Devri

blev

blev

coll. & adv. –ioù

I. Coll.

A.

(1) Cheveux.

(1499) Ca 22b. [bleuenn penn] g. cheuellure crin. b. bleau an penn. ●23a. g. blans cheueux b. bleu melen. ●g. longs cheueux rigot. b. bleu hir. ●63a. Diluziaff an bleau. g. desmeller cheueux. ●(1557) B I 394. En amguin me az trahino / E ry an bleu hac az breuo, tr. «Je te traînerai par les cheveux, sans pitié, et je te briserai le corps.»

(1659) SCger 24b. cheveuil, tr. «bleuen, p. bleo.» ●(1732) GReg 163a. Cheveux touffus, comme le poil d'un barbet, tr. «Bléau foutoüilhecq.» ●(1792) CAg 191. tennein blaüe à zournad. ●(17--) TE 135. rahein é vleàu. ●(17--) EN 3495. o bleuou (a) voay quen [guen], tr. «leurs cheveux étaient si blancs.»

(1838) CGK 13. He bleo reud vel reun ar gouïzi. ●(1838) OVD 185. arranquein er bleàu. ●(1856) VNA 223. les cheveux de mon petit garçon, tr. «bleàu me fautr bihan.» ●(1867) MGK 62. O welet he vleo deut glas-wenn. ●(1877) BSA 217. gant he bleo guen. ●(1896) GMB 441. à Sarzeau et à Auray biàu.

(1902) PIGO I ix. eun torkad bleo loued. ●(1905) LMDB 60. haut trécorois blev, blê. ●(1922) FHAB Gwengolo 275. eur pouchad bleo fuilhet.

(2) [au plur.] Chevelures.

(1868) FHB 187/248a. gant ho bragueier braz hag ho bleoiou hir.

(3) [au coll. après un art. ind.] Ur blev : une chevelure.

(1922) BUBR 23/347. eur bleo bloundin. ●(1922) EMAR 102. Eur bleo hir ha melen. ●(1924) BUBR 48/1158. henvel ouz eur bleo aour. ●(1934) KOMA 4. eur bleo ker kaer. ●(1966) YDERrien 2cd. Da vlev a zo kalz re hir, evel-se n’out ket chik / N’oulan ket ur vlev keit-se e-barzh ar republik.

(4) En e vlev : sans coiffure, nu-tête, en cheveux.

(1928) FHAB Mezheven 226. Ha n'emaint ket breman o rei urz d'o bugale da vont bemdez, en o bleo, d'ar skol ?

(5) Rien.

(1957) BRUD 2/85. Bleo da gaoud !

(6) Krog-blev : dispute, crêpage de chignon.

(17--) FG II 48. Mar favoriser Sioul, è hello kounta war eur krok bleo ann terrupla.

(7) Sach-blev : dispute, crêpage de chignon.

(1870) FHB 283/169a. ha neuze e teu ar chas bleo, an taoliou dorn.

(1908) FHAB Meurzh 95. trouz, sinkan, bac'hadou, chach-bleo. ●(1954) VAZA 49. bez' eus adarre sach-blev etre E-Mari ha Soaz Sapeur !

(8) Fich-blev : dispute, crêpage de chignon.

(1857) CBF 55. Fich-bleo a zo etre an daou zen a zo tremenet ann heol diwar ho zreuzou, tr. «Ce sont deux hommes d'un âge fort respecteux qui se prennent aux cheveux.»

B.

(1) Poils.

(1575) M 790. E bleau euel dreyn spernn, quein ha quernn en cerno, tr. «Ses poils, comme des pointes d'épines, dos et tête l'entoureront.» ●(1633) Nom 120a. Cilicium : vestement de poil de cheure : guiscamant græt á bleu gaufr.

(1659) SCger 94a. poil, tr. «bleuen p. bleo.» ●132b. bleven, p. bleo tr. «poil.»

(2) Blev kizhier : poils laineux des chardons mûrs.

(1958) ADBr lxv 4/528. (An Ospital-Kammfroud) Soudarded, Saladenn, Kompagnunez, Articho : Termes imagés, utilisés par plaisanterie ou dérision, pour désigner les chardons qui poussé parmi les céréales. Les poils laineux qui s'en échappent au moment de la maturité sont appelés, dans un même esprit : bleo kicher (kizier).

(3) Arêtes fines des poissons.

(1952) LLMM 31/56. (Douarnenez) Blev : drein moan-moan ar pesked. Ma teu ar re all gant peskerezh nul, e werzho e vrilli kig ha blev.

II. Loc. adv.

(1) E krap hag e blev : (?) à la volée (?).

(1872) GAM 7. Ha kerkent eur vozad arc'hant e krab hag e bleo.

(2) A-enep-blev = (?).

(1557) B I 697. Da ober officc gour un bourreu / A eneb bleu ez eux cleuet (lire : az eux beuet), tr. «faire l'office du valet d'un bourreau, ni toucher à un de mes cheveux, toi qui m'a nourrie.» ●(1575) M 2263-2264. Adarre ez leaff, hac ez compsaff affet, / Da pep à enep bleau, ho bezaff bourreuæt, tr. «Je jure encore et je déclare / A chacun que par les cheveux ils sont torturés.»

III.

(1) Reiñ blev gwenn : inquièter.

(1970) BHAF 305 (T) E. ar Barzhig. Ar Hresianez ne oa ket bet savet er relijion gatolig, ze 'vat, ne-noa ket roet bleo gwenn d'he gwaz.

(2) Sevel blev etre : se quereller.

(1962) TDBP II 52 (T). Neuze e oa savet bleo etrezo, tr. J. Gros «alors il s'éleva une querelle entre eux.»

(3) Kaout blev war e jave : être courageux.

(1968) LOLE 113 (T) *Roc'h Vur. Respont ebed ne zeuas a-berz «Mouezig-Kornog». Ne dlee ket kaoud kalz a vleo war e javez, n'eo ket gwir ?

(4) Blev war e galon : être courageux.

(1985) LIMO MABEDAD 08/02/1985. Nemet Leich a vo dalc'het un tammig buhez dezhañ en arbenn d'ar brud mat kaset en-dro d'ur Poloniad dizouj ha kalonek, un den, èl ma vez lâret c'hoazh dre-mañ "hag en deus blev àr e galon. Èl-se ra vo graet !

(5) Ober blev melen : s’inquièter.

(1973) LLMM 161/436 (T) E. ar Barzhig. Na rit ket blev melen gant se, eme an Amerikan.

(6) (Bezañ) a-enep (ar) blev :

(1557) B I 697. Da ober officc gour un bourreu / A eneb bleu ez eux cleuet (lire : az eux beuet), tr. «faire l’office du valet d’un bourreau, ni toucher à un de mes cheveux.»

(1874) FHB 505/276a (L) G. Morvan. Lod euz an diaoulou a ioa eun tamig a enep ar bleo.

(7) Bezañ kamm e vlevenn : être mal disposé, de mauvaise humeur.

(1900) KRL 21 (Ku-Sant Trifin). Kamm eo e vleven, tr. «Il est mal disposé, de mauvaise humeur.»

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...