v.
I. V. intr.
A.
(1) S'attarder.
●(1557) B I 379. An bet a calet ez rede / (…) / Na dale muy ne deuruihe, tr. «elle courait vite le pays (…) et sans consentir à s'arrêter.»
●(1659) SCger 82b. muser, tr. «dale.»
●(1870) MBR 174. Ia da, paour-keaz den, komzit hep aoun e-bed, evit beza n'em euz ket amzer da zale.
●(1904) DBFV 39b. dalé, –ein, v. n., tr. «s'attarder.» ●(1936) IVGA 130. etre chourdal ha dalea, e oa aet an amzer e-biou.
(2) Tarder.
●(1499) Ca 54b. Dale. g. tarder. ●(1530) Pm 56. Hac ez duiz aman hep dale tam, tr. «Et je vins ici sans point tarder.» ●(1557) B I 198. Heb dale muy me study he dicaczc, tr. «Sans plus tarder, je compte l'amener.»
●(17--) ST 14. mont da Londres, heb kammed dalea, tr. «aller à Londres, et sans délai.»
●(1904) DBFV 39b. dalé, –ein, v. n., tr. «tarder.» ●(1911) BUAZperrot 335. mont, heb dale ken, da gaout Rober Baudricourt.
(3) S'arrêter, hésiter.
●(1908) PIGO II 8. Koulskoude, e droad a daleas eun tam war an treujou.
(4) Daleañ da : tarder à.
●(1894) BUZmornik 110. ar pab a zaleaz pell ive da rei he aotreadur.
●(1911) SKRS II 133. pa zale ar c'herzed da zont dezho.
(5) Daleañ e : s'arrêter à, s'attarder (qqp.).
●(1904) BSAB 22. O tistrein eus an Alverni da Floranz, e taleaz eur pennad en Arezzo.
(6) Tarder à venir.
●(1924) CBOU 2/29. an noz a abreta beb abardaez hag an deiz a zale bep beure.
B. [au négat.]
(1) Tarder.
●(1878) EKG II 177. ne zaleaz ket [an dispac'h] d'en em skigna e Breiz-Izel. ●(1880) SAB 93. Va Doue, na zaleit ken, na apellit mui !
●(1909) KTLR 14. Fanch koz ne zaleas ket da vervel. ●(1909) HBAL 5. Tonton Biel, emezo, na zaleo ket da doulrida... ●(1909) FHAB Kerzu 383. Ar Bi ne zaleas ket da zellet skeulf en dro dezan. ●(1923) ADML 75. ne zaleaz ket re hirr goulskoude da jokat geriou gand e gamaladed. ●(1955) STBJ 117. Ne zaleas ket ar merc'hed da flepa ha da vatouilhat etrezo.
(2) S'attarder.
●(1923) ADML 75. ne zaleaz ket re hirr goulskoude da jokat geriou gand e gamaladed.
(3) Daleañ da vezañ : ne pas être longtemps à être.
●(1834) SIM 19. Ne zaleas qet da veza punisset eus an ancounac'ha en devoe evit ar re da bere e tleye ar vuez. ●(1866) FHB 62/77b. ne zaleo ket da veza riet tre doc'h ar pez en devoa. ●(1878) EKG II 234. An Aoutrou Branellec ne oue ket pell he abadenn. Ne zaleaz ket da veza kaset da Vrest, el leac'h ma oue barnet d'ar maro.
●(1910) FHAB 54. ne zalejont ket da veza ive d'o zro, en despet d'an donjer o devoa evit ar sklavaj, treac'het ha pennasket gant ar Romaned breac'hiou-dir.
II. V. tr. d.
(1) Retarder (qqn).
●(1557) B I 58. Rac honn dale en se ne falhe quet, tr. «car il ne faudrait pas que cela nous retardât.
●(1659) SCger 105a. retarder, tr. «dale.»
(2) Retarder, remettre, différer.
●(1732) GReg 260b. Faire delay, remettre, differer, retarder, tr. «Dalea. daleout. ppr. daleët. Van[netois] daleeign. pr. dalet. daleeiñ. pr. daleët.» ●(1790) Ismar 315. En Ilis e ordrén d'er Govezerion dalæein en absolvèn d'er-ré ne gaveint quet disposét mad eit gobér ou Fasq.
●(1904) DBFV 39b. dalé, –ein, v. a., tr. «retarder, remettre, différer.» ●(1907) AVKA 25. Evid dalei bepred o pinijen hag o tistro ouz Doue.
III. V. pron. réfl. En em zaleañ.
(1) = (?) Rester traîner (?).
●(18--) BAG 16. Prinç Leon, an aotrou Even, / Pini en em zale he bepret / Er gær a Lesneven hanvet.
(2) Perdre son temps.
●(1912) FHAB Ebrel 122. Hag e vije bet tud klanv en ti, ne 'zear ket d'en em zale da rinsat ar puns. ●(1925) BUAZmadeg 354. An den a zalc'h he ene en eur stad santel, ne dle ket en em zale kalz d'en em ficha en he viskamant.