Devri

Recherche 'kab...' : 102 mots trouvés

Page 2 : de kabellet (51) à kabusinadenn (100) :
  • kabellet
    kabellet

    adj. Qui a revêtu un chaperon.

    (c.1500) Cb 32a. g. vestu de chapperon. b. cabellet.

  • kabelliñ
    kabelliñ

    voir kabellañ

  • kabenn
    kabenn

    f. –où (géographie) Cime, sommet.

    (1752) PEll 104. Caben, cime ou sommet d'une montagne. Je ne l'ai entendu dire qu'en Cornwaille, où il est assez rare. C'est régulièrement le sing. de Cab ou Cap ; & les deux pluriels sont Cabou & cabennou.

  • kabeser
    kabeser

    m. = (?).

    (1887) LZBg 45et blezad-3e lodenn 129. Èl er hérieu trô-ha-trô, é hès ur habécér ér penn a nehi.

  • kabesoniñ
    kabesoniñ

    v. tr. d. Jachérer.

    (1982) PBLS 315. (Sant-Servez-Kallag) kabesoniñ, tr. «labourer les jachères ; radical : kabes- = tête, sommet. ‘kabesoniñ' consiste à labourer une jachère, semer de suite dans les sillons et casser, à la houe, un peu de motte sur les semences en piétinant. Cette façon de faire justifie le nom donné à l'opération. Le ‘dewezh kabesoniñ' (dewezh = journée) faisait partie des grands travaux, et nécessitait l'aide des voisins.» ●638. kabichoniñ, tr. «labourer des friches.»

  • kabestr
    kabestr

    m. –où, kebestr

    I. (harnachement)

    A.

    (1) Licol.

    (1499) Ca 29a. Cabestr. g. cheuestre. ●155b. Penfestr vide in capestr cest tout vng. ●(1633) Nom 181a. Capistrum : licol, cheuestre : licou, cabestr.

    (1659) SCger 25a. cheuetre, tr. «cabestr.» ●73b. licol, tr. «cabestr.» ●(1732) GReg 162b. Chevetre, licou, tr. «Cabestr. p. cabestrou.» ●573b. Licou, attache de cheval, tr. «Cabestr. p. cabestrou.» ●(1792) HS 185. derhel ean-memp er habestre.

    (1857) CBF 103. Kabestr, m., tr. «Licol.»

    (1906) KPSA 113. evel eur marc'h dirollet, hep gwestign na kabestr.

    (2) Lost ar c'habestr : partie du licol que l'on tient.

    (1909) KTLR 89. Kerzet a reaz en he raog lost ar c'habest en he zorn.

    B. local. Corde munie d'une poulie qui sert à consolider les charretées.

    (1909) BROU 209. (Eusa) Kábest Ce mot, et le verbe kabesta, ne se disent que d'une corde munie d'une poulie, et servant à consolider les charretées.

    II. sens fig.

    (1) Bague de mariage.

    (1936) LVPR 21. E bro Leon, ar walenn-eureud, a zo hanvet, ar c'habestr.

    (2) Kaout e gabestr : reprendre, retrouver sa liberté.

    (1911) BUAZperrot 199. e c'hellas kaout e gabestr hag e tizroas da Vro-C'hall. ●336. Ne c'hellas kaout e gabestr nemed seiz vloaz goudeze.

    III.

    (1) Lezel, reiñ kabestr gant ub. : donner de la liberté à qqun.

    (1866) FHB 87/274a (L) G. Morvan. hag o rei cabest da oll dechou fall an den. ●(1869) SAG 35 (L) G.-M. Karoff. Nin 'zo diflat gant an Autrou-Doue, edoare bugale friant, n'o deuz ket aoun rag ho zad, a leez eun nebeut kabest gant ho. ●223. Doue o lezel kabest gant han. ●(1874) FHB 507/295b (L). petra e guirionez e peus hu gret, nemet lezel cabes ganti da vont da drompla re al. ●(18--) SAQ I 125 (L) J. Quéré. Lezet re a gabest gant ho kaloun baour...

    (1910) BUJA 61 G. Helies. Re a gabest a vez lezet ganto, evit gwir. ●(1927) TSPY 35 (L) L. ar Floc'h. Lavaret a ran didortilh e lezin kabestr gant Agnez da vont d'an ofisou, mar plij ganti mont. ●(1932) FHAB Genver 8 Y. U.. An hini, avat, a lez kabestr gant e ioulou direiz, hennez a zo donjerus da welet. ●(1943) FHAB Genver/C'hwevrer 233 (L) L. B.. Lezel kabestr gant e spered da redek war-du ar gêr.

    (2) Lezel kabestr war e choug gant ub. // Leuskel kabestr hir war ar choug : donner de la liberté (à qqun).

    (18--) SAQ II 50 (L) J. Quéré. Abalamour ne loskont ket ar c'habest hir awalc'h var ar choug...

    (1981) ANTR 174 (L) *Tad Medar. Re aliez e vez beah war ar c'horf. N'eo ked divenned lezel kabestr gantañ war e jouk eur wech an amzer.

    (3) Lezel kabestr war e voue gant ub. : donner de la liberté à qqun.

    (1958) BRUD 3/15 (L) *Mab an Dig. Ha gouzoud a rez, da dad koulz ha me e-neus lezet ganez da gabestr war da voue.

    (4) Leuskel kabestr laosk gant ub. : donner de la liberté.

    (1957) AMAH 67 (T) *Jarl Priel. Rak kennebeut ha Bouvier ne oan ket douget da leuskel kabestr laosk ganto.

    (5) Lezel distenn ar c'habestr d'ub. war e voue : donner de la liberté, ne pas être regardant.

    (1893) IAI 179 (L) An Ao. Kerne. n'oant nemet koesored laosk, hag a leze distenn ar c'habestr d'ar bec'herien var ho moue.

    (6) Reiñ kabestr : donner de la liberté.

    (1908) FHAB Eost 240 (L) P. Guillou. Pleustri dreist-oll var ar politik nevez a lakaio Pariz da grenna e zouchen hag a raio muioc'h a gabestr da Vreiz. ●(1924) FHAB Kerzu 445. N'hellomp loc'h nemet pa ro an Otrou «prefed» pe «sous-prefed» kabestr d'eomp. ●(1925) BUAZmadeg 550 (L) Y.-M. Madec. Ne glaske e peb tra nemed rei kabestr d'he ioulou fall. ●(1928) BFSA 34 (L) Y.-M. Madec. Hag eun tammig kabestr a vezo rôet gant Doue d'an drouk-spered evit anaout ha start eo feiz e servicher. ●(1943) FHAB Du/Kerzu 362. Dreist pep muzul e kare ar roue e hêr yaouank, ha pa voe hemañ bras, e roas kabestr d'ezañ d'ober e pep tra diouz e froudenn.

    (7) Bezañ e gabestr war e voue : être libre.

    (1914) SATE (d’après MAEV 84) (L) Ao. Gwilhou. Eus goulou-deiz betek nav eur ema ho kabestr war ho moue... ●(1932) ALMA 166 (L) Ao. Gwilhou. Eus goulou deiz beteg nav heur ema ho kabestr var ho moue...

    (8) Lakaat kabestr war e voue : prendre sa liberté.

    (1924) NFLO. Liberté. prends ta liberté, tr. Loeiz ar Floc'h «laka kabestr war da voue

    (9) Derc'hel ar c'habestr re laosk : donner de la liberté.

    (1909) NOAR 95 (L) K. ar Prat. Klevet a reer blaz al leziregez war hed eul leo gant va frezegennou, ha re laosk e talc'han ar c'habestr.

    (10) Kaout kabestr : avoir de la liberté.

    (1908) FHAB Mae 140 (L) J.-L. Prigent. E kear da vihana na zigouezo ket an dra-ze ganen, eno em bezo eun tammig kabestr.

    (11) Kabestr zo : il y a de la liberté.

    (1908) FHAB Gouere 220 (L) Y.-V. Perrot. Rak ganeomp-ni Leoniz ha Kerneviz, eo brav beva, m'hen tou; kabestr a zo, ha fringal a c'heller.

    (12) Kaout ur c'habestr : essuyer un refus.

    (1931) VALL 635. Essuyer un refus, tr. F. Vallée «kaout eur c'habestr.» ●(1942) VALLsup 70. Être évincé, tr. F. Vallée «kaout eur c'habestr.» ●(1978) PBPP 2.2/317 (T-Plougouskant). Kabestr, refus /à une invitation à danser/ Bet en deus ur c'habestr, tr. J. le Du «il a essuyé un refus.»

    (13) Distreiñ e benn kabestr da ub. : empêcher qqun de réussir.

    (1857) CBF 66 (L). Evit distrei he benn-kabestr d'ezhan, me drouc'ho enn he raok, tr. «Pour l'empêcher de réussir, je saurai le prévenir.»

    (14) Koll ar marc'h hag e gabestr : voir marc'h.

  • kabestr-eured
    kabestr-eured

    m. (habillement) Jarretière du mariage.

    (1876) TDE.BF 311b. Kabest-reured, s. m., tr. «On donne ce nom à une jarretière qu'un ami de la maison dérove à la nouvelle mariée le soir de la noce.»

  • kabestrañ
    kabestrañ

    v. tr. d.

    I.

    (1) Enchevêtrer, mettre le licol, le chevêtre (à un cheval).

    (1659) SCger 49b. enchevestrer, tr. «cabestra.» ●(1732) GReg 339a. Enchevetrer, mettre le licou à un cheval, tr. «Cabestra. pr. cabestret

    (1876) TDE.BF 311b. Kabestra, v. a., tr. «Mettre le licou à un cheval.»

    (18--) SBI I 212. Cabestr d'in ma incane, tr. «Bride-moi ma haquenée.»

    (2) Entourer le cou d'un lien.

    (1894) BUZmornik 182. ar zant her c'habestaz gant he stol hag hen treinaz betek eur garrek.

    (3) local. Consolider une charretée à l'aide de la corde nommée «kabestr».

    (1909) BROU 209. (Eusa) Kábest Ce mot, et le verbe kabesta, ne se disent que d'une corde munie d'une poulie, et servant à consolider les charretées.

    II. sens fig.

    (1) Assujettir.

    (1870) FHB 271/74a. fallout a ra dezhan en em zizober eus a gement a ell cabestra an den. ●(1876) TDE.BF 311b. Kabestra, v. a., tr. «par extension, dompter, assujettir, soumettre, réduire, enchevêtrer.»

    (1911) BUAZperrot 560. ar bobl a oa kabestret dre eul lezen all. ●864. kabestra Breiz.

    (2) Réfréner, dominer, subjuguer (ses envies, ses humeurs).

    (1905) KANngalon Ebrel 364-365. kabestra hon imor. ●(1906) KPSA 112. Eur vertuz all euz ar re genta eo kabestra hor c'hoantegesiou. ●(1906) KANngalon Genver 20. poagnit eveldhi da gabestra hoc'h imor.

    (3) Maîtriser (qqn).

    (1915) HBPR 148. [er Gonvansion] An eil loden a glaske kabestra heben.

    (4) Prendre (le cœur de qqn).

    (1938) CDFi 7 mai. eur vaouez hag he deus kabestret va c'halon dioustu.

    (5) Tromper, prendre, attraper, duper.

    (1910) FHAB Kerzu 371. Ha me, lostek evel al louarn bet kabestret gant eur yar, ha distrei da di ar marichal.

    (6) Kabestrañ berr =

    (1911) BUAZperrot 105. da gabestra berr anezo [gwall ioulou ar c'hig].

    III. Lostek evel al louarn bet kabestret gant ur yar : voir louarn.

  • kabestrenn
    kabestrenn

    f. –où Licol.

    I.

    (1849) GBI II 144. Enn penn ho marc'h ur gabrestenn, tr. «A la tête de votre cheval, il y avait un licol de chanvre.» ●(18--) SBI II 196. Be zur demeuz eur gabestrenn, / Ewit hi lacad en ho fenn, tr. «Assure-toi d'un licol, / Que tu puisses leur passer à la tête.»

    II.

    (1) Kaout ur gabestrenn digant ub. : essuyer un refus de dancer, être évincé.

    (1900) MELU X 267-268 (T). Dans le pays de Tréguier, rei eur gabestren ou eur gabesten «donner un licou» à un galant est une expression figurée pour dire qu'une jeune fille refuse à son amoureux d'aller au pardon avec lui.» ●(1908) PIGO II 16 (T) E. ar Moal. Daoust, eme an ozac'h, pa oe êt ar mevel da gousket, daoust ha bet an ije Itien eur gabestrenn digant Marijob ? ●(1942) VALLsup 70. Être évincé, tr. F. Vallée «kaout eur gabestrenn

    (2) Kaout ur gabestrenn digant ub. : essuyer un refus de la part de qqun.

    (1923) FHAB Du 427 (T) *Dir-na-Dor. Ha koulskoude, disul diveza, am boa, 'vel a lavar ar bôtred yaouank, bet eur gabestrenn diganez ! ●(1931) VALL 635. Essuyer un refus, tr. F. Vallée «kaout eur gabestrenn

  • kabestret
    kabestret

    adj.

    I. À qui on a mit un licol.

    (1866) LZBt Du 217. Dirag-han e oa eur c'hant a gezek dibret ha kabestret.

    II. sens fig.

    (1) Qui va se marier.

    (1995) BRYV III 101. (Milizag) Ne oam ket c'hoaz kabestret d'ar poent-se. ●kabestret : o vond da zimezi.

    (2) Assujetti.

    (1910) MBJL 38. setu Kymryz hep beleien. Ne c'houlont ket ken nebeut eus eskibien Heri hag Elizabet, dre m'o deus aon da vean kabestret.

  • kabidan
    kabidan

    adj. Très bon, excellent, formidable, magistral.

    (1930) DIHU 231/141. mar faut d'oh chistr kabidan. ●(1974) YABA 19.10. En distéran tra geton e vezè «kabidan», de lared é drest ne vern pétra e vezè laret get er réral. (…) nag en dehè distaget ur bramm, hennèh e oè «kabidan». ●(1974) LIMO 19 octobre. Kabidan, un mot en usage au Pays Pourlette d'une façon familière pour qualifier quelqu'un ou quelque chose de très supérieur, d'extra. ●(1975) YABA 08.02. Ger (lire : Get) ur révrad kabidan é ma oeit d'er bed arall. ●(1976) YABA 03.01. ur grog kabidan. ●(1982) PBLS 96. (Langoned) kabidan, tr. «extra, formidable (boissons surtout).»

  • kabidoch
    kabidoch

    m. enfant. =

    (1976) LIMO 18 septembre. Kleùet em es mammeu é lared : deit-man kabidoch.

  • kabiez
    kabiez

    f.

    (1) Kregiñ e kabiez ub. : prendre qqn au collier.

    (1647) Am 697. Ma halles creguy hen he gabyes, tr. «Si tu pouvais le saisir au collet.»

    (1870) MBR 326. Pe ma ne deuit ket bremaik, ni grogo enn ho kabiez. ●(1876) TDE.BF 311b. Kregi e kabiez eunn den, v. a., tr. «prendre une personne au collet.» ●(1878) EKG II 189. Ar c'henta en em gavaz a grogaz enn he gabiez.

    (1906) KPSA 146. daou zen a grogfe an eil e kabiez egile.

    (2) Lakaat e graban war kabiez ub. : mettre la main sur qqn.

    (1909) FHAB Kerzu 378. Gant ma c'hellin, eme Olier Grenn, lakat va c'hraban var e gabiez da unan benag anezo, e kousto d'e lêr.

  • kabig
    kabig

    m. –où (habillement) Caban. cf. kab .2

    (1981) ANTR 147. Gwisked eo gand eur c'habig lien glaz, kein krohenn d'ezañ. Eur pengab a zo ouz e gabig da houdori ar penn hag an diskouarn.

  • kabignaou
    kabignaou

    m. –ed (ichtyonymie) Petite morue.

    (1895) GMB 306. à Tréméven kabignôwet petites morues, du fr. cabillaud.

  • Kabil
    Kabil

    m. –ed Kabyle.

    (1844) LZBg 2l blezad-2l lodenn 89. é mesq er Gabyled. ●(1872) FHB 394/226a. ar boblad tud a c'halvomp hirio kabiled.

    (1927) LZBt Meurzh 46. Hon C'habyled ker. ●47. Pobl ar Gabyled.

  • kabilhod
    kabilhod

    m. (marine) Cabillot.

    (1958) BRUD 3/73. ur martelod hebkén zo bet bléset, taolet ma oè bet ged un tarh-mor ar ur habillod, ged kement-se a nerh ma strinkas é lagad kleiz ér-méz é benn.

  • kabined
    kabined

    f. –où

    (1) Cabinet (pièce).

    (1633) Nom 129b. Tablinum : cabinet, ou estude, contoir : cabinet, study, pe contouër. ●130b. Gynæceum : cabinet, chambre ou retrait pour les femmes, la maison des filles : cabinet, cambr an graguez ty ar merchet.

    (1659) SCger 18a. cabinet, tr. «cabinet.» ●(1732) GReg 127b. Cabinet, tr. «Cabined. p. cabinedou. Van[netois] id[em] p. cabinedeü.» ●(1792) BD 1113. erguer em cabinet eman ma buredo, tr. «Chez moi dans mon armoire sont mes burettes.» ●(17--) VO 61. cabinædeu fournissét mat a instrumanteu musiq.

    (1834) SIM 188-189. o studia en e gabinet. ●(1856) GRD 151. un dén a bluen én é gabinet. ●(1862) BSH 76. It da bedi Doue brema d'ho cabinet.

    (2) Cabinet (petit meuble).

    (1633) Nom 168b. Scrinium : coffret, escrin, cabinet : vn couffric, scrin, pe cabinet.

    (3) Tente.

    (1633) Nom 190a. Tabernacula : cabinets : cabinedou.

    (4) Toilettes.

    (1910) BOBL 01 janvier 262/2b. an teil sid, (euz ar c'habinejou).

  • kabinenn
    kabinenn

    f. –où Cabine.

    (1903) MBJJ 75. ec'h an da gibellat en eur gabinen a zo auzet evit se.

  • kabital
    kabital

    voir kapital

  • kabiten
    kabiten

    m. –ed

    (1) Capitaine.

    (1464) Cms (d’après GMB 90). Cabitenn, capitaine. ●(1499) Ca 29a. Capiten. g. capitaine. ●36b. Cheueten vide in capiten.

    (1659) SCger 19a. capitaine, tr. «cabiten, pl. anet.» ●(1727) HB 623. Sant Mikeal o c'habiten. ●(1732) GReg 134b. Capitaine, tr. «Cabitan. p. cabitaned.» ●(1792) HS 121.gapiteinèt. ●(17--) EN 1519. Salud dach, cabiten, en em regouised, tr. «Salut à vous, capitaine, réjouissez-vous.» ●(17--) TE 127. ur vandèn lairon er choægeas eit ou Habitæn.

    (1876) TDE.BF 311b. Kabitan, s. m., tr. «Capitaine ; pl. ed.» ●(1877) EKG I 219. ar c'habiten Kivoron, eur c'hi mor. ●(1878) EKG II 181. ar zoudarded hag ho c'habiten en em lakeaz enn hent.

    (2) Kabiten a vor : capitaine au long cours.

    (1869) SAG 48. Bayard, ar C'habiten a vor-ze ker brudet.

    (1936) PRBD 33. Marceau a oa kabiten a vor.

    (3) iron. Kabiten an avaloù-pin : capitaine qui n’a pas le sens de la mer.

    (1980) MATIF 146. …les capitaines et leurs sens de la mer et surtout celui de la pêche, le plus important ; ceux qui ne l’avaient pas étaient traités de Kabitenn an avalou pin, capitaine des pommes de pin.

  • kabiteniezh
    kabiteniezh

    f. Capitainerie.

    (1931) VALL 95b. Capitainerie, tr. «kabiteniez f.»

  • Kabiz
    Kabiz

    n. pr. pl. Habitants du Cap de la Chèvre.

    (1959) MOJE II 14. Moarvad Kabiz n'o-deus ket bet anaoudegez vad e-keñver an dudigou ma oant bet dieubet ganto diouz ar ramzed.

  • kabliñ
    kabliñ

    v. intr. Se cabrer.

    (1732) GReg 127b. Se cabrer, parlant d'un cheval, tr. «cabli. pr. cablet

  • kablus .1
    kablus .1

    adj. (Cheval) qui se cabre.

    (1732) GReg 127b. Cheval qui se cabre souvent, tr. «Marc'h cablus

    (1876) TDE.BF 312a. Kablus, kabluz, adj. (anc.), tr. «ombrageux, parlant d'un cheval.»

  • kablus .2
    kablus .2

    adj.

    (1) Coupable.

    (1499) Ca 29a. Cablus et confabl tout vng ibi vide.

    (1744) L'Arm 31b. Blamable, tr. «Cabluss

    (1821) SST 89. rai cablus eit bet pardonnet. ●(1876) TDE.BF 312a. Kablus, kabluz, adj. (anc.), tr. «Blâmable, coupable.»

    (2) Kablus a(g), eus udb. : coupable de (qqc.).

    (1790) Ismar 308. n'en doh quet nezè cablus ag en dibarfætioneu a hou spered. ●(1790) MG 179. cablus ag er péhet-ce. ●(1790) Ismar 214. cablus vehait ag en droug-ce. ●(17--) TE 8. cablus ag er péhet.

    (1857) LVH 232. mar d'on cablus ag er péh e demallér d'ein é gueu.

    (1912) MMPM 40. Me kabluz euz a gement all a wal-oberou. ●(1913) AVIE xv. kablus ag ur pehed benak. ●324. kablus a nitra.

    (3) À reprocher.

    (1896) HIS 136. nitra kablus én hoñ.

    (4) Kablus war : coupable de.

    (1857) LVH 62. hum rantet cablus ar en articl-zé.

    (1915) HBPR 112. dre ma ne en em gavond kabluz var netra. ●133. ne oant tam kablus var ar pez a rebechet d'hezo.

    (5) Kablus da vezañ (graet, etc.) : coupable d'avoir (fait, etc.).

    (1878) EKG II 260. ker kabluz ha c'houi oun ive-ta da veza roet golo d'an Aoutrou Gall.

  • kablusted
    kablusted

    f. Culpabilité.

    (1920) MVRO 33/1b. War-lerc'h ar prokulor-meur Lescouvé, a bouezas kement var gablusted Caillaux.

  • kaboch
    kaboch

    s.

    (1) =

    (1940) DIHU 347/71. Merhedigeu ; kabochigeu / Korneu butum én ou bégeu.

    (2) Fourche des jambes, aîne.

    (1982) PBLS 75. (Langoned) kaboch, tr. «fourche des jambes, aîne.»

  • kabochat
    kabochat

    v. tr. d. Bricoler (un morceau de bois).

    (1911) DIHU 70/226. Ha pé michér e houiet hui ? Labourat doar, kabochat un tam koed…

  • kabon .1
    kabon .1

    adj. Peureux, trouillard.

    (1925) BILZ 125. ar pôtr ne oa nag abaf na kabon.

  • kabon .2
    kabon .2

    m. –ed

    (1) Chapon.

    (1499) Ca 29a. Cabon. g. chappon. ●(c.1500) Cb 70b. [donaesonaff] g. le don que les hommes baillent a leurs seigneurs / ou les estudians a leurs maistres : comme chapons, beurre froiz / iambons etc. b. an donaeson a ro vn seruiter de autrou pe vn scolier de mestr / euel cabonnet etc. ●(1633) Nom 38b. Capus, capo, gallus spado : chapon : caboun.

    (1659) SCger 22a. chapon, tr. «cabon pl. et.» ●(c.1718) CHal.ms i. appaster des chapons, tr. «lardein, abechein cabonet.» ●(1732) GReg 152a. Chapon, tr. «Caboun. cabôn. p. cabôned.» ●237b. Croupions de chapons, tr. «Belostou caboned.» ● 645b. Mettre des poulets, des chapons en muë, tr. «Lacqât pouncined, cabouned, &c èr muz da larda.»

    (1876) TDE.BF 312a. Kaboun, s. m., tr. «Chapon ; pl. ed.» ●(18--) GBI I 210. Mar kanfe 'r c'habon rostet 'zo aze war ar plad, tr. «Si chantait le chapon rôti que voilà sur ce plat.»

    (1934) BRUS 227. Du chapon, tr. «kabon

    (2) Trouillard.

    (1924) BILZbubr 41/949. teuler eur c'habon evel hennez er-mêz e di.

    (3) Kozh kabon : poule mouillée.

    (1732) GReg 744. Poule mouillée, injure, tr. «coz caboun

    (1895) GMB 90. Koz kabon est en petit Trég[uier] une injure, souvent amicale dans la bouche des enfants.

    (1927) GERI.Ern 317. koz-kabon, tr. «poule, mouillée, poltron.»

    (4) =

    (1983) PABE 26. (Berrien) kabon, tr. «un ‘dur', un drôle de cheval.»

  • kabon / kambon .3
    kabon / kambon .3

    s. (boucherie)

    (1) Filet de porc.

    (1931) VALL 304b. Filet de porc (autour de la colonne vertébrale), tr. «kig kabon, tamm kabon, kabon m.» ●(1938) BRHI 65. un filet de porc (kabon). ●(1952) LLMM 34/45. (Douarnenez) Malgwadeg : an tamm-se eus an hoc'h a vez anvet ivez kabon.

    (2) Épaule de porc.

    (1909) BROU 209. (Eusa) Cáboun Je n'ai jamais entendu employer ce mot que pour désigner l'épaule du porc.

  • kabonañ / kaboniñ
    kabonañ / kaboniñ

    v. tr. d.

    (1) Chaponner.

    (1732) GReg 152a. Chaponner, tr. «Cabouna. cabôna. pr. cabônet. Van[netois] cabonein. pr. et.» ●(1744) L'Arm 52b. Chaponer, tr. «Cabonein.. étt.» ●449b. Héstoudeau ou Hétoudeau ou Étoudeau, ou Hétudeau, tr. «Coq, matt de gabonein

    (1876) TDE.BF 312a. Kabouna, v. a., tr. «Chaponner.»

    (2) par ext. Castrer.

    (1741) RO 1223. Demeus ar sort loyo me o habonno timat.

  • kaboniñ
    kaboniñ

    voir kabonañ

  • kaborell
    kaborell

    f. –où

    (1) Bicoque.

    (1829) HBM 6. Antren a rejont en ty ; mes an traou oll a voa penn evit penn, ha na alliet anavezout netra. Ar mestr eus ar gaborel-se a loje e-unan. ●8. e partijont eus ar gaborel. ●12. an tam cos caborel-màn. ●(1884) FHB 11/88a. evel ma kouez eur c'hos kaborel bolzennet enn he foull, gant an distera avel a d-eu d'he heja.

    (2) Tente de cabaretier dans une foire.

    (1876) TDE.BF 312a. Kaborell, s. m., tr. «Gargotte, tente de cabaretier aux foires.»

    (1931) VALL 734a. Tente des cabaretiers aux foires, tr. «kaborell f.»

    (3) Mauvaise table.

    (1931) VALL 723a. mauvaise table, tr. «kaborell

  • kabosañ / kabosat
    kabosañ / kabosat

    v. tr. d. Cabosser.

    (1890) MOA 146a. Bossuer, tr. «v. a. Kabosa, parlant de vaisselle en métal.»

    (1914) DFBP 34b. bosseler, tr. «Kabosat.» ●bossuer, tr. «Kabosat

  • kabosek
    kabosek

    adj. Cabossé.

    (1876) TDE.BF 312a. Kabosek, adj., tr. «Couvert de bosses, parlant du bois et de la vaiselle en métal.» ●(1890) MOA 146a. Couvert de bosses, parlant du bois, ou de la vaisselle en métal, tr. «kabosek

    (1907) VBFV.bf 35a. kabosek, adj., tr. «bosselé.» ●(1934) BRUS 102. Bosselé, tr. «kabosek

  • kaboser
    kaboser

    m. –ion Peaussier, pelletier.

    (1876) TDE.BF 312a. Kaboser, s. m., tr. «Peaussier, pelletier.»

    (1936) ONEN 60. eur c'haboser ampart. ●(1985) AMRZ 73. da di ar haboser. ●339. kaboser m. –ien : pelletier, peaussier, arrangeur de harnais.

  • kabouilh
    kabouilh

    m.

    (1) Choses mal assorties.

    (1919) DBFVsup 35a. kabouill (Plouay), mets mélangés.» ●(1931) VALL 465b. Mets mélangés, mal assortis, tr. «kabouilh V[annetais].» ●(1935) DIHU 291/231. er pobleu e zo oeit d'obér er habouill e hrér anehon Frans.

    (2) (météorologie) Mauvais temps en mer.

    (1869) FHB 237/220a. Eun tam cabouil a vezo er Vanch enoz.

  • kabouilhañ
    kabouilhañ

    voir kabouilhat

  • kabouilhat / kabouilhañ / kabouilhiñ
    kabouilhat / kabouilhañ / kabouilhiñ

    v.

    I. V. tr. d.

    (1) Mélanger.

    (1866) BOM 72. Ha n'hellan kabouilla / Hoc'h evaj gant netra.

    (1919) DBFVsup 35a. kabouillein, tr. «mélanger des mets peu assortis.» ●(1931) VALL 465b. mélanger des mets ainsi [mal assortis], tr. «kaboulhein (lire : kabouilhein V[annetais].»

    (2) Remuer avec les mains.

    (1919) BUBR 5/123. hag e rankan kabouilhat ar fank da glask anezan war dastoun. ●(1942) VALLsup 148b. Remuer de la boue, tr. «kabouilhat pri.»

    (3) Patauger (dans la boue).

    (1923) LZBt Gouere 16. Ne ve nemet fank da gabouilhad. ●(1924) LZBt Mezheven 9. evit mont da gabouilhat fank. ●(1931) VALL 559a. Piétiner dans la boue, tr. «kabouilhat.» ●(1935) ANTO 33. da gabouilhat pri ha fank.

    (4) Barbotter (dans l'eau).

    (1876) TDE.BF 312a. Kabouillat, v. a., tr. «T[régor] barbotter dans l'eau.»

    (5) Troubler la clarté d'un liquide.

    (1876) TDE.BF 312a. Kabouillat, v. a., tr. «troubler la clarté d'un liquide.»

    II. V. intr.

    (1) Patauger, patouiller.

    (1838) CGK 5. cabouilhat dre ar poullou. ●13. an oc'h coz e cabouilhat er chaudouren gant e fri. ●(1890) MOA 137a. Patauger dans l'eau, tr. «kabouillat, v. n. T[régor].»

    (2) Grasseyer.

    (1931) VALL 342b. Grasseyer, tr. «k(r)abouilhat

  • kabouilhet
    kabouilhet

    adj. =

    (1868) FHB 167/85b. hag ar môr diodet da zevel a darzou braz ha cabouillet dreist mogeriou kear.

  • kabouilhiñ
    kabouilhiñ

    voir kabuilhat

  • kabridañ
    kabridañ

    v. intr. Arborer un visage mécontent, sourciller, se renfrogner. cf. kalridañ, talridañ

    (1659) SCger 102b. se refrogner, tr. «calrida.» ●(1716) PEll.ms 160. Cabrida, tr. «se renfrogner, rider son front.» ●(1732) GReg 792b. Se refrogner, faire une mine rechignée, tr. «Calrida. p. calridet. (Ce mot me semble dit, abusivement, pour Tal-rida, rider le front.»

    (1876) TDE.BF 312a. Kabrida, v. n., tr. «Se refrogner, rider son front.» ●(1876) TDE.BF 602b. Talrida, kalrida, v. n., C[ornouaille], tr. «Rechigner.» ●(1890) MOA 147a. Se renfrogner, tr. «kabrida

    (1931) VALL 560a. prendre un air pincé, tr. «kabrida, voir renfrogner (se).» ●629a. Rechigner, tr. «kabrida.» ●645a. Refrogner (se), tr. «kabrida.» ●660a-b. Rider son front, par mauvaise humeur, tr. «kabrida, voir renfrogner

  • kabridet
    kabridet

    adj. Renfrogné.

    (1931) VALL 645a. Renfrogné, tr. «kabridet.» ●704b. Sourcilleux, tr. «kabridet

  • kabuch
    kabuch

    s. –où Capuchon.

    (1732) GReg 135b. Capuchon, tr. «cabuch. p. cabuchou

  • kabuchon
    kabuchon

    m. –où (habillement) Capuchon.

    (1744) L'Arm 45a. Capuchon, tr. «Cabuchon.. neu. m.»

    (1839) BEScrom 274. ou fèn e oé goleit ag ur habuchon groeit a liæn cran. ●(1889) ISV 388-389. breur Ian (…) n'en divije ket troclet he gabuchon oc'h tok ruz eur C'hardinal.

  • kaburell
    kaburell

    f. (habillement) Veste de goémonier avec capuche.

    (1960) GOGO 217. (Kerlouan, Brignogan) Actuellement, pâr temps froid, les riverains, aussi bien hommes que femmes, portent le «kabieurel» (kab pichourell) vêtement fait de bure, ample et avec manche (sic). (…) Différentes maisons le confectionnent actuellement, en particulier une maison du Nord, qui le vend sous le nom de «kabig, vêtement des goémoniers de Kerlouan».

  • kabusin
    kabusin

    m. –ed (religion) Capucin.

    (1710) IN I 11. netra muguet ar Gabucinet. ●(1732) GReg 135b. Capucin, Religieux de l'Ordre de saint François, tr. «Cabusin. p. cabusined.» ●(1741) RO 802. Ne meus quet a esper da vesan quabusin. ●(1744) L'Arm 45a. Capucin, tr. «Cabechein.. étt. m.» ●(1790) MG 259. péhani e oai Cabechén. ●(17--) EN 2532. a dar gabusuned, tr. «et au capucins.»

    (1876) TDE.BF 312a. Kabusin, s. m., tr. «Capucin ; pl. ed.» ●(1893) LZBg 51vet blezad-4e lodenn 229. a urh er gapechénet.

    (1907) PERS 201. evit beza kapusin. ●(1928) BFSA 280. Urz ar Gapusined.

  • kabusinadenn
    kabusinadenn

    f. –où Capucinade.

    (1744) L'Arm 425a. Capucinase, tr. «Cabechinadainn

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...