adj. Saint.
I.
► [postposé]
●(1499) Ca 179b. Sant. g. sainct. l. sanctus / ta / tum. ●(1621) Mc 68. Duet da lesquiff ma flancqou gand an tan an speret sant. ●71. hac euff eues é lech sant á cleuuo ma mouez.
►[antéposé avec un nom de saint]
●(1575) M 488-489. Vn parabol Iolis (...) / A recit Sant Mazeu, nac out mar creff cleuaff, tr. «Une jolie parabole (…) / Et que rapporte saint Mathieu ; si fort que tus sois, écoute-la.» ●(1612) Cnf.epist 20. Sant Ciprian Ayoa accoustum da lauaret an propos man. ●(1612) Cnf 62a. Sant Gregor Archescop ves an quear à Teurgn. ●(1650) Nlou 291. O Nouel, Nouel, Nouel, sant Gabriel Eal Doue.
●(1772) KI 287. afourchet / var Bemmoch sant anton, tr. «à califourchon sur le cochon de saint Antoine.»
●(1864) SMM 158. An Arc'hæl Sant Mikeal.
●(1903) EGBV 106. gouil sant Pièr.
►[antéposé + lénition]
●(1897) GSV 24. E Zan Vek, e kreiz Breiz-Izel, / Zant Vauris eb deuz eur chapel.
II. Traditions populaires.
●(1857) CBF 28. tantad Sant-Per, tr. «le feu de la Saint-Pierre.»
III.
(1) Bezañ nec'het evel Sant Pêr gant e bec'hed : très inquiet.
●(1935) ANTO 41 (T) *Paotr Juluen. An Tad e toull an nor a vousc'hoarze ouz ma gwelout, ma daoulagad difoupet em penn ha nec'hetoc'h eget sant Per gant e bec'hed. ●(1942) VALLsup 141. Avoir l'air préoccupé; après nec'het, pour accentuer, on ajoute : Evel sant Per gand e bec'hed.»
(2) Bezañ nec'het evel sant Pikorn an halegenn gamm : très inquiet.
●(1943) SAV 29/17 (T) *Jarl Priel. Nec'het oun, mab, nec'het-meurbet zoken, gwasoc'h eget Sant Pikorn an halegenn gamm...
(3) Kas da welet Sant Pêr : tuer.
●(1962) BRUD 16/30 (T) E. ar Barzhig. Homañ eo eta mamm ar ramzed, mad eo ive kas anezi da weled sant Pêr, peotramant eo kap da gaoud jeanted all.
(4) Lavaret e sant Nigodem da ub. : dire son fait à qqn.
●(1912) RVUM 238 (Gu). Laret é sant Nigodem d’unan bennak, tr. P. ar Gov «Dire son saint Nicodème à quelqu’un : dire son fait à quelqu’un.» ●(1976) LIMO 12 juin (G). Lared e sant Nikodem d’unan bennag, tr. *Mabedad «dire son ‘saint Nikodem’ (dire son fait) à quelqu’un.»
(5) Kas sant Pêr da Gerborzh : voir Kêrborzh.
(6) Kousket e-barzh liñselioù Sant Pêr : voir liñselioù.
(7) Kas kouignoù Sant Stefan : voir kouignoù.
(8) Dougen banniel Sant Laorañs : voir banniel.