Recherche '"yec'hed"...' : 10 mots trouvés
Page 1 : de yeched (1) à yec_hedusted (10) :- yec'hedyec'hed
m. –où
I.
A. Santé.
●(1499) Ca 208b. g. sante. b. yechet. ●yechet in iach vide. ●(1530) Pm 155. Dan tut loffr goude nech ez renthe ho iec'het, tr. «Aux lépreux, après leur douleur, il rendait la santé.»
●(1659) SCger 107b. santé, tr. «yec'het.» ●(1687) MArtin 3. Em lazan en cris ho jec'het. ●(1790) MG 416. en dud ag er béd (…) e daul ar en devotion er vlam hag er oast a hé yéhæd revinnét deja é chervige er béd.
●(1818) HJC 54. eit reign er iahad di vab. ●(1834) SIM 178. ul lic'hiden noazus bras d'ar yec'hed. ●(1835) AMV 29. A gant a hini a zo bet guelet ho vont da gousquet leun a yec'het, pere, en deiz var-lerc'h, a so bet caset d'ar bez ! ●(1854) PSA I 305. er yahad d'er ré clan. ●(1857) LVH 52. én é yahad. ●(1857) CBF 4. Iec'hed mad d'id, Iopik, tr. «Porte-toi bien, mon petit Joseph.» ●(1867) BSSo 24. er yehaid e oé deit dehan én dro.
●(1903) MBJJ 92. dismantr yec'hed ha bue en broio ha nan int ket goall yac'huz. ●(1911) BUAZperrot 795. El labour ema ar yec'hed. ●(1934) PONT 202. Met siouas ! e yec'hed a vije atao o c'hoari da fall.
B.
(1) Bezañ war e yec'hed : être en bonne santé.
●(1854) MMM 303. p'edo var ê yec'het. ●(1860) BAL 9. endra ma ema var e iec'het. ●(1868) KMM 198. en dra ma emaouc'h var ho iec'hed.
●(1904) SKRS I 214. keit ha m'edo var he yec'hed. ●(1911) BUAZperrot 803. ne c'hell ket hor c'horf beza var e yec'hed mar deo klanv hon ene. ●(1912) KANNgwital 110/3. Pell a ioa n'edo ket var he iec'hed. ●(1921) PGAZ 27. o veza n'edo ket var he iec'hed. ●(1958) BRUD 5/78. Hag an dud 'barz an ti-mañ, / Hag int war o yehed ?
(2) E-kreiz e yec'hed : dans la force de l'âge, en pleine santé.
●(1687) MArtin 3. Em lazan en cris ho jec'het.
(3) Dougen yec'hed : bien se porter.
●(1857) HTB 27. bean eo-han eurusoc'h, dougen a ra-han gwelloc'h iec'het ?
(4) =
●(1903) MBJJ 240. Daou bod gouket hir (...) eo ar yec'hed o gwelet.
(5) Kavout ar yec'hed : retrouver la santé.
●(1920) FHAB Meurzh 268. n'euz forz pe seurt tersien ha pe seurt klenved o devoa ezamant ha yec'hed a gavent holl gantan.
(6) Kaout d'ober gant e yec'hed : avoir des problèmes, des ennuis de santé.
●(1963) BAHE 35/59. Abaoe pell'zo en devoa d'ober gant e yec'hed.
II.
A.
(1) Sevel, lavaret, dougen ur yec’hed/yec’hedoù : porter un toast.
●(1766) MM 1316. a meurà yec’het asav-jont.
●(1877) FHB (3e série) 3/24a. Setu discarget an hanter litrad diveza, lavaret iec’hedou.
●(1965) LLMM 109/88. ar c’hiz a oa da zougen yec’hedoù.
(2) [Toast porté] Yec’hed mat : bonne santé.
(3) [Salutation] Yec’hed mat. cf. eurvad, demat, boñjour, deboñjour.
●(1834-1840) BBZcarn I 176a. ierhet mat doh tut an ti mé, tr. « Bonne santé à vous, gens de cette maison »
(4) Ober yec’hed d’ub. : porter un toast à qqn.
●(1938) CDFi 2 avril. diskenn d’eomp bep a vanne, Per, hag eun all d’it d’ober yec’hed d’eomp.
(5) Da yec’hed u.b. : à la santé de qqu’un.
●(1840) EBB 13. En choquant les verres, on dit : d’hou yehèd, tr. « à votre santé ».
(6) sens fig. (C’est un) plaisir, un bonheur, un enchantement.
●(1924) ARVG Eost 189. Eur yec’hed a voe klevet e brezegenn helavar. ●(1935) BREI 412/4a. eur yec’hed o gwelet o tont a vandenn. ●(1963) BAHE 35/36. memes c’hoazh en e gozhni ’oa ur yec’hed klevet anezhañ o faoutiñ brezhoneg gant an tol (lire : taol) gallek.
B. [vocatif] Yec’hed da ub. ! : santé !
●(1947) YNVL 88. Hag ar berv !... Yec’hed deoc’h, Ronan.
C. [pluriel] Yec’hedoù.
(1) Toast (porté).
●(1903) CDFi août-septembre (d’après KBSA 61). goude yec’hedou gant bep a chopinad sistr eus an hini gwella. ●(1935) NOME 78. C’hoarzadeg. Eva a reont. Yec’hedou. Kan ha koroll. ●(1963) EGRH II 118. yec’hedoù !, tr. « à la santé de tout le monde ! (formule avant de boire). »
(2) Salutation.
●(1869) BEN 914a. Bennoz d’e-oc’h, paeron, eme Venedisite, ha iec’hedou. ●916a. Ho trugarekaat, eme Venedisite, n’em euz ket amzer da zale ; kenavezo ha iec’hedou.
- yec'hedigezh
- yec'hediñyec'hediñ
v. tr. i. Yec'hediñ da ub. : porter un toast à qqn.
●(1874) FHB 477/54a. Var ho meno, eun devez ho divije ezomm euz ar gwerr-ze da iec'hedi da Herri V e rouantelez he dud koz.
- yec'hedoniezhyec'hedoniezh
f. Hygiène.
●(1920) MVRO 59/1c. Ar yec'hedoniez (hygiène) n'eo ket c'hoaz heuliet striz awalc'h he lezennou.
- yec'hedoùyec'hedoù
voir sous yec'hed C.
- yec'hedour
- yec'hedouriezh
- yec'hedusyec'hedus
adj.
(1) Sain, bon pour la santé.
●(1732) GReg 24a. L'air y est malsain, tr. «ne de qet yec'hedus an ær eno.» ●910b. La température de l'air contribuë beaucoup à la santé, tr. «An témps eus a un ear mad a so yac'hus, ou, yec'hedus.»
●(c.1820) COF 19. Ar viou fresq diouc'h an nos / Zo yac'hedus abars repos, / gant e neuyo ar veleyen / Ebars er vi var al lezen. ●(1847) MDM 224. ho tiez nebeud iec'hedus. ●(1857) CBF 17. Ann ear hag hen zo iec'heduz enn-hi ? ●(1868) FHB 200/350a. eur bévans quén iéc'hedus. ●(1903) MBJJ 143. eun evach ken yec'heduz. ●(1906) BOBL 07 juillet 94/1a. penoz eo iec'hedus chom heb labourat eun devez var seiz. ●(1908) FHAB Gouere 195. eo yec'hedus caout ear ha sclerijen. ●(1931) VALL 673a. Salubre, tr. «yec'hedus.»
(2) Qui guérit, ramène la santé.
●(1855) MAV 4. eul louzou iec'heduz.
(3) En bonne santé.
●(1860) BAL 47. pe e vezin bet iec'heduz pe dalh-mad clanv. ●(18--) SAQ I 216. N'oa ket eun den iec'heduz.
- yec'hedusaat
- yec'hedusted