Recherche 'koad...' : 114 mots trouvés
Page 1 : de koad-1 (1) à koad-kelvez (50) :- koadkoad
m. –où, koadeier
I. (menuiserie, etc.)
(1) Bois (matière).
●(1557) B I 274. A un hat vil az compilas / A coat pe men ez quemenas / Sot ez nodas na allas quen, tr. «te composa en vile matière, / te tailla en bois et en pierre, et te fit sotte, ne pouvant mieux.» ●(1633) Nom 98a. Quisquiliæ : petites buchettes qui cheent des arbres : an pezyouigou coet á couez an guez. ●99a. Materia, lignum : bois : coat, coet. ●178b. Voluolus, occa : bois pour esgaller la terre : vn pez coat da coumpesaff an douar.
●(1732) GReg 100b. Bois, du bois, tr. «Coad. coët.» ●(17--) EN 31. eur vas, non quet abesort coait, tr. «un bâton, je ne sais de quelle sorte de bois.»
●(1849) LLB 650. er hoed ivo vlazer. ●1322. seh el tameu koed.
(2) Fait en bois.
●(1843) LZBg 1añ blezad-2l lodenn 138. ur goutel coêd.
●(1985) AMRZ 213. dibella gand ar rastell goad.
II. (sylviculture)
(1) Bois, forêt.
●(14--) N 294. Deomny tizmat dre an coatdou, tr. «Venons vite par les bois.» ●(1499) Ca 39a. Coat. g. boys forest. ●(1575) M 2024. Tan an bet man haznat, á losq dre grat coadou, tr. «Le feu de ce monde, évidemment, brûle aisément des bois.» ●(1633) Nom 236a. Nemus, tempe : bois de plaisance : coat couant, coat á plæsançc. ●236a. Silua : bois, forest : coat, forest.
●(1659) SCger 59a. forest, tr. «coat.» ●(1732) GReg 100b. Un bois, une forêt, tr. «Coad. coageou.» ●Un grand bois, tr. «Ur c'hoad bras. Van[netois] ur hoëd bras. p. coëdéü bras.»
●(1849) LLB 39. koedeu glas. ●801. Hadet ehué kesten én hou koedeu nehué. ●(1878) EKG II 9. e ribl ar c'hoajou. ●154. a-dreuz dre ar c'hoat.
●(1939) RIBA 48. Donet e hra [éned] ag er moreuiér, ag er hoèdeuiér.
►[suivi du nom d'espèce]
●(1659) SCger 24b. chesnaie, tr. «coat dero.» ●(17--) VO 122. ni e gavas ur hoæd-ivin quer stanq ha quen tihoél.
●(1866) FHB 65/101b. koad elv pe koad hallek.
●(1906) MSTR 6. A dreuz da goadou dero. ●(1921) PGAZ 68. koajou kraon-kelvez Lanarnuz. ●(1932) ALMA 63. ur c'hoad gwez sapr du ha toupok. ●(1933) ALBR 18. E kreiz ar c'hoajou kistin. ●(1939) MGGD 11. e kreiz eur c'hoad-dero bras. ●(1973) AMED 11. Aze er hoad dero man o troha keuneud. ●(1974) THBI 185. koajou pin, palujou grouanek. ●195. ar hoat pin bihan.
III. [empl. au coll.] Bois de chauffage.
●(1920) FHAB Genver 224. n'int ket koat eün, n'int ket koat kam. ●(1924) BUBR 48/1156. Godig a wele ar c'hoad o tevi en oaled, mes ne domment ken. ●(1927) FHAB Genver 4. Ar c'hoad-se, paotr paour, ne deu gor ebet diouto.
IV.
(1) Kouezhañ koad war ub. : entendre son fait.
●(1910) MBJL 177 (T) L. le Clerc. D'ean ê ar gwasan. Rak a boan ma neus grêt e dôl kaer (pe gentoc'h e dôl vil) ma koue koat warnan eus an daou du.
(2) Na c'houzout gant pe goad ober ibil : ne pas savoir de quel bois faire flèche.
●(1872) ROU 98 (L). Ne voar gant pe goad ober ibil. ●(1890) MOA 144 (L). Il ne sait plus de quel bois faire flèche, tr. J. Moal «ne oar gant pe goat ober ibil.» ●216. Il ne savait que devenir, tr. J. Moal «ne ouie mui gant pe goad ober hibil.»
●(1923) DGEShy 59/303 (L). «N'ouzoun mui gant pe seurt koat ober ibil», ...de quel bois faire flèche; Floc'h, 1923. ●(1931) VALL 308. (Je ne sais) de quel bois faire flêche, tr. F. Vallée «a be goad ober ibilh.»
(3) Na c'houzout eus pe goad ober loaiou : faire faillite.
●(1955) STBJ 167 (K) Y. ar Gow. Ha, pa veze «debret e strapenn gantañ», e kleved diwar e benn : «Ne ra na koar na mel» ha «Ne oar ket eus pe goad ober loiaou», pe c'hoaz : «Dizale 'vo grêt ram-plam-plaoñ war e stal».
●(1977) (K) Y. ar Gow LLMM 182/192. Ne ouie ken politikerien ar Stad eus pe goad ober loaioù.
(4) Na c'houzout gant peseurt koad ober tan : ne pas savoir de quel bois faire feu.
●(1912) RVUm 318 (Gu). Ne houi ket get pe sord koed gobér tan, tr. P. ar Gov «Il ne sait de quel bois faire feu. Var. : Ne houi ket get pe sord koed gobér ienneu.»
(5) Na c'houzout gant peseurt koad ober gennoù : ne pas savoir de quel bois faire feu.
●(1912) RVUm 318 (Gu). Ne houi ket get pe sord koed gobér tan, tr. P. ar Gov «Il ne sait de quel bois faire feu. Var. : Ne houi ket get pe sord koed gobér ienneu.»
(6) Bezañ reut evel un tamm koad : être très raide.
●(1970) BHAF 348 (T) E. ar Barzhig. 24ved a viz Kerzu ! Derhel a ree an emzivadez da strani, da c'hwista hent, reud evel eun tamm koad.
(7) Bezañ bouzar evel un tamm koad : être très sourd.
●(1962) TDBP Ia 40 (T). Hennez a zo bouzar 'vel eun tamm koad, tr. J. Gros «celui-là est sourd comme un morceau de bois.»
(8) (Sec'h, treut) evel un tamm koad : très sec, très maigre.
●(1849) LLB 1321-1322 (G) J. Gwilhom. Hou loned / E zei ol de vout peur ha seh el tameu koed.
●(1903) LZBg Gwengolo 228 (G). Er heh Mamboukou, trist, goann, tret èl un tam koed. ●(1924) LZMR 50 (Ki) J. Riou. Ar c'hlanvour, treut evel eun tamm koad, ha liou ar c'hoar warnan, a zellas ouz Mordiern.
(9) Reiñ koad : bâtonner, battre.
●(1920) KZVr 366 - 07/03/20 (T). rei koad, tr. «bâtonner, battre.» ●(1951) LLMM 25/36 (T) *Jarl Priel. «Va botoù nevez, eme va mamm, anez-se az po koad diganin !»
(10) Bezañ (koad rez, koad tro, koad kamm, koad a-dreuz) en ub. : être déloyal.
●(1871) FHB 311/399b (L) Goulc'hen Morvan. Fin evel eul louarn ha coat tro enhan kement a c'heller da gaout. ●(1878) SVE 569. Hennez a zo koat-tro en-han, tr. L.-F. Salvet «Il y a du bois tordu en celui-là. (Il y a du louche dans sa conduite.)»
●(1902) LZBt Du 28 (T). Koad a dreuz zo ennê oll, ha penaved an doan diouz ar misioner d'en n'alfe dont benn anê. ●(1942) VALLsup 49. Déloyal, qui manque de droiture, tr. F. Vallée «koad-tro ennañ.» ●(1942) VALLsup 49 (G). Déloyal, qui manque de droiture, tr. F. Vallée «V[annetais] koed-kamm ennañ.» ●(1944) LLMM 54/11 (L) *Abeozen. Ar baotred a zo koad-tro enno alies, plac'h kaezh. ●(1951) BLBR 34/22. Sinaiz o deus ar vrud da gaoud enno ouspenn koad rêz, eun tamm mat a goad tro.
(11) Kaout ur rakled koad : voir rakled.
(12) Fur evel beg e votez koad : voir botez.
(13) Kavout fas koad : voir fas.
(14) Ober fasoù koad : voir fas.
- KoadKoad
voir Enez-Koad
- Koad-al-LouarnKoad-al-Louarn
n. de l. (Bourg-Blanc).
●(1987) BRUDn 110/27. Koad al Louarn ha Koad ar Piged (Ar Vourh Wenn).
- koad-alc'hwezkoad-alc'hwez
m. = (?).
●(1877) FHB (3e série) 12/95b. an aotrou'n Eskob, pedet brao, evit guir, a ioa bet e unan oc'h ibila ar pounsoun braz, pe mar caver guell, ar c'hoad alc'huez, a zalc'h oll goatach an iliz.
- Koad-an-Doc'h
- Koad-an-DraezhennKoad-an-Draezhenn
n. de l. Coat-an-Drezen (Lieue-de-Grève, Tréduder).
●(1851) PENgwerin5 122. En Koat an Drezen pa errue. ●(18--) MILg 105. ma c’hastizet gant eur fust prenn / ne vien eet da Goat-Trezen. (...) Ken n’oe anaout he gontel lemm / war an dol e Koat-ann-Drezen.
- Koad-an-HaeKoad-an-Hae
n. de l. Coat-an-Hay (Louargat).
(1) Koad-an-Hae.
●(1851) PENgwerin6 21. Deud gant ar markiz Koat-an-Ne / Dam goulen digant va ligne. (...) Dibonjour dec’h, markis Koat-an-Nay. ●(c. 1868) GBI II 340. Me 'savo d'ac'h un ti newe / Gant ar c'hoad kaer a Goatanhê. ●(1889) CDB 85. Mar deud d'am goulenn, deud fete, / Diesed gan-ac'h markiz Koadane.
●(1951) MRPM 115. Aman 'zo loaïou koat / Deuet diouz Koat an Nay / Neusket er vro-man / Loaïou koat evelse. ●(1977) TDBP II 263. Koad-an-Deiz a zo e tu ar Sav-heol ha Koad-an-Noz a zo e tu ar Huz-heol. ●(1995) LMBR 92. Koad an Noz ha Koad an Hay zo moarvat dilerc’hioù eus ar goadeg vras a c’holoe Ledav gwezhall-gozh.
●(2002) TEBOT 143a. Lakaet devoant un devezh / Da vont da Goad an Nae / O soñjal tapout ennañ / Un nombr bras a voc'h gouez.
(2) Chanson.
●(18--) SON I 118. Duze, costé Coat-an-noz, / Eno eman ma hini goz. // Eno 'man Perrina, / An hini a garan muia ! // Duze, costé Coat-an-Dé, Eno 'man ma c'haranté, // Eno 'man ma dous Mari; / Me garje beza gant-hi ! // 'Lec'h eun nozwes ec'h on bet, / Me a garje beza dec !
(3) Noms de famille.
●(1970) NFBT 39 N° 292. Coatanhay. ●40 N° 302. Coatennay.
- Koad-an-Nivod
- Koad-an-NozKoad-an-Noz
n. de l. Coat-an-Noz (Belle-Île-en-Terre).
I. Koad-an-Noz.
●(1867) GBI I 470. Ervoanik Prigent, chommet fenoz, / Ema 'r volerrienn 'n Koad-ann-noz. ●(1867) TELrem 134. Eostik Koat ann Noz. ●170. Ar Iann, barz Koad-ann-Noz. ●(c. 1868) GBI I 140. Dastumet war lez forest Koad-ann-noz. ●(1870) MBR 2. Neuze ez eaz dioc’h-tu ann ozac’h da gerc’hat eur c’hrisienn zero tennet, kant vloaz a ioa, euz a Goat ann Noz. ●(1898) BRE 42. Kane 'vel estik Koat-ann-Noz.
●(1907) FHAB Gouere 138. koat-an-noz e Belle-Ile en terre. ●(1910) MBJL 22. Koajo Loudeak, re Avelgor, Malane, Coat-an-Noz ha Beffou a zo pastello eus forest Brekilien. ●(1923) ARVG Mezheven 85. Koad-an-noz. ●(1933) BREI 323/4b. er sul all, e oa bet eur gouel brezonek e Koat-an-Noz, dirak kastell an Ao. hag I. Mond. ●(1977) TDBP II 263. Koad-an-Deiz a zo e tu ar Sav-heol ha Koad-an-Noz a zo e tu ar Huz-heol. ●(1995) LMBR 92. Koad an Noz.
II.
(1) Chanson.
●(18--) SON I 118. Duze, costé Coat-an-noz, / Eno eman ma hini goz. // Eno 'man Perrina, / An hini a garan muia ! // Duze, costé Coat-an-Dé, Eno 'man ma c'haranté, // Eno 'man ma dous Mari; / Me garje beza gant-hi ! // 'Lec'h eun nozwes ec'h on bet, / Me a garje beza dec !
(2) Rimaille.
●(1925) BILZ 48. Da foar, ar foar ar bichibonig, / Du-ze, da goste Koat-an-Noz, / Da welet pe 'r blei pe me / A gousko er-mêz fenoz.
- koad-annez
- Koad-ar-BefoùKoad-ar-Befoù
voir Koad-ar-Markiz
- Koad-ar-C'houskedKoad-ar-C'housked
n. de l. Coat-ar-Cousquet (Plouénan).
●(1987) BRUDn 110/27. Koad ar Housked (Plouenan).
- Koad-ar-C'hrannoùKoad-ar-C'hrannoù
n. de l. Forêt du Crannou (Hanvec).
●(1732) GReg 424b. Coad ar c'hrannou.
●(1905) ALMA 38. Tec’homp buan eta, ha deomp da guzat d’ar C’hranou. (...) Setu hi en em gavet erfin e koat ar C’hranou. ●(1925) FHAB Genver 10. War ribl koad ar C'hrannou. ●(1925) FHAB Ebrel 127. evel koat ar C'hrannou, koat ar Forest. ●(1974) ISHV 6. e vez gwelet muioc’h-mui Brestiz o vont a-lostadoù da Goad ar C’hrannoù.
- Koad-ar-Forest
- Koad-ar-GelennegKoad-ar-Gelenneg
n. de l. Bois de Quélennec (Saint-Gildas).
●(1825-1830) AJC 6829. ala fin eclefgomb evoand en coad ar gelenec.
- Koad-ar-MarkizKoad-ar-Markiz
n. de l. Forêt du Beffou (Loguivy-Plougras).
●(1923) ARVG C’hwevrer 21. hed ha hed d’an traouiennou dudius ac’h a eus Koad ar Markiz da Veg-Leger. ●22. Arôk digoueout e Logivi, 'n eur heuilh stêr Sant-Million, e kaver meneiou a bep tu : Goariva, e Plougras, koad ar Markiz, a-dal d'ean. ●(1923) ARVG Mezheven 85. betek Koad-ar-Markiz. ●(1964) BAHE 41/8. Koad ar Befoù. Tud ar vro a lavar kentoc'h Koad ar Markiz.
●(2002) TEBOT 29. Me 'zo vonet da ermit / Da forest ar Markiz.
►
●(1907) FHAB Gouere 138. koat ar Beffou e kichen Lohuec. ●(1910) MBJL 22. Koajo Loudeak, re Avelgor, Malane, Coat-an-Noz ha Beffou a zo pastello eus forest Brekilien. ●(1951) MRPM 164. Teurnier a sav e ben dreist d'ar C'hoat ar Beuffou / Ha dreist d'ar Menez-Bré, ha dreist d'ar C'hoat-Liou; / Gurunhuel hag Koat-Forn, Menez bras Pistien, / Menez Vern hag Kroaz Huet zo izel e gichen. ●(1964) BAHE 41/8. Koad ar Befoù. Tud ar vro a lavar kentoc'h Koad ar Markiz.
- Koad-ar-PanKoad-ar-Pan
n. de l. (Kergrist-Moëlou).
●(c.1868) GBI II 340. Me 'savo ti d'ac'h newe-flamm, / Gant ar c'hoad kaer a Goad-ar-Spagn.
- Koad-ar-Piged
- Koad-ar-Pontkalleg
- Koad-ar-RannoùKoad-ar-Rannoù
n. de l. (Langoat).
(1) Koad-ar-Rannoù.
●(1867) TELrem 4. Mont a reamp dre goad ar Rannou, / Pa gleviz huanadennou.
●(1974) TDBP III 322. Hiziv emañ foar ar Bleuniou; / Emberr e lojo ar goukoug e Koad-Rannou. ●(1984) ARGV 82 [DG]. D'ar sul ar Bleunioù / E loj ar goukou e Koad ar Rannou.
●(2000) TPBR 42. Deiz Sul ar Bleunioù / Loj ar goukoug e koad ar Rannoù.
(2) Proverbe.
●(1974) TDBP III 322. Hiziw ema Foar ar Bleuñiou, emberr e lojo ar goukoug e Koad-Rannou. (Pmg). ●(1984) ARGV 82 [DG]. D'ar sul ar Bleunioù / E loj ar goukou e Koad ar Rannou.
●(2000) TPBR 42. Deiz Sul ar Bleunioù / Loj ar goukoug e koad ar Rannoù.
- Koad-ar-Roc'h .1Koad-ar-Roc'h .1
n. de l. (Commana).
(1) Koad-ar-Roc’h.
●(1925) FHAB Genver 38. a-raok paka Koad-ar-Roc’h ha ster ar Penze. ●(1931) FHAB Gouere/252. Eun dervez ec'h en em gavjont e Koad ar Roc'h hag ac'hano e welent dirazo moudenn Kronou a hanver breman Menez Mikael. ●Gwengolo/339. diskenn Koat-ar-Roc'h, etre Lanveur ha Montroulez. ●(1987) BRUD à partir de janvier 1977).">BRUDn 110/27. Koad ar Roh (Koumanna).
(2) Rimaille.
●(1975) BRUD 50/40. Al logodennig vihan, / E peseurt toull emañ ? / En toull-mañ, pe en toull all? / Aed gand ar haz ! / Peleh emañ ar haz ? / E penn ar bern kolo. / Peleh emañ ar holo ? / Deved gand an tan. / Peleh emañ an tan ? / Beuzed gand an dour. / Peleh emañ an dour ? / Eved gand an ejenned. / Peleh emañ an ejenned ? / Aed da goad ar Roh / Da ober fih ha foh. (fiha : c'hoarzin dre zindan).
- Koad-ar-Roc'h .2Koad-ar-Roc'h .2
n. de l. (Coadout).
●(1877) EKG I 83. Goude-ze oa bet guelet dre goajou Koat-ar-Roc'h, e parrez Koadout.
- Koad-ar-SarpantKoad-ar-Sarpant
n. de l. (Guiclan).
●(1883) BSM 143. Abaoue ar c'hoad-se a zoug ato an hano a Goat-ar-Sarpant.
●(1911) BUAZmadeg 150. Edo erruet e Koat ar zarpant e Lezerazien.
- Koad-ar-VastailhKoad-ar-Vastailh
n. de l. (Plounévez-Lochrist).
●(1921) PGAZ 27. ar c'hoari boulou hag ar c'hoari ar c'hillou a veze e koadik ar Vaztaill. ●28. Mont a reaz var eün da goadik ar Vaztailll (lire : ar Vaztaill).
- Koad-AvalgorKoad-Avalgor
n. de l. Bois d’Avaugour (Saint-Péver).
●(1910) MBJL 22. Koajo Loudeak, re Avelgor, Malane, Coat-an-Noz ha Beffou a zo pastello eus forest Brekilien.
- Koad-BeuzidKoad-Beuzid
n. de l. (Beuzit-Conogan).
●(1911) BUAZperrot 513. betek m'en em gavas e kreiz koat Beuzit.
- Koad-Bokouz
- Koad-BreselienKoad-Breselien
voir Breselien
- Koad-BrezalKoad-Brezal
n. de l. Bois de Brézal (Landerneau).
●(1907) FHAB Gouere 138. Koajou Brezal, Penc'hran, ar Forest-Landerne.
- koad-buch
- koad-diskoultrkoad-diskoultr
m. Bois de futaie.
●(1732) GReg 443b. Futaie, grand bois au-dessus de 40. ans, tr. «coad discoultr.»
- Koad-DonnaKoad-Donna
n. de l. (nom d’une ancienne forêt, Léon).
●(1907) FHAB. Gouere 138. Ar C'hoat-Doun en em astenne eus Leon-Uhel (…) beteg Goeled-Leon. ●(1911) BUAZmadeg 575-576. evit mont er c'hoat braz a ioa d'ar mare-ze e kalon Breiz-Izel, hag a ioa hanvet ar c'hoat Dounna. ●866. Neven a zentaz dioc'htu : treuzi a reaz ar c'hoat braz hanvet neuze koat Dounna, a c'holoe ar vro oll a zo etre Kerahes, Roazon ha Guened. ●(1936) KANTvourc’hwenn 3. Kerkent ’vit ho niz dall / D’ar « C’hoat-Doun » c’houi ’redas.
- koad-drailh
- koad-elv
- koad-faout
- Koad-FornKoad-Forn
n. de l. (Bourbriac).
●(1951) MRPM 164. Teurnier a sav e ben dreist d'ar C'hoat ar Beuffou / Ha dreist d'ar Menez-Bré, ha dreist d'ar C'hoat-Liou; / Gurunhuel hag Koat-Forn, Menez bras Pistien, / Menez Vern hag Kroaz Huet zo izel e gichen. ●166. Dreist d'an dosen Koat-Forn, ar werelaouen a savas, ken.
- Koad-Frev
- koad-gwak
- koad-gwele
- koad-gwennkoad-gwenn
m. (botanique) Aubier.
●(1732) GReg 63b. Aubier, ou, aubour, ou, aubien. Le bois blanc qui se trouve entre le vif de l'arbre, & l'écorce, tr. «Van[netois] coëd-guën. Van[netois] coëd gule.»
- koad-gwerzhidi
- koad-gwrac'h
- koad-haleg
- koad-hanoch
- koad-heskenn
- koad-houarn
- koad-irin
- koad-kammkoad-kamm
m. koadoù-kamm (marine)
(1) Couple, membre d'un navire.
●(1962) TDBP II 230. Ma bag a zo triweh koad-kamm enni, tr. «mon bateau a dix-huits couples.»
(2) Koadoù-kamm : membrure, ensemble des couples, des membres d'un bateau.
●(1962) TDBP II 230. au pl[uriel] koajou-kamm, tr. «couples ou membrures. Les couples sont des pièces de bois courbes. ●263. Koajou-kamm, tr. «couples ou membrure d'un bateau.»
- Koad-KarnoedKoad-Karnoed
n. de l. Forêt de Carnoët (Clohars-Carnoët).
●(1732) GReg 424b. Coad Carnoët.
●(1884) BUZmorvan 674. eur gouent nevez euz a Urs sant Bernard e koat Karnoet e parrez Klohar, diou leo dioc’h Kemperle. ●(1894) BUZmornik 677. e koat Karnoet e parrez Klohar, diou leo dioc’h Kemperle.
●(1907) FHAB Gouere 138. Ne gomzan ket eus koajou Huelgoat, eus Coatloc'h e Scaër, eus Koat Carnoët… ●(1911) BUAZmadeg 659. e coat Carnoet, e parrez Clohars.
►
●(1835) GUI 194. le feuillage aérien des hêtres de Carnoat.
- koad-kelvez