Recherche 'war...' : 127 mots trouvés
Page 3 : de war-vete-nebeut (101) à warn-ugent (127) :- war-vete-nebeut
- war-vetek
- war-vlarwar-vlar
prép. (plt d’herbe au dessus de l’eau) Pendant.
●(1879) ERNsup 170. Ar ieotenn-ze a zo war vlar an dour, cette herbe pend sur l'eau, son extrémité est balancée par le courant, Lanr[odec], war lein, id[em], L[an]r[odec], St-M[ayeux].
- war-welwar-wel
adv. & prép.
I. Loc. adv.
(1) En vue.
●(1939) MGGD 11. e-lec’h ne oa kristen ebet war wel. ●(1989) LARA 68. Suterezh er burev, tud a zo war wel war skramm trepas an nor-dal.
(2) Proche.
●(1939) MGGD 53. ne gav gwaz ebet par d'ezi na war wel zoken.
II. Loc. prép.
(1) Erruout war-wel ouzh udb. : arriver en vue de.
●(1902) PIGO I 9. Pipi ha Yan a arruaz war wel euz ar C'Hastel.
(2) War-wel da ub. : au vu de qqn.
●(1941) SAV 19/17. kement-mañ eo a vez graet e-barz da gêr, ha war wel d'it zoken.
- war-well
- war-wintel
- war-yun
- war-zarev / war-darev
- war-zastum / war-dastumwar-zastum / war-dastum
adv. (Marcher) les pieds tournés en dedans.
●(1879) ERNsup 170. kerzet war destum, Trév[érec], marcher les pieds en dedans.
- war-ziarbenn
- war-zibradwar-zibrad
adv. En ascension.
●(1869) FHB 225/124b. o tont etrezeg enhon, var zibrad en ear, ar Verc'hez Vari.
- war-zinaou
- war-ziribinwar-ziribin
adv. En déclive, en pente.
●(1869) FHB 205/389a. eur mor sclerizennou a veler o tisken var ziribign eus bar ar menez d'an traon.
●(1924) FHAB Mezheven 219. an hent a oa war ziribin.
►[empl. comme épith.]
●(1931) VALL 188a. Déclive (terrain), tr. «war ziribin.» ●547. en pente, en descend[ant], tr. «war ziribin.» ●(1943) FHAB Mezheven 308. he lein keinek, dantek, war ziribin.
- war-ziskennwar-ziskenn
adv. En déclive, en pente.
●(1954) VAZA 163. Mont a rae a-wechoù war ziskenn ar menez a-gleiz pe a-zehou.
►[empl. comme épith.]
●(1732) GReg 273b. Chemin qui va en descendant, chemin en pante, tr. «hend var zisqen.»
●(1931) VALL 207a. (chemin) qui va en descendant, tr. «war ziskenn.» ●547a. en pente, en descend[ant], tr. «war zisken.»
- war-ziwallwar-ziwall
adv. Aux aguets.
●(1824) BAM 38. An deiz diveza (...) a so cuzet oc'h an dut, evit ma vint atau var zioual.
- war-zoug
- war-zu / war-duwar-zu / war-du
prép.
I. Prép.
A.
(1) Vers, dans la direction de.
●(1647) Am A.299. Da monet dizmat var zu'r bourgaden, tr. «Pour aller promptemnt vers la bourgade.»
●(1659) SCger 123b. vers la maison, tr. «voarzu an ti.» ●176a. voarzu Douarnenez, tr. «vers Douarnenez.» ●176b. voarzu Kimper, tr. «vers Kimper.» ●(c.1660-1670) VEach 64. ebarz en ne'chamant extremse é goroas é calon hacé daou lagat uar zu an éé, euit goulen hac implori an assitanç á Santes Anna. ●(1689) DOctrinal 163. Evit excita an tud da lesell ho voluptéou frioul eux ar bet, ha aspira var Zu an Eff.
●(1847) MDM 116. setu eur gamed muioc'h varzu ann ingalder. ●(1860) BAL 13. er penn araog d'al lestr, tro varzu ar vro-ze. ●(1862) JKS 42. pa droent ho spered war-zu Doue. ●(1877) EKG I 225-226. ar vagik vian a ruze var ar mor varzu ar Fourn. ●(1878) EKG II 14. unan anezho a ieaz varzu Goulc'han. ●(1878) EKG II 116. Mont a rean er c'hiz-se varzu an iliz. ●(1902) PIGO I 11. Hag i d'an droadik war-zu kêr. ●(1904) BMSB 11. he sonj troet noz-dë war-zu an env. ●(1929) FHAB Ebrel 132. ha dao war-zu kêr. ●(1955) STBJ 119. o stoka an eil ouz egile, e tilammas ar bardonerien war-zu ar c'hê. ●(1963) LLMM 99/265. Manet en e-unan er straed, e kenderc’has Vasili gant e hent war-du ar porzh-mor. ●(1970) TDBP II 552. Ar higer a oa o vond war du Lannuon, tr. « le boucher allait dans la direction de (vers) Lannion »
(2) Du côté de.
●(17--) EN 439. a nin jellou da chom voair su ar Pirame, tr. «et nous irons rester du côté des Pyrénées.»
II. Loc. interr. Pe war-zu ? : vers où ?
●(1860) BAL 102. Aotrou va Mest, pevarzu ez iit ? ●(1868) KMM 135. Pevarzu ez â diouz e Vam ? ●143. Ac e Ebestel, pevarzu oant eat ?
►[form. comb. 1]
S2 war-zu ennout
●(1925) FHAB Mae 196. nijal 'ra va c'halon war-zu ennout.
S3f war-zu ennañ
●(1824) BAM 173. varzu ennan. ●(1877) EKG I 187-188. Dont a rejont varzu ennhan.
●(1909) NOAR 4. Hag ar veajourez da zistrei war-zu ennan.
P1 war-zu ennomp
●(1878) EKG II 10. e tliet dont varzu ennomp (…) Ma teuchent varzu ennomp.
P2 war-zu ennoc'h
●(1911) BUAZperrot 316. ar pedennou a gasan varzu ennoc'h. ●(1915) HBPR 80. dond a raffet, pelloc'h, varzu ennoc'h.
P3 war-zu enno
●(1878) EKG II 318. Trei a reaz varzu enn-ho.
●(1909) KTLR 192. eur chaseour o tond varzu ennho.
(2) War-zu da : vers.
►[form. comb. 2]
S3m war-zu dezhañ
●(1925) FHAB Meurzh 95. koulz mont warzu d'ezan. ●(1925) CHIM 21. Soaz, o vont warzu d'ezan.
P3 war-zu dezho
●(1908) PIGO II 118. warzu d'ê.
►[form. comb. 3]
S1 war ma zu
●(1959) MVGK 11. C'hwi a zistroio war ma zu.
- war-zu-hagwar-zu-hag
prép. Vers.
●(1824) BAM 158. abalamour ma (...) tougont varzu ha Doue. (...) evit hor sevel varzu ha Doue. ●253. varzu hac an drouc. ●(1869) SAG 125. o vont versug ar chafod. ●136. versug ar vro-nevez. ●144. versug an env.
●(1958) BLBR 114/5. hag e wilche warzug Marijann. ●(1958) ADBr lxv 4/528. (An Ospital-Kammfroud) Eur pehed eo kas skubennachou al leur-zi war-zug toull an nor pa’z eo deut an noz.
►[form. comb.]
S1 war-zu hag ennon
●(1835) AMV 244. Ma velis o redec va zad varzuc ennon. ●(1866) HSH 17. varzu-ac-ennoun.
S3m war-zu hag ennañ
●(1727) HB 35. O sevel alies ho calon varzu-ac-ennan.
●(1846) DGG 34. sevel hor c'halon varzu-hac-ennan.
P2 war-zu hag ennoc'h
●(1727) HB 18. VArzu-ac enoc'h, va Autrou.
- warc'hoazhwarc'hoazh
adv. & m. cf. arc'hoazh
I. Adv.
(1) Demain.
●(1575) M 165-166. Hyziu ez edomp creff, da ober deceffanç, / Ha oarhoaz maru pe claff, tr. «Aujourd'hui nous sommes fort, pour faire illusion, / Et demain morts ou malades.»
●(1732) GReg 262b. Demain, tr. «Varc'hoaz.»
●(1878) EKG II 315. Varc'hoaz e velot.
●(1927) KANNkerzevod 12/5. mervel warc'hoâ.
(2) Warc'hoazh da noz : demain soir.
●(1732) GReg 262b. Demain au soir, tr. «Varc'hoaz da nos.»
(3) Warc'hoazh vintin, warc'hoazh veure, warc'hoazh ar beure : demain matin.
●(1732) GReg 262b. Demain au matin, tr. «Varc'hoaz-vintin. Treg[or] varc'hoaz ar beure. varc'hoaz-veure.»
●(1878) EKG II 315. Varc'hoaz vintin me a vezo e Plougasnou.
●(1931) FHAB kerzu 476. M, mes te hen degaso d’in warc’hoaz vintin.
(4) Goude warc'hoazh : après-demain.
●(1732) GReg 262b. Après demain, tr. «goude varc'hoaz.»
●(1857) CBF 34. Dirgwener ar groaz a zo goude warc'hoaz, tr. «C'est après-demain le Vendredi-Saint.»
(5) Warc'hoazh penn (...) : demain, d'ici en (...).
●(1732) GReg 262b. Demain en huit, tr. «Varc'hoaz penn eiz-dez. varc'hoaz penn-sizun.» ●Demain en un mois, tr. «Varc'hoaz penn-miz.» ●Demain en un an, tr. «Varc'hoaz penn-bloaz. varc'hoas penn-lizenn. warc'hoaz penn-blizenn.»
(6) Warc'hoazh e vo heol adarre : demain il fera jour.
●(1944) ATST 128. Warc'hoazh e vezo heol adarre.
II. M. Lendemain.
●(1732) GReg 262b. ce demain n'arrive pas, tr. «hac ar varc'hoaz-ze ne arru nepred.»
●(1854) MMM 231. Ha perac atao ar varc'hoas-se ? ●(1864) SMM 44. n'eus marteze varc'hoas ebet evid'oc'h. ●89. Marteze n'eus varc'hoas ebet evidoc'h.
●(1908) FHAB Kerzu 355. ne c'houezont ket zoken e tle eur varc'hoaz digouezout. ●(1909) FHAB Gwengolo 276. Hag ar varc'hoaz-se ne deu morse.
III.
(1) Keit hag ac'hann da warc'hoazh : très long. Cf. arc’hoazh.
●(1908) KMAF 1 E. Crocq. Ne c'houlennan ket digantan beza hir-hir, keit hag ac'han da warc'hoaz. ●(1924) FHAB Meurzh 104. Inouüs lavaret pedennou : ya ! marteze pa vez an oremuzou ken hirr hag ac'halen da warc'hoaz. ●(1924) CBOU 30 (L) Ernest P.. Eur c'hanval, e c'houzoug astennet keit ac'han da warc'hoaz, evel eur gorzenn deo dic'houezet.
(2) Keit hag hiziv da warc'hoazh : voir hiziv.
- wardremezwardremez
s. Aîtres.
●(1904) KZVr 354 - 19/08/04. Lavaret e vez ardremez pe wardremez, en eur gomz eus doare ha tud eun ti e Leon.
- warlaezioùwarlaezioù
adv. En Haute-Bretagne ; partie orientale d’un pays, l’est.
●(1868) FHB 188/256a. ez a kezeg aleiz a Vreiz izel varlaeziou. ●(1869) FHB 253/351b. eur zoudart bennak bet varlaeziou.
●(1914) FHAB Meurzh 70. eun den hag a garie e vro, ha ma tec'he diouti pennadou, evit mont varlaeziou (...). ●(1921) FHAB Ebrel 76. da gas Bretoned da glask o bara warlaesiou ? ●(1922) FHAB Mae 133. ne vezent ket o klask mont da redet ar c'hêriou na war-laesiou. ●(1926) FHAB Genver 27. Daou lampon, eus a war-laeziou. ●(1931) VALL 81b. en Haute Bretagne, tr. «war-laeziou.» ●(1963) EGRH II 206. warlaezioù pl., tr. « partie orientale d’un pays, l’est. »
- warlenewarlene
adv. & m. cf. àrlene
I.
(1) Adv. L'année dernière.
●(1659) SCger 7a. cette année & l'année passée, tr. «hevlene, ha voarlene.» ●176b. voar lene, tr. «l'année passée.» ●(1732) GReg 38b. L'année passée, tr. «Varlene.»
●(1857) CBF 33. Miz here zo bet glavuz warlene, tr. «Le mois d'Octobre a été pluvieux l'an dernier.» ●89. ar warem hoc'h euz marret warlene, tr. «la garenne que vous avez marrée l'an dernier.»
●(1900) KZVr 104. (Perwenan) ar patatez a zo gononsoc'h evit ar bloaz evit warlene.
(2) M. Meur a warlene : bien longtemps.
●(1922) BUBR 24/391. Aboe 'z eus meur a warlene. ●(1949) LLMM 16/42. tremenet a zo kement ar (lire : a) warlene. ●(1961) LLMM 86/150. ha goude m’eo tremenet meur ha meur a warlene abaoe an noz-se. ●(1986) PTGN 41. bremañ ez eus meur a warlene.
II.
(1) Klask vioù e neizhioù warlene : voir neizh.
(2) Bezañ hiroc'h he bloavez warlene eget he bloavezh er bloaz-mañ : voir bloavezh.
- warlerc'her
- warlerc'hiad
- warlerc'hiañ
- warlerc'hiet
- warn-ugentwarn-ugent
Locution qui sert à compter ou marquer la date de 21 jusqu’à 29.
●(1499) Ca 43b. vnan oarnuguent / dou oarnuguent. ●(1576) H 53. Almanac eguyt peuar bloaz varnuguent. ●(1612) Cnf 30b. an oat à vn bloez var vguent. ●(1633) Nom 211b. Stadium : cent & vingt cinq pas : cant ha pemp pas voar nuguent.
●(1727) HB 594. en eizvet devez varnuguent a vis guenver.