Devri

reizh .1

reizh .1

adj.

I. Attr./Épith.

(1) Juste.

(1926) FHAB C'hwevrer 50. ar re o deus menoziou eün ha reiz.

(2) (Sommeil) normal, non-agité.

(1914) MAEV 213. ha ra ziskuizo hoc'h izili dre eur c'housk c'houek ha reiz.

(3) Docile, obéissant, sage.

(1910) FHAB Mezheven 180. Goude beza paket eur seurt ougnad e chomjont reiz eun tachadig. ●(1955) STBJ 107. Grit deoñ chom reiz ha mont a-rôk, mar plij, Hei'ta Tambour ! Hei 'ta !

(4) (religion) Kloer reizh : clergé régulier.

(1732) GReg 173a. Le Clergé regulier, tous les Ecclesiastiques qui vivent dans les cloîtres, dans l'observance des vœux solennels de Religion, tr. «Ar c'hloër reiz

(1857) CBF 63. Ar c'hloer reiz, tr. «Le clergé régulier.»

(5) Traezh reizh =

(1931) FHAB Ebrel 135. goloet eo amañ-ahont a draez reiz pe draez du, amañ-ahont a zouar a zoug geot druz.

(6) Correct, sans faute.

(1929) FHAB Gwengolo 348. skriva eur brezoneg reiz.

(7) (Voix) qui chante juste.

(1903) MBJJ 174. pa glevan eur vouez reiz, ha danve enni.

(8) Facile à faire.

(1659) SCger 55b. facile, tr. «reiz.» ●169a. an dra se so reiz, tr. «cela est facile.» ●(1732) GReg 25a. Aisé, facile, tr. «Reiz.» ●390a. Facile à faire, tr. «reiz da ober.»

(1821) SST 16. rein d'er grechenion ur fæçon reh ha berre d'ober profession ag er fé. ●73. el me hu reh de uélet.

(9) (religion) Gourc'hemennoù reizh : commandements de Dieu.

(1659) SCger 169a. gourc'hemenou reiz, tr. «commandements de Dieu.»

II. Adv.

A.

(1) Normalement.

(1910) MBJL 95. Evit besteod nan ê ket : distagan reiz a ra ar girio a lavar d'imp.

(2) Bien.

(1821) SST 17. discoein reh d'en ol. ●18. me comprener reh é hès ur hroéour, én ur uélet treu crouéet. ●39. discoein reh é houai er Messie grateit aveit salvein er bet. ●63. En ur ziscleriein reh er peh en dès Doué revelet. ●213. En dut-cé e zisco reh ne ouyant quet petra u communiein.

(3) [avec les v. gouzout, anavezout] Bien.

(1787) PT 9. mé ouèr reih é caret hou lézèn. ●28. m'én hanahue forh reih de vout a Galilé. ●(1790) MG 398. hum éxaminein a dost eit hanàuein reih ne talamb de nitra.

(1906) HIVL 158. hañni ne houié reih pé sort klinùed e oé. ●(1910) MBJL 130. ha gouzout a ran reiz, breman, pez a zo bet c'hoarvezet ha penôs.

B. Loc. adv.

(1) Reizh-mat : très bien, pertinemment.

(1849) LLB 1889. Hui er gouiou reih mat.

(1902) TMJG 346. Ha Mari-Job a wie ze rez mad. ●(1908) DIHU 34/55. Gout e hré reih mat penaus en argand-sé n'hellent bout nameit gey unan ag en ti. ●(1910) DIHU 58/54. gout e hré reih mat penaus er vugalé hum blij é hoari en ur lod. ●(1921) BUFA 111. Er sant e houié reih mat kement-sé. ●(1925) CBOU 5/69. Hon Zalver en deus hen diskouezet reiz mat.

(2) Reizh ha splann : clairement.

(1790) MG 400. guélèt reih ha splan n'en don nitra.

(1821) SST 84. hen anauet reh ha splan. ●231. hum accusein reh ha splan, hemp clah distro er bet. ●(1838) OVD 99. disclæriet dehou reih ha splan hou ç'inclinationeu. ●(1849) LLB 569-570. en nean hag en doar / E laré reih ha splann é oé Doué é konar. ●(1854) PSA I 278. ena hi discoa reih ha splann. ●(1896) HIS 118. aveit diskoein, reih ha splan, é ma Jésus er mestr.

(1909) DIHU 52/347. chetu er péh en des devizet reih ha splann.

(3) Reizh ha spis : clairement, nettement.

(1849) LLB 254. Me gleuas reih ha spis son er hleher bihan.

(4) Reizh ha naet : nettement.

(1854) PSA I 319. deit-ind enta ér fin de ben a zisclériein reih ha net en hoant hag en desir criminel ag ou halon.

(5) Reishoc'h pe reizh : de mieux en mieux.

(1821) SST vi. ha de ziscoein rehoh pe reh d'en ol penaus n'en dès nitra faus, na nitra doutus én hai. ●49. Eit discoein rehoh pe reh en hen doai marhuet veritablement.

III. Ker reizh hag un oan : voir oan.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...