeuille, tr. «troed-bleiz V[annetais] m.»

  • troad-boul
    troad-boul

    m. Pied bot.

    (1633) Nom 273a. Valgus : qui a les pieds courbez, & tournez en dehors : vn troad-boull, vnan en deffe ez treït tort ha troet voar an tu á renep.

    (1659) SCger 15b. pied bot, tr. «troat boull.» ●(c.1718) CHal.ms i. bot, piebot, tr. «troet boull, un droet miorch'.» ●(1732) GReg 105a. Bot, pied bot, tr. «troad boul

    (1876) TDE.BF 639b. Troad-boul, s. m., tr. «Pied-bot.»

    (1905) IVLD 52. Daou droad boul. ●(1908) FHAB Gouere 199. he zroad a oa korvigellet evel eun troad-boul. ●201. an troad-boul a oa eünet.

  • troad-ebeul
    troad-ebeul

    m. (botanique) Violette Viola sp.

    (1909) BOBL 06 mars 219/2d. eul kouzaouen (lire : louzaouen) hanvet ganeomp troad-eubeul. ●(1931) VALL 785a. Violette, tr. «troad-ebeul m.» ●(1933) MMPA 76. eur vleuennig dister, glas evel an oabl ha ganti eur c'houez dispar ; he hano, bokedig troad-ebeul, e galleg, «violette».

  • troad-gad
    troad-gad

    m. (botanique) Trèfle des champs Trifolium arvense.

    (1633) Nom 97b. Lagopus, pes leporis, leporina herba, trifolium humile : pied de lieure : troat gat, lousaouen.

    (1732) GReg 721b. Pié de lievre, plante qui est une espèce de treffle, tr. «Troad gad

    (1876) TDE.BF 639b. Troad-gad, s. m., tr. «Colocasie, plante.» ●(1879) BLE 237. Trèfle des champs. (T. arvense. L.) Troad-gâd. Pied de lièvre.

  • troad-gwazi
    troad-gwazi

    m. (botanique) Arroche Chenopodium sp.

    (1931) VALL 117a. Chénopode, tr. «troad-gwazi m.» ●(1973) LMHL 1. Arroche Atriplex patula Troad-gwazi.

  • troad-kamm
    troad-kamm

    adj. Qui a les pieds tordus.

    (1499) Ca 203a. g. qui a les piez tors / ou de boys. b. troatcam.

  • troad-kog
    troad-kog

    m. (botanique) Renoncule Ranunculus sp.

    (1907) VBFV.bf 78b. troed kog, tr. «renoncule.» ●(1931) VALL 645b. Renoncule, tr. «troed-kog V[annetais] m.»

  • troad-kontell
    troad-kontell

    m. (ichtyonymie) Pied de couteau.

    (1925) DIHU 172/343. (Groe) Troed-koutel, tr. «pied de couteau (coquillage).» Dastumet de Vleimor.

  • troad-leon
    troad-leon

    m. (botanique) Pied de lion, alchémille Achemilla sp.

    (1633) Nom 82a. Consiligo, pulmonaria, ellebori nigri species, veratrum adulterinum nonnulis, pomela offic. pommelée, patte de lyon : troat leon, vn seurt boquet eo.

    (1732) GReg 721b. Pié de lion, ou pate de lion, plante, tr. «Troad-leon.» ●(1876) TDE.BF 639b. Troad-leon, s. m., tr. «Alchymille, plante. A la lettre, pied-de-lion.»

    (1876) TDE.BF 639b. Troad-leon, s. m., tr. «Alchymile, plante.» ●(1890) MOA 112a. Alchymille, plante, tr. «troad-leon, pl. treid-leon

  • troad-leue
    troad-leue

    m. (botanique) Arum, pied de veau Arum sp.

    (1732) GReg 721b. Pié de veau, plante, tr. «Troad-lue

    (1876) TDE.BF 639b. Troad-leue, s. m., tr. «Gouet, colocasie, plantes. A la lettre, pied-de-veau.» ●(1879) BLE 19. Gouet. (Arum. L.) Troad-leûé. Pied de veau.

    (1931) VALL 39a. Arum, tr. «troad-leue m.»

  • troad-maout
    troad-maout

    m. fam. Gros filet de morve, chandelle.

    (1975) BAHE 87/5. ober un tamm torchañ d'an daou droad-maout a zo e-pign ouzh e fri.

  • troad-marc'h
    troad-marc'h

    m. (botanique) Tussilage Tussilago farfara.

    (1633) Nom 94a. Tussilago, populago, officinis vngula caballina, farfara, filius antre patrem : patte à cheual : trinchen bro-saux, troat march.

    (1732) GReg 699a. Pas d'âne, plante, tr. «troad-marc'h

    (1876) TDE.BF 639b. Troad-marc'h, s. m., tr. «Tussilage, pas d'âne, plantes. A la lettre, pied-de-cheval.»

  • troad-ouzh-troad
    troad-ouzh-troad

    adv.

    (1) Loc. adv. L'un à côté de l'autre.

    (2) Loc. prép. Troad-ouzh-troad gant : aux côtés de.

    (1874) FHB 489/150a. Perrina (...) hag Alan Guerneis troad oc'h troad ganthi.

  • troad-potin
    troad-potin

    m. Pied-bot.

    (1876) TDE.BF 639b. Troad-potin, s. m., tr. «Pied-bot.»

  • troad-vi
    troad-vi

    m. Coquetier.

    (1950) ANTK 24. o lakaat ur vi en un troadvi.

  • troadad
    troadad

    m. –où Mal au pied.

    (1872) ROU 57. Gant un troadad ema, tr. «il a un pied malade.» ●(1890) MOA 76. troadad (m), tr. «mal de pied.»

  • troadadur
    troadadur

    m. Emmanchement.

    (1744) L'Arm 436b. Emmanchement, tr. «Troaidadur. m.»

  • troadañ / troadiñ
    troadañ / troadiñ

    v.

    I. V. tr. d.

    A.

    (1) Munir d'un pied, de plusieurs pieds (un meuble).

    (1907) VBFV.bf 78b. troedein, v. a., tr. «munir d'un pied.» ●(1913) KZVr 26 - 31/08/13. Pan erruo gourmikêl / 'Troado pep-hini e skabell.

    (2) Rempiéter (des chaussettes).

    (1962) TDBP II 112. Me am-eus diouharou aze hag a vo red troada anezo, tr. «j'ai la des jambes (de bas) qu'il faudra rempiéter.» ●547. Me am-eus troadet eul loer, tr. «j'ai refait un pied à un bas.»

    (3) Emmancher (un outil).

    (1659) SCger 49a. emmancher, tr. «troadi.» ●(1732) GReg 332b. Emmancher, mettre un manche à quelque outil, tr. «Troada ur beñvecq. pr. troadet

    (1857) CBF 102. Troada ar bal, tr. «Mettre un manche à la pelle.» ●(1872) ROU 105a. Troada, par dériv[ation] signifie aussi, emmancher, fixer, etc. ●(18--) SAQ II 45. troada benviachou.

    (1907) VBFV.bf 78b. troedein, v. a., tr. «emmancher.» ●(1914) DFBP 115a. emmancher, tr. «Troada

    B. sens fig.

    (1) Troadañ ur soñj er spered : se mettre une idée en tête.

    (1860) BAL 134. An nep a garfe troada ur zonj bennac evelse en e spered. ●(1880) SAB 73. Mar d-eo diez troada ar seurt sonjou-ze er spered.

    (1942) VALLsup 64a. s'enfoncer une idée dans la tête, tr. «troada

    (2) Troadañ gevier : dire, forger des mensonges.

    (1911) BUAZperrot 310. troada geier en o enep. ●(1923) FHAB 114. Muzellou ijinus da droada gevier ha da lakat da gredi e vezo noz da greisteiz. ●(1925) FHAB Mae 162. he deus troadet mil ha mil gaou evit touella ar bobl. ●(1931) VALL 460b. forger des mensonges, tr. «troada gevier

    (3) Lakaat udb. da droadañ gant udb. : adapter qqc. à qqc.

    (1872) ROU 72b. Adapter, tr. «Lacaat da droada gant… (Express. figur.)»

    II. V. intr.

    A. Tenir debout, sur ses pieds.

    (1872) ROU 105a. Je ne puis encore tenir sur mes pieds, tr. «n'oun ket evit troada c'hoaz.»

    B. sens fig.

    (1) Mont da droadañ : disparaître, partir, ne plus servir.

    (1942) SAV 25/8. Kato !... Aet eo da droada,'m eus aon bras !... ●(1955) VBRU 73. Kerkent hag aet an hañv da droadañ. ●(1957) AMAH 10. Kozh fardaj all aet pell 'zo da droadañ kenkoulz ha karr-nezañ va mamm-guñv Ivona. ●(1970) BHAF 32. Siouaz ! Pell 'zo eo eet da droada [ar vag], hi hag an diou all, ha ne vez ket gwelet hini ebed ken er Roh. ●344. Hag evel ne oa ket kelou euz overinier hanter-noz – eet e oant da droada, 'veljust, abaoe derou ar brezel. ●(1973) BRUD 43-44/32. Lakaom ive e oa an douilletennou en disirit eun tamm zo, aet e oant memez da droadañ un toullad bloaveziou zo.

    (2) Mont da droadañ ub : dégager qqn.

    (1954) VAZA 33. aet eo da droadañ ar fererezed a rae war-dro ar c’hatiolennoù.

    (3) Kas ub. da droadañ : envoyer qqn promener, paître.

    (1912) MELU XI 313. (Plouha, Trév[érec]) On dit encore : Me gasou hénnes da droadan, je l'enverrai prendre pied, se promener ; je le chasserai, je le battrai). ●(1962) BRUD 16/30. Ya, med ne glevot ket anezañ ken, kaset em-eus anezañ da droada. ●(1963) LLMM 99/261. Ar sulvezh-mañ, Koncha, kasomp an arboellerezh politikel da droadañ. ●(1970) BHAF 387. Kas unan bennag da droada : da stoupa, da golmmoha, da drei bili d'an aod, kas anezañ da vale diwar ho tro.

    (4) Kas udb. da droadañ : mettre qqc. au rebut.

    (1970) BHAF 387. Kas eun dra bennag da droada : lezel anezañ da goueza, re goz evit derhel da servijoud.

    III. Troadañ ur rozenn : voir rozenn.

  • troadeg
    troadeg

    m.

    (1) Homme qui de grands pieds.

    (1633) Nom 273b. Scaurus : pied bot, qui a les talons gros : vn troadec bras, vnan en deus seulyou bras, bottesennecq.

    (1732) GReg 720b. Qui a de grands pieds, tr. «Troadecq. p. troadéyen. Van[netois] troedecq. p. troedigued

    (2) (domaine militaire) Fantassin.

    (1931) VALL 388a. soldat d'infanterie, tr. «troadeg pl. –deien

  • troadegiezh
    troadegiezh

    f. (domaine militaire) Infanterie.

    (1931) VALL 388a. Infanterie, tr. «troadegiez f.» ●(1942) DRAN 94. Troadegiez ha kanoliez ar C’hallaoued, er c’hornad, o (sic) zo bet tost kaset da get gant an tokarnou plat.

  • troadek
    troadek

    adj.

    (1) Qui a de grands pieds.

    (1876) TDE.BF 639b. Troadek, adj., tr. «Qui a dee grands pieds.»

    (2) Qui est muni d'un pied.

    (3) Letern troadek : falot.

    (1732) GReg 396a. Fallot, tr. «letern troadecq. p. leternou troadecq

  • troadell .1
    troadell .1

    f. –où Pédale.

    (1931) VALL 543a. Pédale, tr. «troadell f.»

  • troadell .2
    troadell .2

    f. –où (grammaire) Circonlocution.

    (1927) GERI.Ern 10. troadell, tr. «cironlocution, périphrase.» ●(1931) VALL 124a. Circonlocution, tr. «trôadell V[annetais] f. pl. ou

  • troader
    troader

    m. –ion

    (1) Emmancheur.

    (1914) DFBP 115a. emmancheur, tr. «Troader

    (2) Troader gevier : menteur.

    (1924) ZAMA 169. me n'oun ket eun troader gevier, me !

  • troadet
    troadet

    adj. [suivi d'un adj.] Qui a des pieds (grands, etc.).

    (18--) PEN 92/68. ker buan ag an ankane ag e ve troadet mad.

    (1934) MAAZ 108. ur jao lagadet ha troèdet mat.

  • troadig-kamm
    troadig-kamm

    m. (jeu)

    (1) (jeu) C’hoari troadig-kamm : jeu da la marelle.

    (1857) CBF 125. C’hoari troadik kamm, tr. « Jeu de cloche-pied. » ●(1876) TDE.BF 89b. C’hoari troadik kamm, tr. «Jeu de cloche-pied, jouer à ce jeu.» ●639b. C’hoari troadik-kamm, tr. «jeu de cloche-pieds. A la lettre, jeu du petit pied boiteux.»

    (1931) VALL 450b. Marelle, tr. «c’hoari troadig-kamm.» ●(1941) FHAB Gwengolo/Here 89. (Tregon ha tro-dro) Garig-kamm = c’hoari garig-kamm ha troadig-kamm a zo heñvel. ●(1974) TDBP III 104. Les jeux enfantins : (...) C'hoari troadig kamm, tr. « jouer au petit pied boîteux, (sauter à cloche-pied). »

    (2) War droadig-kamm : à cloche-pied.

    (1970) TDBP I 226. War droadig-kamm, tr. « à cloche-pied. »

  • troadikell
    troadikell

    f. –où Pédale.

    (1931) VALL 543a. Pédale, tr. «troadikell f.»

  • troadikellañ
    troadikellañ

    v. intr. Pédaler.

    (1931) VALL 543a. Pédaler, tr. «troadikella

  • troadikeller
    troadikeller

    m. –ioù Pédalier.

    (1931) VALL 543a. Pédalier, tr. «troadikeller pl. iou»

  • troadiñ
    troadiñ

    voir troadañ

  • troadou
    troadou

    s. (botanique) = (?).

    (19--) DGEShy 83/382. melvoed, s.m., arroches ; Sein, 1896. - Syn., troadou.

  • troadur .1
    troadur .1

    m. –ioù

    (1) Mouvement circulaire.

    (c.1500) Cb. [treiff] Jtem ambitus : tus, tui. g. enuironnement b. troadur.

    (2) Traduction.

    (1732) GReg 956a. Version, tr. «Troadur eus an eil langaich èn eguile.»

    (3) (pathologie) Vertige.

    (1732) GReg 932b. Tournoiement de tête, tr. «troadur

    (4) (grammaire) Déclinaison.

    (1931) VALL 188a. Déclinaison (gramm.), tr. «trôadur(-hanoiou) m.»

  • troadur .2
    troadur .2

    m. (botanique) Persicaire.

    (1907) VBFV.fb 75a. persicaire, tr. «troedur, m.» ●(1910) EGBT 92. troadur, m., tr. «persicaire.»

  • troadur-penn
    troadur-penn

     m. (pathologie) Vertige, tournoiement.

    (1732) GReg 956b. Vertige, tournoiement de tête, tr. «Troadur penn

    (1926) FHAB Mezheven 217. Ar re yaouank [denved] a varv alies gant an troadur-penn ; ar pez a zo penn-abeg d'ar c'hlenved-ze eo eun amprevan dister a en em laka e boedenn penn an oanig.

  • troadurezh
    troadurezh

    f. –ioù = (?) Tournure (?).

    (1941) FHAB Gouere/Eost 58a. Lakeomp e teufe Bro-Japan da veza henvel mil ouz broiou an Europ ; lakeomp e vefe kemeret gant he zud giziou, troadureziou ha yezou Londrez pe Bariz.

  • troadus
    troadus

    adj. (grammaire) Déclinable.

    (1931) VALL 188a. Déclinable, tr. «trôadus

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...