Recherche 'mal...' : 139 mots trouvés
Page 2 : de maleuruzell (51) à mallozhenn (100) :- maleüruzell
- maleüruzezmaleüruzez
f. –ed Malheureuse.
●(18--) KTB.ms 14 p 43. malâras, ar valeüruzes ! laza hi breur.
- maleüruziñmaleüruziñ
v. tr. d. Abîmer, blesser.
●(c.1825-1830) AJC 5504. me a moa aon na vigen malerused.
●(1904) BOBL 24 septembre 1/2. harz an dud-ma hag eun neubeud mignoned d'ê da valeüruzi an Ao. G. pehini a oa bet tolet gantê dindan o zreid. ●(1904) BOBL 31 décembre 15/3a. daou zen a zaillaz varnan, hag a valeüruzaz anan a doliou treïd.
- malevennet
- malfad
- malflaer
- MalgenegMalgeneg
n. de l. Malguénac.
(1) Malgeneg.
●(1748) CI.pou 130. Malguenac. ●(1775) HEneu 10/13a. guern, melran, ha lomaleu, malguennac, ha bubri / baud, pluniaue, quistinnic, hac er guer à bondi / deit de bedein a galon vat dré ur guir garanté / d'en intron vari a guelhuen d'ou secour nos ha dé.
●(1849) LLB 5. Doareu en Alré, méll, ré Malgueneg. ●91. É dan koed Lustregand, é parez Malgeneg.
●(1902) LZBg Mae 102. Malgeneg. ●(1905) ALMA 69. Malguenak. ●(1925) SFKH 17. mañnéieu Malgenek. ●(1934) BRUS 295. Malgeneg.
(2) (blasons populaires) Voir harz, tad- segal.
(3) [Toponymie locale]
●(1849) LLB 12-13. Er mad a Gereneur zou deit ag en armé, / Er vearh a Lustregand d'un intanw e zimé, / Mab er Hog a Gelhuern e zou bet é guéleu / Hag é leh un ered pe taul chanj hur bou deu : / Mez minour er Gili zou mâlet t'en derhian, / Er vestrez a Borhol e zou chomet goal glan. ●92. de zan koed Lustrugand.
●(1970) NFBT 204 N° 1577. St-Nizon, en Malguénac (Morb.), prononcé en bret. vannetais Zanihon.
- malgontantmalgontant
adj. Mécontant.
●(1790) MG 21. ne vehait quet malgoutant ag er rescond e yan de rein deoh. ●219. ne vein quet magoultant a hanah. ●258. ne vér quet malgoutant a monèt de govessad.
●(1856) VNA 150. Les riches ont presque tous la folie d'être toujours mécontents, tr. «Quasi ol en dud pinuiq en dès er folleah de vout attàu malgoutant.» ●220. cet homme est mécontent de vous, tr. «en dén-men e zou mal-goutant a hanah.»
●(1907) BSPD I 657. Hañni ne ié malgoutant a zal d-hon.
- malgrasmalgras
m. Disgrâce.
●(1790) PEdenneu 44. eit ne yehait quet de gousquet é mal-græce en Eutru-Doué. ●(1790) Ismar 532. marhuét e malgræce Doué. ●(17--) TE 432. En eun a gouéh é mal-græce guet en Ampereur.
●(1838) OVD 141. er malagrès, en drespet hag er golér. ●(1839) BESquil 63. bout éternélemant é mal græce men Doué. ●(1844) LZBg 2l blezad-1añ lodenn 46. couéhet idan malgræce er roué. ●(1861) BELeu 166. me zou couéhet idan hou malgræce.
- malgudenn
- malgudennek
- malgudennerezhmalgudennerezh
m. Cillement.
●(1744) L'Arm 59a. Cill, action de ciller, tr. «Malgudeennereah.. heu. m.»
- malgudenniñmalgudenniñ
v. intr. Ciller.
●(1744) L'Arm 59a. Ciller, remuer les paupiêres, tr. «Malgudeennein ou deennatt.»
- malgudennourmalgudennour
m. –ion Cilleur.
●(1744) L'Arm 59a. Cilleur ou Cillart, tr. «Malgudeennour.. nerion. m.»
- malgwadegmalgwadeg
s. (boucherie) =
●(1952) LLMM 34/45. (Douarnenez) Malgwadeg : an tamm-se eus an hoc'h a vez anvet ivez kabon.
- maligañsmaligañs
f. Inconstance.
●(1907) BSPD II 351. temal e hré dehi he malignans (lire : maligans). (...) Ean e demallas dehi hé maligans.
- maligornmaligorn
m. –ed (zoologie) Escargot.
●(1907) VBFV.fb 38a. escargot, tr. «maligorn, m. (pl. ed).» ●(1919) DBFVsup 47a. maligorn, tr. «Arv[or], s. escargot.» ●(1932) BRTG 177. er maligorn e zo bigorn en Argoèdiz. ●(1934) BRUS 248. Un escargot, tr. «ur maligorn –ed.» ●(1934) BRUS 248. Un escargot, tr. «ur maligorn –ed.» ●(1939) RIBA 36. er maligorn museit é toul é fenestr.
- maliñmaliñ
voir malañ
- malismalis
f. –où
(1) Malice, méchanceté, colère.
●(1499) Ca 130b. Malice. g. idem. vide in drouc. ●(1580) G 525. Dre delcher re faetyce ho malyce en vyceou, tr. «Pour avoir tenu trop obstinément leur malice dans les vices.»
●(1659) SCger 65a. haine, tr. «malicç.» ●(c.1680) NG 153. Cas ha maliceu. ●865. ur pehet a vallicë. ●(1767) ISpour 115. unn dahinatt colere pé malice.
●(1908) KMAF 11. Eun hanter-zac'had maliz a zo en e gorf. ●(1910) MAKE 73. Seiz mil maliz a yeas doun en e gorf. ●95. e tiskargas he c'horfad maliz. ●(1927) LZBt Meurzh 56. ar re-man (...) drouk ennê o vean dilêzet, a goueo o malis war ar Vro. ●(1936) IVGA 43. gant ar valis a zo ennon. ●(1947) YNVL 147. malis am eus ouzh ar c'hozh kleñved brein-se.
(2) Ober malis da ub. : faire rager qqn.
●(1973) SKVT II 109. me ne yan ket d'ar skol... evit ober malis d'ar Bitouz.
(3) Bezañ torret d'e valis : ne plus être en colère.
●(1982) TKRH 75. kent ma vije torret d'o malis.
(4) Kaout malis ouzh ub. : hair.
●(1659) SCger 65a. hair, tr. «cahout malicç oc'h &c..»
●(1818) HJC 110. ac hui e huès malice deheign. ●(1841) IDH 226. me mès caz ha malice doh-ous.
(5) Dre valis : par méchanceté.
●(1790) MG 196. N'em boai quet ou groeit dré valice.
(6) Ober udb. dre valis ouzh ub. : faire qqc. en haine de qqn.
●(c.1718) CHal.ms ii. Il fait cela en haine de son Cousin, tr. «ober ara quemetsé dre gass', dre valic, doh e ganderuu'.»
- malisañ / malisat / malisiñmalisañ / malisat / malisiñ
v.
I. V. intr.
(1) S'irriter.
●(1575) M 752. Ez ray Doe guir Iustiç, hep viç na malicaff (lire : maliçaff), tr. «Que Dieu fera vraie justice, sans faute et sans être en défaut.»
●(17--) ST 124. Eno pa erruaz, e teu da valissa.
●(1976) YABA 31.07. lakad er mestr de valisad.
(2) Malisañ ouzh ub. : s'irriter contre qqn.
●(1659) SCger 65a. hair, tr. «malicça oc'h &c.»
●(c.1718) CHal.ms ii. haïr, tr. «cassat, endeuout maliç malicein doh, glassein doh.» ●(1732) GReg 38a. Animer les uns contre les autres, tr. «lacqaat an eil da valiçza ouc'h eguile.» ●S'animer contre quelqu'un, tr. «maliçza ouc'h ur re.»
●(1856) GRD 133. Eit quement-cé en en dès en ælèd quement a respet eid en dud pur, hag en diaulèd e velim hag a valice doh-t-hai.
II. V. tr. d. Malisañ ub. ouzh ub. : dresser qqn contre qqn.
●(1732) GReg 38a. Animer les uns contre les autres, tr. «Maliçza an eil ouc'h eguile.» ●279a. Desunir, mettre en dissension, tr. «maliçza lod ouc'h re all.»
III. V. pron. réci. En em valisañ an eil ouzh egile : s'irriter l'un contre l'autre.
●(1824) BAM 182. ne reont nemet en em hegasi hac en em valiça an eil oc'h eguile.
- malisatmalisat
voir malisañ
- maliset / malisietmaliset / malisiet
adj.
(1) Irrité.
●(1888) SBI II 178. Penaos a oant ken malisset, tr. «Combien elles étaient irritées.» ●(18--) PEN 93/134. tud malisset.
(2) Bezañ mailiset ouzh ub. : être irrité contre qqn.
●(1890) MOA 116b. Il est animé contre moi, tr. «maliset eo ouz-in.»
●(1905) KANngalon Eost 471. Eun deiz ma oa malisset outhan guassoc'h c'hoaz eget kustum. ●(1910) MAKE 7. malisiet evel ma 'z eo ouz ar bôtred.
- malisietmalisiet
voir maliset
- malisiñmalisiñ
voir malisañ
- malisius / malisusmalisius / malisus
adj. Mauvais, méchant.
●(1557) B I 2. Den malicius, tr. «méchant homme.»
●(1659) SCger 76a. malicieux, tr. «malicius.» ●(1792) CAg 160. me halon, te zou contrele, / Ruste, digas, malicius, / Bresque, revæt, roc, glorius, / En ur guir criminele.
●(1866) FHB 71/149a. ar vurbüen, an derchen burbuennoc, hag ar borbolen malicius a seblante beza choazet ho demeuranç e gorre Kerne. ●(1897) EST 82. guisped malisus.
- malisiuzamant
- malisusmalisus
voir malisius
- malitouchmalitouch
m./f. (pathologie) Cancer, chancre.
●(1710) IN I 185. Un den en deveus ar maletouich en e vrec'h. ●(1732) GReg 132b. Cancer, maladie qui mange les chairs petit à petit, tr. «Male-toüich. ar maletoüich.» ●(1744) L'Arm 51b. Chancre (ulcere malin qui ronge les chairs), tr. «Malitouche. m.» ●Rongé du chancre, tr. «Daibrétt gued er malitouche.»
●(1838) OVD 131. péré en dès er malitouche (cancer). ●164. er ré daibret guet er malitouche.
●(1907) BSPD I 236. Er valitouch e grogas én hé halon. ●(1907) VBFV.bf 49b. malitouch, m. malatouch, f., tr. «chancre, cancer.» ●(1913) THJE 30. er vedesinerion en doé eun ma vehé bet deit er valitouch abarh. ●(1918) BNHT 3. hag e laras érfin é oé kroget er valitouch én hé gargusen. ●(1922) EOVD 166. er ré dèbret d'er valitouch.
- malivolañs
- malizennmalizenn
f. –où cf. balizenn
(1) Valise.
●(1633) Nom 119a. Ascopera, mantica : escarcelle, gibbeciere : gibbicieren, malisen, bissach.
●(1659) SCger 76a. male, tr. «malisen.» ●158a. malisen, tr. «male.» ●(1732) GReg 947b. Valise, tr. «Balisenn. p. balisennou. malisenn. p. malisennou.»
●(1935) ANTO 31. da gloza o malizennou. ●(1955) VBRU 158. un tamm malizenn a netra.
(2) sens fig. Bosse de bossu.
●(1763) ADBr t. 71, n° 4, 1964, pp. 569-614, par Gaston Esnault).">SE 15. parbleu, em' en ages d'en tort, a yoa ô tremen / sammet start ivit gwir oc'h eus da valisen.
●(1964) ADBr lxxi 610. valisen, malle que le mercier ambulant porte à dos ; cf. trésor, bosse d'un bossu.
- malizennad
- malkennmalkenn
f. –où (météorologie) Nuage sombre, épais.
●(1866) SEV 96. ann env tenval ha goloet a valkennou du. ●(1867) MGK 19. eur valkenn zu-pod. ●Malkenn, s. f. pl. ou, tr. «nuage sombre.»
●(1914) KZVr 67 - 21/06/14. Balken, malken f. plur. –nnou, tr. «nuage fort épais, amas de vapeurs dans l'air, nuée épaisse, Milin.» ●(1931) VALL 496a. Nimbus, tr. «malkenn L[éon] f.» ●(1935) BREI 397/1b. luc'hed e gor etouez malkennou du. ●(1940) LZBl Gouere/Eost 343. Etre diou valkenn, al loar a zispak he dremm.
- malkennañ
- malkennusmalkennus
adj. (météorologie) Couvert.
●(1914) KZVr 67 - 21/06/14. balkennus, tr. «(temps) nuageux, ténébreux, sombre, Milin.»
- malkonmalkon
m. –ed (ichtyonymie) Murex.
●(1924) BILZbubr 46/1088. o klask kontelleged, malkoned, tareleged. ●Malkon, tr. «murette.»
- mall .1mall .1
adj. Pressé.
●(1928) DIHU 202/50. ne houlennein-mé genoh meit un dra, unan ag er ré malan d'hobér.
- mall .2mall .2
f.
(1) Hâte.
●(1530) Pm 42. Cleuet hoz heus ma mall ham leff, tr. «Vous avez entendu ma hâte et mon gémissement.»
●(1659) SCger 65b. i'ay haste, tr. «mal emeus.»
●(1860) BAL 42. ma tiscuezan ken nebeud a vall da erruout eno. ●222. ar vall e d-oa da veza gant Doue. ●(1868) KMM 71. gant ar vall da velet. ●(1874) FHB 491/163b. Eur vall ar vrasa e devoa bemdez da velet he breur o tigouezout. ●(1877) BSA 67. An hast hag ar vall.
●(1900) MSJO 186. ar vall da veza ganthan er Barados. ●(1907) PERS 354. kement a vall da vont divar an douar. ●(1925) FHAB Mae 173. Gand ar vall o devoe da zigouezout.
(2) Mil mall eo : il est plus que temps.
●(1925) DIHU 168/281. (Groe) Mil-mal é, tr. «(il est plus que temps.» Dastumet get Bleimor.
(3) Mall bras eo : il est grand temps.
●(1911) SKRS II 141. Mall braz ez oa, rag an Aotrou de Lezeleuc, skuiz maro, a zante a nebeudou he nerz o vont diganthan.
(4) =
●(1925) BILZ 105. mall a oa war e blas. ●128. Mall war ar broged.
(5) [au compar.] Malloc'h a-se : d'autant plus pressé.
●(1907) FHAB Du 259. ne d'eo nemet malloc'h a ze deski d'o parresionis o dever.
(6) Mall eo ganin, din : j'ai hâte.
●(1580) G 139. Mall eou gueneff quentel pur uuel e guelet, tr. «Il me tarde de le voir bien humblement.»
●(17--) ST 68. Ha mall eo d'eomp monet da greghi e lec'h-all, tr. «et nous avons hâte d'aller travailler ailleurs.»
●(1849) LLB 865. mal é demb larèt kenavo d'er hoedeu.
●(1929) MKRN 20. mall eo d'eomp ta redek ! tr. «il est donc temps de se mettre en route.»
(7) Dre e vall : dans sa hâte.
●(1936) PRBD 37. Met dre e vall, na zellas ket e peleac'h lakat e dreid.
(8) Lakaat mall en e zivesker : hâter le pas.
●(1905) CDFi août. Fall-e-C'hoant, neuze avat, a laka mall en e zivesker. (d'après KBSA 16).
- mall-e-gasmall-e-gas
m. fam. Importun, indésirable.
●(1931) VALL 354b. celui dont on a hâte d'être débarrassé, tr. «mall-e-gas.» ●377b. Importun, tr. «mall-e-gas fam.» ●385a. Indésirable, tr. «mall-e-gas fam.»
- mall-e-goll
- mallac'htumallac'htu
interj. ; juron. Forme atténuée de «mallozh Doue».
●(1934) YANB 13. N'eo ket tener an amzer fenoz, malac'htu !
- mallachmallach
interj. ; juron. Forme atténuée de «mallozh»
(1) Mallach douar ! : malédiction de la terre !
●(1911) SPON 8. Nepas èl unan hag e vé er jandarmed ar e lerh, malachtoar ! ●(1919) DBFVsup 47a. Malestoul, malastoar (B[as]-v[annetais]) sortes de jurons. ●(1939) RIBA 40. Malastoar, er fillor, un diaol a huil oh-hui. ●(1977) LIMO 01 janvier. Pas alkent, malechtouar !
(2) Mallach koad ! : malédiction du bois !
●(1905) DIHU 5/91. Cher te veg, malaskoed ! ●(1907) DIHU 25/416. Malach koed ! nann, ne gollein ket me zaul. ●(1911) SPON 11. kerklous é kemér ul lonkad mat hoah, malachkoed ! ●(1925) SFKH 47. A ! malachkoed ! komzit din ag an dud kozh gwezharall.
(3) Mallach tou ! : malédiction de Dieu.
●(1911) DIHU 74/304. Arrestet hoah un tammig bihan, mar plij genoh, malachtou !
(4) Mallach toull ! : malédiction de trou !
●(1907) DIHU 30/477. Malach-toul ! hoari e faut dehi. Ama ni hé dihoariou ni. ●(1973) LIMO 09 juin. Malastoul ! Pemp «iondr» e oè dija doh taol é chopinad.
- mallech timallech ti
interj. ; juron. Forme atténuée de «mallozh Doue»
●(1940) ALMA 1961. Ah ! malechti ! Mont a ra da skei ouzin kazi sur !
- mallestoutmallestout
interj. ; juron. Forme atténuée de «mallozh Doue».
●(1943) SAV 26/69. Me 'garfe hen gwelet o vont ac'han gant ar mil malestout !
- mallezhtision
- malligmallig
pron. ind. [devant «hini»] Aucun.
●(18--) RGE 21. Eus ar seurt-se mallig hini / Ne deuy ac'han ganeomp-ni.
- mallimbrikmallimbrik
interj. =
●(1903) JOZO 25. El on-mé, malin-brek !... ●35. Uének ér, malin-brek ! ●(1905) DIHU 5/90. Me moèz e baterou eùé, ar é deuhlin, malein breik ! diù ér dohtu, petremant é vou koed. ●(1912) BSGU 10. Malinbrek, nen des chet un dén abil èloh. ●18. Ha ! ha ! malinbrek, don mat é ! ●(1921) DIHU 123/317. Ne houiou ket hemb kin dariù kaod pepon, na stagein ur bouton ar lavreg hé goas, pe vou rekiz, malinbrig !
- mallin rousmallin rous
interj.
(1) Forme atténuée de «mallozh Doue».
●(1903) JOZO xiii. Afé, boutein lagout geton, malin-rous ! ●19. Meit koustein e hrant kir, malin-rous, en drammeu !... ●21. Damb dehé kent ma veint re luéuet, malin-rous ! ●(1903) MHAD 256. Arrestet, malein rous : / D'en dud lous er honzeu lous !
(2) Mil mallin rous : forme atténuée de «mil mallozh Doue».
●(1909) DIHU 46/250. Mil-mallein-rous alkent ! na braùet ur vichér !
- mallistoullmallistoull
interj. ; juron.
(1) Forme atténuée de «mallozh Doue».
●(1903) JOZO xi. Mallistoul ! e larou Izan ar Skoarnek é kemér a zornad e ziskoarn, ne vehé ket bet mat t'ein donet ér bed én amzér-hont ! ●(1919) DBFVsup 47a. Malestoul, malastoar (Bv.) sortes de jurons.
(2) Mil mallistoull : forme atténuée de «mil mallozh Doue».
●(1974) YABA 08.06. Mil mallistoul ! Petra e hret-hwi azé ?
- mallozhmallozh
f./m., adv. & interj. –ioù
I. F./M.
(1) Malédiction.
●(1647) Am 555. Va malloz da lourin coquin ostinet, tr. «Ma malédiction au vaurien, coquin obstiné.»
●(1659) SCger 75b. malediction, tr. «mallos.» ●158a. mallos, tr. «malediction.» ●(c.1680) NG 799. Me maloueh a ran ol der bet. ●930. Goude e ray pep vnan de querent e malloueh.
●(1821) SST 142. Malheuh Doué, malheuh ru, malheuh det. ●(1849) LLB 306. polpegan a valoh ! ●(1862) JKS 221. eur malloz hag eur c'hastiz. ●(1869) HTC 68. He vennoz pe he valloz a zo hirio dirazoc'h ; deoc'h eo da joaz etre an eil hag eben. ●240. ar valloz en devoa hon tad kenta Adam tennet varhnan. ●(1893) IAI 118. ar malloz var an impalaer.
●(1900) MSJO 63. Ma teu ar mallos-se. ●(1909) FHAB Kerzu 372. Deiz ar pec'het, deiz ar valloz. ●(1911) BUAZperrot 621. lammet divarnomp ar malloz ha skuilhet en e leac'h ar bennoz.
(2) Juron.
●(1877) EKG I 210. Ne c'hellan ket lavaret d'ehoc'h ar sakreou nag ar mallochou a oue neuze laosket... ●308. En eur leuskel mil malloz ha ne ententet ket.
(3) Pediñ mallozh gant : maudire.
●(1659) SCger 77b. maudire, tr. «pidi mallos, gant.»
II. Pron. ind. [devant un subst., un pron. ind. au négat.] Aucun.
●(17--) EN 217. males diner no pou, tr. «un maudit denier vous n'aurez pas.»
●(1925) SFKH 38. ne lénér mui nitra : na galleg na brehoneg... – na malichtou mann erbet.
III. Loc. adv. A-vil-vallozh-kaer : en dépit du bon sens.
●(1928) DIHU 202/57. a vil valleh kaer : tout de travers, sans ordre, en dépit du bon sens. Chetu labour groeit a. v. v. k. ●(1934) BRUS 122. En dépit du bon sens, tr. «a vil valleh kaer.»
IV. Loc. interj. ; juron.
(1) Mallozh Doue ! : malédiction de Dieu !
●(1821) SST 142. Malheuh Doué, malheuh ru, malheuh det.
(2) Mallozh ruz ! : malédiction rouge !
●(1821) SST 142. Malheuh Doué, malheuh ru, malheuh det.
●(1910) MAKE 79. ah ! Malloz-ruz ! setu neuze koz tudigou hag a vranskedilho war o divesker ! ●(1911) RIBR 111. Malloz rus warnoc'h, sunerien gwad kristen ! ●(1923) KNOL 223. Ah ! mallos ru ! a lavaras ma'm bije gouezet ! ●(1950) KBSA 65. Malloz ! Malloz ! Malloz ruz !!!
(3) Mil mallozh ! : mille malédictions !
●(1935) NOME 28. Mil malloz !...Keuz a savo dit, paotrig... ●(1974) YABA 01.06. Mil mallohig ! Hwi e zo hwi ur lapous !
(4) Mil mallozh ar beuz ! : mille malédictions du buis !
●(1964) LLMM 107/411. Petra, Lizig ? Mil mallozh ar beuz ! C'hoazh e c'houlennez petra ?
(5) Mil mallozh an tan hag ar c'hurun ! : mille malédictions du feu et du tonnerre !
●(1908) PIGO II 123. Mil malloz an tân hag ar c'hurun ! Red eo d'in lazan 'nê o-daou !
(6) Mil mallozh ruz ! ! : mil malédictions rouges !
●(1936) IVGA 80. Marteze e lavarfec'h, c'houi ivez, meur a wech : «Mil malloz ruz !» ●(1950) KBSA 119. «Tankerru ! Tan ha kurun ! Mil malloz ruz ! Te a ya da welout !»
(7) Mallozh ar foeltr ! : malédiction de la foudre !
●(1911) RIBR 77. Malloz ar foueltr ! emezan.
V. Kas gant mil mallozh an Aotrou Doue // Kas gant ar mil mallozh ma Doue : envoyer paître.
●(1924) BILZ 79 (T) F. al Lay. Houman a oa aet gant ar gounnar, pe gant ar foeltr, pe gant mil malloz an ôtrou Doue, d'an daoulamm ru etrezek he marchosi, e-lec'h ma oa bet kavet maro-mik, an de war-lerc'h. ●(1970) BHAF 268 (T) E. ar Barzhig. Kerz ahann ha ra ne welin ken ahanout ahann e vi deut da veza eun den... Kae gand ar mil mallez ma Doue.
- mallozhennmallozhenn
f. –où Juron.
●(1996) CRYK 280. Ha lôsko mallezhennoù war galon ar merc'hed ! tr. «Et maudira le cœur des femmes !»