Devri

Recherche 'treu...' : 164 mots trouvés

Page 2 : de treuzalpat (51) à treuzkilan (100) :
  • treuzalpat
    treuzalpat

    adj. Transalpin.

    (1931) VALL 752a. Transalpin, tr. «treuzalpat

  • treuzañ
    treuzañ

    voir treuziñ

  • treuzannezadur
    treuzannezadur

    m. Transmigration.

    (1931) VALL 752b. Transmigration, tr. «treuzannezadur m.»

  • treuzannezañ
    treuzannezañ

    v. Transmigrer.

    (1931) VALL 752b. Transmigrer, tr. «treuzanneza

  • treuzannezerezh
    treuzannezerezh

    m. Transmigration.

    (1931) VALL 752b. Transmigration, tr. «treuzannezerez m.»

  • treuzatlantek
    treuzatlantek

    adj. Transatlantique.

    (1931) VALL 752b. Transatlantique (navire, navigation), tr. «treuzatlantek.» ●(1936) BREI 454/2b. o kemer al lestr treuzatlantek betek New-York. ●(1941) ARVR 21/4c. al lestr treuzatlantek brudet.

  • treuzavel
    treuzavel

    m. (météorologie) Vent coulis. cf. avel-dreuz

    (1906-1907) EVENnot 26. (Landreger) Lakât eun toullad gwe delioek aze e klefoc'h evit harz an trez-avel da dont er park.

  • treuzc'hoarzh
    treuzc'hoarzh

    m. Sourire (?).

    (1976) BRUD 51/25. he zreuzc'hoarz goapauz.

  • treuzdidreuziñ
    treuzdidreuziñ

    v. tr. d. Transpercer.

    (1931) VALL 753a. Transpercer, tr. «treuz-didreuzi

  • treuzed
    treuzed

    m. treuzidi Homme qui a les jambes torses.

    (1876) TDE.BF 636b. Treuzed, adj. et s. m. Le P. Grégoire donne à ce mot le sens de homme qui a les jambes torses.»

    (1957) PLBR 55. treuzed, pl. treuzidi, tr. «homme qui a les jambes torses.»

  • treuzeg
    treuzeg

    m. Homme qui marche de travers.

    (1912) MMKE 164. eur c'hoz treuhek.

  • treuzek
    treuzek

    adj.

    (1) Qui marche de travers.

    (1912) MMKE 178. Keit ha ma vo ho loened ken fall ha ken treuhek !

    (2) Maladroit.

    (1982) PBLS 46. (Langoned) treuzeug, tr. «maladroit.»

  • treuzell
    treuzell

    f. –où

    (1) Traverse.

    (1732) GReg 936a. Traverse, barre de fer ou pièce de bois posée en travers, tr. «Treuzell. p. treuzellou. Van[netois] trezell. p.

    (1872) ROU 106b. Traverse. Pièce en trav[ers], tr. «Treuzel

    (2) Passerelle.

    (1732) GReg 738b. Petit pont de bois, arbre équari sur lequel on passe un ruisseau, tr. «treuzell. p. treuzellou

    (1876) TDE.BF 636b. Treuzell, s. f., tr. «Petit pont sur l'eau, passerelle.»

    (3) Poutre transversale d'un bâtiment.

    (1931) VALL 583a. Poutre transversale d'un bâtiment, tr. «treuzadenn f.»

    (4) sens fig. Obstacle.

    (1787) BI 41. er goal-speret ë daule attauë mil trezel énn hentt. ●(1790) MG 355. de beèllad ha de vihannad en trezèlleu e hum bresantt eit mirèt a bratiquein er péh en dès ordrénét. ●(1790) Ismar 229. feahein (...) en ol trezèlleu.

    (1839) BESquil 606. ne laquamb quet poén assès eit lemel ag hé hent hilleih a drezelleu. ●(1839) BSI 21. mil dreuzel var an hènd. ●(1844) LZBg 2l blezad-1añ lodenn 128. quement a drézelleu.

    (5) (pathologie) Mal de rein.

    (1914) MNOTes 201. (Goelo) (…) dont war an douar enep d'e izili venir au monde les pieds en avant, litt. «contre ses membres» ; un enfant qui naît ainsi a le privilège de guérir le mal de rein, ôzañ an dreuzell.

  • treuzellañ
    treuzellañ

    v. tr. d. Agacer (les dents).

    (1955) STBJ 146. Mat e kavis an traou skildreñk-se a dreuzelle ma dent. ●(1962) GERV 18. ar bara leun a ludu a dreuzelle o dent o strakal dindano.

  • treuzellek
    treuzellek

    adj.

    (1) Attr./Épith. Bezañ treuzellek : marcher de travers.

    (1919) BUBR 5/123. peb a du d'ezi (…) e tiviner ez eus toullou all ne ve ket red beza mezo na treuzellek evit koueza ebarz.

    (2) Adv. Kerzhout treuzellek : clopiner.

    (c.1718) CHal.ms i. Clopiner, tr. «camein, querhein tresellec

    (1931) VALL 449b. Marcher en clopinant, tr. «kerzet treuzellek.» ●(1934) BRUS 106. Clopinant, tr. «trezellek

  • treuzellenn
    treuzellenn

    f. –où

    (1) Traverse.

    (1732) GReg 936a. Traverse, barre de fer ou pièce de bois posée en travers, tr. «truzellenn. p. treuzellennou

    (1876) TDE.BF 636b. Treuzellenn, s. f., tr. «traverse en fer ou en bois.»

    (2) Traversier (dans une cheminée).

    (1732) GReg 936b. Traversiers enchassez dans une cheminée pour soutenir du bois à sécher, tr. «treuzellenn. p. treuzellennou

    (3) Appui-pieds d'une table.

    (1929) DIHU 212/221. Trezellen, tr. «(s. f.) barre de bois au bas des tables pour poser les pieds.» ●(1934) BRUS 237. La barre appui-pieds des meubles, tr. «en drezellen –neu

    (4) sens fig. Biais, ruse.

    (1732) GReg 92b. Biais, ruse frauduleuse, moyen injuste, tr. «treuzell. p. treuzellou

    (1876) TDE.BF 636b. Treuzellenn, s. f., tr. «par extension, mauvais détour, fraude, ruse fallacieuse.»

  • treuzenep
    treuzenep

    adj. Faux, malhonnête.

    (1862) JKS 258. Dallet e oant bet gant ho zruez treuz-enep. ●(1890) MOA 127a. Ils se laissèrent attendir par une fausse pitié, tr. «touellet int bet gant ho zruez treuz-enep

  • treuzenn
    treuzenn

    f. –où

    (1) Chemin dre traverse.

    (1936) IVGA 228. an dreuzenn striz etre al leur hag hent Pornaleg.

    (2) Manche de parapluie.

    (1978) LLMM 186/16. an dreuzenn-mañ a oa a-istribilh e-kichen va disglavier nevez.

    (3) Traverse.

    (1869) SAG 152. e beg ar vern-ze e zeuz eun dreujen e kroaz.

  • treuzet
    treuzet

    adj.

    (1) Tortu.

    (1659) SCger 119a. tortu, tr. «treuzet

    (2) (en plt des pieds de qqn) Tourné vers l'intérieur.

    (1838) CGK 13. He zreïd vel re an houïdy, en dia bars (sic) zo treujet.

    (3) Qui a une jambe torte.

    (1659) SCger 67b. iambe torte, tr. «treuset

    (1876) TDE.BF 636b. Treuzed, adj. et s. m. Le P. Grégoire donne à ce mot le sens de homme qui a les jambes torses.»

    (4) Trempé de pluie.

    (1879) ERNsup 168. me zo treujet, je suis traversé (de pluie), Lanr[odec].

  • treuzeuler
    treuzeuler

    voir treuzeurel

  • treuzeuliek
    treuzeuliek

    adj. Qui marche les pieds de travers.

    (1983) PABE 64. (Berrien) treuzeulieg, tr. «qui marche les pieds de travers.»

  • treuzeurel
    treuzeurel

    v. intr.

    (1) Passer.

    (1926) FHAB Eost 291. ar Vretoned a oa kement a zanvez o treuzeuler etre o daouarn. ●(1941) FHAB Meurzh-Ebrel 34. beza kempenn war ar madou a vez o treuzeuler etre hon daouarn.

    (2) Aller et venir.

    (1928) FHAB Gouere 320. Ha diaes eo da dud, evel d'az tad ha d'it te, en em glevet gant tud hag a vez epad an daou benn eus an amzer o treuzeurel [treuzeuler] etre ar gwele hag an tan evel ma vezan-me.

  • treuzfaltazi
    treuzfaltazi

    f. Illusion.

    (1931) VALL 373b. Illusion ; de l'imagination, de l'esprit, tr. «treuz-faltazi f.»

  • treuzfroud
    treuzfroud

    f. –où Remous.

    (1925) SKET III 48. dre an treuzfroudou savet e-kreiz an dour e voe krignet an div c'hlann.

  • treuzfurmadur
    treuzfurmadur

    m. –ioù Transformation.

    (1914) DFBP 327b. transformation, tr. «Treuzfurmadur.» ●(1931) VALL 752b. Transformation, tr. «treuzfurmadur m.»

  • treuzfurmerezh
    treuzfurmerezh

    m. Transformation.

    (1931) VALL 752b. Transformation, tr. «treuzfurmerez m.»

  • treuzfurmidigezh
    treuzfurmidigezh

    f. Transformation.

    (1931) VALL 752b. Transformation, tr. «treuzfurmidigez f.»

  • treuzfurmiñ
    treuzfurmiñ

    v. tr. d. Transformer.

    (1914) DFBP 327b. transformer, tr. «Treuzfurmi.» ●(1931) VALL 752b. Transformer, tr. «treuzfurmi

  • treuzgeot
    treuzgeot

    coll. (botanique) Chiendent.

    (1732) GReg 164b. Chien-dent, ou, dent de chien, herbe, tr. «Treuzyaud. (id e, treuz-gueaud, herbe traversante, & difficile à déraciner.»

    (1847) MDM 242. eur banne tizan divar grisiou treuziaud. ●(1876) TDE.BF 636b. Treuz-c'heot, treuz-ieot, s. m., tr. «Chiendent, herbe aux chiens.» ●(1879) BLE 168. Cynodon digité. (C. dactylon.) Treûz-iéod.

    (1908) FHAB Mae 138. peur-zisc'hriennet an treuz-ieot. ●(1922) FHAB Eost 240. ne zave netra war ar c'hrec'hennou-ze nemet mollesk ha treuziad hag a blege dindan ar barrou avel diroll. ●(1923) FHAB Genver 32. evel an treuzyeot (louzaouen-ar-c'hi, gwein). ●(1931) KANNgwital 338/14. evel an treuz-yaot en eun dachenn douar. ●(1983) PABE 193. (Berrien) treuzgeot, tr. «chiendent.»

  • treuzgeotenn
    treuzgeotenn

    f. –où (botanique) Brin de chiendent.

    (1920) KZVr 361 - 01/02/20. treuzyeoten, comme saouzanenn, herbe qui égare ; (et) chiendent (Goelo).

  • treuzhent
    treuzhent

    m. –où Traverse, obstacle.

    (1931) VALL 755a. Traverse ; obstacle, tr. «treushent m.»

  • treuziad
    treuziad

    m. –où

    (1) Espace de temps.

    (1744) L'Arm 387a. Trait de tems, tr. «Treziatt

    (1904) DBFV 232a. tréziad s., tr. «espace de temps (l'A.).»

    (2) Quantité de.

    (1941) GWAL 136-137/392. eun treuziad lizerou bet skrivet tost da gant vloaz 'zo. ●(1955) STBJ 98. Brezelet en devoa en Tonkin hag e oa deuet ac'hane, gant eun treuziad medalennou.

    (3) Engagement à forfait.

    (1919) DBFVsup 70a. treziad, tr. «engagement à forfait ; marchandage.» ●(1931) VALL 313a. engagement à forfait, tr. «treziad (pour treuziad) V[annetais].» ●(1996) CRYK 347. 'vit ober un treujad, tr. «pour travailler à la tâche.»

    (4) Travée.

    (1886) RUSq.FB 468a. Travée, sf., espace entre deux poutres, tr. «treuziad m.»

  • treuziadenn
    treuziadenn

    f. –où

    (1) Traverse (de métier à tisser).

    (1905) FHAB Gwengolo/Here 151. Ar guyader a zo azezet var eun dreujaden goat hannvet kazeg pe skeuzeller. ●(1920) KZVr 364 - 22/02/20. Treujadenn, tr. «traverse.»

    (2) Partie transversale d'une croix.

    (1867) FHB 127/179b. var dreuziaden ar groaz. ●(1872) ROU 106b. Traverse. Pièce en trav[ers], tr. «treuziadenn.» ●(1874) FHB 486/122a. troad ar groas pe ar voalen a dlie caout var dro pemzek troatad hed, hag an dreuziaden vardro nao droatad.

  • treuziata
    treuziata

    v. intr.

    (1) Couper à travers champs.

    (1855) TOB 5. Il marchait à travers champs, tr. «Treuziata a re.» ●(1869) FHB 252/344a. caer ho devoa gouscoude treuchata n'oant ket evit erruout var ho c'hanfart.

    (1931) VALL 755a. aller par une traverse, tr. «treuziata T[regor].»

    (2) Biaiser.

    (1920) KZVr 364 - 22/02/20. Treuziata, tr. «biaiser.»

    (3) S'engager pour une saison.

    (1919) DBFVsup 70a. treziatat, tr. «gager ou s'engager pour une saison.» ●(1931) VALL 313a. (s') engager à forfait (pour une saison), tr. «treziatat V[annetais].»

  • treuziataer
    treuziataer

    m. –ion Ouvrier engagé à forfait pour une saison.

    (1919) DBFVsup 70a. treziatour, tr. «ouvrier engagé pour une saison.» ●(1931) VALL 313a. celui qui s'engage à forfait, tr. «treziatour V[annetais].»

  • treuzidigezh
    treuzidigezh

    f. Franchissement.

    (1931) VALL 318b. Franchissement, tr. «treuzidigez f.»

  • treuzigellañ
    treuzigellañ

    v. intr. Chanceler en marchant.

    (1876) TDE.BF 636b. Treuzigella. Voy. trobidella [= p. 629b Trabidella et aussi Trobidella, v. n. C[ornouaille], tr. «Chanceler en marchant comme font les petits enfants et les personnes malades et faibles.»

  • treuzimplij
    treuzimplij

    m. Mésusage.

    (1947) YBBK $ 775. Ur boaz ken argasus eo hag an treuzimplij eus pehini ha pere.

  • treuziñ / treuzañ
    treuziñ / treuzañ

    v. tr. d.

    I.

    A.

    (1) Transpercer.

    (1647) Am 822. Gant ma coz cleze m'o treusse seder, tr. «Avec ma vieille épée je les traverserais sûrement.»

    (1659) SCger 90b. percer, tr. «treuzi.» ●(c.1718) CHal.ms iv. les pieds de Iesus transpercés de Clous, tr. «treit Iesus trezet guet en tacheu.»

    (1868) FHB 178/170b. hen discarjont, hen treusjont a daolou contel.

    (1909) KTLR 101. Daou vreur ar c'hroeg iaouank a lammaz er gambr hag a dreuzas Baro-bleun gant ho c'hlezeier.

    (2) Traverser (un espace, une étendue, un cours d'eau, une foule).

    (1849) LLB 1201. de drezein ur ster don. ●(1861) BSJ 83. ne hellent quet trezein ur mah èl ma oé inou. ●(1878) EKG II 88. me a dreuzaz an hent braz. ●114. treuzi an hent braz. ●(1889) SFA 122. treuzi ar Spagn. ●(1896) LZBt Mae 8. o treuzi ar vro.

    (1901) KANNgwital 1/4. treuzi ar mor, var eur vag. ●(1906) KPSA 8. pa dreuze ar renkennadou stard a dud a stanke aliez an iliz. ●(1907) PERS 236. o treuzi ar blasen. ●(1909) KTLR 112. Treuzi a reont ar c'hoat. ●(1911) BUAZperrot 284. o treuzi ar bobl. ●(1942) DADO 7. Treuzi a ra Gwilho leur an ti.

    (3) Traverser (une période, une tempête).

    (1907) KANngalon Genver 312. Daoust ha ma'z eo gouez meurbed ar barr amzer e deuz brema an Iliz da dreuzi.

    (4) Treuziñ a-benn : (réussir à) traverser.

    (1942) DHKN III. Rak bara krazet hor bezè en noz-sé. A pe vezè melénet mat get er ouréz, doh en deu du liés, é lakèt arnehon un trohad amonen pé mél, hag e drezè aben, dré gant toul er bara, aveit donet de dapennein ar en dorn.

    B. absol.

    (1) Traverser.

    (1909) KTLR 183. Treuzi a ranke pe dond var he giz. ●226. N'e guie ket kalz penaoz treuzi.

    (2) Entraver, gêner.

    (1872) ROU 83a. Si rien ne vient entraver, tr. «Mà ne deu netra da dreuzi

    II.

    (1) Se tordre (le pied).

    (1879) BMN 308. O veza treuzet he zroad e teuas da dorri he gar.

    (1966) BRUD 23-24/11. o veza treuzet he zroad, tr. «quand elle se tordit le pied.»

    (2) Abîmer (ses chaussures).

    (1936) IVGA 55. Marianna an Ti-Moged he doa tapet eul lamm, siouaz d'ezi, en eur dreuza he botez war ur bluskenn bennak. ●(1972) SKVT I 48. Penaos ar gurun e ra an torc'h bihan-se e gont evit treuzañ e votoù e-giz-se ?

    (3) Tordre (la bouche).

    (1732) GReg 929a. Tordre la bouche, tr. «Treuza e c'hinou. treuza ar guinou.»

    (4) Dépasser (une voiture, etc.).

    (1971) BAHE 68/25. Treuziñ : tremen, distremen. Treuziñ unan bennak, ur wetur bennak a zo o tremen unan bennak evit mont a-raozañ pe araozi.

    (5) = (?).

    (17--) CSbsm 10. En huguenaudèd-cé, apostolèd Satan, / E gomplotas trézein é obéreu gùellan.

    III.

    (1) Treuzañ e c'henoù : voir genoù.

    (2) Treuziñ ar pont : voir pont.

  • treuziñ-didreuziñ
    treuziñ-didreuziñ

    v. tr. d. Traverser et retraverser.

    (1909) BOBL 31 juillet 240/1a. listri dre dan a dreuz didreuz ar moriou.

  • treuzintent
    treuzintent

    v. tr. d. Mal comprendre.

    (1954) BAHE 2/8. Arabat avat, treuzintent hor c'homzoù. ●(1977) PBDZ 754. (Douarnenez) treuzintent, tr. «mal comprendre.»

  • treuzkamm
    treuzkamm

    adj.

    (1) Qui a une jambe torte.

    (1659) SCger 67b. iambe torte, tr. «treus cam

    (1931) VALL 404b. homme qui a les jambes torses, tr. «treuskamm

    (2) Qui marche de travers.

    (1931) VALL 348b. qui marche de guingois, tr. «treuskamm.» ●449b. qui marche ainsi [de travers], tr. «treuskamm

  • treuzkammañ / treuzkammat
    treuzkammañ / treuzkammat

    v. intr.

    (1) Marcher de travers.

    (1931) VALL 449b. Marcher de travers, tr. «treuskamma

    (2) Trébucher.

    (1943) FATI 62. an azen, a dreuzkamme war ar vein ruilh.

    (3) sens fig. Faire un faux-pas.

    (1866) SEV vii. neuze ne dreuz-kamfe bemdez war ann hent mad.

    (1981) ANTR 187. teuler evez da dreuzkammad.

  • treuzkammed
    treuzkammed

    m. –où Divagation.

    (1931) VALL 225a. Divagation au fig., tr. «treuskammed m. pl. ou et –ejou

  • treuzkammediñ
    treuzkammediñ

    v. intr. Divaguer.

    (1931) VALL 225a. Divaguer, tr. «treuskammedi

  • treuzkas .1
    treuzkas .1

    m. Transmission, transfert.

    (1914) DFBP 327b. transmission, tr. «Treuzkas.» ●(1931) VALL 752a. Transfert, tr. «treuskas m.»

  • treuzkas .2
    treuzkas .2

    v. tr. d. Transmettre, transférer.

    (1914) DFBP 327b. transmettre, tr. «Treuzkas.» ●(1931) VALL 752a. Transférer, tr. «treuskas

  • treuzkasadur
    treuzkasadur

    m. Transmission.

    (1931) VALL 753a. Transmission, tr. «treuskasadur m.»

  • treuzkemmadur
    treuzkemmadur

    m. Transmutation.

    (1931) VALL 753A. Transmutation, tr. «treuskemmadur m.»

  • treuzkilañ
    treuzkilañ

    v.

    I. V. intr.

    (1) Reculer.

    (c.1718) CHal.ms i. il va a reculon, tr. «dresquilein a ra.»

    (2) Tomber à la renverse.

    (1914) DIHU 108/90. A p'em boé prenet léh me zi é trechilé er person «iaia» get er joè dohein. ●(1923) KADO 33. Ha chetu dirakton hun douéed a drechil, tr. «devant lui, tous nos dieux qui font la culbute.» ●(1940) DIHU 350/113. Kaer en des hennen dioal doh en toulleu, ataù, guéh-ter-uéh é tréchil énnè. ●(1944) DIHU 393/79. Pier e bleg. Trechilein e hra. Draou ! Setu ean ar er bratel, mes é ziskoé n'ou des ket touchet.

    II. V. tr. d. Renverser.

    (1932) BRTG 65. En distéran dra hé zrechilè hag hé zaulé én tu aral d'hé arhulé.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...