Devri

Recherche 'korn...' : 118 mots trouvés

Page 1 : de korn-1 (1) à kornan-kornal-kornin (50) :
  • korn .1
    korn .1

    adj.

    (1) Aval-korn : pomme sauvage très âcre de pommier non greffé.

    (1931) GWAL 136-137/423. (kornbro Perroz, Treger-Vras) Aval-korn : avalou gouez put-put (liester : avalou-korn)

    (2) Sell korn : regard en coin.

    (1902) PIGO I 172. Ar blei a reaz eur zell-korn. ●(1909) FHAB Meurzh 80. Ar gosa eus ar merc'hed he devoa great eur zell korn hag he devoa gwelet ment an tri bara.

    (3) Dant-korn : dent de sagesse.

    (1924) NFLO. j'ai mes dents de sagesse, tr. «va dent korn 'zo savet.»

    (4) Maen-korn : pierre angulaire.

    (1868) FHB 200/345a. Jesus-Christ eo ato ar mean corn, ar mean a zo diazezet an ilis santel varnezhan.

    (1903) MBJJ 120. harpet warni, 'vel war eur men-korn. ●(1904) ARPA 250. deut da veza ar mean-corn. ●(1912) MMPM 115. lakeat da vean-korn e palez ar Roue. ●(1953) BLBR 57/1. eur maen-korn eus an dibab.

    (5) Ti-korn : maison au coin d'une rue.

    (1920) FHAB Genver 206. moger an ti-korn a sko war ar ru.

  • korn .2
    korn .2

    m. & adv. –ioù

    I. M.

    A.

    (1) Coin (de rue, etc.).

    (1575) M 312. Daou lagat, ha goudornn, pep cornn hac arzornou, tr. «Yeux et poignets, à chaque coin, et les poings.»

    (1659) SCger 27b. coin de l'œil, tr. «corn al lagat.» ●(1732) GReg 178b. Coin, angle solide : pointe, extremité, tr. «corn. p. cornyou. Van[netois] corn. p. cornëu

    (1854) MMM 106. en eur c'horgn. ●(1857) CBF 20. Eur c'houitelladen ac'hann, e korn ar c'hoat, tr. «A une portée de sifflet d'ici, au coin du bois.» ●(1869) FHB 239/235a. e tal ar bern-c'holo, e korn ar c'hardi oc'h ober ho kaozeadennou. ●(1876) TDE.BF 362a. Korn, s. m., tr. «Angle, coin, recoin.» ●(18--) SAQ I 348. E korn an hent.

    (1902) PIGO I 207. Ti ar chas a oa er c'horn kontrol da di ar skeudenno. ●(1904) KANngalon Du 261. e korn eur c'hoat-med. ●(1908) PIGO ii 26. eun den o teliaoua en korn e bark. ●(1908) KMAF 24. boutailhadou gwin koz aze e korn ar c'hao. ●(1914) KZVr 57 - 05/04/14. Ha hi war bouez he baz ha da fuketa e korn ar pres. ●(1921) PGAZ 52. e korn ar c'hleuz.

    (2) Korn ha digorn : coin et recoin.

    (1949) LLMM 17/45. E pep korn ha digorn gwitibunan.

    (3) Korn ha diskorn : coin et recoin.

    (1952) LLMM 32-33/86. Hennezh eo anavezet gantañ kement korn ha diskorn a zo en ti-mañ.

    (4) Coin, pays.

    (1849) LLB 1943. ér piar horn ag er vro. ●(1894) BUZmornik 205. e kement korn a ioa enn Itali.

    (1922) IATA 3. ne ve ket marteze ententet e meur a gorn.

    (5) (anatomie) =

    (1905) IVLD 127. korn unan euz he leziou a oa kalz hueloc'h eget egile.

    (6) =

    (1877) EKG I 128. eur pistik e korn he gof.

    (7) Korn (bara) : quignon de pain.

    (1792) HS 120. enn ur zistrampein guet hou dareu ur horn bara benac.

    (1854) PSA II 129. ha ne chomehé guet-hou nameid ur hornig ag é dorh. ●(1889) SFA 147. eun tammik korn bara. (…) Goude beza debret ho zamm korn-bara. ●(1890) MOA 370b. Morceau de pain, tr. «korn-bara

    (8) Korn ar c'hogn : coin du feu.

    (1933) ALBR 18. korn ar c'hougn e choman. ●(1943) SAV 28/39. war skaon ar siminal, e korn-ar-c'houign. ●(1955) STBJ 149. E korn ar c'hougn, stag ouz ar voger, ar chipot, pe ar voest da lakaat an holen. ●193. e korn ar c'hougn.

    (9) Korn an toull : coin du feu.

    (1925) SFKH 4. Mé, ar un tous étal me zad koh (boulommig korn-en-toul).

    (10) (domaine militaire) Aile (d'une armée).

    (1633) Nom 189a. Exercitus cornua : les aisles d'vne armée : an cornou pe diuasquel vn armè. ●189a-b. Alæ : les ailes de la caualerie : asquel, pe sornou (lire : cornou) an caualery.

    B. (marine)

    (1) =

    (1925) BILZ 107. mont a rê a-c'haoliata war ar c'horn evit staga an anverguriou. ●(1978) BZNZ 30. (Lilia-Plougernev) al lien a zo tro an dro d'ar c'horn bihan ha d'ar bomm. ●33. Al lien a veze diskennet un tammig ie memes tra, gant ur c'horn bihan. ●(1979) THAB 1/38. (Lilia-Plougernev) Corne : vergue supérieure de la grand'voile.

    (2) Gwern-gorn : mât d'artimon.

    (c.1718) CHal.ms i. artimon, Le mats le plus proche de la pouppe, tr. «er c'huern' gorn'.» ●(1744) L'Arm 233a. Mat (…) D'Artimon, tr. «Guêrnn-Gorne

    (1934) BRUS 282. guern gorn, tr. «beaupré.»

    II. Adv.

    A. A-gorn.

    (1) De côté.

    (1732) GReg 217a. De côté, en biais, tr. «a-gorn

    (1924) BILZbubr 40/895. Eun tôl lagad a gorn d'an archer.

    (2) Sell a-gorn : regard en coin.

    (1889) SFA 251. an diaoul a rea out-han eur zell a gorn.

    (1902) PIGO I 102-103. Per a reaz d'ean eur zell a gorn. ●(1915) MMED 276. aoun rak eur zell a gorn.

    (3) Sellout a-gorn ouzh ub. : regarder qqn en coin.

    (1876) TDE.BF 362a. Sellet a gorn, tr. «regarder du coin de l'œil.»

    (1924) BILZbubr 40/895. Bilzig a zellas a gorn eus ar barner.

    B. Loc. adv. A-gorn-lagad : du coin de l'œil.

    (1732) GReg 178b. Regarder du coin de l'oeil, tr. «Sellet a gorn-lagad.» ●583b. Lorgner, regarder quelqu'un du coin de l'œil, par mépris, haine, ou orgueil, tr. «Sellet a gorn lagad oud ur re.» ●793b. Regarder quelqu'un de travers, de mauvais oeil, tr. «sellet a gorn-lagad

    III. Plomañ ar vell e korn he zanter : voir mell.

  • korn .3
    korn .3

    m. –ioù, kern, kerner, kerniel, kernioù

    I.

    (1) Corne d'animal.

    (1499) Ca 46b. Corn. g. corne. ●g. tout ce qui a deux cornes. b. aneual a dou corn. ●(c.1500) Cb 48b. g. portant cornes. bri. nep a douc querniel. ●(1633) Nom 28a. Rami cornum : branches, rameaux, ou iets de cornes : an brancquou, pe an taul ves an cornou. ●29b. Aries mutiles : mouton sans cornes : maout digorn, maoüt ep querniel.

    (1659) SCger 167b. quern, tr. «corne.» ●(c.1718) CHal.ms i. corne, tr. «h/corn' pl. h/quern', h/crener.» ●(1732) GReg 212b. Corne, partie dure de l'animal, tr. «Qorn. p. qern, qernyou, qernyel. Van[netois] Qorn. p. qern, qernëu.» ●(17--) TE 36. ur meud louiét dré é guern én ur bod spern.

    (1841) IDH 6. deja en ou dès boquettet ou hernér. ●(1849) LLB 1136. ou hern krom. ●(1876) TDE.BF 362b. Korn, s. m., tr. «Corne de la tête de quelques animaux ; pl. kern, kerniel.» ●(18--) GBI I 138. daou gorn zavet war he benn, tr. «deux cornes sur la tête.»

    ►[au plur. après un art. ind.] Ur c'hernioù : une paire de cornes.

    (1868) SBI II 122. Lacâd eur c'hernio war he fenn, tr. «De lui mettre des cornes sur la tête».

    (2) Chatal-korn : bêtes à cornes.

    (1867) FHB 139/280b. o tioual va chatal corn ! ●(18--) PDO 4. ar c'hlenvet var hor chatal korn. ●(1889) SFA 262. var ar chatal-korn, ar c'hezek hag an denved.

    (1922) KANNgwital 234/379. ar chatal korn. ●(1949) KROB 10/11. ar jatal-korn, a zo anezo dek pe zaouzek gant al leueou bihan hag ar c'hole.

    ►fam., plais. Cocus.

    (17--) SE 2. neus quet a chatal corn ? em'éguile dizi / pa vezo deuet yoén ho guellot, emizi.

    (3) Loen-korn : bête à cornes.

    (1867) FHB 117/103a. al loenet corn a ioa discar varnezho. ●(1872) ROU 79a. Bête à cornes, tr. «loened corn

    (1906) DIHU 9/149. Bep plé e krev ar er mézeu éleih a loñned-korn ger er foèu. ●(1910) MAKE 50. Da genta tra, e reas an dro da blasen al loened-korn. ●(1913) AVIE x. éhén ha loñned kern aral.

    (4) =

    (c.1680) NG 1679. Cornë e scoharn deheu.

    II. (en plt de qqc.)

    A. (domaine du son)

    (1) Corne.

    (1530) Pm 275. Senyff e cornn couyornn ornet tr. « Sonner de sa corne joliment ornée » ●(1633) Nom 212a. Buccina : cornet : corn da boudal. ●Cornu : corne, cornet : corn. ●212b. Classicum, tibia vel tuba classis : corne de retraict : corn á rettræt.

    (1954) VAZA 98. goude ur sonadenn gant ar c’hornioù hag an taboulinoù.

    (2) Corne d'appel.

    (1936) IVGA 151. ha ne voe klevet mui na «ki» na korn o c'hervel d'al labour.

    (3) Cor de chasse.

    (1732) GReg 210b. Cor, trompette de chasseur, tr. «Corn. p. cornou

    (1876) TDE.BF 362b. Korn, s. m., tr. «Cor de chasse, trompette ; pl. kornou, korniou

    B. (habillement)

    (1) =

    (1912) BSAf xxxix 306. Lorsque la coiffe est ouverte, ces fleurons forment deux cornes au haut du capuchon de la coiffe. Ce sont les kern. (...) La coiffe de l'Isle de Batz a les kern les plus saillants de toutes les coiffes actuelles.

    (2) =

    (2013) COSBI 27. Les motifs aussi évoluent et l'un d'entre eux tend à s'imposer : la grande plume de paon composée de cercles concentriques et des cornes de bélier (korn chas, korn maout).

    C. (astronomie)

    (1) Corne du croissant de lune.

    (1744) L'Arm 316b-317a. Pendant le Croissant, les Cornes de la Lune regardent l'Orient ; & pendant le Décours, elles sont tournées au Couchant, tr. «Durand er Hrissque ag el Loaire hi hærn a séle er Sau-hiaule ; ha durand enn Disscar, ind a zou troueitt d'er Huh-hiaule.»

    (1878) SVE 152 §912. Kamm, luch, tort ha born, / A zo ganet diwar ar c'horn, tr. «Boiteux, bigles, bossus et borgnes / Sous le croissant son nés.» + notenn.

    (1942) VALLsup 109a. Corne du croissant de la lune, tr. «korn m.»

    (2) War he c'horn =

    (1942) VALLsup 109a-b. Dicton tiré de l'apparence de la lune, Al loar war he c'horn, Amzer sec'h-korn. Al loar war he c'hein, Amzer c'hleb-brein.in

    D. (jeu) C’hoari ar c’horn : jeu de la galoche ; jouer à la galoche. cf. pilpot

    (1857) CBF 124. C’hoari c’horn, tr. « Jeu de galoche. » ●(1876) TDE.BF 89a. C'hoari c'horn, pour c'hoari ar c'horn, tr. «Jeu de la galoche, jouer à la galoche.» ●362b. C'hoari ar c'horn, tr. «jeu de la galoche, jouer à ce jeu.»

    III.

    (1) Dougen ar c’hernioù : être cocu.

    (1855) GBI i 506. Sevel ’ra ar vrud dre ar vro, / Oa ’r Markiz ’tougenn ar c’hernio, tr. «Il répand le bruit dans le pays / Que le Marquis portait des cornes

    (2) Sec'h evel korn : très sec.

    (1790) MG 276 (G) I. Marion. Ur banniq leah, pé un tam youd, pé bara séh-corn.

    (1890) MOA 460 (L). Très maigre (parlant de terre ou d'animaux), tr. J. Moal «seac'h korn

    (1912) BUEV 49 (G) Seveno. En tammeu bara séh korn. ●(1929) FHAB Gouere 268 Y. U.. An douar a oa sec'h korn, n'oa ket bet a c'hlao abaoe pell amzer.

    (3) Emañ al loar àr he c'horn : voir loar.

  • korn .4
    korn .4

    m. –ed (ichtyonymie)

    I.

    (1) Grondin.

    (1732) GReg 474b. Grondin, poisson de mer, qui ressemble au rouget, tr. «Qorn. p. qorned

    (1876) TDE.BF 362b. Korn, kourn, tr. «grondin, poisson.»

    (1950) LLMM 20/48 (île de Sein). kourn (-ed), tr. « pironneau. »

    (2) Korn ruz : grondin rouge.

    (1952) LLMM 31/59. (Douarnenez) Korn –ed : grondin. ur c'horn ruz, ur c'horn glas.

    (3) Korn glas : grondin gris.

    (1952) LLMM 31/59. (Douarnenez) Korn –ed : grondin. ur c'horn ruz, ur c'horn glas.

    II. Pesk-korn : grondin.

    (1732) GReg 474b. Grondin, poisson de mer, qui ressemble au rouget, tr. «pesqed-qorn

    (1876) TDE.BF 362b. pesk-korn, tr. «grondin, poisson.»

  • korn .5
    korn .5

    coll. (botanique) Gwezenn-gorn : cormier.

    (c.1500) Cb 48b. cornus / corni. g. cormier / vng arbre. b. guezenn corn. Item hoc cornum / ni. g. cormes / fructus illius arboris. froez a guezenn corn.

  • korn .6
    korn .6

    m. –ioù, kerniel Pipe. cf. korn-butun

    (1857) CBF 49. va c'horn a zo torret, tr. «ma pipe est cassée.» ●(1876) TDE.BF 362b. Korn, s. m., tr. «Pipe pour fumer ; pl. korniou, kerniel.» ●(1883) HJM 3. ar c'horn en ho kinou.

  • korn-bara
    korn-bara

    m. Morceau de pain.

    (1744) L'Arm 317a. Quartier (…) de pain, tr. «Corne bara.» ●(1792) HS 120. enn ur zistrampein guet hou dareu ur horn bara benac.

    (1889) SFA 147. Goude beza debret ho zamm korn-bara.

  • korn-bihan
    korn-bihan

    m. Toilettes, petit coin.

    (1984) HBPD 37. monet d'er «horn bihan».

  • korn-boud
    korn-boud

    m. kerniel-boud

    I. (musique)

    (1) Bourdon du biniou.

    (1732) GReg 110a. Le gros bourdon d'une vaize, tr. «Corn-boud. ar c'horn-boud.» ●489a. Le gros bourdon [du haut-bois, ou veze], tr. «Ar c'horn-boud

    (1876) TDE.BF 363a. Ar c'horn-boud est aussi le nom que l'on donne au gros bourdon du biniou.

    (1931) VALL 77a. Bourdon ; de biniou, tr. «korn-boud m.»

    (2) Cor.

    (1876) TDE.BF 363a. Korn-boud, s. m., tr. «Cor, instrument de musique, cor de chasse.»

    (1931) VALL 154a. Cor à son grave, tr. «korn-boud.» ●(1939) MGGD 71-72. mouez eur c'horn-boud.

    (3) Corne pour appeler au dîner les gens d'une ferme.

    (1876) TDE.BF 363a. Korn-boud, s. m., tr. «corne pour appeler au dîner les gens d'une ferme.»

    (1931) VALL 155b. Corne d'appel, tr. «korn-boud (à sons graves).»

    (4) Corne de brume.

    II. fam. Beuglement.

    (1959) BRUD 7/20. Ar Vailhenn ! Anaoud a reen he horn-boud.

  • korn-boukin
    korn-boukin

    m. kornoù-boukin, kernioù-boukin (musique) Cornet à bouquin.

    (1732) GReg 213a. Cornet à bouquin, instrument de musique, tr. «Qorn-bouqin. p. qornou-bouqin.» ●(1744) L'Arm 76b. Cornet à bouquin, tr. «Corne-bouquin. m.»

    (1918) LZBt Mae 17. eur muzik fentus, gret gant kernio antilop, en giz da gernio-boukin.

  • korn-bro
    korn-bro

    m. kornioù-bro, kornbroioù Région.

    (1790) Ismar 41. n'en dint streàuét meid én ur horniq-bro-benac.

    (1896) HIS 80. Koñz e hrér a nehoñ é kement korn bro e zou.

    (1955) STBJ 123. Bez' emañ ennon c'hoaz ar marsoñj eus ar c'hornbroiou a dreuzis.

  • korn-bual
    korn-bual

    m. Corne pour appeler les gens de la ferme qui travaillent aux champs.

    (1876) TDE.BF 363a. Korn-bual, s. m. C[ornouaille], tr. «Corne pour appeler les gens de la ferme qui travaillent aux champs.»

  • korn-butun
    korn-butun

    m. & interj. kerniel-butun

    I. M.

    A.

    (1) Pipe.

    (1732) GReg 724a. Pipe à tabac, tr. «Qorn butum. p. qernyel butum, qornou butum.» ●(17--) FGab 130. fumal cant corn butun.

    (1909) FHAB C'hwevrer 61. en eur glask o c'herniel butun.

    ►absol.

    (1857) CBF 49. va c'horn a zo torret, tr. «ma pipe est cassée.» ●(1876) TDE.BF 362b. Korn, s. m., tr. «Pipe pour fumer ; pl. korniou, kerniel.» ●(1883) HJM 3. ar c'horn en ho kinou.

    (2) Korn-butun gwenn : pipe en terre.

    (1979) BRUDn 25/36. D’ar houlz-se e veze kalz a gañseriou war al lap’nou douz korniou butun bihan, korniou butun gwenn. ●[korniou butun gwenn] korniou pri.

    B. Gond.

    (1896) GMB 433. Le gond s'appelle en pet[it] tréc[orois] korn butun m., litt. «pipe à tabac», et le fer qui s'y emboîte koubleden f.

    II. Loc. interj.

    (1) Nom d'une pipe !

    (1876) TDE.BF 363a. Korn-butun, tr. Interjection que l'on prononce dans la bonne humeur : pipe de tabac ! ●442b. Korn butun ! lavar da Berik dont aman. ●(1890) MOA 347b. Morbleu ! Interj. En mauvaise humeur, tr. «korn butun

    (2) Mil gorn-butun ! : mille pipes !

    (1924) YAYA 37. Mil gorn butun ! Koumprenn a ran an traou, erfin. ●(1932) TUML 25. Mil korn butun ! Pebez levenez ! Pebez dudi !

    III.

    (1) Mont da vutuniñ e gorn en oaled sant Pêr : mourir. Cf. casser sa pipe.

    (1970) BHAF 18-19 (T) E. ar Barzhig. An «impalaerez» ne reas ken nemed gouela hag ez eas prim-ha-prim warlerh he gwaz da vutuni he horn en oaled sant Per.

    (2) Terriñ e gorn-butun : mourir.

    (1978) PBPP 2.1/99 (T-Plougouskant). Torriñ e gorn-butun, tr. J. le Du «casser sa pipe /familier/»

  • korn-chap
    korn-chap

    m. (architecture) Crossette.

    (1988) TIEZ II 101. La crossette (korn chap) se situe à la rencontre du chaînage d'angle et de cette chevronnière.

  • korn-derv
    korn-derv

    m. m. (botanique) Noix de galle.

    (1991) MARV v 16. (Kleder) eur voul brasoh evid eur horn-dero.

  • korn-douar
    korn-douar

    m. Coin de terre, région, pays.

    (1911) BUAZperrot 74. kenta eskop ar c'horn-douar-ze. ●92. o deus bevet en hor c'horn-douar. ●162. o tont da jom er c'horn-douar-ze. ●(1929) MANO 49. war ar c'horn-douar­-se.

  • korn-gwignal
    korn-gwignal

    m. (musique) =

    (1875) FHB 521/415a. en em lacat da zini gant he gorn-guinal (...) hag e son he gorn-guinal evit ho gelver.

  • korn-hemolc'h
    korn-hemolc'h

    m. (musique) Cor de chasse.

    (1931) VALL 154a. Cor de chasse, tr. «korn-hemolc'h

  • korn-karv
    korn-karv

    m. (botanique) Plantain corne de cerf.

    (1732) GReg 219a. Corne de cerf, plante qui se traîne par terre, & qu'on mange en salade, tr. «Qorn qaro

    (1876) TDE.BF 363b. Korn-karo, s. m., tr. «C'est le nom d'une plante appelée corne-de-cerf.»

  • korn-klun
    korn-klun

    m. (anatomie) Os iliaque.

    (1934) BRUS 216. L'os iliaque, tr. «er gorklun, duel : digorklun, f.» ●(1934) MAAZ 56. goulieu ha kignadur é gorklunieu hag é ziskoé.

  • korn-kof
    korn-kof

    m. Ventre trop tendu.

    (1790/94) PC I 196. Corn cof aves goude re gorfad.

    (1890) MOA 121a. Après avoir trop mangé, on a le ventre trop tendu, tr. «goude (gant) re gofad, e vez korn korf

  • korn-krepez
    korn-krepez

    m. (habillement)

    (1942) VALLsup 87a. Ouverture du gilet, tr. «korn-krepez m.»

  • korn-levriad
    korn-levriad

    m. (musique) Cor à pistons.

    (1931) VALL 154a. Cor à pistons, tr. «korn-levriad

  • korn-lez / korn-al-lez
    korn-lez / korn-al-lez

    m. (anatomie) Saillie de la hanche.

    (1732) GReg 486. Hanche, le haut de la cuisse, tr. «qorn al lès.» ●Les hanches, tr. «qornyou an diou lès

  • korn-liv
    korn-liv

    m. Encrier.

    (1904) SKRS I 136. n'euz mui netra er c'horn-liou.

  • korn-maloù
    korn-maloù

    m. (zoologie) Escargot.

    (1943) DIHU 380/203. (Groe) Korn-maleu – Korneu-maleu, tr. «(g.) : maligorn (escargot).»

  • korn-mezenn
    korn-mezenn

    m. (botanique) Gland.

    (1919) MVRO 16/4d. Pa deuaz eur c'horn-mezen, dioc'h ar brank distaget, / Var beg he fri da goueza.

  • korn-mouger
    korn-mouger

    m. Éteignoir.

    (1934) BRUS 310. L'éteignoir, tr. «er horn-mougér

  • korn-pleg
    korn-pleg

    m.

    (1) Tournant, virage.

    (1869) FHB 234/195b. er c'horn-pleg da hent Montroulez.

    (1905) BOBL 04 novembre 59/3d. pa heurtaz a-strons e gar deuz eur c'har miliner en korn pleg bered ar Faou.

    (2) Coin écarté.

    (1867) FHB 142/303a. er c'horn-pleg-ze e cave disheol ha frescadurez.

    (3) sens fig. Recoin.

    (1909) FHAB C'hwevrer 49. farbouchat kement korn-bleg a zo en hor yez.

  • korn-pri
    korn-pri

    m. Pipe en écume de mer.

    (1924) ZAMA 205. e gorn-pri berr. ●(1961) LLMM 88/309. ur c'hornig pri bitous.

  • korn-riboulek
    korn-riboulek

    m. (musique) Cor à pistons.

    (1931) VALL 154a. Cor à pistons, tr. «korn-riboulek

  • korn-saoz
    korn-saoz

    m. (musique) Cor anglais.

    (1931) VALL 154a. Cor anglais, tr. «korn saoz m.»

  • korn-selaou
    korn-selaou

    m. Cornet acoustique.

    (1931) VALL 155b. Cornet acoustique, tr. «korn-selaou m.»

  • korn-talmeta
    korn-talmeta

    m. (entomologie) Antenne.

    (1931) VALL 28a. Antenne d'insecte, tr. «korn-talmeta m.»

  • korn-taston
    korn-taston

    m. (entomologie) Antenne.

    (1931) VALL 28a. Antenne d'insecte, tr. «korn-tastoun m.»

  • korn-tont
    korn-tont

    m. Étui pour amadou.

    (1922) FHAB Kerzu 362. awechou e roed d'ezan eur c'horn-butun, pe eur gontel, pe eur c'horn-tonn… ●(1934) BRUS 299. Un étui pour amadou, tr. «ur horn-tan

  • korn-tro
    korn-tro

    m. kornioù-tro

    (1) Coin désert, écarté.

    (1876) TDE.BF 363b. Korn-tro, s. m., tr. «Coin caché d'une maison, etc.» ●(1894) BUZmornik 692. en em denne enn eur c'horn-tro bennag da bedi Doue.

    (1904) SKRS I 14. Eur verc'hik yaouank c'hoaz (…) aoue kavet eun deiz gant he mamm goz en eur c'horn tro benak.

    (2) Tournant, virage, détour.

    (1907) FHAB Here 228. Mes evel eur c'har dirollet e c'hounid re grenn ha re vuhan he gorniou-tro. ●(1931) VALL 212b. Détour, tr. «korn-tro m.» ●747a. Tournant, tr. «korn-tro m.»

    (3) Recoin.

    (1766) MM 610. o choarzin er c'horn-tro-se, tr. «à rigoler dans ce racoin-là.»

    (1867) MGK 31. na list ket eur c'horn tro / Hep gwelet dindan petra zo. ●(1869) TDE.FB 177a. Dans un coin au bas de l'église, tr. «enn eur c'horn tro e traoñ ann iliz.» ●(1876) TDE.BF 363b. Korn-tro, s. m., tr. «coin caché d'une maison, etc.» ●(1889) ISV 419. Heman (…) her c'hassas en eur c'horn tro e doug eun armel.

    (1909) KTLR 144. Aliez ec'h en em denne er c'horniou tro evit lenva.

  • korn-troenn
    korn-troenn

    m. Tournant, virage.

    (1928) KANNkerzevod 15/11. en eur c'horn droënn eus an hend.

  • kornachenn
    kornachenn

    f. –où (architecture) Pierre d'angle.

    (1906) GWEN 36. eun ti brao ha koant, prenestrou gwer varnezan, ha kornachennou mein rouz hag eun doen c'hlaz. ●(1941) SAV 20/18. (Pleiben, Gwezeg...) Divizet em eus e vije lakaet bizigardou mein-rous d'ober kornachenn va zi nevez.

  • kornachiñ
    kornachiñ

    v. intr. = (?) cf. karnajiñ (?).

    (1928) KANNkerzevod 22/12. Kaer en doa hopal ha kornachi, marc'hadour ebed ne dostee : «Allo ! Allo ! Piou en do ? anter-brij, evit netra koulz laret.»

  • kornad .1
    kornad .1

    m. & adv. –où

    (1) M. Coin.

    (1849) LLB 55. kent digor ur hornad douar nehué.

    (1931) VALL 131a. le contenu d'un coin, tr. «kornad m. pl. ou.» ●(1942) DRAN 143. a bep tu d’ar c’hornad ma tlient mont d’ezañ.

    (2) Adv. A-gornadoù : par endroits, localement.

    (1913) AVIE 270. bout e vou, a gornadeu, kréneu doar, ha bosenneu.

  • kornad .2
    kornad .2

    voir korniad

  • kornad-bro
    kornad-bro

    m. Coin de pays, région.

    (1844) LZBg 2l blezad-2l lodenn 70. Hanàouet e ran open dêc cornad bro e hellehen forh-æz gouni de Zoué.

    (1913) THJE 22. ur béhouréz vras hag e ré goal-skuir d'ur hornad bro abéh. ●(1913) AVIE 122. rah dré er hornad bro hont. ●(1922) EOVD 171. en akonit, ur lezeuen stank bras ér hornad bro-sé.

    ►absol.

    (1911) BUAZperrot 33. Er c'horniad douar-ze eus Breiz-Veur. ●77. eur c'horniad eus koat Bresilian. ●(1913) HIVR 17. é kornad Guéned. ●(1925) SFKH 5. ol er labourizion doar ag er hornad. ●(1942) DRAN 94. Ha neuze, re hir amzer int bet e « Verdun », evit gallout sponta rak kornadou evel heman, anterin ar gwez, an tiez, an trevadou e pep lec’h ennañ.

  • kornad-butun
    kornad-butun

    m. Contenu d'une pipe.

    (1732) GReg 724a. Pipe pleine de tabac, une pipe de tabac, tr. «Cornad butun. ur c'hornad butum. p. cornadou butum

    (1857) CBF 49. Breman e roinn d'id eur c'hornad butun, tr. «Maintenant je te donnerai une pique (lire : pipe) de tabac.» ●(1876) TDE.BF 362b. Eur c'hornad butun, tr. «une pipe de tabac.»

    (1908) KMAF 45. Hag ho kornad-butun ? ●(1909) DIHU 46/255. Groeit ur hornad butum. ●(1925) SFKH 4. goudé en devout achiùet é gornad butum.

    ►absol.

    (1847) MDM 88. ar re vras a laka eur c'horgnad.

  • kornadenn / korniadenn
    kornadenn / korniadenn

    f. –où (musique) Air de cor.

    (1931) VALL 154a. action de sonner du cor, un air de cor, tr. «korn-i)adenn f.»

  • kornailh
    kornailh

    coll. (phycologie) Algues Saccharina latissima anc. Laminaria saccharina.

    (1850) HHO 74. les algues du genre Laminaria (Cornail).

    (1907) VBFV.bf 42b. kornaill, m., tr. «grand goémon.» ●(1915) KZVr 113 - 02/05/15. behin kornailh ou simplement kornailh, n'est pas un goémon pour chauffage, mais on le brûle pour faire de la soude. On ne s'en sert pas généralement pour litière car c'est trop gras. On le transporte directement aux champs comme engrais, ou bien on en fait un tas qu'on laisse pourrir en attendant de l'y transporter (M. l'abbé Le Goff). Ce doit être «laminaria saccharina». ●(1939) DIHU 333/239. douar priellek (...) drueit pe vezè peur get kornaill, (brasan goumon ar mor). ●(1960) GOGO 558. Kornailh est, généralement, en pays vannetais, le nom de la laminaria saccharina.

  • kornailhenn
    kornailhenn

    f. –où

    (1) (anatomie) Gosier.

    (1499) Ca 46b. Cornaillenn. g. gargate. ●(c.1500) Cb 48b. Cornaillenn. g. gargate / ou corneille.

    (1659) SCger 63a. gosier, tr. «gornaillen.» ●138a. cornaillen, tr. «cornille.» ●(1732) GReg 463a. Gorge, tr. «Van[netois] cornailhenn.» ●Mal à la gorge, tr. «droucq cornailhenn. droucq èn e gornailhenn

    (1866) FHB 55/23b. cornaillen ar c'hrenfa anenval. ●(1876) TDE.BF 362b. Kornaillen, s. f. C[ornouaille], tr. «Trachée-artère.»

    (1924) FHAB Genver 32. leiz e gornailhenn. 1927) GERI.Ern 311. kornailhenn L[éon] f., tr. «Gosier.» ●(1933) OALD 45/214. ar c'hlaouren a stank ar gornailhen. ●(1936) PRBD 86. e tlie beza seac'h da gornailhen. ●(1947) YNVL 61. Hañ ! Aze 'z eus kornailhenn ?

    (2) (pathologie animale) Cornage.

    (1890) MOA 187b. Cornage, s. m. Maladie des chevaux, tr. «kornaillenn f. f.»

  • kornal
    kornal

    voir kornañ

  • kornalinenn
    kornalinenn

    f. –où (minéralogie) Cornaline.

    (1633) Nom 255a. Sardius : cornaline : cornalinen.

    (1732) GReg 212b. Cornaline, pierre précieuse, tr. «Cornalinenn. p. cornalinennou

  • kornañ / kornal / korniñ
    kornañ / kornal / korniñ

    v. intr.

    I. (domaine du son)

    (1) Corner.

    (1659) SCger 32a. corner, tr. «corna

    (1925) BILZ 164. evit korna pa ve brum.

    (2) Sonner du cor de chasse.

    (1732) GReg 210b. Donner du cor, sonner du cor, tr. «Cornal. pr. cornet. Van[netois] corneiñ. cornal. ppr. cornet

    (1931) VALL 154a. sonner du cor, tr. «korna, kornal

    (3) (en plt d'un instrument à vent) =

    (1792) CAg 93. Me gleu en trompet é cornale.

    (1849) LLB 1210. en trompèt é kornal.

    (4) (en plt des éléments) Gronder.

    (17--) VO 23. er mor e gommanças de scumennein hac en ahuél de gornal. ●106. er mor é cornal guet colère. ●128. Er puar ahuél hac er seih gurun, e gorn hac e hude perpet drès tehi.

    (1849) LLB 458. Er gurun e griwa, e gorn a drest er pen. ●504. Hag en audeu pelan geder mor é kornal. ●(1896) HIS 100-101. kornal e hré en aúél ; er mor e houlenné.

    (5) (en plt des oreilles) Bourdonner.

    (17--) VO 68. Cornal e rai men discoharn guet en trous ag en deliàu é creinein.

    (1876) TDE.BF 362b. Kornal, v. n., tr. «Tinter, corner, parlant des oreilles.»

    (6) =

    (1967) LIMO 07 avril. Ha me gomz deoh e korné en Iliz get er boéhieu !

    (7) =

    (1849) LLB 1046. teneu é kornal.

    II. (en plt d'un animal) Se garnir de cornes à la tête.

    (1876) TDE.BF 362b. Korna, v. n., tr. «Se garnir de cornes à la tête.»

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...