Recherche 'sant...' : 203 mots trouvés
Page 2 : de sant-karre (51) à sant-seo (100) :- Sant-KarreSant-Karre
n. de l. Saint-Carré (Lanvellec).
●(1912) BUAZpermoal 915. Dont a raed da Zant-Karre betek eus Brest, Skaer, Rostren, Laruen, Pleuzal.
- Sant-Kast-ar-GwildoùSant-Kast-ar-Gwildoù
n. de l. Saint-Cast-Le-Guildo.
(1)
►Sant-Kast.
●(1794) SD 244. ha digacet sonch dezo eus ar quentel o deus recevet pa zint bet chasset eus an Oriant er bloas 1746, quer couls hac a ziaguent ha goude eus a Guelern hac a Sant Cast...
●(1867) BBZ III 336. Emgann Sant-Kast. ●(18--) PENgwerin10 52. Er saozon en Sant Kast a so bet diskennet. ●(18--) OLLI 454. Chanson neve Var sujet an disquen o deus groet ar Sozon en Sain-Cast an 11 a mis Guengolo 1758.
●(1905) BOBL 25 novembre 62/1d. bek-douar St.-Kast. ●(1910) IBRK 94. E miz Gwengolo 1747 e oant trec'het e Sant-Cast, goude beza roet digare d'eur Breton kalonek, hanvet Rioust, da c'honid kalz a c'hloar er Guildo.
►Ar Gwildoù.
●(1548) Cco 64. guildou. ●(1576-1600) Cco 80. guildou.
●(1910) IBRK 94. E miz Gwengolo 1747 e oant trec'het e Sant-Cast, goude beza roet digare d'eur Breton kalonek, hanvet Rioust, da c'honid kalz a c'hloar er Guildo. ●(1943) ENUR 84. Va zeltenn am eus lezet war al lan e-kichen Itron Varia ar Wildo.
►[forme erronée] Sant-Ke.
●(1959) MOJE II [= Per Helias] 31. Etre Sant-Ke ha Sant-Briag e oa gwechall tachenn Nikol, eur horrig farser a gemere neuz eur morhoh hag a gave e blijadur o kounnari ar besketerien.
(2) Noms de famille.
●(1970) NFBT 254 1999. Saint-Cas. ●2000. Saint-Cast. ●note F. Gourvil : « La prononciation actuelle était déjà entrée en Basse-Bretagne dès le XVIe s., car des actes de baptême de Plouha, dont le premier est daté de 1580, portent Sanctqua. (Le n. de St-Quay, comm. voisine, aurait dû s'écrire à cette époque Santqué). ».
(3) [Toponymie locale]
●(1959) MOJE II 31. en desped da hourdrouz an aotrou person, da zevel ar rouejou war lenn-besketa an Oren.
- Sant-Ke-PerrozSant-Ke-Perroz
n. de l. Saint-Quay-Perros.
I. Sant-Ke-Perroz.
●(1866) FHB 52/412a. ann Aotrou Fevr, a oa persoun e Sant Ké-Peroz, a zo hanvet persoun e Treglamus.
►Sant-Ke.
●(18--) SON II 120. En ti ar Gludic, en Sant Quai (bis) / 'Couscont pewar en eur guele. ●Note F. an Uhel : « Petite commune du canton de Perros-Guirec ».
●(1933) BREI 323/4a. eur beleg, Sant-Kê. ●(1980) (2005) IFTR 298. En Tregastell, Perroz-Gireg / Dre Sant Kae red da Louaneg.
II.
(1) Dicton.
●(1974) TDBP III 388. N'eo ket me a zo kaoz... ma'z eo distag Sant-Ke diouz Perroz.
(2) Dicton.
●(1944) (2004) TROMK 220b. C'hwez ar staot en o gwele / Zo gant merc'hed bourk Sant-Ke. Mari-Jozeb Hautcoeur, 05-02-44.
(3) Dicton.
●(2004) TROMK 219a. Ar c'hleier o tistreiñ eus Rom a gane pa dremenent a-us d'ar vro. Hini ar Sklaerder : Kamm on ! / Hini Sant-Ke : Erru on ! / Kloc'h bras Perroz : Skuizh on !
(4) Dicton.
●(2004) TROMK 220b. N'eo ket me zo kaoz ma n'emañ Sant-Ke en Perroz. Familh Konan.
(5) Blason populaire.
●(2004) TROMK 220b. Sant-Ke baour. Louis Henry.
- Sant-Ke-Porzh-OluedSant-Ke-Porzh-Olued
n. de l. Saint-Quay-Portrieux.
►Porzh-Olued.
●(1847) FVR 290. Ar c'habitan Redoute, e gward e Porz-Oliod, o veza klevet kement-ma, a eaz evit ho diarbenn.
►Sant-Ke-Gall.
●(1847) FVR 290. Er bevar a viz Meurz, eur vanden a zaou vil chouan en em zastumaz e mereuri ar Ville-Mario, e Sant-Kae-Gall.
►
●(1905) ALMA 67. Sant-Ke. ●(1926) FHAB Mae/182. ma weler breman enno Binik, Etables, Sant-Kêe ha Brehek.
►[forme erronée] Sant-Ke-Porzh-Trev.
●(1899) LZBt Meurzh 7. Tréguidel, Uzel, ar Roc’h, Binic, Pontreo, Sant-Ke-Porstreo, Etables, Plancoët, Quintin, Tréméloir, Sant-Barnabé, ha parouz Gouanac'h.
- Sant-Ke-Porzh-TrevSant-Ke-Porzh-Trev
n. de l. Saint-Quay-Portrieux.
●(1899) LZBt Meurzh 7. Tréguidel, Uzel, ar Roc'h, Binic, Pontreo, Sant-Ke-Porstreo, Etables, Plancoët, Quintin, Tréméloir, Sant-Barnabé, ha parouz Gouanac'h.
- Sant-KleveSant-Kleve
n. de l. Saint-Clet.
(1) Sant-Kleve.
●(1836) OLLI 1000. Recit voar eur malheur erruet en Sant-Cleve, gant an tan, en deio Mollarge.
●(1912) BUAZpermoal 756. Enoret eo ive en Sant-Kleve hag en Lokmikel-an-Trêz. ●(1979) (2005) IFTR 301. Bremañ c'h on e Sant Kleve barzh en ur barroz vat / O lâret "foei" d'ar merc'hed pa n'hallan ket o c'hat.
►[appellation révolutionnaire] Lein-Trev.
●(1911) FURB 35/181. Saint-Clet : Hautrieux ou Leintréo.
(2) Dictons.
●(1990) SKVR 18/62a. Quand il y avait une fête à Plouec, on s'attendait au Pont de Quintin (aujourd'hui détruit), pour se battre. On se jetait des cailloux d'un côté à l'autre de la rivière, on s'insultait : ceux de Plouec disaient : Sant-Klevis, tud a lorc'h / Neuint ket un tour da lakaat d'o c'hloc'h. (...) La réplique de Saint-Clet ne se faisait pas attendre : Bordalis krouget, tud ingrat / Lakaat o chas da chareat / Da chareat kanab da sec'hañ, / D'ober kerdenn d'o krougañ (sic).
- Sant-Kleveiz
- Sant-KonanSant-Konan
n. de l. Saint-Connan.
●(c.1825-1830) AJC 6832. hac evoamb arif en Sant conan ben diveur goud creis dé.
- Sant-KonegSant-Koneg
n. de l. Saint-Connec.
●(1912) BUAZpermoal 251. En tu-hont da Blouvouskan, parouziou Lanvellek ha Plougras o deus ive peb a chapel gwestlet ha (lire : da) zant Koneri. Parouz Sant-Konnek he deus e gemeret da batron.
- Sant-KongarSant-Kongar
n. de l. Saint-Congard. [Toponymie locale]
●(1937) TBBN 44. Meneh, tierned, maktierned hum dolpas é Koedleu, doh Rochefort, aveit barnein en eskobed.
- Sant-Kouled / Sant-Kouli
- Sant-KouliSant-Kouli
voir Sant-Kouled
- Sant-Koulmer
- Sant-LaorañsSant-Laorañs
n. de l. Saint-Laurent.
●(1867) TELrem 170. Kemar, person ha barz Sant-Laurans. ●(1894) BUEr 7. bean zo unan c'hoaz en Zant-Loranz hag en Plouneve-Moedek.
●(1933) BREI 323/4b. Sant-Loranz.
●(2002) TEBOT 107a. Landebaeron ha Sant-Laorañs / Ar barrouz Kervoroc'h / 'Vez gwelet ar merc'hedoù / Soanial saout ha moc'h.
►[appellation révolutionnaire] Brolann.
●(1911) FURB 35/181. Saint-Laurent : Brolan.
- Sant-Lefer
- Sant-LoupSant-Loup
n. de l. Lanloup.
(1) Sant-Loup.
●(c.1866) GBI II 564. En parous sant Loup.
(2) Rimaille enfantine.
●(2000) LLMM 318/61. Da lammat war ar barlenn / Doup ha doup da sant Loup / 'mañ ma c'hazh o nezañ stoup / Ha ma c'hi o tibuniñ / N'eo ket labour a vank din ! // Doup boudoup / Da sant Loup / Dreist an drez / Dreist ar vein / Ha marc'heg bihan war e gein !
(3) [Toponymie locale]
●(c.1866) GBI II 564. Aotro ar Voas-c'hlaz, en parous sant Loup.
- Sant-LunerSant-Luner
n. de l. Saint-Lunaire.
(1) Sant-Luner.
●(1915) KRVT 153/2c. war hent Dinard da Zant-Lunêr. ●(1943) ENUR 9. a-hed ar pleg-mor etre Sant-Luner ha Beg ar Gward Gwerin.
(2) [Toponymie locale]
●(1943) ENUR 9. etre Sant Luner ha Beg ar Gward Gwerin. ●14. da Veg ar Roc’h Distag. ●59. C’hoant en doa mont ken pell ha beg ar Roc’h Voal.
- Sant-Malaouad
- Sant-Malaouiz
- Sant-Maloù .1Sant-Maloù .1
n. de l. Saint-Malo (cité).
I. Sant-Maloù.
●(1543) Cco 22. S. Malo. ●(1546) Cco 38. St Malo. ●(1546) Cco 45. S. Mallo. ●(1548) Cco 54. s malo. ●64. s malo. ●(1576-1600) Cco 80. s. malo. ●(1647) Am.ms 416. Oll chaçç Sant Malou à bleizy Daoulas.
●(1656) VEach 63. ar barq, hãuet ar Mar'charit ames à sant malou. ●117. Anton Maignan ames ar memes quær a sant malou.
●(1732) GReg 118a. Ne deus ê breyz nemed daou escopty, da c’hou-zout eo, Roazoun ha Sant Malou, ê pere ne gompsér cals pe nebeud ar brezounecq. ●197b. Connestabl sant Malou. ar c'honnestabl eus a sant Malou. ●519a. An autrou 'r Guemadëu Escop ê Santmalou èn deveus dre e c'hraçz, sagret ar breuzr Gregor. ●596b. Sant Malou. Van. San Malëu. ●839a. Sant-Malou. San-Malou (Van. San-Maléü. (H. Corn. San-Malau. ●(1744) L'Arm 37a. Ag enn nau Esscopti à Vreih n'enn-déss ouah hirihuë-enn-dé nameitt Ruan ha San-Maleu é péré né gomzér er Brehonêc, calss pé nebaitt. ●227b. San-Maleu, Kær, unn Alhué ag er Ranteleah à France. f. ●(1746) BS 719. Ambarqui a eure, hac e abordas en ur gour-enesen tost d'ar guær a Aleth, hanvet brema Sant-Malo. ●(c.1789) SD 20. Bodinier, Deputet eus a Sant Malo.
●(c.1825-1830) AJC 1243. ansaved a nefoa ousin evoa a samalo. ●(1827-1829) VSA 2995. Eur bourhis a samalo voaged a dregond vla. ●(1834) KKK 132. Hini Breiz Uc'hel a zalc'hé Sant Briek, Sant Malo, Dol ha Roazoun. ●172. Kémenn a rann eur c'hourzer kaer a Zant Malo. ●(1834) SIM 156. Beza voa neuze comedianet e Sant-Malo. ●(1847) FVR 201. Sant-Malo, [a deuaz] Porz-Malo. ●(1851) PENdast 90. en Kastell hag en Montroulez, e treger eo bed / E Dinam ag er San-Malou, ag e Sant Briek. ●(18--) MILg 169. hag ac’hane nimp ambarko / evit monet da zant malo. ●(1854) GBI II 98. Bet on en Paris, en Gwened, / En Sant Malo, en Sant Briek. ●(1857) CBF 131. San-Malou. ●(1863) GBI I 464. Tre Sant-Malo ha Landreger. ●(1863) ST 6. Sant-Briec, Sant-Malo, ar gear goz a Wened. 132 A iello en eur red d’ar porz a Zant-Malo. ●(1865) FHB 19/151a. E Parrez S. Marcan, arrondissamant S. Malo. ●(1867) BBZ III 151. Greg iaouang a Zant-Malo. ●(1869) TDE.FB xviiib. Sant-Malou. ●(1883) MIL 211. eskopti Sant-Malo. ●(1889) CDB 136. ’Barz en Dinam, en Sant-Malo, tr. «à Dinan, à Saint-Malo.» ●(1891) VNB 203. mar det bet Brest, hag a vahont de Sant-Maleu. ●(18--) SON I 132. Unan a zo en sant Malo, - emezhi, / A zo carget a rubano, - emezhi.
●(1902-1905) LARB 58a. Kabitén Sant Maleu, mar karan, / Kant skouid get hou en dé ketan. ●(1904) DDKB 16. En porz-môr Sant-Malo beuzet. ●(1907) DIHU 19/IV. Sant Uisant. Patrom Iliz-veur Sant Maleu. ●(1910) EGBT 129. Stank e oa gwejall an dud ac'h ê d'ober tro Breiz, evit pidi war beio an eskibien gentan eus hon bro, en Gwened, en Kemper, en Kastel-Pôl, en Landreger, en Sant-Brieg, en Sant-Malo hag en Dol. ●(1919) MVRO 6/1a. War gaëiou Sant-Malo ha Sant-Servan. ●(1923) FHAB Meurzh 93. laeron-vor euz a Zant-Malo. ●(1923) ARVG Eost 136. An abati-ze a ’n em gave ’tal ar mor, diou leo eus kêr Sant-Malo. ●(1927) GERI.Ern 372. Sant Malo, Malou, Maleu. ●530. Sant-Malou, V -leu. ●(1930) ANTO 13. e kuitaen Sant-Malo. ●(1934) BRUS 298. Sant-Maleu. ●(1995) LMBR 48. Spered dieub zo gant tud Sant-Maloù.
►[appellation révolutionnaire] Porzh-Maloù.
●(1847) FVR 201. Sant-Malo, [a deuaz] Porz-Malo.
II.
(1) Blason populaire (?)
●(1647) Am.ms 416. Oll chaçç Sant Malou à bleizy Daoulas.
(2) Formule de conteur.
●(1974) TDBP III 384. Domini Patris, / Sant Malo, Lomikêl ha Lokemo / Me 'm-eus kerent e Pontrew, / N'onn ket pe int maro pe int bew.
(3) Formule de conteur.
●(1914) (1974) TDBP III 384-385. Dominus palo, / Sant Malo, / Lomikêl, Tredrez ha Lokemo / Ur wech e oa, / Ur wech ne oa ket, / Hag ur wech e oa bepred. / Doue da geskiñ an truajou, / Hag an dour-skaot / diwar ar prajou, / Ar paour da baouraad, / Ar pinvig da binvikaad, / Ha troad ar pinvidig / War gouzoug ar beorien ! (formule ironique recueillie à Plouzélambre en 1914).
(4) Formule proverbiale.
●(1977) TDBP II 169. Gwechall ez eed da Zant-Malo da zeski galleg e-leh mond da Bariz.
(5) Légende.
●(1959) MOJE II 33. E Sant-Malou, koulskoude, arhant kaz a zo atao an ano dalhet evid ar men-skant. P'eo tanet hemañ a velen-flamm, e vez greet outañ an aour kaz, an hini a dalveze da wea gwechall mantell-gouel itronezed ar mor.
(6) Grobis Malaouan/Sant-Maloù : voir grobis.
III. [Toponymie locale]
●(1847) FVR 201. Sant-Servan, [a deuaz] Porz-Solidor.
●(1910) IBRK 91. Ac'hane La Chalotais a oe kaset da Gastell Sant-Malo. ●(1914) ARVG mae 74. Dirak Sant-Malo, - enezen ive amzer zo bet, - n'eus nemet kerreg, an hano da laret : Sezembr, ar C'honche ha n'ouzon ped-all; relegou Châteaubriand, eur Breizad en eus gret kalz enor da Vreiz ha da Frans dre e skridou hag e spered uhel, a zo douaret er Be Bras (Grand-Bé), unan dioute. ●(1995 LMBR 50. maner Lizvoeloù (...) Tour Bras ar C’hastell. (...) Tour Solidor.
- Sant-Maloù .2Sant-Maloù .2
n. de l. Saint-Malo (pays et évêché).
●(1732) GReg 118a. Ne deus ê breyz nemed daou escopty, da c'hou-zout eo, Roazoun ha Sant Malou, ê pere ne gompsér cals pe neubeud ar brezounecq. ●(1744) L'Arm 37a. Ag enn nau Esscopti à Vreih n'enn-déss ouah hirihuë-enn-dé nameitt Ruan ha San-Maleu é péré né gomzér er Brehonêc, calss pé nebaitt.
●(1883) BSM 211. eskopti Sant-Malo.
- Sant-Mark
- Sant-Martin-MontroulezSant-Martin-Montroulez
n. de l. Saint-Martin-des-Champs.
●(1656) VEach. 132-133. á parres sant Martin é Mõtroul-/es, en Escobti Leon. ●134. é ty à lauaret Belec-ma e sant-Martin Montroulles.
●(1865) FHB 11/87b. An Autrou Arhan, vikel e Melgven, so hanvet vikel e Sant-Martin Montroulez. ●(1866) HSH 242. person sant Martin Montroulez, pehini a sermantas ive. ●(1869) FHB 253/352a. Emil-Jacques Livinec, eus a Sant-Martin Montroulez. ●(1869) FHB 229/155ab. hag eb dale iliz vraz Sant-Martin ne-d-eo mui frank avoalc’h. ●(1869) FHB 253/352a. Emil-Jacques Livinec, eus a Sant-Martin Montroulez. ●(1890) MOA 26a. Sant-Martin (Vontroulez).
●(1904) SKRS I 11. dre aked an Aotrou Kerjean, persoun Sant Martin Montroulez. ●(1915) HBPR 9. persoun Sant-Martin Montroulez. ●(1926) FHAB Mae/168. diou skeudenn eus manati sant Fransez Kuburien, e parrez sant Martin Montroulez. ●(1941) FHAB Gwengolo/Here 84. Paotred Sant Martin Montroulez.
II.
(1) Devise noble.
●(1799) CAm 8. Quenta tud avoa erbet / Avoa Guikaznou a Kerret. ●(1878) SVE 932. Kenta tud a oa ér bed / A oa Guikaznou ha Kerret.
●(1931) FHAB Meurz/106. Kosa tudchentil a oa e Breiz, a lavared gwechall, oa aotroned Kerret hag e iliz Sant Vaze Montroulez, war ar skaon savet war bez Herve Kerret, aotrou an Traon, eil kabiten kêr, er bloavez 1503, hag A. Gwicaznou, e bried, e lenned : An dud kenta a oa er bed / A oa Gwicaznou ha Kerret.
●(2003) TRMOR 58. An dud kentañ a oa er bed / A oa Gwikanou ha Kêred. ●note Sauvé (1878) : « Cette devise, que l'on cite souvent, se lisait, au dire de Cambry (Voyage dans le Finistère, édit. de 1836, p. 8), sur un banc de l'église de Saint-Mathieu, à Morlaix, en 1778 ».
(2) Rimaille.
●(1957) SKOL 5/11/59. Bim baoñ, kloc'hig Plourin, / Torret eo kleier Sant-Varzhin ! / Aet eo an Ankou / Da Blouganou / Pevar flanken en e c'henou.
III. [Toponymie locale]
●(1834) SIM 178. da ober ivez ur bourmenaden vrao evel oumâ e costez Sant-Frances, da vont bete Locquenole. ●(18--) PENdast 216. Nag a ia da posturi da c'houant Sant Frances / Seiz leo deuz Lanhuon er gher a Vontroulez. ●(1870) FHB 298/291a292b. Eun aoter al evit digemeret imaij Itron Varia-ar-Vur en devoa savet ive er penn-al a vali maner Pennele.
●(1904) SKRS I 136. e Kuburien, tost da Vontroulez. ●(1926) FHAB Mae/168. manati sant Fransez Kuburien, e parrez sant Martin Montroulez. ●169. e kaver eur gwel eus maner Pennele, harp e Kuburien. ●(1931) FHAB Meurz/105. Traon-Kerret eo hano ar maner-ze ha dont a ra d'ezan eus hano an dudchentil her perc'henne gwechall.
- Sant-MartinizSant-Martiniz
plur. Habitants de Saint-Martin-des-Champs.
●(1847) BDJ iii. Va breudeur Sand-Martinis.
- Sant-MemorSant-Memor
Mont da bardonañ da Sant-Memor.
●(1907) KORN 6. ha n’emaint ket tost da gaout ezomm c’hoaz da vont da bardona da Zant-Memor.
- Sant-MilionSant-Milion
hydronyme Saint-Émilion (ruisseau Loguivy-Plougras, affluent du Guic).
●(1923) ARVG C’hwevrer 22. ac’hane e heuilhomp eur stêrig vihan, he hano ar Zant-Milion, a droïdel dre ar zaonennou dônha glas evit meskan he dour gant hini ar Gwik. (...) Arôk digoueout e Logivi, ’n eur heuilh stêr Sant Milion, e kaver meneiou a bep tu.
- Sant-NazerSant-Nazer
n. de l. Saint-Nazaire.
●(1543) Cco 22. Sinizere. ●(1576-1600) Cco 80. suezere.
●(1656) VEach 81. Belec á parres sant Nazer, á Escopti an Naunet.
●(1865) FHB 46/363a. hini sant Nazer hag hini Croazic, eus a escopti Naonet. ●(1891) VNB 224. Er gar a Savenay-é, é péh léh m'hum joént èn hent a Sant-Nazær. ●(1892) OLLI 541. David guillotinet e Sant-Nazer d’ann 21 a viz Meurs 1892.
●(1971) LLMM 148/352. Sant-Nazer, distaget diouzh Donez.
- Sant-Negant
- Sant-NegantizSant-Negantiz
pl. Habitants de Saint-Norgant (Kerien-Bourbriac).
●(1933) BREI 323/2d. Eul levenez damhenvel ouz hini 'l labourer / A laka Sant-Negantiz da dridal holl seder.
- Sant-Neven
- Sant-Nigoudenn
- Sant-NikodemSant-Nikodem
n. de l. Saint-Nicodème (Pluméliau). Dicton. ●(1912) PBHV 143. M'em es guélet un huennen, / Un troeid dehi ar dour Kelùen, / Un aral ar dour sant Nikodem, Hag é skopé hoah é Baod é marhad en amonen. ●(1947) BRMO 139. M'em es guelet un huennen, / Un troeid dehi ar dour Kelùen, / Un aral ar dour Sant Nikodem, / Hag é skopé hoah é Baud é marhad en amonen. ●(1975) BRUD 50/28. Me 'm-eus gweled ur c'hwenenn, / Un troad dehi àr dour Kelwenn, / Un arall àr dour Sant Nikodem, / Hag e skope c'hoah e Baod e marhad an amonenn.
●(2000) TPBR 293. Me meus gwelet ur c'hwenenn / Un troad dezhi àr dour Kelven / Un arall àr dour sant-Nikodem / Hag a skope c'hoazh e Baod e marc'had an amanenn.
- sant-Nikolaz
- Sant-Nikolaz-ar-PelemSant-Nikolaz-ar-Pelem
n. de l. Saint-Nicolas-du-Pélem.
(1) Sant-Nikolaz-ar-Pelem.
●(c.1825-1830) AJC 6377. a hane ehegomb da Sanicolas ar pellan. ●(1827) VSA.PV 57-58. neuse etis en bretaing esongal evigen an asuretan / men rancontris are en sanicollas ar pelan.
●(1900) KRL 18. Krenn-lavariou euz bro Kerne, ha kasi holl euz parrez Zin-Triphin, kanton Zant-Nikolaz-ar-Pelem. ●(1904) SKRS I 170. Sant-Nicolas-ar-Pelem, eskopti Sant-Briek, ha guechall eskopti Kemper. ●(1905) ALMA 67. Sant-Nikolaz-ar-Pelem. ●(1907) BOBL 24 août 152/3c. an doktor Henaff deuz Sant-Nikolas-ar-Pelem. ●(1935) BREI 424/d. St-Nikolas-ar-Pelem (...) Kerne vihan eo bro ar c’hezek. (1995) LMBR 56. En Argoad don he deus Sant-Nikolaz-ar-Pelem tapet he zammig brud.
►
●(1933) BREI 319/4b. ha deut da vervel d'he farrouz, da Sant-Nikolas. ●(1935) BREI 400/4a. mignoned niverus eus Gronwel, Sant-Nikolas ha Mur.
●(2002) TEBOT 107a. Bezañ 'zo c'hoazh pemp kanton / En korn ar brezhoneg / Tu Korle, Sant-Nikolaz / Mael Rostren ha Gwareg.
(2) Proverbe.
●(2005) TAGW 386. Awel/kurun deus Sant-Nikolas, / Dour 'vel polas, tr. « Quand le vent/l'orage vient de Saint-Nicolas (du Pelem), les gouttes de pluie sont grosses comme des prunes sauvages » ●note : « Cela se dit dans le canton voisin de Callac; polas est ici, bien sûr, pour la rime, le terme est normalement polos ».
(3) [Toponymie locale]
●(1933) BREI 319/4b. N'eus kaet kaeroc'h chapel er vro 'vit hini Sant Eler, e Sant-Nikolas.
- Sant-Nolf
- Sant-NorvezSant-Norvez
n. de l. Saint-Norvez (Bégard).
●(1863) GBI II 150. Annaïg Ar Bail a Sant Norvez.
►[appellation révolutionnaire] Pradoù.
●(1911) FURB 35/181. Saint-Norvez (trêve) : Prajou.
- Sant-NougaSant-Nouga
n. de l. Saint-Vougay.
I. Sant-Nouga.
●(1878) EKG II 168-169. Eno e vezimp etre Plougoulm, Sibiril, Cleder, Plouescat, Guinevez, Sant-Nouga, Guitevede ha Plouvorn. ●(1890) MOA 26b. Sant-Nouga ; - (Sannouga).
●(1911) BUAZperrot 857. Genel a eure e Sant-Nouga, e Gorre-Leon. ●(1983) GKDI 9c. Eus plonger beteg Landreger, / E Kraozon, e Gwineventer, / E Sant-Nouga, Loc-Eginer, / Bras eo rouantelez ar yer!
►Sant-Vouga.
●(1834) KKK 156. Heur leina ô tostaad ez eemp d'en em denna da vourc'h Sant Vouga évit gwelet ann arwez euz a famill Ker Iann. ●(1865) FHB 48/383a. Herve Grall, eus a Zant Vouga. ●(1877) EKG I [].Ha n'hoc'h euz ket a sonj euz an Itron Koatanskour, a vaner Kerian, e parrez Sant-Vouga ? ●(1890) MOA 26b. Sant-Vouga.
●(1911) BUAZmadeg 849. Ian Diskalseat, anavezet mad hag henoret en iliz kathedral Kemper dindan an hano a Zantik Du, a zo ganet, var a leverer, e parrez Sant-Vouga. ●(1911) BUZperrot 857. Genel a eure e Sant-Nouga, e Gorre-Leon.
II.
(1)
●(1855) FUB 80. Kléier Sand Iann Voug a lavar : / Keraniz ! Keraniz ! / Laéroun holl ! laéroun holl ! / Kléier Sant-Iann Keran a respount. ●(1878) SVE 966. Kleier Sant-Iann-Voug a lavar.
(2) Expression proverbiale.
●(1910) AMBR III/27. Ar c'hoent euz an incardeuret / A zo bet e Kerian savet, tr. « Le premier des baliniers, c'est à Kerjean qu'il fut élevé ».
III. [Toponymie locale]
●(1855) FUB 80. Kléier Sand Iann Voug a lavar : / Keraniz ! Keraniz ! / Laéroun holl ! laéroun holl ! / Kléier Sant-Iann Keran a respount. ●(1877) EKG I []. Ha n'hoc'h euz ket a sonj euz an Itron Koatanskour, a vaner Kerian, e parrez Sant-Vouga ? ●(1878) SVE 966. Kleier Sant-Iann-Voug a lavar. ●172. Var dro div heur e klefchemp iouc'herez, cholori ha jabadao var dro ar Vengleuz. Tregerni a rea ar vro gant-ho a dro-var-dro, adalek Milin-an-Tour betek Milin –Sioc'han, a-hed traonienn Keraouell.
●(2000) TPBR 136. Sant Yann al Lapoused.
- Sant-Nougaiz
- Sant-PabuSant-Pabu
n. de l. Saint-Pabu.
I. Sant-Pabu.
●(1847) FVR 284. Jakob, belek a Zant-Pabu. ●(1890) MOA 26b. Sant-Pabu ; - Sanpabu.
●(1905) ALMA 18. Ar republikaned ha n’o deuz ket mez o lavaret int kristenien ne golljont nemed eur barrez, Sant-Pabu. ●(1911) BUAZmadeg 798. Trebabu ha Sant-Pabu.
II.
(1) Dicton.
●(1903) NOETy 202. "klakes = glaoued île de Batz staget oc'h ar mogeriou e Sant Pabu" Mil. ms (bouse de vache, collée contre les murs à St-Pabu).
(2) Dicton.
●(2003) TRMOR 35. Merc'hed Sant Pabu / Revrioù ledan ha bronnoù du.
- sant-paeron
- Sant-Pêr-KiberenSant-Pêr-Kiberen
n. de l. Saint-Pierre-Quiberon.
(1) Sant-Pêr-Kiberen.
●(1906) DIHU 10/V. person Sant-Pier-Kibéren.
(2) [Toponymie locale]
●(1847) FVR 306. e tiskennont e gour-enezen Kiberon, hag hep dale e stourmont kre Penthievr.
●(1909) CARN 25. Le dolmen de Roh en aod, situé au village de ce nom. ●(1943) CHDI 17. Étré Penterù ha Pen er Lo / Em led ar en érin didu, / Dihoarh ou no / Koedeuiér du. ●86. A-hed en henteu don / A Gerhostin de Giberén, / A vandenneu, er ré gristén / Ia d'er pardon. ●87. Dré un nivarh diés / E za a Gervihan, / Klouhanek, héh unan, / É kerh un intanvéz.
- Sant-Pereg .1
- Sant-Pereg .2
- Sant-Pever
- sant-plouz
- Sant-Rien
- Sant-RionSant-Rion
n. de l. Saint-Riom (archipel de Bréhat).
●(1914) ARVG mae 75. En aber an Trenw, eman Briad ha, tost d'ei, evel eur c'horaden evned endro d'eur yar goz, eur bagad enezi munut : Lavred, savet warni gant Sant Budok kentan leandi a zo bet en Breiz, Mode, Binniget, an Enez-C'hlas, Hern, warnean eun tour-tan, Sant-Rion hag all.
- Sant-RiwalSant-Riwal
n. de l. Saint-Rivoal.
I. Sant-Riwal.
●(1865) FHB 18/139a. An Tad Maneur a roaz c’hoaz goude-ze misionou e Roscanvel, Hanvec, Sant-Thomas-Landerne, e Logonna, e Berrien, Scrignac, Benodet, Sant-Rioual hag en oll garteriou ze e reaz eur vad dispar. ●(1890) MOA 26b. Sant-Rivoal ; - Sanrivoal.
●(1905) ALMA 66. Sant-Rivoal. ●(1906) BOBL 21 juillet 96/3a. kichen Sant-Riwal, parrez Brasparz, tostik da vene Sant-Mikel. ●(1916) KRVT 179/1c. Parrosianiz Sant-Riwall, / Eus ho pro ez oa ar plac’h fall ! ●(1922) GLPI 35. Parrosianiz Sant-Riwall. ●(1935) OALD 52/129. Eus ar Fouilhez da Vrenniliz ez eus keit ha ma ’z eus diouz Botmeur da Sant-Riwall, da lavaret eo eul leo vale. ●(1955) STBJ 71. Ginidik e oa Fañch Gabel eus Sant-Riwall. ●(1974) ISHV 15. hent Sizun da Lopereg, hini Sant-Riwall.
II.
(1) Conte humoristique.
●(1882) SVE 226. En deiz all, me voa bet e menez 'Wal hag a zeue ac'hano, ken a danfoultre ma divesker etre ar vein, da di ar zoc'h da voannaat beg ar marichal. Ha me pignat e beg eur wen brun halek da hija moc'h da vez. Ha goude 'voan eet ac'hano a-dreuz ar foennek hag em baoe bet leiz ma zour a voutou, ha panefete ma c'hi e vije lammet ma baz gan-in.
(2) Proverbe.
●(1955) STBJ 71. Ginidik e oa Fañch Gabel eus Sant-Riwall, "e-lec'h n'eus nemet laeron ha tud fall", war a lavar tud ar parreziou a-ziwar dro.
III. [Toponymie locale]
●(1925) FAHB Genver 38. Hor pardonerien a gendalc’he o hent dre Gastell Du, Bodenna, Roquinarc’h ha Roudouderc’h.
- Sant-SegalSant-Segal
n. de l. Saint-Ségal.
●(1876) BJM 96. Mont a reas da ghenta da Vraspartz, da Bleyben, da Sant-Segal. ●(1890) MOA 26b. Sant-Segal ; (Sansegal).
●(1907) BOBL 13 juillet 146/2e. maër Sant-Segal. ●(1925) FHAB Mae 170. eul leo eus Sant Segal e traonienn doun an Doufin. ●(1955) STBJ 45. parreziou Lennon, Ar C’hlôstr, Sant-Segal ha Meilh-ar-Wern.
- Sant-SeoSant-Seo
n. de l. Sainte-Sève.
(1) Sant-Seo.
●(1865) FHB 9/72b. Eun all e Sanseo, lakeat gant eur messaer bian 13 vloas. ●(1869) FHB 229/155ab. An dud euz an diou barrez all a gear, Sant-Vaze ha Sant-Melani, hag euz ar parreziou tro-war-dro, Sant-Seo, Taole, Plourin ha parrezyou all, a zeu ivez da gemmeret perz er mission, hag eb dale iliz vraz Sant-Martin ne-d-eo mui frank avoalc'h. ●(1869) FHB 238/230b. Eozen-Mari Laviec, euz a Sant-Seo. ●(1870) FHB 291/239a. Eozen-Mari Taviec, euz a Sanseo. ●(1884) BUZmorvan 148. e kouent Trebabu pe e parrez Sant-Seo e kichen Montroulez. ●(1890) MOA 26b. Sant-Seo ; (Sanseo). ●(1894) BUZmornik 148. e parrez Sant-Seo e kichen Montroulez.
●(1915) HBPR 106. oa eat da Zant-Seo. ●(1918) KRVT 280/2. Sant-Seo.
(2) Noms de famille.
●(1970) NFBT 256 N° 2011. Sancéau. ●2012. Sancéo. ●2014. Sanséau. ●2015. Sanséou.