Recherche 'yud...' : 12 mots trouvés

• yud .1
  yud .1

  adj. & adv.

  I. Adj.

  A. Attr./Épith.

  (1) Méchant, malfaisant.

  ●(1876) TDE.BF 306b. Iud, adj., tr. «Perfide, traître.» ●(1880) SAB 185. an dud iud-se, doare vrao dezo da velet, fall da c'houzout.

  ●(1906) KANngalon Du 247. tud, krisoc'h, iutoc'h eget bleizi. ●(1907) DRSP 27. gwall gaset gant gouezidi yud. ●(1925) FHAB Genver 36. ivinou yut an amzer.

  (2) Sans retour, sans pardon.

  ●(1914) KANNgwital 144/484. tan ar purkator zo iud. ●(1925) BUAZmadeg 29. goasket gant eur c'hlenved iud.

  (3) Âpre.

  ●(1931) KANNgwital 337/3. Met an avel bis a zute hag a yoa yud var an doen.

  (4) Cruel.

  ●(1906) KANngalon Eost 171. seulvui ma'z eo iud ar vrezel. ●(1907) KANngalon C'hwevrer 321. E kreiz ar vrezel iud ha disruez a reer deomp.

  (5) (pathologie) Paz-yud : coqueluche.

  ●(1910) EGBT 52. pas-iud, tr. «coqueluche.» ●(1922) LZBt Meurzh 13. an diaoul an eus tapet ar paz-yud, an dreo.

  B. Attr. Bezañ yud ouzh : maltraiter.

  ●(1926) FHAB Genver 25. Beza yut ouz an anevaled a zo en em lakaat izeloc'h egeto.

  II. Adv.

  (1) Derc'hel yud da udb. : tenir fermement.

  ●(1915) HBPR 87. Mez Directoire an Departamant a zalc'has yud d'ar pez hen doa gourc'hemennet.

  (2) C'hoarzhin yud : rire sardoniquement.

  ●(1878) EKG II 151. Hag ar c'here a c'hoarze iud en eur zellet ouc'h ar c'habiten. ●324. an diaoul hen dilez en eur c'hoarzin iud.

  ●(1909) KTLR 190. Breiziz a gave diez hag ar c'hallaoued a c'hoarze iud.

  (3) Sellout yud ouzh ub. : regarder noir, belliqueusement, cruellement.

  ●(1878) EKG II 168. Hag en eur zellet iud ouc'h an Aoutrou Gall.

  (4) Kregiñ yud : … sans pitié, cruellement.

  ●(1869) BEN 915b. hag ho daou o kregi iud.

  ●(1909) KTLR 122. Bep tro ma save he gein e kroge iud.

  ►sens fig.

  ●(1906) KANngalon Mae 110. an avel biz a grog iud...

  (5) (plt du vent, de la tempête) C’hwezhañ yud : souffler sans répit, sans pitié.

  ●(1935) ANTO 4. kaer 'devo ar gorventenn c'houeza yud war o chouk.

  (6) Dornañ yud : frapper durement.

  ●(1867) MGK 97. Rankout voe d'ezhan dourna iud, darc'hai sounn.

  III. Yud evel paotr ar yalc’h er Basion : odieusement traître.

  ●(1931) VALL 751a. odieusement traître, tr. « yud evel paotr ar yalc’h er Basion (dicton). »

• yud .2
  yud .2

  m.

  (1) Hurlement.

  ●(1902) PIGO I 29. daoust da yud al loened goue. ●213. eur yud, eun harz, eur c'halompadek 'oe klevet.

  (2) Ha yao yud war : et sus aux.

  ●(1906) FHAB Gwengolo/Here 344. Bleiz a zestum ar re all en drô d'ezhan, ha yao yud var ar Zaozon.

• yudadeg
  yudadeg

  f. Hurlement d’une meute.

  ●(1963) EGRH II 119. yudadeg f., tr. « hurlement (de plusieurs chiens ou loups). »

• yudadenn
  yudadenn

  f. –où Hurlement.

  ●(1876) TDE.BF 306b. Iudadenn, s. f., tr. «Rugissement.»

  ●(1902) PIGO I 25. spontet gant e yudadenno. ●172. Ar blei a loskaz eur yudaden a gounnar.

• yudal
  yudal

  v.

  I. V. intr.

  (1) Hurler.

  ●(1499) Ca 209b. yudal. g. vller / crier / plorer.

  ●(1659) SCger 67a. hurler, tr. «iudal.» ●(c.1718) CHal.ms ii. hurler comme un chien, ou comme un loup, tr. «hudal, ïudal el ur blei, pe el ur c'hi.»

  ●(1872) ROU 101b. Rugir, tr. «iudal.» ●(1876) TDE.BF 306b. Iudal, v. n.., tr. «Rugir, hurler.» ●(1890) MOA 195a. Crier comme font les loups, tr. «iudal.»

  (2) Pleurer.

  ●(1972) SKVT I 181. Memes tra, e rae droug din, mes ne yuden ket.

  (3) Yudal e gof warnezhañ = bezañ marnaoniet.

  ●(1908) PIGO II 148. E tu-hont ma yude e gof warnean, e sonje gant spont (...).

  (4) =

  ●(1924) BILZbubr 40/898. Pinvidigez Izabel ?… Daou c'hir, yudal a reont an eil deus egile.

  II. V. tr. d. [narratif indirect] Crier.

  ●(1924) LZMR 5. «Boulc'hast ! a yud ar Beuzeg, kouezet oun en eur poull !

• yudas
  yudas

  adj. Traître.

  ●(1926) FHAB Genver 15. Hag ar gouarnamant yudas, tapet etre daou dan, a rankje plegan.

• yudaz
  yudaz

  m. –ion Traître.

  ●(1931) VALL 751a. Traître, subs., tr. «yudaz pl. ien.»

• yudazenn
  yudazenn

  f. Traîtresse.

  ●(1913) BUKE 44. Ar hou teuhlin, Judazen.

• yudazerezh
  yudazerezh

  m.

  (1) Traîtrise.

  ●(1866) FHB 88/284a. ho iudaserez direïz ! ●(1894) BUZmornik 91-92. treac'h d'he holl finesaou ha d'he holl iudazerez.

  ●(1931) VALL 749b. Trahison, tr. «yudazerez m.»

  (2) Tourmant.

  ●(1860) BAL 110. o ober deza peb seurt iudazerez.

  ●(1908) FHAB Meurzh 91. heuget gant ar iuzaderes gret dezi. ●(1911) BUAZperrot 360. Judazerez a oue great d'ezan evit e lakât da nac'h e feiz. ●(1925) BUAZmadeg 38. ar mevelien all, paianed oll, a voallgase anezan, hag a rea d'ezan bep seurt iudazerez. ●107. Guelet a rejor e kreiz ar iudazerez-se.

• yudaziñ
  yudaziñ

  v. tr. d. Trahir.

  ●(1866) LZBt Gouere 137. Kaet en deuz Doue mad e venn bet iudazet gant eunn den fall. ●(1867) BUE 194. Iudazet ha kemeret e voe koulskoude. ●196. evit barn, enn eunn doare berz, ar re hen doa (lire : ho doa hen) iudazet ha tolet er prizoun.

  ●(1931) VALL 749b. Trahir, tr. «yudazi.»

• yuder
  yuder

  m. -ion Hurleur.

  ●(1963) EGRH II 119. yuder m. -ien, tr. « hurleur. »

• yuderezh
  yuderezh

  m. Hurlement.

  ●(1633) Nom 215b. Hinnitus : hennissement : yuderez.

  ●(1659) SCger 67a. hurlement, tr. «iuderez.» ●(c.1718) CHal.ms ii. hurlement, tr. «hudereh, ïudereh.»

  ●(1963) EGRH II 119. yuderezh m., tr. « hurlement, action de hurler. »