Devri

Recherche 'war...' : 127 mots trouvés

Page 2 : de war-gein (51) à war-vete-2 (100) :
  • war-gein
    war-gein

    adv. (Se déplacer) à l’aide d’un cheval, d’un âne.

    (1928) BFSA 159. hirio, ez eo-hen savet war gein, ha me a rank mont war droad.

  • war-gelc'h
    war-gelc'h

    adj. Circulaire.

    (1911) BUAZperrot 86. Ar C'holise a oa eun teatr var gelc'h. ●(1931) VALL 124b. Circulairement, tr. «war gelc'h

  • war-gil
    war-gil

    adv. À reculons.

    (1732) GReg 790b. A reculons, tr. «var guil

    ►[form. comb.]

    S3m war e gil

    (1732) GReg 790b. Marcher à reculons, tr. «qerzet var e guil

    (1879) BMN 199. An Autrou person ne zeuas ket var he gil evit en em zifen.

    S3f war he c'hil

    (18--) SBI II 110. Hac hi 'retorn ac'hanè war he gil, tr. «Elle de revenir de là sur ses pas.»

    P1 war hor c'hil

    (18--) KTB.ms 14 p 65. Distroomp war-hon-gil.

    (1905) LZBl Mae 129. gwelloc'h eo mont var hor c'hil.

    P2 war ho kil

    (1871) KTB.ms 15 p 71. nemet digwezoud a rafe d'hec'h dont war-ho-kil.

    P3 war o c'hil

    (1847) GBI II 310. War-ho-c'hil en ti int bet êt, tr. «Ils retournèrent dans la maison.»

  • war-giz
    war-giz

    adv. À reculons.

    (1499) Ca 170b. g. aller a rebour. b. querzet oar quis.

    ►[form. comb.]

    S1 war va c'hiz

    (1868) KMM 20. mont var va c'hiz.

    S2 war da giz

    (17--) EN 2708. mond a res voair da giz ? tr. «reviens-tu sur tes pas.»

    S3m war e giz

    (1530) Pm 255. mar charre oar e quys, tr. «s'il recule.» ●(1633) Nom 53b-54a. Cœna ambulans : plat renuoyé : plat casset voar è guis.

    (1894) BUZmornik 87. Attila a ieaz var he giz ha Paris a oue espernet.

    (1939) MGGD 24. eur mell lamm war e giz.

    S3f war he c'hiz

    (1909) KTLR 94. Meur a vech e vennaz dond var he c'his.

    P1 war hor c'hiz

    (1766) MM 676. deomp var orchis en eur pen ret, tr. «revenons sur nos foulées tout d'une tire.»

    (1919) BUBR 2/42. ha ni da bignat war hon c'hiz er c'hirri.

    P2 war ho kiz

    (17--) EN 2506. ne dalfou qued dach songal retorn voair o quis, tr. «il ne faudra pas que vous songiez à retourner sur vos pas.»

    (1924) BILZbubr 38/844. Distrei war ho kiz a fell d'ec'h ?

    P3 war o c'hiz

    (1878) EKG II 17. dont a rejont var ho c'hiz da Verven. ●155. Dont a rejont var ho c'hiz da gaout ho c'habiten. ●(18--) SAQ I 139. Lod o deuz izom da zistrei var ho c'hiz.

    (1929) FHAB Du 433. Nevenoe a reas d'an diavaezidi mont war o c'hiz. ●(1933) MMPA 162. retorn war o c'hiz.

  • war-goll
    war-goll

    adv. À perte.

    (1928) FHAB Meurzh 90. ne roont ket o marc'hadourez war goll.

  • war-grec'h
    war-grec'h

    adv. & prép.

    (1) [empl. avec un v. de mouvement] Montant, en montant.

    (1902) LZBt Du 8. Pa c'ha (...) an notennou var grec'h, a dleas kana huelloc'h. ●(1908) PIGO II 19. Itien a red d'ar ween (...) a grap war grec'h. ●134. en eun hent hag a bigne war grec'h. 167. Hennez [an hent] a welet du-hont, o vont war grec'h. ●(1919) BUBR 4/108. Ez eomp war grec'h, gant tosen Sant Mikael, dre un hent-karr lous. ●(1935) BREI 419/2d. O c'herniou a zo plat hag elec'h mont war grec'h, evel kerniel ar saout all, ec'h eont war draou. ●(1963) BAHE 35/36. ret eo mont war grec'h ha start eo graviañ gant kargoù traezh. ●(1970) BHAF 385. Sevel eur hrav, mond war greh.

    (2) En haut, en hauteur.

    (1908) PIGO II 5. Pan eo bet eur maread o sellet war grec'h.

    (1867) BBZ III 98. Me a zavo d'hoc'h eunn ti-bedi, / War grec'h, etre Leger ha Gindi.

    (3) Partie la plus haute de la maison, près du foyer.

    (1902) PIGO I x. Tostaet war groec'h, Pipi ! ●14. Arru oac'h, ma niz ; tostaet war grec'h. ●(1908) PIGO II 46. Tosta war grec'h eta, ma fôtr... ●(1912) MMKE 154. Savet war grec'h 'ta, den yaouank.

    (4) Épith. Qui monte.

    (1931) VALL 39b. Ascendant qui monte, tr. «war grec'h

    (5) sens fig. Devenir plus cher.

    (1935) BREI 423/2c. Lavaret a ra ivez 'zo kelou gant an ed da vont war grec'h. ●(1964) BAHE 38/17. kas ar priz war-grec'h.

    II. Prép. Au sommet, en haut de.

    (1867) LZBt Genver 227. ec'h ejomp da glasg hon repu enn eunn toull don war groec'h eur mene.

    (1909) LZBt Du 39. enn em gaofchomp war greac'h ar menez.

  • war-greiz
    war-greiz

    prép.

    (1) Au milieu de.

    (1888) SBI I 14. Ha ma mamm war greiz ann hent, tr. «Et ma mère, au beau milieu du chemin.»

    (1919) BUBR 2/41. ar glao a gouez breman hag a zo krog da boulla war greiz an hent. ●(1924) FHAB Gouere 262. war greiz al leur-gêr. ●(1964) LLMM 107/413. ma'z eas da gouezhañ war greiz an hent en ur bendraouilhat.

    (2) War-greiz e gein : (allongé) sur le dos.

    (1908) FHAB Here 305. Lom oa astennet var greiz e gein var ar melchen.

    (3) War-greiz an deiz : en plein jour.

    (17--) EN 469-470. nin dius ar beure eo guel ginimb moned, / evid voair greis an de, tr. «nous, le matin nous aimons mieux aller, / que vers le milieu du jour.»

    (4) [devant un v.] En train de.

    (1904) BOBL 17 décembre 13/1b-c. Ar vamm, var greiz kempenn he merc'h hena. ●(1908) FHAB Du 333. Marvat, eme ar beleg santel war greiz pedi.

  • war-harz
    war-harz

    prép. Joignant.

    (1732) GReg 543a. Joignant, attenant, tout auprès, tr. «var harz. oar harz. or harz

  • war-hed
    war-hed

    prép.

    (1) À la distance de.

    (1732) GReg 2a. A deux pas d'icy, tr. «Var hed diou gamed ac'hanen.»

    (1954) LLMM 42/9. Lakaet eo bet [ar] brizonidi war wrimenn ar beurvan, pep hini en renk gant kemend-all a soudarded war hed dek kammed adreñv d’o c’hein.

    (2) À portée de.

    (1902) PIGO I 29. E gleze a dennaz hag a lakeaz war hed e vrec'h.

  • war-hed nebeut
    war-hed nebeut

    prép. spat. Non loin.

    (1964) ABRO 27. ez is etrezek ur menez a save e benn war-hed nebeud ac'hano. ●95. war-hed nebeut diouzhin. ●155. war-hed nebeut diouto. ●(1958) BRUD 4/80. war-hed nebeud diouz chapel ar Roh.

  • war-hed-gwel
    war-hed-gwel

    adv. & prép.

    (1) Loc. adv. À portée de vue.

    (17--) EN 1495. Ny jel[o] voair red guel, tr. «Nous irons à portée de vue.» ●2608. bepred voair red guel evit o protegin, tr. «toujours à portée de vue pour vous protéger.»

    (2) Loc. prép. War-hed-gwel da : à portée de vue de.

    (17--) EN 1460. mes voar red guel dean, tr. «mais pour ne pas le perdre de vue.» ●1480. no defou netra dor, med chom voair red guel din, tr. «ils n'auront rien à faire que de ne pas me perdre de vue.»

    (1924) FHAB C'hwevrer 43. hag a lak anezan war hed gwel d'an den.

  • war-hed-kalz
    war-hed-kalz

    adv. Il s'en faut de beaucoup.

    (1857) HTB 58. pehini na oa ket, war hed kalz, ken braz.

    (1905) FHAB Meurzh/Ebrel 55. Abaoue ma'z eo kurunet Itron Varia an Drein, ne'z euz mui kement a Harzerezed, var hed kalz.

  • war-hed-taol
    war-hed-taol

    adv. & prép.

    I. Loc. adv.

    (1) Juste à côté.

    (1908) PIGO II 159. an daou den a reas eur poz, war hed tol.

    (2) À portée.

    (1857) HTB 87. O vean klevet o oa war hed taol eur manac'h. ●(1872) ROU 96a. A portée, tr. «Var ed taol

    II. Loc. prép.

    (1) War-hed-taol da : non loin de.

    (1902) PIGO I 32. Ar c'hi a gasaz anean war hed taol d'eun hent ledan goloet a we. ●(1903) MBJJ 221. pa glevaz leuskel eun tenn war hed taul d'ean. ●(1908) PIGO II 54. eur botaoer a oa deut da chom, nevez 'zo, war hed tôl d'al lanneg-ze.

    (2) War-hed-taol ac'hano : à peu de distance (de là).

    (1857) HTB 135. War hed taol a-c'hane en em gave enez Eoni.

  • war-hed-tost
    war-hed-tost

    adv. sens fig. À peu de choses près.

    (18--) CST 47. Ha gwir eo kement-se ? / - Ya, war hed tost. ●(1877) FHB (3e série) 28/218a. republikan ha difeiz a zinifi, var hed tost, ar memez tra.

  • war-laez
    war-laez

    adv. & prép.

    I. Adv.

    A. (avec un v. d'état)

    (1) En haut.

    (1659) SCger 50b. en haut, tr. «voarlae.» ●(1732) GReg 346b. En-haut. adv., tr. «var laëz.» ●489a. En haut, tr. «var laëz. bas Leon : or laëz

    (1876) TDE.BF 438b. Pa en em gavchont war-laez, al loen keaz a voa skuiz-maro.

    (1907) FHAB Kerzu 320. pignit var menez ar Salette (...) var laez e kavoc'h Introun-Varia ar Seiz Glac'har.

    (1931) BAGA 72. Me 'ya da beurrenka war-laez.

    (2) Au ciel.

    (1911) SKRS II 29. emichanz ne daolot ket d'an traon ar stered a zo du-hont var laez.

    (3) À l'étage.

    (1659) SCger 176b. voar laë, tr. «au-dessus.»

    (1943) FHAB Gwengolo/Here 337. Kambret eo war laez.

    B. (avec un v. de mouvement) En haut, vers le haut.

    (1894) BUZmornik 173. pa bignaz varlaez.

    (1909) BLYA 34. Skanv mad e savont war-lê breman. ●(1921) PGAZ 48. Araog ma pigne var laez. ●(1922) BUBR 19/230. Ma voe lavaret d'ezan pignat war-laez. ●(1947) YBBK 313 § 529. Mont war-laez a vez lavaret alïes evit «mont er solier».

    II. Loc. prép. War-laez da : au sommet de, en haut de.

    (1894) BUZmornik 14. Ar Zant n'en doa ket a blas da c'hourvez var he biller ; rak varlaez da hema ez oa eur balustr round.

    (1907) FHAB Gouere 157. Erruet war laez d'ar ru. ●(1921) PGAZ 104. var laez da vaner Kergongar.

  • war-lein
    war-lein

    prép. & adv.

    I. Prép. Sur.

    (1896) LZBt Mae 8. al labouriou ken stard o deuz bet evid zevel war lein ar rec'hier.

    II. Adv.

    (1) Dessus.

    (1868) KTB.ms 14 p 123. e-troad ar menez, hag a pigni da unan war-lein.

    (2) sens fig. À cheval.

    (1964) KTMR 24. Ha kerkent goude, war lein adarre etrezeg ar gêr dre eun ale all euz ar hoad.

  • war-lerc'h
    war-lerc'h

    prép., adv. & conj. cf. àr-lerc'h

    I. Prép.

    A. temp. Après.

    (1866) FHB 96/347b. deiz ha bloaz varlerc'h ar mision.

    B. spat.

    (1) À la poursuite de.

    (1868) FHB 163/55b. chilpaden eur c'hi o redek varlerc'h eur preiz. ●(1878) EKG II 11-12. al louarn o reded varlerc'h ar c'had pe al lapin.

    (1954) VAZA 186. redek war-lerc'h un dala.

    (2) Chom war-lerc'h : louper, rater.

    (1974) THBI 212. war bouez eun tammig jomen war lec'h (lire : lerc'h) an treñ.

    ►[form. comb.]

    S1 war va lerc'h

    (1612) Cnf 5b. leueret var ma lerch. ●(1621) Mc 105. Bet ouff disobeisant, ha gret da tut an ty crial voar ma lerch.

    (1867) MGK 35. o vont di war va lerc'h. ●(1878) EKG II 137. klevet a rean o tiridignat armou ar zoudarded a rede var va lerc'h.

    (1910) MAKE 98. lezel Katellig baour war va lerc'h da zizec'ha war he zreid gant an dienez.

    S2 war da lerc'h

    (1906) BOBL 24 mars 79/2f. An houadez ruz a hirvoud war da lerc'h gant ar c'hoant d'az kaout.

    S3m war e lerc'h

    (1877) EKG I 41. ar goad a ioa aridennet var he lerc'h dre ma oa eat.

    (1907) AVKA 63. e n-am veskas gan ar re all ac'h ê war e lerc'h.

    S3f war he lerc'h

    (1710) IN I 14. en he raoc ha var he lerc'h.

    (1878) EKG II 171. Poaniuz eo da eur vamm lezer var he lerc'h he bugale.

    (1908) FHAB Mae 149. ar bugel (...) a adkane war he lerc'h meuleudiou Jezuz ha Mari.

    P1 war hol lerc'h

    (1659) SCger 95a. Posterité, tr. «a re a zeui voar hon lerc'h.» ●(1710) IN I 177. evit ma teuhor var hon lerc'h.

    (1868) FHB 170/108a. ha da zirouda evese ar re a redje war hol lerc'h.

    P2 war ho lerc'h

    P3 war o lerc'h

    (1869) KTB.ms 14 p 93. Ma teujont holl war ho lerc'h.

    (1910) MAKE 62. a-wechou chas a harze hag a chalpe war o lerc'h.

    II. Adv.

    A. temp.

    (1) Après.

    (1870) FHB 285/190b. eur pez a eiz real digoch a deuas varlerc'h.

    (2) Suivant.

    (1612) Cnf 31a-b. caffout nerz da Iun en dez varlerch.

    (1866) LZBt Ebrel 123. Enn Here ar bla war-lerc'h. ●(1894) BUZmornik 233. Er bloaz varlerc'h.

    (1903) ADBr xviii 346. ha mateze girio vil ar zul warlerc'h. ●(1929) MANO 146. Mikael an Nobletz a voe anterret d'ar meurz varlerc'h.

    (3) An (en) deiz war-lerc'h : le lendemain.

    (1732) GReg 546a. Le jour suivant, tr. «An deiz varlerc'h

    (1835) AMV 29. A gant a hini a zo bet guelet ho vont da gousquet leun a yec'het, pere, en deiz var-lerc'h, a so bet caset d'ar bez !

    (1902) PIGO I 28. gortoz ac'hann d'an de war-lerc'h. ●(1922) SAIL 19. An dizintent a badas betek an de war-lerc'h.

    (4) En retard.

    (1904) KZVr 354 - 19/08/04. war-lerc'h emaomp gant hor labour. ●(1915) KZVr 101 - 07/02/15. peotramant e chomo ma labour war-lerc'h, tr. «ou mon travail restera en retard.» ●(1967) BAHE 52/48. Na ken kasaus all bezañ tapet war-lerc'h, selloù an holl war an dilerc'het.

    B. spat. Qui suit.

    (1612) Cnf 12a. guelit an reol man voar lerch. ●14b. ez lenno gant attention, an manyer pe-heny à so aman var lærch. ●(1621) Mc 38. oz dont da len an traou man so voar lerch.

    C. Loc. adv. Amañ war-lerc'h : ci-après.

    (1878) EKG II 198. Ar gador-varn e deuz roet ar varnedigez a zo aman varlerc'h. ●(1882) BAR 165. Her uelet a raimp aman varlerc'h.

    III. Loc. conj. War-lerc'h ma : après que.

    (1929) MKRN 99. war-lerc'h m'en doa reit e rapenn da Baolik, tr. «après la raclée qu'il administra à Paolik.» ●(1993) MARV xii 10. (Ploulec'h) war-lerh ma'm boa debret an tamm kig-sall-ze.

  • war-naet
    war-naet

    adv. Complètement.

    (1790-1794) PC ii 400. E carq ma vige laqeat – Evigemp displuet var neat, tr. «Si on le constituait en charge, - Nous serions déplumés, mis à nu.»

    (1890) ARK 33. ankounac'heat var neat.

    (1921) PGAZ 87. ar brezel a dorraz var neat d'an nao var n'ugent. ●(1925) BUAZmadeg 372. c'hoant en doa terri var neat an techou fall a oa e goeled he galoun. ●654-655. Fransez Borjia a zistagaz var neat he galoun euz madou henoriou ar bed. ●716. kaloun Per a jenchaz var neat en he c'henver. ●(1935) LZBl Gwengolo/Here 169. Eun hanter tro war nêt...

  • war-naou
    war-naou

    adv. En déclive, en pente.

    (1869) TDE.FB 275b. Dévaler, tr. «mont war naou

    ►[empl. comme épith.]

    (1732) GReg 273b. Chemin qui va en descendant, chemin en pante, tr. «Hend var-naou

    (1931) VALL 207a. (chemin) qui va en descendant, tr. «war-naou

  • war-nebeut
    war-nebeut

    adv. À peu de choses près.

    (1908) FHAB Ebrel 98. Oll aman, pe var nebeut, omp kristenien katolik. ●(1908) FHAB Eost 244. an oll, pe var nebeut, a gavas mad komzou Paol Guillou.

  • war-nebeut-a-dra
    war-nebeut-a-dra

    adv. À peu de choses près

    (1913) FHAB Ebrel 126. Er bloaz 1870, ar frans hag an Allmagn a oa var nebeud a dra kement ha kement a dud enno.

  • war-nes
    war-nes

    prép.

    (1) Près de.

    (1906) KPSA 168. Gwassa zo, n'ema omp ket war-nez gouzout an oll lavariou a c'halfe diskouez d'eomp... ●(1931) KANNgwital 345/103. diou gambr ha kant ennan, a zo varnez beza peurc'hreat.

    (2) War-nes da : sur le point de.

    (1860) BAL vii. var nez da vont dirag e Varner.

    (1912) MMPM 61. eur marc'hadour var nez da vont da veachi var vor.

    (3) E-pad war-nes : pendant près de.

    (1935) BREI 393/2b. bet dizonet epad warnez daou viz.

    (4) War-nes ho klevout : à vous entendre.

    (1872) GAM 46-47. Varnez ho klevet, eta neuze, c'houi, gant ma choumoc'h er gear, ne rit forz piou a ielo d'an tan, euz ho ti pe euz ho parrez ?

  • war-nes-taol da
    war-nes-taol da

    prép.

    (1) Sur le point de.

    (1869) SEV 40. Penaoz eta gallout beva e peoc'h, pa vezer bepred war nez taol da vervel ?

    (1908) FHAB Gwengolo 258. eman eneou o bugale varnez taol da goueza er fank.

    (2) À portée de.

    (1870) MBR 40. rak ma vec'h neuze war-nez taol d'al loened, e vec'h taget a-grenn gant-ho, tr. «car si vous étiez alors près des bêtes, elles vous égorgeraient.»

  • war-nes-tost
    war-nes-tost

    adv.

    (1) Il s'en faut.

    (1909) FHAB Gouere 206. ne goust ket kement, varnez tost, en em assuri ganto.

    (2) = tost da vat.

    (1909) FHAB Eost 253. O deuz kavet ar respontchou, oll pe varnez tost. ●(1909) FHAB Gwengolo 276. Setu, varnez tost, ar c'homzou a glevoc'h gant ho peleien.

  • war-neuñv
    war-neuñv

    adv. sens fig.

    (1925) FHAB Mezheven 230. eun tammig emañ va c'halon war neunv.

  • war-neuz
    war-neuz

    prép. Semblant (?).

    (18--) MIL.ms (d’après BUBR 37/815). eun itron gaer evel eur brinsez hag eun aotrou ganti o vont hag o tont dre ar c’hoad, en eur redek war neuz c’hoari an eil war-lerc’h egile.

  • war-nij
    war-nij

    adv.

    (1) En volant.

    (1907) FHAB Gwengolo 202. ar punsou disolo a zigemer an oll saotr a zo var nij en ear. ●(1908) PIGO II 125. bale d'ar ger 'vel war nij. ●(1928) BREI 54/4a. An nijerien a arruas war nij hag a voe digemeret gant holl bennou bras kêr.

    (2) À vol d'oiseau.

    (1884) BUR I 15. Deuz kalon Breiz da Lourdes e zo, war nij, eun eiz ugent leo benag.

  • war-raok
    war-raok

    adv. En avant, de l'avant.

    (1902) PIGO I 35. Kerz war-rôg breman. ●71. hag e kase ane war rôg evel eun harnez kezek. ●(1903) MBJJ 14. ec'h on chomet aman da droieta elæc'h delc'hen da vont war rauk. ●(1928) BREI 58/2b. evit mont digabestr war rôk.

    ►par ellips.

    (1964) KTMR 27. Neuze or pôtr da zaludi ha war-rôg !

  • war-renk
    war-renk

    adv. En rang.

    (1926) FHAB Here 393. Neuze ez aer war renk d'an iliz.

  • war-riskl
    war-riskl

    voir riskl .1

  • war-ront
    war-ront

    adv. Obliquement.

    (1872) ROU 71. A-dro signifie aussi, oblique, obliquement ; comme a-rond, war-rond.

  • war-ruilh
    war-ruilh

    voir ruilh .1

  • war-sav
    war-sav

    adv.

    (1) Qui monte, ascendant.

    (1903) MBJJ 97. an hent a zo war zav penn-da-benn pe dost. 104. eman an hent war zav. ●(1931) VALL 39b. Ascendant qui monte, tr. «war zav

    (2) Levé, debout.

    (1633) Nom 73b. Seges : blé encore debout : eth á ve goaz voar ez gar, voar sao.

    (1909) FHAB Eost 229. Montroulez a bez a oa var sav. ●(1924) CBOU 2/28. Nebeud a dud a zo c'hoaz war zav.

  • war-se
    war-se

    adv. Partant.

    (1659) SCger 161b. oarse, tr. «partant.»

    (1963) EGRH II 206. war-se adv., tr. « lors, à cette occasion. »

  • war-sell
    war-sell

    prép. Bezañ war-sell da : avoir l'intention de.

    (1877) EKG I 264. dre oll oar var zell da harza ouzit.

  • war-sin
    war-sin

    adv.

    I. Sous prétexte.

    (17--) BMa 869. Voar sin ma laquat da glasq, tr. «sous prétexte de me faire chercher.» ●(17--) Cc 943. voar sin goersan bottoo, tr. «sous prétexte de vendre des souliers.»

    (1862) BSH 89. var syn bale. ●(1868) SBI II 204. War zinn kerc'hed ho c'hezec, e sortijont neuze, tr. «sous prétexte d'aller à la recherche de leurs chevaux, ils sortirent alors.» ●(1880) ANN 97. Oar sin glask he hent mad, tr. «comme pour chercher sa route.»

    II. War-sin da wintañ.

    (1) En équilibre instable.

    (1896) GMB 628. pet[it] Trég[uier] laket war sin dë wintrañ, war sin wintrañ, war sin im wintrañ, war siniwintel, war si wintel (objet) mis de manière à être en danger de tomber.

    (2) vacillant.

    (1968) BAHE 58/43. N'ouzon ket, mignon ker, hag-eñ n'emañ ket va foell war sin da wintrañ !

  • war-skign
    war-skign

    adv. Éparpillé.

    (1931) VALL 266a. Éparpillé, tr. «war-skign

  • war-soubilh
    war-soubilh

    adv. En pente.

    (1924) NFLO. en pente, tr. «war zoubilh

  • war-spi
    war-spi

    adv. Aux aguets.

    (1955) VBRU 38. ul lec'h ne veze ket ennañ ken alies a furcher war spi.

  • war-stenn
    war-stenn

    adv. Tendu.

    (1938) WDAP 2/102. He bleo, bepred war-stenn.

  • war-stlej / war-sklej
    war-stlej / war-sklej

    adv. En traînant.

    (1902) PIGO I 170. Personik a ye war sklij da heuilh.

  • war-strew
    war-strew

    adv. Éparpillé.

    (1931) VALL 266a. Éparpillé, tr. «war-strew

  • war-un-dro
    war-un-dro

    adv. & prép.

    (1) Loc. adv. Ensemble.

    (c.1500) Cb 17b. g. ensemble soir b. asezaff oar vndro. ●51b. ensemble mengier. b. dibry oar vn tro. ●(1557) B I 245. Petra voen secret aquetou / A compsech oar un dro hoz dou / huy han Autrou a guiryou bras ? tr. «Quel était le secret dont vous parliez tout à l'heure avec tant d'animation vous et le prince ?»

    (2) Loc. prép. War un dro gant : ensemble avec.

    (1576) Cath p. 23. cesar (…) a gourhemenas ez vichsent (lire : visent) oll ensemble dipennet oar un tro gand porphirius, tr. «César (…) ordonna qu'ils fussent tous ensemble décapités à la fois avec Porphyre.»

  • war-up
    war-up

    adv. (maçonnerie) (Pierre) bien mise dans un mur.

    (1988) TIEZ II 58. Chaque pierre doit trouver la place qui lui convient. Un bon maçon sait où et comment la mettre, au premier coup d'œil, avant même de la tenir en main. Elle doit être posée à plat, jamais sur chant, même si la chose est tentante, surtout pour le maçon qui travaille à l'intérieur, quand la place disponible fait défaut. Une pierre ainsi placée à tendance à «sortir du mur». L'arête saillante du moellon doit être positionnée à 0,5 cm du cordeau, la pente de sa face apparente étant dirigée vers l'intérieur du mur. La pierre est alors placée comme il faut, war up, disent les maçons. Dans le cas contraire elle est mise war e goaz, «sur son homme» ou encore e tu ar veuc'h, «du côté de la vache».

  • war-vaez
    war-vaez

    adv. Dehors.

    (1908) PIGO II 160. Deus war veaz ; mougan ri aze.

  • war-var
    war-var

    adv.

    (1) Bezañ war-var [e] : être dans le doute.

    (1869) SAG 34. Evit ho-me a anzao ne doun bet morse var-var. ●70. Den a skiant ebet ne vezo var-var en dra-ze. ●158. Penaoz ec'h aller beza var-var er poent-ze, va mignoun ?

    (2) Douteux.

    (1869) SAG 225. eur poent eo a ne ma ket var-var.

    ►[empl. comme épith.]

    (1924) FHAB Meurzh 97. ez aje da goll e vrud war zigarez kas da benn eun dra war var evelse.

    (3) Bezañ war-var da : être sur le point de.

    (1905) KANngalon Here 513. an Turked divadez a ioa var var da veza mistri var ar broiou kristen.

    (4) Bezañ war-var : être en danger.

    (1963) EGRH II 206. war-var adv., tr. « en danger. »

  • war-varin
    war-varin

    adv. En danger.

    (1963) EGRH II 207. war-varin adv., tr. « en danger, en un lieu peu sûr. »

  • war-varr
    war-varr

    prép. & adv.

    I. Prép.

    (1) À la surface de.

    (17--) Cc 1374. Goellet ar vein vilin voar var an dour sauet, tr. «Voyez les pierres de meule portées sur l'eau.»

    (1902) PIGO I 225. an daou bôtr a dride da bep men a deue war var an douar. ●(1908) PIGO II 71. Hag an teil er porz war var an douar !

    (2) Par-dessus.

    (1942) VALLsup 128a. Par-dessus ses vêtements, tr. «war-varr e zilhad.»

    (3) (en plt des yeux) War-varr e benn =

    (1912) BUAZpermoal 637. hag o daoulagad war var o fenn. ●(1926) FHAB Mae 189. e zaoulagad war var e benn.

    (4) [form. comb.]

    S3m war e varr

    (1889) CDB 74. eunn abid inkarnal / Hag eunn abid satinn da lakât war e var, tr. «un vêtement écarlate, – et un vêtement de satin à mettre dessus.»

    P3 war o barr

    (18--) PEN 91/233. Pa dolo e zillat dan douar / e teulfet o re voar o bar.

    II. Adv.

    A.

    (1) À la surface.

    (c.1825/30) AJC 5065. ar gas deus an dour am delche voar var. ●(1852) MML 133. eur voech eet dar fons na nalje qen dont voar var. ●(1867) BUE 25. eur c'hoz drulien lien kanab war var.

    (1903) MBJJ 275. poan 'nefe an treo o chom war-var. (1919) LZBt Du 5. ar vag skanvaet a deu war var.

    (2) sens fig. Sevel war-varr : grimper dans l'échelle sociale.

    (1924) FHAB Kerzu 442. Dre benôs eo savet adarre war var, da lavaret eo, da vestr ?

    B. Épith. De dessus.

    (1879) ERNsup 170. jiletenn war var, Pontrieux, un pardessus.

  • war-vete .1
    war-vete .1

    adv. & prép.

    (1) Adv. Environ.

    (1942) VALLsup 66b. il y a vingt-deux ans, tr. «eun daou vloaz warnugent 'zo (bennak) ; war vete T[regor].»

    (2) Prép. Environ.

    (1927) LZBt Meurzh 50. eur gear vihan a 1.700 a dud, en o zouez eun dornadig katoliked, war vete unan da 200. ●(1942) VALLsup 66b. Environ trois lieux, tr. «war vete teir leo.»

  • war-vete .2
    war-vete .2

    prép. Jusque. [form. comb.]

    S3m war e vete : jusqu’à lui.

    (1927) FHAB C’hwevrer 61. mont war e vete.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...