Devri

Recherche 'beg...' : 131 mots trouvés

Page 3 : de begenin (101) à begotad (131) :
  • begenin
    begenin

    m. (botanique) Violette.

    (1744) L'Arm 403a. Violette, tr. «Béguenin. m.»

    (1934) BRUS 268. La violette, tr. «er begenen, m.»

  • begenn
    begenn

    f. –où

    I.

    (1) Bout de la mêche d'un fouet.

    (1902) PIGO I 155. Ar vegen a oa henvel a-walc'h ouz kannab, mez Personik na oa ket evit goût penoz e oa kordet, eiz neuden oc'h ober anei. ●163. begen ar skourje lêr. ●(1914) KZVr 78 - 30/08/14. ar vegen skourje, tr. «le bout, la mêche du fouet.»

    (2) Pointe (d'un bourgeon).

    (1914) KZVr 78 - 30/08/14. Begen f., tr. «pointe (d'un bourgeon, Estienne).»

    (3) Pointe (de chaussette, etc.).

    (1909) BROU 205. (Eusa) Begenn Se dit en particulier de la pointe d'un bas, d'un chausson. ●(1914) KZVr 78 - 30/08/14. Begen f., tr. «pointe d'un bas, d'un chausson, Ouessant).» ●(1985) OUIS 222. begen, tr. « petits chaussons tricotés ».

    (4) Pointe (de châle).

    (1914) KZVr 78 - 30/08/14. Begen f., tr. «pointe du châle.» ●ar vegen verr, tr. «la pointe de dessous, qu'on fixe dans le dos avec une épingle, Léon, Breuriez Vreiz.»

    (5) Pointe (de crêpe pliée).

    (1914) KZVr 78 - 30/08/14. begen ar grampoen, tr. «la pointe de la crêpe pliée, le milieu où sont les œufs.» ●dibri eur grampoen dre ar vegen a zo dizeread war ar meaz, tr. «ce n'est pas poli, à la campagne, de manger d'abord ce bout de la crêpe.»

    (5) Eus ar vegenn : de premier choix, extra.

    (1928) FHAB Genver 14. per eus ar vegenn.

    (6) Ar vegenn : ce qu'il y a de meilleur dans qqc.

    (1899) BSEc xxxvii 154 / KRL 19. Ar vegen a ve evit-an (pe evit-i), tr. «Se dit quand une personne se traite ou est traitée mieux que les autres personnes de la maison. «Ar vegen» doit s'entendre de la fine fleur, des meilleurs morceaux. «Ar vegen» c'est, dans une crêpe pliée en trois, la pointe où le beurre se ramasse.»

    (1914) KZVr 78 - 30/08/14. Ar vegen, tr. «le meilleur morceau.» ●Ar vegen, tr. «le premier tirage d'un fût de cidre.»

    (7) (en plt de qqn) Élite, fine fleur.

    (1926) FHAB Here 393. ar vegen eus medisined «Franz». ●(1947) YNVL 84. daouzek abaostol, ar vegenn eus ar barrez.

    (8) (géographie) Begenn douar : cap.

    (1917) LZBt Gouere 44. taladek e zello e tiskwele d'in eur vegen douar.

    II.

    (1) Debriñ ar vegenn kent an erienenn : manger d’abord son pain blanc, commencer par le plus facile.

    (1924) NFLO. Commencer. c[ommencer] par le + facile, tr. Loeiz ar Floc'h «dibri ar vegenn araok an erienenn.» ●(1931) VALL 524. Manger d'abord son pain blanc, tr. F. Vallée «dibri ar vegenn kent an erienenn T[régor].»

    (2) Debriñ ar vegenn kent an dreujenn : manger d’abord son pain blanc.

    (1931) VALL 524. Manger d'abord son pain blanc, tr. F. Vallée «dibri ar vegenn kent an druñjenn T[régor].»

  • begennet
    begennet

    adj. Plein de manière à former un cône.

    (1909) BROU 205. (Eusa) Leun tenn, kerniet a begennet, tr. «mesure surabondante.» ●(1914) KZVr 78 - 30/08/14. Leun-tenn, kerniet ha begennet, tr. «mesure abondante, Ouessant (Annales de Bretagne XXV).»

  • beger
    beger

    m. –ion Beger mat : beau parleur.

    (1981) LIMO 03 octobre. laret e vè eué houstouilleu ag er péh e vè dibunet ged begerion-mad é klask lueien de brénein pe d'o heuli ar un hent bennag.

  • Begerel
    Begerel

    n. de l. Bécherel.

    (1)

    (1656) VEach 128. monet à eürè da Becherell.

    (18--) SON II 130. Mont doc'h-tu d'ar foar da Bichérel, / Ha lacad eun dillad dimezel.

    (1971) LLMM 147/277. sezizañ gant ijinoù-brezel Bekerel, a c’hounezas mil boan.

    (2) Nom de famille.

    (1970) NFBT 6 N° 31. Bécherel.

  • beget
    beget

    adj.

    (1) Bezañ beget mat : avoir la langue bien pendue.

    (c.1718) CHal.ms i. Disert, tr. «elocant, comser cäer, beguet mat

    (1847) FVR 72. a dlefe monet da gavout eunn tri c’hant breizad evel ar re a bere a zo komzet, beget mad evel-t-ho. ●(1872) SBI I 306. Da gaketal, da ober goap / Marie Javre zo beget mad, tr. «Pour caqueter, pour se moquer, / Marie Geoffroy a bonne langue.»

    (1904) DBFV 19b. beget mat, adj., tr. «fort en gueule, disert (Ch. ms.).» ●(1921) LZBt Here 23. Eun den beget-mad an eus zoken kât eur gir brao. ●(1922) FHAB Gwengolo 265. Ar c'hemener a zo peurvuia beget mat.

    (2) De la forme d'un bec.

    (1909) FHAB Eost 232. eur fri hir beget evel eur minaouet.

    (3) (en plt des cheveux) Fourchu.

    (1962) TDBP II 38. Hirrad a ra da vleo, arru int beget, tr. «tes cheveux allongent, ils forment des pointes.»

    (4) Bezañ beget e galon : être ému.

    (1909) KTLR 193. Nominoe oa beget he galoun. ●(1934) PONT 92. O klevet kement-se, an dud a deue beget o c'halonou hag a leñve.

    (4) Plein de manière à former un cône.

    (1907) AVKA 83. Roet hag e vo roet deoc'h ; e vo roet deoc'h ur ventez vat, ha karget stard, ha beget da vera.

    (5) Bezañ, chom beget war galon ub. =

    (1867) FHB 119/119a. he gomzou avad a jomas beguet var galon ar merc'hed. ●(1867) FHB 122/142a. Al leanez gouscoude a voe beguet var he c'halon gouzout piou oa ar beleg-ze.

    (6) Piqué.

    (1927) GERI.Ern 40. beget, tr. «piqué.»

    (7) (en plt d'un abcès) Mûr.

    (1920) MVRO 18/1c. ar gor a oa beget eur pennad a oa.

  • begez
    begez

    f. –ed

    (1) Femme bavarde.

    (1914) KZVr 78 - 30/08/14. Eur vegez, tr. «une bavarde.» ●(1936) BREI 449/1b. Arru oac'h, diou vekez vihan ?…

    (2) local. Petite fille qui commence à parler.

    (1914) KZVr 78 - 30/08/14. Eur vegez, tr. «une petite fille qui commence à parler, Belle-Isle.»

  • begezenn
    begezenn

    f. –ed Bavarde.

    (1879) ERNsup 148. bégezenn, bavarde, Trév[érec].

  • begiañ / begiat
    begiañ / begiat

    v. intr. Bêler.

    (1910) EGBT 153a. begian, tr. «bêler.» ●(1927) GERI.Ern 41. begiat, tr. «Bêler.»

  • begiat
    begiat

    voir begiañ

  • Begin
    Begin

    m. –ed (religion) Béguin.

    (1857) LVH 10. Yahan XXII, fachet guet ræson doh er Bégarded hag er Béguined, peré en devoé hum laqueit a du guet er faus pab.

  • begin .1
    begin .1

    voir megin

  • begin .2
    begin .2

    m. –ioù

    I. Voile de religieuse.

    (c.1718) CHal.ms iv. Voile de religieuses, tr. «beguin a Leanes.» ●325. voiler une religieuse, tr. «rein er beguin d'ur Leannés.»

    II.

    (1) Deuil.

    (1723) CHal 15. Beguin, pl beguinieu, tr. «deüil.» ●(1744) L'Arm 107. Deuil, tr. «Beguin.. nieu. m.»

    (2) [en apposition] De deuil.

    (1723) CHal 41. Courchér beguin, tr. «une coife de deüil.»

    (1905) DIHU 283/198-200 (Guerzen goh). hou kuskemant begin. ●(1937) DIHU 315/325. Er golo begin.

    (3) Sonnerie de cloches (?) qui annonce le deuil (?).

    (1938) DIHU 329/176. D'anderù-noz, é krog er hlehiér get ou begin.

    (4) Période de deuil.

    (1744) L'Arm 62a. pendant le deuil, tr. «durand er beguin

    (1843) LZBg 1 blezad-2l lodenn 136. Ur huéh doh taul, quenavou d'er beguin ! ●(1855) BDE 249. hag en interras guet beguin bras ha dareu. ●(1857) LVH 390. ha ne vou quet mui a veguin.

    (1903) LZBg Du 243. Arlerh er begin, er joé. ●(1924) NOLU 21. er glahar hag er begin é peb familh.

    ►[empl. comme Épith.]

    (1855) BDE vi. dré un amzér beguin hag a benegen, hanhuet Coareis. (...) en déyeu beguin-cé.

    (5) E begin : en deuil.

    (1790) MG 314. Gùel-è monèt d'un ti é beguin, eit d'un ti a vobance.

    (1838) OVD 107. Er musique (..) e zou attàu néhançus ha dihaittus én un ty e béguin. ●(1844) DMB 4. Kement tra-zo a seblant é beguin, tr. « Tout ce qui est semble dans le deuil. » ●(1849) LLB 745. Avel un intanwez (...) é begin. ●(1857) LVH 313. Mar baléan èl é béguin.

    (1912) BUEV 102. diù voéz e begin.

    (6) E begin da : en deuil de.

    (1907) VBFV.bf 5b. é begin de, tr. «en deuil de.»

    (7) Monet e begin : mettre des habits de deuil.

    (1905) Guerzen goh. Ol er merhed iouank e zo oeit é begin ! (d'après DIHU 283/198-200)

    (1887) LZBg 45et blezad-3e lodenn 164. Raz Aloula e yas é beguin de ouilein ar bé ur habitæn.

    (8) Lakaat e begin : revêtir, garnir de signes de deuil.

    (1790) Ismar 271. dioarnissein e rér en Autærieu arlerh en Office, eit ou laguad (lire : laquad) é beguin.

    (9) Dougen begin (da ub.) : porter le deuil (de qqn).

    (17--) CHal.ms i. porter le deüil, tr. «douguein beguin» ●(17--) TE 99. hac e zihuènnas doh Aaron hac é vugalé doug beguin dehai. ●112. Ol er bobl e zougas begin dehou durand ur mis.

    (1902) LZBg Gwengolo 213. Pe oér achiù a zoug begin de me mam. ●(1913) AVIE 64. Ha gellein e hret hui lakat er festaerion, amied en dén iouank, de iun ha de zoug begin ?

    (10) Habit de deuil.

    (1904) DBFV 19b. begin, m. pl. ieu, tr. «habit de deuil.» ●(1907) VBFV.bf 5b. begin, m. pl. ieu, tr. «habit de deuil.»

  • beginenn
    beginenn

    f. –où Ruban de deuil.

    (1919) DBFVsup 6. beginenn, tr. «f. ruban de deuil.»

  • beginer
    beginer

    voir mekener

  • beginet
    beginet

    adj. En deuil.

    (1957) DSGL 114. Haval é é vehen tro er blé beginet, tr. «Il semblerait que toute l'année je suis en deuil.»

  • beginez
    beginez

    f. (religion) Béguine.

    (1633) Nom 282a. Virgo vestalis, vel sacra : vne Beguine, vne Nonnain : vr Beguines, deuodes, Leanes.

  • beginiñ
    beginiñ

    v. intr. Être en deuil.

    (1919) DBFVsup 6b. beginein, tr. «marquer des signes de deuil.»

  • beginod
    beginod

    m. –ed Bavard.

    (1900) ANDP 4. «Tonton Pipi, eme ar potr bihan, n'ouveet ket ? ac'han a zo êt unan dec'h gant ar Ouaon du !» / – «Zerr da vek, beginot», eme an tad. Ia, da ar re-man, Pipi, a zo aman o laret ec'h eo êt oc'h an ti-all gant an diaoul, war digare eo marvet hep sakramancho. ●(1914) KZVr 78 - 30/08/14. Beginot, tr. «un bavard, Coadout.»

  • begivinañ / begiviniñ
    begivinañ / begiviniñ

    v. intr. Buter, broncher.

    (1907) AVKA 218. Neb a gerz dindan lagad an de na ve ket o vegivina ouz ar vein. ●(1914) KZVr 78 - 30/08/14. Begivini, tr. «butter en marchant (de dit d'un animal ou d'une personne).» ●(1927) GERI.Ern 41. begivini T[régor] v. n., tr. «Butter, achopper.» ●(1962) TDBP II 38. begivina a ra, tr. «il butte (se dit des chevaux et des gens).»

  • begivinet
    begivinet

    adj. (Animal) dont l'entrave est coincée dans la fente du sabot.

    (1879) ERNsup 148. bek-ivinet, beg-ivinet e'vioc'h, le lien de la vache est pris dans la fente de son pied, Trév[érec]. ●(1896) GMB 477. pet[it] tréc[orois] beg-ivinet, se dit d'un animal attaché, dont la corde s'est prise dans la fente de son pied.

    (1914) KZVr 78 - 30/08/14. begivinet ê 'r vioc'h, tr. «le lien de la vache est pris dans la fente de son pied, H[au]t-Trég[uier].»

  • begiviniñ
    begiviniñ

    voir begivinañ

  • beglemmet
    beglemmet

    adj. Pointu.

    (1908) FHAB Kerzu 364. peuliou beglemmet.

  • begn
    begn

    m. –où

    (1) Bain.

    (c.1500) Cb 102a. [guelchiff] Item hoc lauacrum / cri. gall. baing. a lauer. b. boing da guelchiff. ●(1633) Nom 135a. Balneum, balneæ, balineum : bain : bayn, vn læch da neu, pe den em goualchiff. ●135b. Frigidarium : bain en eau froide : bayn è dour yen. ●246b. Thermæ : estuues, baings : bainnou, plaçcou den em gouachiff (lire : goualchiff) guibellou.

    (c.1820) COF 22. Mar des er beign, sorti abret, / Chom pell en dour ne renqer quet. ●(1834) SIM 135. laqat qemer ur beign.

    (2) (argot de Pont-l'Abbé) Ober la begn : se baigner.

    (1973) SKVT II 128. 'Mañ ar baotred el lañs. Emaint oc'h ober la begn. ●136. Ni oa i ober la begn.

  • Begnen
    Begnen

    n. de l. Bignan.

    (1) Begnen.

    (1748) CI.pou 146. Bigneine.

    (1839) BESquillere 410. (Santès Noalà é oé bet dibennet toste de chapél er Bézeu, étal Beignein,... un ilis sàuet én hé inour é parræs Noal-Pondi. ●(1843) LZBg 1 blead-2l lodenn 5. person Bignein. ●(1847) FVR 26. Roue Bignan.

    (1902) LZBg mae 100. Begnén. ●(1905) MHAD 287. Get Roué Begnen, pe Kadoudal. ●(1906) DIHU 08/133. En tu doh Pondi, Pluniaù, Begnén ha Baud. ●(1934) BRUS 294. Begnén.

    (2) Roue Begnen.

    (1905) MHAD 287. Deit e en ér, Breihis, taulamb er iaù, / Ar zaù ! / Get Roué Begnen, pe Kadoudal, Beh e gasamb de doul er Gal, / Er re glas e deh kuit skoutet, / Pe gleuant kan er Chouanted, / Ten, ten, ten, / Kanon ha fuzulein / Torr é ben.

    (3) Blason populaire : voir chouan, foeñvour .2.

    (4) [Toponymie locale]

    (1839) BESquillere 410. (Santès Noalà é oé bet dibennet toste de chapél er Bézeu, étal Beignein.

  • Begneniz
    Begneniz

    pl. Habitants de Bignan.

    (1844) LZBg 2l blead-2l lodenn 14. non-pas hemb quin Bigneinis. ●18. Mar goulennet guet Bigneinis.

  • begnouer
    begnouer

    m. Baignoire.

    (1633) Nom 135a. Solium : baignoir, cuue à se baigner : baynnoüer, beaul den em goualchiff.

  • begon
    begon

    s. Vigueur, énergie.

    (1919) DBFVsup 71a. vegon (g pal.), tr. «fam. vigueur.» ●(1933) DIHU 270/354. Ne gredan ket é ma elsé é vo reit vegon dehon. ●(1938) DIHU 321/37. Er chistr mélén hag e rè kement a vegon dehon tuchant, n'en des mui nerh erbet... ●(1938) DIHU 329/174. Er prizon e chervij de zerhel en dorfeterion ; meit aveit er chonjeu n'en des ket guel léh de rein vegon dehè. ●(1941) ARVR 6/2b. N'houh es ket tam vegon erbet !

  • begonata
    begonata

    v. intr.

    (1) Trouver à redire.

    (1931) VALL 267a. Épiloguer, trouver à redire, tr. «begonata T[régor].»

    (2) Répliquer.

    (1921) ARVG $$$. Esa c'hoaz begonata !

  • begonek
    begonek

    adj. Aigu, pointu.

    (1907) VBFV.fb 3b. aigu, tr. «begonek

  • begotad
    begotad

    m. –où Contenu d'un «begot».

    (1938) DIHU 330/182. Ur begotad pe ur skudellad bled, e oè loden pep unan anehè.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...