m. & interj.
I. M.
A.
(1) Foudre.
●(1732) GReg 428a. Foudre, tonnerre accompagné de fracas, tr. «tan foultr. tan foëltr.» ●(1792) BD 2361. gueruel aray enon tan foelt ha curuno.
●(1847) FVR é »é. frik ac'hanomp gant da dan-foultr.
(2) (en plt de qqn) Jean-foutre.
●(1990) MARV I 34. (Heñvig) Nann avad, me n'on ket eun tanfoultr on, ne zizenorin ket va bro.
(3) Kas ub. gant an tanfoeltr : envoyer qqn au diable.
●(1909) BROU 239. (Eusa) Kea gand an tañfoultr !
(4) Mont gant an tanfoeltr : aller au diable.
●(1906-1907) EVENnot 12. (Priel) Me a zo o vont gand an tanfoeltr ac'han ma delc'hes d'ober trouz d'in evelse, tr. «au diable.»
B. [terme qui renforce les adv. interrog.]
(1) Petra an tanfoeltr ? : que diable ?
●(1906) CDFi 09 juin. petra 'n tanfoeltr a zo kuzet adarre dindan an hano lespoch-ze ? ●(1910) MAKE 5. Petra an tanfoueltr, eme ar C'haper outañ e-unan, petra he deus c'hoant va hini gozh da randonat din, er mintin-mañ ? ●(1920) FHAB Genver 204. Petra an tanfoultr a zo aze ?
(2) Penaos an tanfoeltr ? : comment diable ?
●(1908) KMAF 69. n'ouzoun ket penoz an tanfoeltr.
(3) Perag an tanfoeltr ? : pourquoi diable ?
●(1910) MAKE 51. mes perag an tanfoueltr ez eus pignet aze daou dour war an dôen ?
(4) Piv an tanfoeltr ? : qui diable ?
●(1920) FHAB Genver 203. piou an tanfoultr a zo aze o pasaat, d'ar mare-ma ?
C. =
●(1909) BROU 239. (Eusa) N'eus ket eun tañfoultr.
D. [devant un subst.] Terrible.
●(1910) MAKE 40. eun tanfoeltr aotrou. ●(1935) ANTO 53. eun tanfoeltr pikol pez boull.
E. [terme qui renforce les injures]
●(1902) PIGO I 68. me 'wio d'id da c'houk, gwrac'h an tânfoeltr !
II.
A. Interj. =
●(1908) KMAF 2. Ah ! tanfoeltr !... C'hoant am befe a-wechou da gredi eo deut ar Gouarnamant da veza dizanaoudek e-kenver e galoneka, e wella servicherien ! ●10. N'eo ket dizonjet gantan na dibri nag eva ! O ! Nan, tanfoeltr ! ●(1910) MAKE 17. Re goz oun, eme Noun, tanfoeltr ! gwelet a rimp ! ●26. Poent eo dic'huba an daol, tanfoultr ! emezan.
B. Loc. interj.
(1) Mil tanfoeltr ! =
●(1911) KKAF 72. Mil tan foultr ! Re zivezad eo da dec'het kuit.
(2) Boulien c'hurun an tanfoeltr ! =
●(1958) BRUD 5/60. Boulien hurun an tanfoeltr, hemañ eo stard e grohen warnañ.
(3) Tanfoeltr biken !
●(1868) SBI I 236. Tanfoeltr biken, minorès, n'ho poa gwelt ma daou-droad !
●(1909) BROU 239. (Eusa) tañfoultr biken.